မွန်ပြည်နယ်၊ ဘီးလင်းမြို့နယ်တွင် ဖရဲသီးများ လှိုင်လှိုင်ထွက်ရှိနေကြောင်း သိရှိရသည်။ ဖရဲခင်းများမှာ မော်လမြိုင်-ရန်ကုန်ကားလမ်းဘေးရှိ လယ်ကွင်းများတွင် စိုက်ပျိုးကာ ဖရဲသီးများကိုလည်း မော်လမြိုင်-ရန်ကုန်ကားလမ်းဘေး၌ ဆိုင်ခန်းများဆောက်၍ ရောင်းချကြသည်။

            အဓိကစိုက်ပျိုးသော မျိုးများမှာ ဟီးရားမျိုး (ဒုံးကျည်သီး)ကိုသာ စိုက်ပျိုးကြပြီး ဖရဲသီး စိုက်ခင်းတစ်ဧကလျှင် ဖရဲစေ့ (၄၈၀) စေ့ပါ အထုပ် (၃) ထုပ် စိုက်ပျိုးရကြောင်း၊ ထိုသို့ စိုက်ပျိုးရာတွင် ၈၅% အပင်ပေါက်ကြောင်း၊ အပင်တစ်ပင်လျှင် အသီး (၂) လုံးခန့်သီးကြောင်း၊ တစ်ဧကလျှင် စိုက်ပျိုးကုန်ကျစရိတ်မှာ မြေပြင်ခ၊ လုပ်အားခ၊ သွင်းအားစုစရိတ် (၃၅) သိန်းခန့် ကုန်ကျ၍ ထွက်ရှိသောဖရဲများမှာ ဂရုတစိုက် စိုက်ပျိုးမှုကြောင့် အလေအလွင့်နည်းပါးကြောင်း၊ ယခုရာသီတွင် အဝေးပြေးလမ်းမ၌ ခရီးသွားပြည်သူများ၊ ဘုရားဖူး ခရီးသည်များ အသွားအလာများသဖြင့် ဖရဲသီးအား ဆိုင်တွင်သာ တင်ရောင်းကြောင်း၊ တစ်နေ့လျှင် ဖရဲသီး (၁၀၀) ခန့် ရောင်းရပြီး တစ်လုံးလျှင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် (၂၅၀၀) ကျပ်ခန့်ရရှိ၍ အကျိုးအမြတ်ရရှိမှုမှာ တွက်ခြေကိုက်သောပမာဏရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မွန်)

          မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ပခုက္ကူမြို့နယ်တွင် ပဲမျိုးစုံဖြစ်သော ပဲစဉ်းငုံနီ၊ ကုလားပဲ အမျိုးမျိုး၊ ပဲယင်းနီ၊ ပဲလွန်းပြာ၊ စွန်တာ(နီ/ပြာ)၊ ပဲနီပြား၊ ပဲကြီးနှင့် အခြားပဲမျိုးစုံတို့ကို စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်လျက်ရှိပါသည်။ ပဲစဉ်းငုံနီကို စိုက်ပျိုးတောင်သူများအနေဖြင့် သီးညှပ်အဖြစ် စိုက်ပျိုးကြပြီး ပဲလွန်းပြာကို ကျွန်းမြေများတွင် တစ်ကွင်းတစ်စပ် စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရသည်။

          ပခုက္ကူကုန်စည်ဒိုင်တွင် ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(ပထမပတ်)တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သော ပဲစဉ်းငုံနီဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၉၈၅၀၀)ဖြစ်ခဲ့ပြီး (ဒုတိယပတ်)တွင် ပဲစဉ်းငုံနီဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၉၀၆၀၀)ဖြစ်၍ (ပထမပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ပါက ကျပ်(၇၉၀၀)ခန့် ကျဆင်းနေသော်လည်း နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုအိတ်ရေမှာ တစ်နေ့လျှင် အိတ်(၅၀ မှ ၇၀၀ ထိ) အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဇန်နဝါရီလ(ပထမပတ်)တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သော ပဲလွန်းပြာဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၈၀၀၀၀)ဖြစ်ခဲ့ပြီး (ဒုတိယပတ်)တွင် ပဲစဉ်းငုံနီဈေးနှုန်းမှာ တစ်တင်း လျှင် ကျပ်(၇၈၀၀၀)ဖြစ်၍ (ပထမပတ်)နှင့်ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ပါက ကျပ်(၂၀၀၀)ခန့် ကျဆင်းနေပြီး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုအနေဖြင့် တစ်နေ့လျှင် အိတ်(၅၀ မှ ၁၀၀ ထိ) ပုံမှန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်၍ တင်ပို့မှုအနေဖြင့် ရန်ကုန်ဘုရင့်နောင်သို့ အဓိကတင်ပို့နေကြောင်း ကုန်စည်ဒိုင်မှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

           မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်ကြက်သွန်နီစိုက်ပျိုးထွက်ရှိရာ ဒေသများဖြစ်ကြသော ပေါက်၊ ရေစကြို၊ ကမ္မ၊ ရေပြာနှင့် ဆိပ်ဖြူနယ်စသည့်ဒေသများတွင် ကြက်သွန်နီ မိုးစိုက်(ဥစိုက်)များ အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ပခုက္ကူကြက်သွန်နီကုန်စည်ဒိုင်သို့ ရေစကြို၊ မြစ်ခြေ၊ ယောဒေသမှ မိုးစိုက် (ဥစိုက်)ကြက်သွန်နီများ  အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေကြောင်း၊ ပခုက္ကူကြက်သွန်နီကုန်စည်ဒိုင်သည် ပခုက္ကူမြို့၏ စီးပွားရေးအချက်အချာကျသော နေရာဒေသတစ်ခုလည်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

          ကြက်သွန်နီကုန်ဝယ်ဒိုင်သို့ ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ(ပထမပတ်)တွင် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သော ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများမှာ ထိပ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၃၂၀၀)၊ အလတ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၂၉၀၀)၊ အနိမ့်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၄၀၀)ဖြစ်ခဲ့ပြီး (ဒုတိယပတ်)တွင် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းမှာ ထိပ်စတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၈၀၀)၊ အလတ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၅၀၀)၊ အနိမ်စ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၉၀၀)ဖြစ်၍ (ပထမပတ်)နှင့်(ဒုတိယပတ်)နှိုင်းယှဉ်ပါက ကျပ်(၄၀၀)ခန့် ကျဆင်းနေသော်လည်း အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှု ကုန်ချိန်မှာ တစ်နေ့လျှင် ပိဿာချိန်(၃၅၀၀၀-၅၀၀၀၀) အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပြီး တင်ပို့မှုအနေဖြင့် မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်း ရန်ကုန်၊ မြဝတီနှင့် ဟင်္သတမြို့များသို့ တစ်ပတ်လျှင် ကုန်ချိန်(၅)သိန်းကျော် တင်ပို့နေကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

             မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူမြို့ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံမျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေး ဈေးကွက်တွင် ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲများ နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိရာ စိုက်ပျိုးမှုများသော ပခုက္ကူ၊ မြိုင်၊ ပေါက်၊ ရေစကြို၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ယောနယ်ဒေသများနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကျေးရွာများ မှထွက်ရှိသော မိုးမြေပဲ အတောင့်အဆံများ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေ ကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် ဂန့်ဂေါခရိုင်အတွင်းရှိ ယောနယ်ဒေသများမှ (၄)လပင်ပြန့်မြေပဲများ လှိုင်လှိုင် တူးဖော်ရိတ်သိမ်းချိန်ဖြစ်၍ ဈေးကွက်သို့ သီးနှံဝင်ရောက်မှုများကြောင်း၊ မြေပဲအသစ်များ ဝင်ရောက်သော်လည်း ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းမရှိ ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်လာသည့် မြေပဲဆံနှင့်မြေပဲ အတောင့်များ ဝယ်လိုအားကောင်းပြီး အရောင်းအဝယ်သွက်နေကြောင်း၊ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လာသောမြေပဲအတောင့်နှင့် အဆံများကို မြို့ပေါ်ရှိ လှောင်လက်သမားများ၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များ အဝယ်လိုက်ခြင်းအပြင် ပြည်ပတရုတ်နိုင်ငံမှလည်း အဝယ်လိုက်၍ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ကြောင်း၊ မြေပဲတောင့်/ အဆံ အရည်အသွေးနှင့် ဝယ်လိုအားပေါ်မူတည်၍ ဈေးအနိမ့်၊ အမြင့်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ပြည်တွင်း စားသုံးဆီဈေးကွက်တွင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်သည့် မြေပဲဆီသန့် သုံးစွဲမှုမြင့်မားလျက်ရှိ၍ ဒေသတွင်းဆုံ/ ဆီစက်များ တွင်ကျယ်စွာထုတ်လုပ်လျက်ရှိ၍ မြေပဲဆံဝယ်လိုအားကောင်းပြီး ဈေးကွက်ကျဆင်းခြင်းမရှိ အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိပြီး ပဲဖတ်ဈေးမှာလည်း ပြည်တွင်းတိရိစ္ဆာန်အစားအစာအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံအောက်ပိုင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများမှ ဝယ်ယူမှုအပြင် ပြည်တွင်းဆီစက် လုပ်ငန်းရှင်များမှလည်း မြေပဲဆုံပဲဖတ်များကို ပြန်လည်ကြိတ်ပြီး ဆီထုတ်လုပ်ခြင်းအတွက် ဝယ်ယူမှုများ၍ အရောင်းအဝယ်သွက်ကြောင်း သိရသည်။

             ပခုက္ကူပွဲရုံဈေးကွက်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော မြေပဲဈေးနှုန်းများမှာ ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ (ဒုတိယပတ်)တွင် သီးနှံအရည်အသွေးလိုက်၍ မြေပဲအတောင့်(အခြောက်) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၆၃၀၀ - ၅၈၀၀)၊ မြေပဲလုံးဆံနီ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၉၂၀၀-၈၈၀၀)၊ မြေပဲလုံးဆံဖြူ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၉၁၀၀-၈၇၀၀)၊ ဆီဆံ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၇၈၀၀-၇၅၀၀)၊ မြေပဲဖတ်တစ်ပိဿာလျှင် (၆၂၀၀-၆၁၀၀)ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခင်၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ(စတုတ္ထပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်းနှို င်းယှဉ်ပါက မြေပဲတောင့်(အခြောက်)တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၀၀)၊ မြေပဲဆံတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၀၀)၊ ပဲဖတ်တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၂၀၀)ခန့် ဈေးတက်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပခုက္ကူမြေပဲဆံ ဈေးကွက်သို့ (၄)လပင်ပြန့် ဆောင်းမြေပဲ(အသစ်)များ ပခုက္ကူ/မြိုင်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများနှင့် ယောနယ်ဒေသများမှ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး ကုန်ဝင်သလောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြို့ပေါ်ရှိ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များမှ ဝယ်ယူမှုများခြင်းအပြင် မန္တလေးဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ထိုမှတစ်ဆင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့လျက်ရှိ၍ မြေပဲဈေးနှုန်း သိသိသာသာကျဆင်းခြင်းမရှိ ဈေးတက်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း ပွဲရုံဈေးကွက်မှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

          မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ဂန့်ဂေါခရိုင်၊ ထီးလင်းမြို့နယ်ရှိ ဒေသခံတောင်သူများသည် စိုက်ပျိုး ရေးလုပ်ငန်းဖြင့် နှစ်စဉ် စီးပွားဖြစ်လုပ်ကိုင်ကြပြီး ဆန်စပါး၊ ဆီထွက်သီးနှံ မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာ၊ ကြက်သွန်ဖြူနှင့် စားတော်ပဲ၊ ပဲပုတ်၊ ထောပတ်ပဲတို့ကို ရာသီအလိုက် စိုက်ပျိုးကြပြီး အဓိကသီးနှံအဖြစ် ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲကို ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံရေးအတွက် မိုး၊ ဆောင်း နှစ်ရာသီစိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါသည်။ ရေမြေရာသီဥတုကောင်းမွန်၍ ဒေသစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများလည်း အဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

          ထီးလင်းမြို့နယ်အတွင်းရှိ ဝက်လက်၊ လုံးပေါင်၊ ဒေါသ၊ သရပ်ခါ၊ အနောက်ဖက်၊ မြောက်ဖက်၊ တလင်းကျေးရွာများ၌ ပင်ပြန့်(၄)လမြေပဲ အတောင့်ကြီးမျိုးကို စိုက်ဧက(၄၅၀၀)ခန့် စိုက်ပျိုးထားရှိ ကြောင်း၊ ဆောင်းသီးနှံမြေပဲကို စက်တင်ဘာလတွင် စတင်စိုက်ပျိုးပြီး ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလကုန်နှင့်  ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလဆန်းပိုင်းတွင် တူးဖော်ရိတ်သိမ်းကြောင်း၊ (၁)ဧကစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျ စရိတ်အနေဖြင့် ငွေကျပ်(၁၁)သိန်းခန့် ကုန်ကျပြီး ပျမ်းမျှအထွက်တင်းမှာ (၅၀)တင်းခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခုနှစ် ဆောင်းမြေပဲမှာ အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ကြောင်း၊ ဒီဇင်ဘာလသီးနှံပေါ်ချိန် ဒေသတွင်းဈေးကွက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်မှုမှာ မြေပဲတောင့်(အခြောက်)တစ်တင်းလျှင် အရည်အသွေးလိုက်၍ ကျပ်(၃၅၀၀၀-၄၀၀၀၀-၄၅၀၀၀)ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၁)ဧက ကျပ်(၁၅) သိန်းခန့်ရရှိကြောင်း၊ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ထီးလင်းမြို့နယ်အတွင်း ထွက်ရှိသောမြေပဲများကို မြို့ပေါ်ရှိ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များ၊ စားသောက်ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များမှဝယ်ယူပြီး ဒေသခံဝယ်လက်ပွဲစားများမှတစ်ဆင့် ပခုက္ကူမြို့သို့ တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုမှတစ်ဆင့် မန္တလေးဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

          ထီးလင်းမြို့နယ်အတွင်းရှိ ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲစိုက်တောင်သူများသည် ယခုအချိန်တွင် ပြည်တွင်းမြေပဲဆီသန့် စားသုံးမှုမြင့်မား၍ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များမှ မြေပဲအဝယ်လိုက်၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက် ခိုင်မာမှုရှိသည့်အပြင် ပြည်ပပို့ကုန်အဖြစ်တင်ပို့လျက်ရှိခြင်းကြောင့် ရောင်းလိုအားဝယ်လိုအားကောင်း၍ မြေပဲဈေးကွက်ကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ ဈေးကွက်ခိုင်မာမှုရှိသည့်အတွက် မြေပဲစိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိခြင်းကြောင့် နှစ်စဉ်မပြတ် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း ဒေသခံတောင်သူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)