ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

            အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဝန်ကြီး Andi Amran Sulaiman က အုန်းသီးပါဝင် သောများစွာသောစိုက်ပျိုးရေးကုန်ပစ္စည်းများကို ပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှုကနဦး ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပြီး အနီးနားအနာဂတ်တွင် ပြုပြင်မထုတ်လုပ်ထားသည့်အုန်းသီးများကို တင်ပို့မှုပြုလုပ်တော့မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်နေ့က သမ္မတနန်းတော်တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် Sulaiman က အင်ဒိုနီးရှားသည်လတ်တလော တွင် အုန်းသီးတန်ချိန် ၂.၈ သန်းကို နှစ်စဉ်တင်ပို့လျှက်ရှိကြောင်းနှင့် အုန်းသီးကို အုန်းနို့နှင့် virgin coconut oil ကဲ့သို့သောထုတ်ကုန်များအဖြစ်သို့ အပြီးသတ်ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းသည် တန်ဖိုးကို အဆ ၁၀၀ ထိ မြင့်တက်စေကြောင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အုန်းပင်သည် ၎င်း၏ ၁၅ မီတာမှ ၃၀ မီတာထိရှည်လျား မှုနှင့်ပတ်သတ်၍ လူသိများပြီး အစဉ်အလာအားဖြင့်  copra ၊ အုန်းဆီနှင့် အခြား ဆက်စပ်ထုတ်ကုန်များထုတ်လုပ်ရန်အသုံးပြုကြောင်း သိရပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှား၏ ယခုနှစ် အုန်းသီးထုတ်လုပ်မှုသည်တန်ချိန် ၃၃ သန်းအထိရောက်ရှိခဲ့ပြီး နှစ်စဉ် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၄၅ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသောအုန်းသီးတန်ချိန် ၂.၈ သန်းကိုတင်ပို့ကြောင်း သိရပါသည်။ ပြုပြင်ထုတ်လုပ် ရေးမဟာဗျူဟာတွင် ကိုကိုး၊ သီဟိုဠ်၊ gambier ၊ ကွမ်းသီးနှင့် ငရုတ်ကောင်းတို့ကဲ့သို့သော စိုက်ပျိုး ရေးကုန်ပစ္စည်းများပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုသည် ကုန်ပစ္စည်းများ တန်ဖိုးမြှင့်တင်ရန်၊ အလုပ်အကိုင် များဖန်တီးပေးရန်၊ လူမှုဖူလုံရေးတိုးတက်ရန်နှင့် အလုပ်လက်မဲ့ လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ကနဦးခြေလှမ်းတစ်ရပ်အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ စိုက်ပျိုးရေးသမားများအား ကိုကိုး၊ ကော်ဖီ၊ အုန်းပင်၊ သီဟိုဠ်နှင့် ကွမ်းပင်တို့၏ မျိုးစေ့များနှင့် ပျိုးပင်များကို ဖြန့်ဖြူးလျှက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ စိုက်ပျိုးမှုပမာဏ မှာ ဟတ်တာ ၈၀၀၀၀၀ အကျယ်အဝန်းရှိပြီး ၂ နှစ်အတွင်းအလုပ်အကိုင် ၁.၆ သန်းဖန်တီးပေးရန် မျှော်မှန်းရကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA (ရန်ကုန်)

             အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကြီးထွားနှုန်းကို ၅ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာဆက်လက်ခန့်မှန်းထားသော်လည်း အင်ဒိုနီး ရှား၏ စီးပွားရေးသည် ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်းကြီးထွားမည်ဟု အကောင်းမြင်သုံးသပ်လျှက်ရှိကြောင်း သိရ ပါသည်။ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စီးပွားရေးနှင့်ဘဏ္ဍာရေးမဟာဗျူဟာညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Febrio Kacaribu က ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ခန့်မှန်းချက်သည် စီးပွားရေးကြီးထွားမှုအဟုန်ကို ထိန်းသိမ်း ရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် အင်ဒိုနီးရှား၏ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒများနှင့် အပြည့်အဝကိုက်ညီမှုမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်သည် အစောပိုင်းက ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွက် အင်ဒိုနီးရှား၏စီးပွားရေး ကြီးထွားနှုန်းကို ကနဦးခန့်မှန်းချက်ဖြစ်သည့် ၄.၇ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄.၈ ရာခိုင်နှုန်းသို့ တိုးမြှင့်ခန့်မှန်း ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုကိန်းဂဏန်းသည် တိုးတက်ခဲ့သော်လည်း အစိုးရခန့်မှန်းချက်ဖြစ်သည့် ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်း အောက်သာဆက်လက်တည်ရှိနေကြောင်း သိရပါသည်။ Kacaribu က နိုင်ငံတကာအသင်းအဖွဲ့များကခန့်မှန်းချက်များသည် မကြာခဏ မက်ခရိုစီးပွားရေးအချက် အလက်များကို အခြေခံပြီး အစိုးရသည် စီးပွားရေးအရှိန်မြှင့်တင်ရန် များစွာသောစီးပွားရေး လှုံ့ဆော်မှုစီမံချက်များကို ပြင်ဆင်ထားကြောင်းနှင့် အစိုးရသည် ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် စီးပွားရေး ကြီးထွားနှုန်းကို ၅.၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ အကောင်းမြင်သုံးသပ်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Kacaribu ၏အဆိုအရ ကမ္ဘာ့ဘဏ်၊ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့၊ အာရှဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် ရေးဘဏ်နှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အဖွဲ့အစည်း (OECD) အစရှိသည့် နိုင်ငံတကာအသင်းအဖွဲ့များသည် အင်ဒိုနီးရှားတွင်ရင်းနှီးမြှုပ် နှံရန် စိတ်ဝင်စားမှု အားကောင်းနေသောကြောင့် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည်ကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့် နေကြောင်း သိရပါသည်။ Kacaribu က ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီးနိုင်ငံများကို ကိုယ်စားပြုသည့် OECD သည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအခွင့်အလမ်းများကိုရှာဖွေရန်၊ ပုံမှန်အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ရန်နှင့် နိုင်ငံ၏ စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် အလားအလာကိုလေ့လာရန် အင်ဒိုနီးရှား၏ စီးပွားရေးအခြေအနေများကို  အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာ အသင်းအဖွဲ့များထံမှအာရုံစိုက်မှုရရှိခြင်းကို ကြိုဆိုကြောင်း၊ အစိုးရသည်လည်း အလားအလာ ရှိသောကဏ္ဍများကိုဆက်လက်တံခါးဖွင့်ထားကြောင်းနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမျှော်မှန်းချက် အား ကောင်း ရန်အတွက်မူဝါဒပံ့ပိုးပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ သို့သော်အစီရင် ခံစာအရ လတ်တလောကြီးထွားမှုကိုထိန်းထားနိုင်သည့် အချို့စီမံချက်များသည် အနာဂတ်ထပ် မံတိုးချဲ့မှုကို ပံ့ပိုးပေးရန် လုံလောက်မှုမရှိကြောင်း သိရပါသည်။

   DOCA (ရန်ကုန်)

           အင်ဒိုနီးရှား၏ထိပ်တန်းစီးပွားရေးတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးသဘော တူညီချက်သစ်များသည် မော်တော်ကားပါဝင်သော ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များတင်ပို့မှုမြှင့်တင်နိုင် ရန် မျှော်မှန်းရကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Million Exports from Indonesia ပွဲအခမ်းအနား တွင် စီးပွားရေးရာညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးဝန်ကြီး Airlangga Hartarto က အင်ဒိုနီးရှားသည် ဈေးကွက်သစ်များသို့ဝင်ရောက်ရန် ကုန်သွယ်ရေးစာချုပ်များကို တက်ကြွစွာလုပ်ဆောင်လျှက် ရှိကြောင်း၊ ၎င်းသည် သမ္မတ Prabowo Subianto ၏ ဈေးကွက်သစ်များသို့ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက် ရန်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားကုန်ပစ္စည်းများအတွက် ပို့ကုန်ခွဲတမ်းတိုးမြင့်ရန်ကြိုးပမ်းမှုနှင့်ချိန်ညှိလျှက် ရှိကြောင်း၊ ဥပမာအနေဖြင့် ဆိုပါက Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) သည် မက္ကဆီကိုကဲ့သို့ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်ရန် ပံ့ပိုးပေးကြောင်း၊ အချို့နိုင်ငံများသည် နိုင်ငံခြားထုတ်ကုန်များဝင်ရောက်မှုကိုကန့်သတ်ရန် သွင်းကုန်ခွဲတမ်းများကို ကန့်သတ်ထားကြောင်းနှင့် ထိုကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များသည် ထိုအတားအဆီးများကို ဖြေလျှော့ရန် ကူညီပေးနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ချက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ CEPA နှင့် CPTPP အစရှိသည့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်များနှင့်အတူ ထိုခွဲတမ်းများသည် တံခါးပွင့်သွားကြောင်း သိရပါသည်။ Hartarto က PT TMMIN သည် ၁၉၈၇ ခုနှစ်မှစ၍ မော်တော် ကား ၃ သန်းကို နိုင်ငံပေါင်း ၁၀၀ သို့တင်ပို့ခဲ့ပြီး ထိုအောင်မြင်မှုသည် အားကောင်းသောပြည်တွင်း ထောက်ပံ့မှုကွင်းဆက်ပံ့ပိုးမှုတွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားသည် အင်ဒိုနီးရှား-ဥရောပသမဂ္ဂ ဘက်ပေါင်းစုံစီးပွားရေးမိတ်ဖက်သဘောတူညီချက် ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်‌နေ့က အပြီးသတ်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုသဘောတူ ညီချက်သည် ဥရောပသမဂ္ဂသို့ အင်ဒိုနီးရှား၏တင်ပို့မှုကို ၂.၅ ဆထိမြှင့်တင်ပေးရန် အလားအလာ ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့ပြင်သဘောတူညီချက်သည် စုစုပေါင်းအပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆၀ ဘီလီယံထိရောက်ရှိရန်ခန့်မှန်းရပြီး လာမည့် ၃ နှစ်မှ ၄ နှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှား၏ တင်ပို့မှုကို ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်မြှင့်တင်ပေးရန် ခန့်မှန်းရကြောင်း သိရပါသည်။

  DOCA (ရန်ကုန်)

         အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန်၊ စိမ်းလန်းသောတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်း၊ စက်မှုခေတ်မီရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှုအရှိန်မြှင့်ရေးအစီအစဉ် (CITA) ၏ တတိယပရိုဂရမ်ခွဲ (CITA) မှတစ်ဆင့်ကုန်သွယ်မှုကို အရှိန်မြှင့်ရန် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ တန် မူဝါဒအခြေခံချေးငွေကို အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ် (ADB) မှ အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း သိရ သည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် စဉ်ဆက်မပြတ်စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ အသွင်ကူး ပြောင်းမှုလိုအပ်သည့် ၂၀၄၅ ခုနှစ်တွင် ၀င်ငွေမြင့်မားသော အနေအထားသို့ရောက်ရှိရန် ကတိပြု ကြောင်း ADB မှ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဒါရိုက်တာ Jiro Tominaga က ပြောကြားခဲ့သည်။ CITA အစီအစဉ်ခွဲများ အောက်ရှိ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများသည် အစိမ်းရောင်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ တွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပိုမိုဆွဲဆောင်ရန်၊ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အတားအဆီးများကို လျှော့ချရန်နှင့် အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးများပိုင်ဆိုင်သည့် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို အားကောင်းစေမည် ဖြစ်ကြောင်း Tominaga မှ ပြောကြားခဲ့ သည်။ အဆိုပါ အစီအစဉ်သည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖော်ဆောင်ပေးကာ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အတားအဆီး များကို ဖြေလျှော့ပေးပြီး လုပ်ငန်းများကို မြှင့်တင်ပေးကာ ရာသီဥတုအန္တရာယ်များကို တုံ့ပြန်ရာတွင် အစိမ်းရောင်စက်မှုလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် အင်ဒိုနီးရှား၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို မြှင့်တင်ပေးကြောင်း ADB မှ ပြောကြားခဲ့သည်။

 DOCA(ရန်ကုန်)

            မြောက်ပိုင်းပင်လယ်လမ်းကြောင်း (NSR) ၏ ကုန်တင်ပမာဏသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၃၇.၉ သန်းခန့် ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် တိုးလာမည်ဟု ရုရှားနိုင်ငံတော် အနုမြူစွမ်းအင်ကော်ပိုရေးရှင်း ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Alexei Likhachev က အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ မြောက်ပိုင်းပင်လယ်လမ်းကြောင်းသည် ယခုနှစ်တွင် သင်္ဘောခရီး အရေအတွက် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာသဖြင့် ကုန်စည်ဖြတ်သန်းမှုတိုးမြင့်လာမှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရ ကြောင်း Likhachev က ပြောကြားခဲ့သည်။ အာတိတ်ပရောဂျက်များတွင် ပါဝင်သူများ သာမက မြောက်ပိုင်းထောက်ပံ့ရေးမစ်ရှင်များ၊ နိုင်ငံတကာထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းများတွင်ပါဝင်သူများမှ လည်း ၎င်းလမ်းကြောင်းကိုအသုံးပြုလျှက်ရှိကြောင်း၊ NSR သည် ထိ ရောက်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးစင်္ကြံအဖြစ် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲနေကြောင်း Arctic ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုအတွက် Rosatom ၏ အထူးကိုယ်စားလှယ် ဗလာဒီမာ ပန်နိုက ပြောကြားခဲ့ သည်။ “အဆင့်မြင့်နည်းပညာများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ မျိုးဆက်သစ် နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေခဲခွဲ သင်္ဘောများတည်ဆောက်မှုနှင့် နိုင်ငံခြားသင်္ဘောတင်ပို့သူများထံမှ စိတ်ဝင်စားမှု တိုးပွားလာခြင်း အပါအဝင် အကြောင်းရင်းများစွာသည် ဤတိုးတက်မှုကို တွန်းအားပေးလျှက် ရှိကြောင်း Panov က ပြောကြားခဲ့သည်။ ရုရှားနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတစ်လျှောက် အာတိတ်သမုဒ္ဒရာ ကိုဖြတ်၍ ကီလိုမီတာ ၅၆၀၀ ခန့်ကျယ်ဝန်းသော မြောက်ပိုင်းပင်လယ်လမ်း ကြောင်းသည် ယူရေးရှားအနောက်ပိုင်းနှင့် အာရှ ပစိဖိတ်ဒေသကို ဆက်သွယ်ထားသော အတိုဆုံးရေ ကြောင်းလမ်းကြောင်းဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

    DOCA(ရန်ကုန်)