ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

   အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ ၂၀၂၃-၂၄ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ပဲမျိုးစုံ အဓိကစိုက်ပျိုးရာဒေသများ၌ မိုးရေချိန်လျော့နည်းစွာ ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုကျဆင်းခဲ့ရာ ပြည်ပမှ ပဲမျိုးစုံ တင်သွင်းမှုမှာ ၆ နှစ်တာကာလအတွင်း အမြင့်ဆုံးသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ ယခင် ဘဏ္ဍာနှစ်၌ ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းခဲ့မှုပမာဏ တန်ချိန် ၂.၂၉ သန်းအပေါ် ၃၁% ခန့် ပိုမိုလျက် ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၃ သန်းအထိ တင်သွင်းရဖွယ်ရှိကြောင်း ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းက ပြောဆိုလျက်ရှိကြသည်။

    ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ထုတ်လုပ်မှုလျော့ကျခြင်းက အိန္ဒိယ ပြည်တွင်းဈေးကွက်၌ လွန်ခဲ့သောလများအတွင်း ပဲမျိုးစုံ ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ အိန္ဒိယအစိုးရသည် စားတော်ပဲ တင်သွင်းမှုအပေါ် ၃၁-၃-၂၀၂၄ နေ့အထိ အကောက်ခွန် ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုခဲ့သည့် အပြင် ပဲနီလေး၊ ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲတို့အား အကောက်ခွန်လွတ် တင်သွင်းခွင့်ရှိသည့် ကာလကိုလည်း ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လအထိ သက်တမ်းတိုးမြှင့်လျက် ရောင်းလိုအားအပိုင်းကိုမြှင့်တင်ပြီး ဈေးနှုန်းများထိန်းညှိနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

    အိန္ဒိယပဲမျိုးစုံနှင့်ကောက်ပဲသီးနှံအသင်း၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Bimal Kothari က ယမန်နှစ်တွင် ကုလားပဲအထွက်ကောင်းမွန်ခဲ့သော်လည်း ရာဂျပ်စတန်ပြည်နယ်၌ မိုးခေါင်ခြောက်သွေ့မှုကြောင့် ယခုနှစ် မိုးပဲတီစိမ်းမှာ အထွက်လျော့ကျခဲ့ကြောင်း၊ ပဲစင်းငုံ၊ မတ်ပဲနှင့် ပဲနီလေးတို့ကဲ့သို့သော ပဲများလိုအပ်ချက်အတွက် ပြည်ပမှတင်သွင်းနေရဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုဘဏ္ဍာနှစ်ကုန်တွင် ပဲမျိုးစုံ တန်ချိန် ၃ သန်းအထိ တင်သွင်းလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။

    အိန္ဒိယ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး အသိပညာနှင့် စာရင်းအင်း ညွှန်ကြားမှုဌာန (DGCIS) ၏ အချက်အလက်များအရ လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ဧပြီလမှ အောက်တိုဘာလအထိ တန်ဖိုးအား ဖြင့် ရူပီး ၁၄၀၅၇ ကုဋေ (ဒေါ်လာ ၁.၆၉ ဘီလီယံ) ရှိသော ပဲမျိုးစုံ တန်ချိန် ၁.၉၆ သန်းကို တင်သွင်း ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းပမာဏအနက် ပဲနီလေးတင်သွင်းမှုမှာ တန်ချိန် ၁ သန်းကျော်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ပဲမျိုးစုံ တန်ချိန် ၆.၅ သန်းကို စံချိန်တင် တင်သွင်းခဲ့ရာ စားတော်ပဲမှာ အများဆုံးပါဝင်ခဲ့သည်။ စားတော်ပဲ၊ ကုလားပဲနှင့် ပဲတီစိမ်းတို့ တင်သွင်းမှုအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များချမှတ်ခဲ့ပြီး ပဲမျိုးစုံတင်သွင်းမှုမှာ နောက်ပိုင်းနှစ်ကာလများ၌ ကျဆင်းခဲ့သည်။

    ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့အထိ အိန္ဒိယ၏ ဆောင်းသီးနှံ ပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးပြီးစီးမှုမှာ ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ စိုက်ပျိုးထားနိုင်သော ဧရိယာ ဟက်တာ ၁၅၃.၂၂ သိန်းကို ပြည့်မီခြင်း မရှိပဲ ဟက်တာ ၁၄၂.၉ သိန်းသာရှိ‌ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ကုလားပဲစိုက်ပျိုးမှုမှာ ယခင်နှစ်တွင် ဟက်တာ ၁၀၅.၈၀ သိန်းရှိသော်လည်း ယခုနှစ်၌ ဟက်တာ ၉၇.၀၅ သိန်းသာ စိုက်ပျိုးပြီးစီးကြောင်း၊ ပဲနီလေး မှာမူ ယခင်နှစ် ကာလတူစိုက်ပျိုးမှု ဟက်တာ ၁၈.၀၂ သိန်းထက် အနည်းငယ်မျှသာ ပိုမိုလျက် ဟက်တာ ၁၈.၆၈ သိန်း စိုက်ပျိုးထားပြီးဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

    စိုက်ပျိုးဧရိယာလျော့နည်းမှုကြောင့် ယခုနှစ် ကုလားပဲအထွက်ပမာဏသည် ၁၀% မှ ၁၅% အထိ လျော့ကျဖွယ်ရှိကြောင်း၊ သို့သော် မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ်နှင့် ဥတာပရာ‌ဒေ့ရှ် ပြည်နယ်များ၌ ရာသီဥတု ကောင်းမွန်ခြင်းကြောင့် ပဲနီလေးအထွက်နှုန်း မြင့်မားနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်များက ခန့်မှန်း လျက်ရှိကြသည်။

Source: The Hindu Business Line, 1 Jan 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   ရေနံဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းမှုမရှိစေရေးအတွက် လွန်ခဲ့သောလများမှ စတင်၍ ထုတ်လုပ်မှု ထပ်မံလျှော့ချရန် တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ဦးဆောင်သော ရေနံတင်ပို့သည့်နိုင်ငံများ အဖွဲ့အစည်း (Organization for Petroleum Exporting Countries-OPEC) မှ နုတ်ထွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဂိုလာနိုင်ငံအစိုးရက ၂၁-၁၂-၂၀၂၃ နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   အဆိုပါအိုပက်အဖွဲ့၌ ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုမှာ လက်ရှိကာလတွင် မည်သည့်အကျိုးကျေးဇူးမျှ ဖြစ်ထွန်းမှုမရှိကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ၎င်းအဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်ရခြင်း ဖြစ်ကြောင်းဖြင့် အင်ဂိုလာနိုင်ငံ သတ္တုအရင်းအမြစ်နှင့် ရေနံဝန်ကြီးဌာန၏ ဝန်ကြီးဖြစ်သူ Diamantino Azevedo က ပြောဆိုခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သောဆယ်စုနှစ်အတွင်း အိုပက် ကို ကျောခိုင်းစွန့်ခွာခဲ့ကြသည့် အလယ်အလတ်အဆင့် ရေနံထုတ်လုပ်သူများဖြစ်သော အီကွေဒေါ နှင့် ကာတာတို့နည်းတူ အင်ဂိုလာသည်လည်း နှုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

    နိုင်ငံတကာ ရေနံဈေးနှုန်းများမှာ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ၂.၄% အထိ ကျဆင်းခဲ့ပြီး အိုပက်မှ အင်ဂိုလာ၏နှုတ်ထွက်မှုက ၎င်းအဖွဲ့နှင့် ရုရှားနိုင်ငံပါဝင်သော အိုပက်နှင့်မဟာမိတ်အဖွဲ့ (OPEC+) တို့၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုအပေါ် မေးခွန်းထုတ်ဖွယ်ရာဖြစ်ခဲ့ကြောင်း လေ့လာဆန်းစစ်သူ များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

   အိုပက်နှင့်မဟာမိတ်အဖွဲ့က ရေနံဈေးကွက်ခိုင်မာအားကောင်းစေရေးအတွက် ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှစတင်၍ ရေနံထုတ်လုပ်မှုများကို လျှော့ချသွားရန် စီစဉ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်အတွက် ရေနံထုတ်လုပ်မှုခွဲတမ်းကို လျှော့ချဖြတ်တောက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အိုပက် နှင့်မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ပြီးနောက် အင်ဂိုလာက နုတ်ထွက် မည်ဟု ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ အငြင်းပွားမှုက အိုပက်နှင့်မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ နိုဝင်ဘာလ အတွင်း မူဝါဒအစည်းအဝေး ကျင်းပမှုနှင့် ရေနံထုတ်လုပ်မှု လျှော့ချထိန်းချုပ်ရေး သဘောတူ ညီချက် ချမှတ်မှုတို့ကို နှောင့်နှေးစေခဲ့သည်။

   ၄င်းဖြစ်ရပ်သည် အိုပက်အဖွဲ့အတွင်း၌ သဘောထားကွဲလွဲများ ရှိနေသည်ကို ပြသလျက်ရှိ ကြောင်း၊ ထိုသို့ ညီညွတ်မှုမရရှိခြင်းမှာ ကာလကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် အကျိုးဆက်များလည်း ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အခြားနိုင်ငံများသည်လည်း အိုပက်က ရည်မှန်းထားသကဲ့သို့ ရေနံကိုလျှော့ချ ထုတ်လုပ်ဖွယ်မရှိကြောင်းဖြင့် အိုမန်နိုင်ငံ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနရှိ ဈေးကွက်ရှာဖွေရေးဌာနတွင် ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူလုပ်ကိုင်ခဲ့သော Ali Al-Riyami က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    အိုပက်အဖွဲ့၌ ပါဝင်သော အခြားအာဖရိကနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည့် နိုင်ဂျီးရီးယားသည် ရေနံ ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်ရန်နှင့် ၄င်း၏ဝေစုကိုတာပြည့်မီစေရန် ကြိုးပမ်းလုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည်။ နိုဝင်ဘာလအစည်းအဝေးတွင် မျှော်မှန်းထားသည်ထက် နည်းပါးသော ၂ဝ၂၄ ခုနှစ်အတွက် ရေနံ ထုတ်လုပ်မှု ခွဲတမ်းသတ်မှတ်ချက်ကို လက်ခံရှိမှုက ၎င်း၏ ရေနံထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရန် စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ် အကန့်အသတ်ဖြစ်စေခဲ့သဖြင့် နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံက အဆိုပါ အိုပက်နှင့် မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ရည်မှန်းချက်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြန်လည်ဖြေကြားပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သို့သော် အိုပက်အဖွဲ့က ပြန်လည်တုံ့ပြန်ပြောဆိုမှု မပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   အိုပက်အဖွဲ့၏ နေ့စဉ်ရေနံထုတ်လုပ်မှုမှာ ရေနံစည်ပေါင်း ၂၈ သန်းရှိပြီး ၎င်းအဖွဲ့၌ ၂ဝဝ၇ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ပါဝင်ခဲ့သော အင်ဂိုလာနိုင်ငံသည် ၁ ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၁.၁ သန်းထုတ်လုပ် လျက်ရှိသည်။ အင်ဂိုလာက နှုတ်ထွက်ပြီးနောက် အဖွဲ့ဝင် ၁၂ နိုင်ငံသာ ကျန်ရှိတော့မည်ဖြစ်သော အိုပက်အဖွဲ့၏ ရေနံထုတ်လုပ်မှုမှာ ၁ ရက်လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၂၇ သန်းရှိမည်ဖြစ်ပြီး နေ့စဉ် ရေနံစည်ပေါင်း ၁၀၂ သန်းကို ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသော ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်၌ ၂၇% ခန့်သာ ပါဝင်မည်ဖြစ် ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Jakarta Post, 22 Dec 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုကို အထောက်အကူပြုစေရန် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ပြောင်း၊ ပဲပုပ်ကြိတ်ဖတ်နှင့် ငါးစာများအပါအဝင် တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေး အစားအစာ ကုန်ကြမ်းများ တင်သွင်းခွင့်ဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့က ၂၆-၁၂-၂၀၂၃ ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   ယခင်က မွေးမြူရေးအစာ သွင်းကုန်ပါမစ်များကို သုံးနှစ်တစ်ကြိမ် အတည်ပြု ခွင့်ပြုခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ နိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ လယ်ယာထွက်ကုန်များကို သင့်တင့်မျှတသော ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်စေရန်အတွက် နှစ်စဉ် အတည်ပြု ခွင့်ပြုပေးသည့် စနစ်ကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံးမည်ဖြစ် ပါသည်။ သို့ဖြစ်ရာ လက်ရှိထုတ်ပေးထားသော ၂၀၂၄-၂၀၂၆ ကာလအတွက် တင်သွင်းခွင့် ပါမစ် များသည် ယခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သည်။

   ပြည်တွင်းဝယ်လိုအားကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရေး ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများ လုံလောက်မှုရှိအောင် စီမံခန့်ခွဲရန်နှင့် တောင်သူများအပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ဆက်နွယ်သူအားလုံးကို အကာအကွယ်ပေးမည့် သင့်လျော်သောအစီအမံများကို ချမှတ်ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ယခင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် သွင်းကုန်မူဝါဒများနှင့် အစီအမံများကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းသွားရန် အစိုးရအဖွဲ့က သဘောတူညီခဲ့သည်ဟု အစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Mr. Chai Wacharonke က ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။

   ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့၏ သွင်းကုန်ခွဲတမ်းစနစ်အောက်တွင် သတ်မှတ်အရည်အချင်းနှင့် ကိုက်ညီသည့် သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင် ၁၁ ဦးအတွက် အရေအတွက်နှင့် ကာလကန့်သတ်ချက်များ မပါဝင်ပဲ တင်သွင်းလာသည့် ပဲပုပ်ကြိတ်ဖတ်အပေါ် စည်းကြပ်သည့် အကောက်ခွန်နှုန်းကို ၂% ဆက်လက်ထားရှိကြောင်း၊ တင်သွင်းသူအသစ်များက တင်သွင်းခွင့်လျှောက်ထားပါက သတ်မှတ် ချက်နှင့် ညီညွတ်မှုအပေါ် မူတည်၍ စားနပ်ရိက္ခာမူဝါဒကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ခွင့်ပြု ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ခွဲတမ်းပြင်ပမှ တင်သွင်းပါက စည်းကြပ်သည့် အကောက်ခွန်နှုန်း ထားမှာ ၁၁၉% ရှိမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အာဆီယံလွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုဧရိယာနှင့် ထိုင်း-သြစတြေးလျ လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက် တို့ကဲ့သို့သော ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်များအောက်တွင် ပါဝင်သည့် သွင်းကုန်များအတွက် ၎င်းသဘောတူညီချက်များအတိုင်း  လိုက်နာလျက် ဆောင်ရွက်ကြောင်း၊ ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူစာချုပ်တွင် ပါဝင်ခြင်း မရှိသည့် နိုင်ငံများမှ သွင်းကုန်များအပေါ် အကောက်ခွန်နှုန်းထား ၆ % သတ်မှတ်သည့်အပြင် တစ်တန်လျှင် ဘတ်ငွေ ၂၅၁၉ ဘတ် ထပ်ဆောင်းကောက်ခံကြောင်း Mr. Chai က ပြောဆိုပါသည်။

   ထိုင်းနိုင်ငံ၌ တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေး အစားအစာ လုပ်ငန်းသုံးသီးနှံများ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ ပြည်တွင်းသုံးစွဲရန် လိုအပ်ချက်ကို လုံလောက်စွာဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခြင်း မရှိသဖြင့် အစိုးရသည် ပြောင်းနှင့် ပဲပုပ်ကဲ့သို့သော သီးနှံများ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် မွေးမြူရေး အစာ တင်သွင်းခွင့်ပါမစ်ကို ၁ နှစ်သာ ခွင့်ပြုရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ တိရစ္ဆာန် အစာ ထုတ်လုပ်သူများအနေဖြင့် ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်အားလုံးကို သင့်တင့်မျှတသော စျေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူရန် သဘောတူညီချက်ကို အပြည့်အဝ လိုက်နာရမည်ဖြစ်သည်။

 ယခုနှစ်တွင် တိရစ္ဆာန်အစာအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြောင်းလိုအပ်ချက်မှာ တန်ချိန် ၈.၃၅ သန်း ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုမှ တန်ချိန် ၄.၉ သန်းခန့်သာ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ ပဲပုပ်ကြိတ်ဖတ်ဝယ်လိုအားမှာ တန်ချိန် ၄.၂ သန်းရှိပြီး ပြည်တွင်းမှ တန်ချိန် ၂ သန်းနှင့် ငါးစာ၀ယ်လိုအား တန်ချိန် ၆ သိန်း အတွက် ပြည်တွင်းမှတန်ချိန် ၃ သိန်း အသီးသီး ဖြည့် ဆည်း ပေးနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Bangkok Post, 27 Dec 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

  အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စားသောက်ကုန်အမျိုးမျိုး တင်ပို့မှုအပေါ် ချမှတ်ထားသော မူဝါဒကန့်သတ်ချက်များနှင့် ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေးပြဿနာများကြောင့် အိန္ဒိယထံမှ ဆန်နှင့် သကြား တင်သွင်းရာ တွင် အဟန့်အတားဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအေဂျင်စီ (Bapanas) ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ Arief Prasetyo Adi က ၂၂-၁၂-၂၀၂၃ နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   အစောပိုင်းကာလတွင် အိန္ဒိယသံတမန်တစ်ဦးသည် အင်ဒိုနီးရှားကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Zulkifli Hasan နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး အင်ဒိုနီးရှားအတွက် ဆန်တန်ချိန်တစ်သန်းထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် နောက်ပိုင်း၌ အိန္ဒိယဘက်မှ နိုင်ငံရေး အကြောင်းပြချက်များအရ ဆန်တင်ပို့မှုကို ပိတ်ပင်ခဲ့ရာ အခြားနိုင်ငံများမှ ဝယ်ယူနိုင်ရေးကို ရွေးချယ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ရကြောင်း၊ အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ပြည်တွင်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းလာသဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာ လိုအပ်ချက်အတွက် ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်းကို ဖြည့်တင်းရန် သမ္မတဂျိုကိုဝီဒိုဒိုက နိုင်ငံပိုင် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးကုမ္ပဏီဖြစ်သော PT Bulog အား တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း၊  ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်း၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့ထံမှ ဆန်တင်သွင်းမှုများဖြင့် အဆိုပါ တာဝန်ပေးအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ခဲ့ကြောင်းဖြင့် Adi က မှတ်ချက်ပြု ပြောကြားခဲ့သည်။

    Adi ၏ ပြောဆိုမှုအရ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအနေဖြင့် ပြည်တွင်း စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုရှိစေရေးအတွက် ဆန်တင်သွင်းရာတွင် ပင်ရင်းနိုင်ငံ တသမတ်တည်းမထားပဲ အရင်းအမြစ်များစွာထံရ ရယူမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ၂၀၁၂ ခုနှစ် စားနပ်ရိက္ခာ ဥပဒေအမှတ် ၁၈ ၌ ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်အတိုင်း စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး ဖြည့်ဆည်းရာတွင် ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Antara News, 22 Dec 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၌ ကုန်သည်များအနေဖြင့် ဆန်မက်ထရစ်တန်ချိန် ၅၀၀၀၀ ကို ဝယ်ယူ တင်သွင်းရန်အတွက် အစိုးရဝန်ကြီးများအဖွဲ့ထံမှ ခွင့်ပြုချက်ရရှိခဲ့ကြောင်း သီရိလင်္ကာအစိုးရ သတင်းပြန်ကြားရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

   ကုန်သည်များသည် 'Keeri Samba' ခေါ် လုံးသွယ်ဆန်နှင့်ဆင်တူသော GR 11 အဆင့်ရှိ သည့်ဆန်ကို တင်သွင်းခွင့်ရှိမည် ဖြစ်သည်။ ဆန်စက်များအနေဖြင့် ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်စေရန် ရည်ရွယ်၍ သိုလှောင်သိမ်းဆည်းမှုပြုသည်ဟု ဝေဖန်မှုများရှိခဲ့ပြီး ယခုကဲ့သို့ တင်သွင်းခွင့်ပြု ခြင်းက ပရီမီယံဆန် အဆင့်အတန်းဝင် Keeri Samba ဆန်၏ စျေးနှုန်းကို ထိန်းညှိနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရပါသည်။

   သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် ဆန်တင်သွင်းမှုအပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်ထားရှိရာ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ထက် ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်မားမှုရှိပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုအဆင့်ရှိသော ဆန်စပါးများ ယှဉ်ပြိုင်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကို အားလျော့စေလျက်ရှိကြောင်း၊ ယခုဆန်တန်ချိန် ၅ သောင်း တင်သွင်းခွင့်ပြုရန် အဆိုပြုချက်ကို ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Nalin Fernando က တင်ပြခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Source: Economy Next, 19 Dec 2023(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)