ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

           ပဲပုဇွန်သီး(နွေပဲသီး)ကို လူတိုင်းစားသုံးလေ့ရှိကြပြီး နူးညံ့သောပဲတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ပဲသီးနုနု များကို အရည်သောက် ရေနွေးဖျော၍ပြုတ်စား ကြော်စားလေ့ရှိကြသည်။ အိမ်တွင်တစ်နိုင်တစ်ပိုင် စိုက်ပါကလည်း လွယ်ကူစွာစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသည်။ စင်ထောင်၍သော်လည်းကောင်း ခြံစည်းရိုးများ တွင်ကပ်၍ သော်လည်းကောင်း စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။

            ပဲပုဇွန်သီး (နွေပဲသီး)ကို နတ်တလင်းမြိုနယ် ကြို့ပင်သာကျေးရွာ၊ သရက်ပင်ကန်ရိုး ကျေးရွာ၊ လယ်ဦးစုကျေးရွာနှင့် ကျေးရွာအများစုတွင် တစ်ပိုင်တစ်နိုင်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ပဲပုဇွန်သီး ကိုသီတင်းကျွတ်လနှင့် တန်ဆောင်းမုန်းလများတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ မြေဆွေးနှင့် အပေါ်ယံ မြေသားများရော၍ ကျင်းတူးကာ စိုက်ပျိုးကြသည်။ ကျင်းအလယ်တွင် (၄-၅)စေ့ခန့်ကို ထည့်၍စိုက် ပျိုးကြသည်။ အပင်ငယ်များ(၁)ပေခန့်ရှိပါက အပင်တက်ရန်တိုင်များထောင်ပေးကာ စင်ထိုးပေးရ သည်။ နေ့စဉ်ရေလောင်းပေးရသည်။ (၃)လအကြာတွင် အသီးစတင်သီးသည်။ (၄၅)ရက်ခန့် ဆက်တိုက်သီးသည်။ နတ်တလင်းမြို့နယ် ဈေးကွက်အတွင်း ယခု၂၀၂၅ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ တတိယ ပတ်တွင်ပဲပုဇွန်သီး (နွေပဲသီး) တစ်ပိဿာလျှင် လက္ကား  (၂၅၀၀)ကျပ်နှင့် လက်လီ (၁၀)သား လျှင် (၃၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ရောင်းဝယ်နေကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

          ကြောင်လျှာသီးတွင် အစိမ်းသီးနှင့် အညိုသီးဟူ၍ (၂)မျိုးခွဲခြားထားပါသည်။ အရသာသည် ခါးသက်သက်နှင့် ပူရှိန်းရှိန်းအရသာရှိပါသည်။ ကြောင်လျှာသီးအစိမ်းကို ပါးပါးလှီးပြီး သုတ်စား၍ လည်းကောင်း၊ အချဉ်စိမ်၍ ချဉ်ဖတ်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ မီးဖုတ်၍လည်းကောင်း၊ ကြော်ချက်၍ လည်းကောင်း စားသုံးကြပါသည်။ ကြောင်လျှာသီးသည် ဘက်တီးရီးယားများကို တိုက်ဖျက်ပေးခြင်း၊ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် အာနိသင်ရှိခြင်း၊ ရောင်းရမ်းမှုကိုသက်သာစေခြင်း၊ အသည်းကိုကျန်းမာစေခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ကို ကျန်းမာစေခြင်း၊ ဆီးချိုကိုသက်သာစေခြင်း၊ ကိုယ်ခံအားကောင်းစေခြင်း၊ အစာခြေ စနစ်ကိုကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ပေးခြင်းစသည့် ကျန်းမာရေးကိုများစွာ အထောက်အကူပြုသည့် သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ဆေးဖက်ဝင်သည့် သီးနှံဖြစ်သော်လည်း ရောဂါ အခံရှိသူများ၊ ကျန်းမာရေးအခြေအနေ တစ်ခုခုကြောင့် ပုံမှန်ဆေးသောက်သုံးသူများ၊ နို့တိုက်မိခင်နှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်များအနေဖြင့် ချင့်ချိန်စားသုံးပေးသင့်ပါသည်။ ဆီးချိုရှိသူများအနေဖြင့် ဆီးချိုဆေး သောက်သုံးနေရပါက အလွန်အကျွံမစားမိစေရန် သတိပြုသင့်ပါသည်။

          ပြည်ဈေးကွက်အတွင်းတွင် ကြောင်လျှာသီးတစ်တောင့်လျှင် (၃၀၀-၄၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်း ဝယ်နေကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ကြောင်လျှာသီးကို ပြည်မြို့အနီးရှိ မှော်ဇာ၊ ကင်ပွန်းခြုံ ကျေးရွာနှင့် အခြားကျေးရွာများမှ ဝင်ရောက်ရောင်းချကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

          ပဲတောင့်ရှည်တွင် အပင်ပုမျိုး(နွယ်မဲ့မျိုး)နှင့် အပင်ရှည်မျိုး(နွယ်တက်)မျိုးဟူ၍ရှိပြီး အပင်ရှည်မျိုးကို တိုင်ထောင်၍ စိုက်ပျိုးကြသည်။ အတောင့်ရှည်မှာ (၂)ပေကျော်ထိရှိနိုင်ပြီး အရောင် အားဖြင့်အစိမ်းနု၊ အစိမ်းရင့်၊ အနီရောင်ဟူ၍ အမျိုးမျိုးကွဲပြားစွာရှိနေပါသည်။ ပဲတောင့်ရှည်ကို မြေအမျိုးမျိုးတွင်စိုက်ပျိုး၍ရသည်။ တိုတောင်းသောရာသီ၌ အချိန်တိုအတွင်းစိုက်ပျိုးလိုပါက သဲဆန် သောမြေတွင် စိုက်ပျိုးကြသည်။ အလွန်ချဥ်သောမြေတွင် ကောင်းစွာမဖြစ်ထွန်းပါ။ စိုက်ပျိုးရန် အကောင်းဆုံးမြေချဥ်ငံဓာတ်မှာ (၆-၇)အတွင်းဖြစ်သည်။ အပူချိန်(၁၀)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အောက် အေးပါက သီးပွင့်မှုကိုနှောင့်နှေးစေသည်။ အလွန်ပူသောရာသီ(သို့မဟုတ်) မိုးအလွန်များပါကလည်း အပွင့်အသီးကိုကြွေစေသည်။ အသင့်တော်ဆုံးအပူချိန်မှာ (၂၂-၂၅) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အတွင်း ဖြစ်သည်။ ထွန်ရေးအလွန်ကောင်းအောင် မြေကိုပြုပြင်ရန်မလိုပါ။ ထွန်ရေးအသင့်အတင့်ရလျှင် စိုက်ပျိုးနိုင်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရာတွင်ရေမဝပ်သောမြေကိုရွေးချယ်ရပါမည်။ မျိုးစေ့ချရာတွင် အစိုဓာတ် များလွန်းပါက ပုပ်သွားတတ်ပါသည်။

တိုင်ထောင်ပဲကို တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း သုံးပေခြား၍ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်(၉-၁၂)လက်မခွာ၍ စိုက်ပျိုးသည်။ စိုက်ပျိုးပြီးအပင်များ ရှည်လာသောအခါ အနည်းဆုံးခုနှစ်ပေခန့်ရှည်သော ဝါးတိုင် (သို့မဟုတ်)သစ်သားတိုင်များကိုအပင်တိုင်း၏ အခြေတွင်ထောင်ပေးရသည်။ ရေဝပ်ခြင်းကင်းစေရန် အတွက်စိုက်တန်း နှစ်တန်းကြားတွင် ရေနှုတ်မြောင်းတစ်မြောင်း ပြုလုပ်ပေးရမည်။ ရာသီဥတု သင့်တော်သောဒေသတွင် တစ်နှစ်ပတ်လုံးစိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ပဲသီးပင်များကို အရွယ်မရောက်မီ အစေ့နုသေးသောအချိန်တွင်ဆွတ်ခူးရသည်။ ပဲသီးတောင့်များကို ပန်းပွင့်ပြီး(၇-၁၀)ရက်အကြာတွင် စတင်ခူးဆွတ်နိုင်သည်။ အပင်ပုမျိုးတစ်ဧကလျှင်(၈၀၀-၉၀၀)ပိဿာ ၊အပင်ရှည်မျိုးတစ်ဧကလျှင် (၂၀၀၀)ပိဿာကျော်ထိ ထွက်ရှိနိုင်ပါသည်။

မိုးအကုန်ဆောင်းအကူး ကာလများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးသော ပဲတောင့်ရှည်(ခ) တိုင်ထောင်ပဲများ ယခုအချိန်တွင် လှိုင်လှိုင်ထွက်ရှိနေပါသည်။ မြို့နယ်အလိုက်တောင်သူအများစုမှာ အပိုဝင်ငွေများရရှိအောင် တစ်ပိုင်တစ်နိုင်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ စိုက်စရိတ်လည်း သက်သာသော ကြောင့်မိသားစုတစ်ပိုင်တစ်နိုင် စိုက်ပျိုးပြီး(၂-၃)ရက်ခြားတစ်ခါ ခူးဆွတ်ရသောကြောင့် မိသားစု ဝင်ငွေတိုးပွားပြီးအဆင်ပြေလျက်ရှိပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးသည် လယ်မြေထက်ယာမြေများ ပိုမိုများပြားသော တိုင်းဒေသကြီး ဖြစ်သဖြင့် ယာမြေပေါ်တွင်စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသော ပဲမျိုးစုံကို အဓိကထားစိုက်ပျိုးလျက် ရှိပါသည်။ ပဲမျိုးစုံကို နွားထိုးကြီးမြို့နယ်၊ မတ္တရာမြို့နယ်၊ ကျောက်ပန်းတောင်းမြို့နယ်၊ မလှိုင်၊ တောင်သာ၊ ရမည်းသင်း နှင့်ပျော်ဘွယ်မြို့နယ်များတွင် အများအပြား စိုက်ပျိုးလျက် ရှိပါသည်။ ယခုအချိန် အခါတွင်ဆောင်သီးနှံများဖြစ်သည့် မြေပဲ၊ မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ပဲစဉ်းငုံနီ၊ ကုလားပဲနှင့် ပဲပုတ် သီးနှံ အသစ်များ  ဈေးကွက်သို့ စတင်ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

မြေပဲဆံနီတစ်ပိဿာလျှင် (၉၀၀၀)ကျပ်၊ မတ်ပဲတစ်ပိဿာလျှင် (၄၆၆၇)ကျပ်၊ ပဲတီစိမ်း တစ်ပိဿာလျှင် (၅၂၄၄)ကျပ်၊ ပဲစဉ်းငုံနီတစ်ပိဿာလျှင် (၄၅၅၀)ကျပ်၊ ကုလားပဲတစ်ပိဿာလျှင် (၄၆၂၂)ကျပ်နှင့် ပဲပုတ်(ဗမာ)တစ်ပိဿာလျှင် (၆၇၆၁)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိပြီး Exporten သမားများ၊ ဒေသတွင်းပဲခွဲစက်နှင့် ဆီစက် ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်မှုများ ပုံမှန် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ မြေပဲဆံနီဈေးနှုန်းသည် ယခင်လထက် အနည်းငယ် မြှင့်တက် လျက်ရှိပြီး ပဲစဉ်းငုံနီဈေးနှုန်းမှာ ငြိမ်သက်လျက် ရှိကြောင်း၊ မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ကုလားပဲနှင့် ပဲပုတ်ဈေးနှုန်းမှာ ယခင်လထက် အနည်းငယ် ကျဆင်းသွား ကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

မန္တလေးမြို့ဟာဗုဒ္ဓဘာသာထွန်းကားသည့်မြို့ဖြစ်သည်နှင့်အညီမြို့အနှံမှာဘုရား၊စေတီပုထိုးများ တည်ထား ကိုးကွယ်ကြပါတယ်၊ မန္တလေးမြို့ရဲ့ အထင်ကရ နေရာများကတော့ မဟာမြတ်မုနိ၊ ကုသိုလ်တော်ဘုရား၊ မန္တလေးတောင်၊အတုမရှိရွှေနန်းတော်၊ ရွှေကျီးမြင်၊ မဟာလောကမာရဇိန်အောင်တော်မူဘုရား၊ ကျောက်တော်ကြီး ဘုရား၊ ကျောက်စိမ်းဘုရား၊စန္ဒာမုနိဘုရားစသည်များဖြစ်ကြပါသည်။ ဘုရား၊ စေတီပုထိုးများအနက် မဟာမြတ်မုနိ ရုပ်ရှင်တော်မြတ်ကြီးဟာမန္တလေးမြို့ကိုလာရောက်လည်ပတ်သူတိုင်း မဖြစ်မနေလာရောက်ဖူးမျှော်ကြသည့် မဟာ မြတ်မုနိ ရုပ်ရှင်တော်မြတ်ကြီးဖြစ်ပါတယ်။ မန္တလေးမြို့ရဲ့ ခရီးစဉ်တစ်လျောက်မှာ မဟာမြတ်မုနိဘုရား မပါလျင် မပြည့်စုံသကဲ့သို့ မဟာမြတ်မုနိ(ဘုရားကြီး) ဟာ မန္တလေးမြို့၏ မျက်နှာစာဟုလည်းခေါ်ဆိုကြောင်းသိရပါသည်။

မန္တလေးမဟာမုနိဘုရား ကို မဟာမြတ်မုနိဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ဘုရားကြီးဟူ၍ လည်းကောင်း ခေါ်ဆို ကြသည်။ ထူးခြားအံ့ဩဖွယ်ကောင်းသော မဟာမြတ်မုနိရုပ်ရှင်တော်မြတ်ကြီးသည် ဉာဏ်တော် ၄ မီတာ၊ အလေးချိန် ၆.၅ တန်ရှိပြီး စိန်၊ပတ္တမြား၊နီလာများဖြင့် စီခြယ်ထားသော သင်းကျစ်တော်နှင့်အတူ ကြေးဖြင့် ပုံသွန်း လောင်းထားပါသည်။မဟာမြတ်မုနိဘုရားကြီး၏ အဓိကစိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာမှာ မျက်နှာသစ်တော်ရေကပ်လှူခြင်း၊ တံပူတော်ပူဇော်ခြင်းကို နေ့စဉ် နံနက်(၄:၀၀)နာရီမှ (၄:၃၀)နာရီထိ စည်တော်ကြီးတီး၍ ပူဇော်ကြပြီး ညနေ(၄:၀၀)နာရီအချိန်တွင် ပန်းစေတီကပ်လှူ၍ နောက်တစ်နေ့ မျက်နှာသစ်တော်ရေ အတွက် ပန်း၊ ရေချမ်း၊ သနပ်ခါးရည်များကိုအဆင်သင့်ဖြစ်အောင်ပြုလုပ်ပြီးဘုရားကြီးတံခါးကိုစည်တော်ကြီးတီး၍ပိတ်ခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအနှံအပြားဒေသများမှ မန္တလေးမြို့သို့ ဘုရားဖူးလာရောက်လည်ပတ်ကြသူများသည် မဟာ မြတ်မုနိဘုရား(ဘုရားကြီး)ဈေးတန်းမှကြေးဆင်းတု၊ဘုရားကျောင်းဆောင်၊ဘုရားသောက်တော်ရေခွက်၊ဘုရားပန်းအိုး၊ ဆွမ်းတော်စုံ(ကြေး/စတီး)၊ကြေးဖလား၊ကြေးစည် စသည်များစုံလင်စွာဝယ်ယူရရှိနိုင်ပြီး ကြေးဆင်းတုဈေးနှုန်းများ အနေဖြင့်၁၀^။ကျပ် ၇၀၀၀၀/- ၊၁၂^။ ကျပ် ၁၅၀၀၀၀/- ၊၁၅^။  ကျပ် ၂၂၀၀၀၀/-ဆွမ်းတော်စုံ(ကြေး) ၉^။ ကျပ် ၂၀၀၀၀/- ၁၀^။ ကျပ် ၃၅၀၀၀/-  ၁၂^။  ကျပ် ၅၀၀၀၀/-၊ဆွမ်းတော်စုံ(စတီး)   ကျပ် ၁၅၀၀၀/-မှ ၃၅၀၀၀/-ထိ၊ ကြေးပန်းအိုး   ၅^။မှ၉^။ကျပ်၁၀၀၀၀/-မှ၃၀၀၀၀/-ဝန်းကျင်၊ကြေးပန်းအိုးမှာအများဆုံးကျပ်၁၀၀၀၀၀/ထိ၊ကြေးဆွမ်းအုပ် ကျပ်၅၀၀၀၀/- မှ ၁၀၀၀၀၀/-၊ဘုရားကျောင်းဆောင် ကျပ် ၃၀၀၀၀/-၊ ကြေးဖလားများမှာ အသေးဆုံး ကျပ် ၁၀၀၀၀/-မှ ကျပ် ၁၀၀၀၀၀/-ဝန်းကျင် ဈေးများဖြင့် ရောင်းဝယ်လျက်ရှိကြပြီး ဘုရားကြီးဈေးသည်များအတွက် မြန်မာ့ဓလေ့အရ “ကုသိုလ်လည်းရဝမ်းလည်းဝ”သောလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့်အပြင်ဘုရားကြီးဈေးတန်းမှာအမြဲစည်ကားလျက် ရှိပြီး လပြည့်လကွယ်နှင့်ပွဲတော်ရက်များတွင်ဘုရားဖူးလာကြသူများပြားသောကြောင့်ရောင်းအားကောင်းလျက်ရှိကြောင်းသိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)