ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

            လူသားများနေ့စဉ်စားသုံးနေသော ဆားသည်ကျန်းမာရေးအတွက်အလွန်အရေးပါကြောင်း၊ ဆား မပါသောဟင်းသည် အရသာပေါ့ပြက်ပြက်ဖြစ်တက်ပြီး  အငန်ဓာတ်ပါဝင်သော ဆားသည် အစား အစာများကို အရသာရှိစေရုံမက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုကြောင်း၊ ချွေးထွက် လျှင် ခန္ဓာကိုယ်အညစ်အကြေးတို့နှင့်အတူ ဆားဓာတ်ပါသွား၍ ကာယလုပ်သားများနှင့် အားကစား သမားများသည် သာမာန်လူတို့ထက် ဆားဓာတ် ပိုမိုလိုအပ်ကြောင်း၊ သို့သော် တန်ဆေးလွန်ဘေးဆို သကဲ့သို့ဆားစားသုံးမှုများပါက ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်နိုင်ကြောင်း၊  ဆားသည်ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အသုံး ဝင်ရုံသာမက အသာငါးများမပုပ်မသိုးစွာ ကြာရှည်ခံအောင် ဆားနယ်၍ ငါးပိ၊ ငါးခြောက်၊ အသားခြောက် စသည်တို့ပြုလုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးဝင်ကြောင်း၊လည်ချောင်းနာ၊သွားနာပါကဆားရည်ဖြင့်ပလုတ်ကျင်းပေးလျှင်သက်သာနိုင်ကြောင်း၊ ဆားဖြင့် သွားတိုက်ခြင်း၊ ပါးစပ်ဆေးခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်လေ့ရှိကြောင်း၊ ဆားသည်လူသားတို့အတွက်အသုံးဝင် သည်သာမက တိရစ္ဆာန်နှင့် သစ်ပင်တို့သည်လည်း ဆားဓာတ်လိုအပ်ကြောင်း တောတွင်းတိရစ္ဆာန်တို့သည် ဆားပေါက်သော မြေကိုရှာဖွေပြီး လျှာဖြင့်လျက်၍စားသုံးကြကြောင်း၊ ဆားကိုရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒသကြီး၊ မွန်ပြည်နယ်နှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် ဆားလုပ်ငန်းများကို အကြီးအကျယ် လုပ်ကိုင် ကြကြောင်း၊ ဆားထုတ်လုပ်ရာတွင် ပင်လယ်ရေကိုကျိုချက်၍ ချက်ဆားအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ရေခန်း အောင်နေလှန်း၍ နေလှန်းဆားအဖြစ်လည်းကောင်း ဆားထုတ်လုပ်ကြကြောင်း သိရှိရသည်။ အိုင်အိုဒင်း ချို့တဲ့ပါက လူသားတို့သည် လည်ပင်းကြီး ရောဂါဖြစ်တတ်ကြောင်း၊ ဆားလုံးဝမရှိသော အရေးပေါ် အခြေအနေတွင် ဝါးစသည့်အပင်မျိုးကို မီးရှို့ပြီးရလာသောပြာကို ဆားအစားအသုံး ပြုနိုင်ကြောင်း၊ နေ့စဉ်စားသုံးနေသော ဆားသည်လူသားတို့အတွက် အလွန်အသုံးဝင်ကြောင်း ဖတ်ရှု့သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

                    ငှက်ပျောသီးသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူကြိုက်အများဆုံးသစ်သီးအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး အရှေ့တောင် အာရှနိုင်ငံများတွင် ငှက်ပျောမျိုးကွဲများစွာဖြင့် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှု အများဆုံးသစ်သီး ဖြစ်သကဲ့သို့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း နေရာအနှံ့အပြားတွင် စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် သီးနှံဖြစ်သည်။ ငှက်ပျောသီးတွင် ပိုတက်စီယမ်ဓါတ်၊ ဗီတာမင်(B6)၊ ဗီတာမင်(C)၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်ဓာတ်၊ ကစီဓာတ်၊ ပရိုတင်းဓာတ်နှင့် အဆီဓာတ်အနည်းငယ်တို့ ပါဝင်ကြောင်း၊ ငှက်ပျောသီးတွင် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် ပစ္စည်း(Antioxidants) များစွာပါဝင်သည့်အတွက် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ဆဲလ်များပျက်စီးမှု ကိုကာကွယ်ခြင်း၊ ကိုယ်ခံအား စနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးခြင်း၊ အသားအရေနှင့်ကျန်းမာရေးကို ထိန်းသိမ်း ပေးခြင်း၊ အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းကို နှေးကွေးစေခြင်းတို့ကို အထောက်အကူပြုကြောင်း သိရှိရသည်။ ထို့အပြင် ငှက်ပျောသီးသည် အရသာကောင်းမွန်ပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်၍ လူသားတို့အတွက် အာဟာရဓာတ်များစွာပါဝင်ခြင်း၊ ခွန်အားကိုဖြစ်စေခြင်း၊ နှလုံးကျန်းမာရေးကောင်းခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျခြင်း၊ အမျှင်ဓာတ်များစွာပါဝင်သောကြောင့် အစာချေဖျက်မှုစနစ် ကောင်းမွန်စေသဖြင့် ဝမ်းချုပ်ခြင်းမှကာကွယ်ပေးပြီး အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာရေးအတွက်များစွာ အထောက်အကူပြုကြောင်း သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

            ညောင်ဦးမြို့ ဘုန်းဇဉ်ဈေးတွင် အသား၊ ငါး၊ အသီးအရွက်မျာ၊ ဒေသထွက်သီးနှံများကို ရောင်းချလျက်ရှိရာ ပြောင်းဖူးများကို အနီးအနားကျေးရွာများမှလည်းကောင်း၊ ပခုက္ကူ အင်းဝိုင်းဒေသမှလည်း ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ပြောင်းဖူးကိုပြုတ်၍ စားသုံးကြသလို မီးဖုတ်၍လည်းကောင်း၊ ကြော်၍လည်းကောင်းအမျိုးမျိုးပြုလုပ်စားသုံးကြသည်။

          ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ တတိယပတ်တွင် ညောင်ဦးမြို့ ဘုန်းဇဉ်ဈေး၌ ရောင်းချလျက်ရှိ သော ပြောင်းဖူးဈေးနှုန်းများမှာ အကြီးတစ်ဖူးလျှင်(၅၀၀)ကျပ်၊ အလတ်တစ်ဖူးလျှင်(၃၀၀)ကျပ်၊ အသေးတစ်ဖူးလျှင်(၂၀၀)ကျပ်တို့ဖြင့် အရွယ်အစားအကြီးအသေးပေါ်မူတည်၍ ရောင်းချလျက်ရှိ ကြောင်း သိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

              ပဲတီပင်ပေါက်သည် ပဲတီစိမ်းကို အညှောင့်ဖောက်ခြင်းဖြင့် စိုက်ပျိုးထားသော ဟင်းသီးဟင်း ရွက်တစ်မျိုးဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲပင်ပေါက်ကို အရှေ့နှင့် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စိုက်ပျိုးစားသုံးကြကြောင်းသိရှိရသည်။ ပဲပင်ပေါက်ကို ကြော်စားလို့ရသလို အသုပ်တွေထဲမှာ ပဲထည့်ထည့်၊ သုပ်ပြီးတော့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဟင်းချိုချက်ပြီးတော့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အချဉ် စိမ်ပြီးတော့ပဲဖြစ်ဖြစ် စားလေ့ရှိကြောင်း၊ စားလို့ကောင်းသော ပဲပင်ပေါက်ကို နေ့တိုင်း စားသုံးခြင်းဖြင့် အာဟာရဓာတ် ကြွယ်ဝသလို ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သောဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်တွေကြွယ်ဝစွာပါဝင်ကြောင်း၊ ဗီတာမင်စီပါဝင်သောကြောင့် ကိုယ်ခံအားကောင်းစေ၍ ရောဂါပိုးကူးစက်မှုကနေ အထိရောက်ဆုံး ကာကွယ်ပေးကြောင်း၊ ပဲပင်ပေါက်မှာ ဆဲလ်တွေ ဖြစ်ပေါ်မှု ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ ကျန်းမာအောင် ထောက်ပံ့ပေး၍ ကြွက်သားများ ကျန်းမာသန်စွမ်းအောင် လုပ်ဆောင်ပေးသော ပရိုတင်းဓာတ်ကြွယ်ဝပါဝင်၍ အရိုးနှင့် ကြွက်သားတွေသန်မာပြီး  ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများ ကျန်းမာစေရန်စားသုံး ပေးသင့်သည်။ ပဲပင်ပေါက်မှာ ပါဝင်သောအင်ဇိုင်းက အစာခြေစနစ်ကိုကျန်းမာစေ၍  အစာကြေစေနိုင်သလို အူနံရံတွေကို အာဟာရဓာတ်တွေ အကောင်းဆုံးစုပ်ယူနိုင်အောင် ထောက်ပံပေးခြင်းဖြင့်  အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝကာ ဝမ်းချုပ်ခြင်း ကိုကာကွယ်ပေးကြောင်း၊ သွေးအားနည်းတာ၊ အစာခြေစနစ် ပြဿနာတွေ ခံစားရတာ၊ ခြေကုန်လက်ပမ်းကျတာ၊ အမောမခံနိုင်တာတွေ မဖြစ်စေဖို့အတွက် ပဲပင်ပေါက်ကို  စားသုံးသင့် ကြောင်း၊ ဗီတာမင်အေကြွယ်ဝ သောကြောင့်အသက် အရွယ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အမြင်အာရုံကိုအထိ ရောက်ဆုံး ကာကွယ်ပေး၍ မျက်လုံးကျန်းမာစေရန် ပဲပင်ပေါက်ကို နေ့စဉ်အစား အသောက်ထဲတွင် ထည့်သွင်းစားသုံးသင့်ပေသည်။

DOCA(မန္တလေး)

           မြင်းခြံမြို့နယ်ရှိ အေးမြသီတာဈေးတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျိုးစုံ ရောင်းချလျက်ရှိရာ ဂျူးဖူးသီးနှံများကို ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ အောင်ပန်းမြို့တို့မှ မှာယူရောင်းချ ကြောင်းသိရှိရသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ၌ ရောင်းချနေသော ဂျူးဖူးတစ်စည်းလျှင် ၈၀၀ ကျပ်၊ ပေါက်ဈေးများဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ ယခုလတွင် ဂျူးဖူးတစ်စည်းလျှင် (၁၅၀)ကျပ်ခန့် ဈေးနှုန်းမြင့် တက်ခဲ့ကြောင်း၊ ရာသီချိန်ကုန်ခါနီးပြီဖြစ်၍ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ အာဟာရဓာတ် ကြွယ်ဝသောကြောင့် ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း၊ နေ့စဉ်ဂျူးဖူးအစည်းအရေအတွက်(၅၀-၁၂၀)စည်းခန့်ရောင်းချရကြောင်း၊စားသောက်ဆိုင်များသို့လည်း ဖောက်သည်ပေးရကြောင်း၊အရောင်းအ ဝယ် ကောင်းကြောင်း ကုန်စိမ်းရောင်း ချသူတစ်ဦး၏ ပြောပြချက် အရသိရှိရသည်။ ဂျူးဖူးတွင် ပါဝင်သော အာဟာရဓာတ် များသည် အမျှင်ဓာတ် ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး အစာချေစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေကြောင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်ပိုင်းက အဆိပ်အတောက်များကို ဖယ်ရှားပေးကြောင်း၊ ဖောလစ်အက်ဆစ်ပါဝင်သောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်သည်အမျိုးသမီးများစားသုံးသင့်ကြောင်း၊ ဗီတာမင်အေပါဝင်သောကြောင့် အမြင်အာရုံနှင့် အဆုတ်ခံတွင်း ကင်ဆာမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးကြောင်း၊ ဂျူးဖူးသည်လူကြိုက်များပြီး ချက်ပြုတ်ရာတွင် လွယ်ကူ မြန်ဆန်သဖြင့် စားသုံးမှုများပြားကြောင်း သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)