စတော်ဘယ်ရီပင်ကိုရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းတွင် တောင်ကြီးမြို့နှင့်ဟိုပုံးမြို့အနီးတစ်ဝှိုက်များ၌ အများဆုံးစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီပင်ကို အောက်တိုဘာလမှနိုဝင်ဘာလအတွင်း စတင် စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်။ ဤဒေသများတွင်အပင်ရင့်များကို အရွက်ကြမ်းဖြတ်ပြီး အပင်ငယ်များကို အမြစ်ပါအောင်ခွဲယူပြီး ပြန်လည်စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြသည်။ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်ကြား (၁၀) လက်မစီခြား၍ ညီညီညာညာစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ဒေသတွင်း၌ စတော်ဘယ်ရီသီးအမျိုးအစား (၃) မျိုးတွေ့ရသည်။ အငယ်သီး(ခေါ်)အဖျော်သီး၊ အလတ်သီး(ခေါ်) အချွန်သီးနှင့် အမာသီး(ခေါ်)ဂျပန်သီး စသည်ဖြင့်ခေါ်ဆို ကြသည်။ အငယ်သီးမျိုးကို သစ်သီးဖျော်ရည်ဆိုင်များတွင် အသုံးများပြီး စျေးအသက်သာဆုံးအမျိုးစား ဖြစ်သည်။ အလတ်သီးကို အပျော့သီးဟူ၍ ဒေသတွင်းခေါ်ကြပြီး အသီးပုံံစံမှာချွန်ချွန်လေး ဖြစ်သောကြောင့် အချွန်သီးဟူ၍လည်းခေါ်ကြသည်။ အမာသီး(ခေါ်)ဂျပန်သီးမှာ စျေးကွက်အတွင်း၌ လူကြိုက်အများဆုံးနှင့် အရောင်းရဆုံးအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး အငယ်သီး၊ အလတ်သီးများထက်လည်း စျေးပိုရပါသေးသည်။ ထို့ကြောင့်ဒေသတွင်း၌ အမာသီးပင်အမျိုးအစားကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးလျက်ရှိ ကြောင်း စိုက်ပျိုးသည့်တောင်သူထံမှသိရှိရပါသည်။ ယခုအခါ စတော်ဘယ်ရီသီးပင် စိုက်ပျိုးရာသီ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ရာ ဒေသခံတောင်သူများက စျေးကောင်းရရှိရန်မျှော်မှန်းပြီး အများအပြားစိုက်ပျိုး ထားကြကြောင်းလေ့လာသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

       သကြားပြောင်းဖူးသည် လူကြိုက်များသော သီးနှံတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ပြောင်းဖူးကို သရေစာ အဖြစ် အမယ်မျိုးစုံပြုလုပ်စားသောက်ကြ၍ ဝယ်ယူစားသုံးမှုများပြီး ဈေးကွက်ခိုင်မာမှုရှိ၍ ရာသီ အလိုက် သီးထပ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြပြီး နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသည်။ ပခုက္ကူမြို့ ကုန်စိမ်း သီးနှံဈေးကွက်သို့လည်း သကြားပြောင်းဖူးစိုက်ပျိုးမှုများသော ပခုက္ကူကျွန်းကျေးရွာများဖြစ်သည့် ကျွန်းဦး၊ ကျွန်းညို၊ ကျွန်းညိုကြီး၊ ရွာသစ်၊ ကံလှ၊ နန်းတော်ရပ်၊ တင်းဂတ်၊ သံပုရာပင်ကုန်း၊ ဘောလုံးခုံ၊ လိပ်ကုန်းကျေးရွာများအပြင် မြစ်ခြေ၊ ကမ္မမြို့များနှင့် အခြားမြို့နယ်များဖြစ်သည့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ညောင်ဦးမြို့နယ်အတွင်းရှိ အထက်ညဉ့်၊ အောက်ညဉ့်၊ သစ်ထောက်ကျွန်း ကျေးရွာများမှ ဝင်ရောက်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

          သကြားပြောင်းဖူးဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ(ပထမပတ်)တွင် ပြောင်းဖူး အရွယ် အစား၊ အစေ့ အကြီးအသေး အောင်မြင်မှုနှင့် သီးနှံလတ်ဆတ်မှုအပေါ်မူတည်၍ သကြား ပြောင်းဖူးစိမ်း တစ်ဖူးလျှင် လက်ကားဈေး ကျပ်(၃၀၀-၄၀၀)၊ လက်လီဈေး တစ်ဖူးလျှင် ကျပ်(၅၀၀-၄၀၀)၊ ပြောင်းဖူးပြုတ်တစ်ဖူးလျှင် ကျပ်(၆၀၀-၅၀၀) ဈေးဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင် အောက်တိုဘာလ (စတုတ္ထပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ပါက သကြားပြောင်းဖူးဈေးငြိမ်နေ၍ အရောင်းအဝယ်ဖြစ် ကြောင်း၊ ဒေသတွင်းစိုက်ခင်းများမှ ယခုအချိန်တွင် မြစ်ရေတက်ချိန်ဖြစ်၍ စိုက်ပျိုးမှု မရရှိသေး၍ အခြားမြို့နယ်များဖြစ်သည့် ကျောက်ပန်းတောင်း၊ ပုပ္ပါးဒေသထွက်ပြောင်းဖူးများ၊ ညောင်ဦးမြို့နယ် အတွင်းရှိ ကျေးရွာများမှ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပြောင်းဖူးသည် လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကို ခွန်အား ဖြစ်စေပြီး ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွှတ်သော သီးနှံတစ် မျိုးဖြစ်၍ ဝယ်ယူစားသုံးမှု မြင့်မားခြင်းကြောင့် နေ့စဉ် အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ မြို့ပေါ်ရှိ စားသောက်ဆိုင်များ၊ အကြော်ဆိုင်များ၊ အသုပ်မျိုးစုံဆိုင်များမှ ဝယ်ယူမှု များကြောင်း သိရှိရသည်။

DOCA(မကွေး)

    လူတို့သည် သံပုရာသီးကို နေ့စဉ်အမျိုးမျိုးပြုလုပ်၍ စားသုံးကြပါသည်။ သံပုရာသီးကို ကျန်းမာရေးအရ အသုံးပြုသလို အသုပ်မျိုးစုံပြုလုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုကြပါသည်။ သံပုရာ သီးကို ပခုက္ကူမြို့အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ကျွန်းဦး၊ ကျွန်းညို၊ ကံလှကျေးရွာများနှင့် မြစ်ခြေ၊ ကမ္မမြို့ ဥယျာဉ်ခြံမြေများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရသည်။

          သံပုရာပင်သည်နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်သည့်အတွက် တစ်ခါစိုက်ပျိုးပြီးလျှင်ပင် နှစ်ရှည်ထိုင်၍ စားရ သောသီးနှံပင်ဖြစ်ပါသည်။ သံပုရာပင်ကို တစ်ချို့မှာ အိမ်ခြံဝန်းထဲတွင် တစ်နိုင်တစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးကြ သလို စီးပွားဖြစ်လည်းစိုက်ပျိုးကြပါသည်။ သံပုရာပင် တစ်ပင်လျှင်ထွက်ရှိသော ပျမ်းမျှအသီးနှုန်းမှာ (၇၀-၉၀)အထိ ထွက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ပခုက္ကူ ဈေးကွက်သို့ အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ကျေးရွာများမှ လာရောက်ရောင်းချကြောင်းသိရပါသည်။ ပခုက္ကူ ဈေးကွက်တွင်ရောင်းချလျက်ရှိသော သံပုရာသီး ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ယခုနိုဝင်ဘာလ(ပထမပတ်)တွင် ဆယ်လုံးလျှင် ကျပ်(၂၅၀၀)၊ တစ်လုံးလျှင် ကျပ်(၂၈၀)ဈေးဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး အောက်တိုဘာလ(စတုတ္ထပတ်)နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက တစ်လုံး လျှင် ကျပ်(၉၀)ခန့်  တက်နေကြောင်း၊ သံပုရာသီးများကို ပခုက္ကူဈေးကွက်မှတစ်ဆင့် မြို့ပေါ်ရှိ စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ကုန်စိမ်းဈေးကွက်များသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် သံပုရာသီးထွက်ပေါ်ချိန် ကုန်ဆုံးခါနီးကာလ ဖြစ်သောကြောင့်  ပိုမိုအရောင်း အဝယ်သွက်ကြောင်း ဈေးကွက်မှ သိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

   လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ကုန်စိမ်းများ လှိုင်လှိုင်ပေါသည့် ဒေသထဲတွင် ပါဝင်သော ရှမ်းပြည်နယ်ရှိမြို့တော် တောင်ကြီးဒေသတစ်ဝိုက်နှင့် အောင်ပန်း ၊အင်းလေး ၊ ရွာငံ ဟဲဟိုး၊ဟိုပုန်းမြို့များတွင် ဤတွင် ဒေသထွက်သီးများ ထွက်ရှိသော ကာလ ပင်ဖြစ်သည်။      ရှမ်းပြည်နယ်မြို့တော်ဖြစ်သော တောင်ကြီးမြို့ ၊အရှေ့မြို့ပတ်လမ်း၊ ရေအေးကွင်းရပ် ၊အမှတ် ( ၅ ) ဈေးတွင် ရှမ်းပြည်ဒေသတွင်း စိုက်ပျိုးသီးနှံ အစားအစာများထဲမှ “ဆူကာသီး(ခေါ်) ဂေါ်ရခါးသီး” ဈေးကွက်မှာ ‌ဒေသထွက်ကုန်ဖြစ်သည့်အလျှောက်  စတင်ပေါများလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့်ရှမ်းပြည် ၏ ၅ ရက် ၁ ဈေးကို သွားရောက်လေ့လာရင်း ဒေသခံဈေးရောင်သူ တစ်ဦးနှင့်တောင်ကြီးဒေသထွက် ဆူကာသီး (ခေါ် )ဂေါ်ရခါးသီးဈေးကွက် အကြောင်းမေးမြန်း ခဲ့ပါသည်။

          ဒေသခေါ် ဆူကာသီးများဖြစ်သော ဂေါ်ရခါးသီးများမှာ အရွယ်အစားမကြီးသော်လည်း  ပိုချို ၍ပိုစားကောင်းသည်ဟုဒေသထွက်ဆူကာသီး(‌ခေါ်)ဂေါ်ရခါးသီးများ‌ ရောင်းချသူတစ်ဦးမှ ရှင်းပြချက် အရ သိရှိခဲ့ရပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဒေသထွက်ဖြစ်သော ဆူကာသီး(‌ခေါ်)ဂေါ်ရခါးသီးများ‌ပိုမို အရောင်း သွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

          ထိုဆူကာသီး(‌ခေါ်)ဂေါ်ရခါးသီးများ‌ ကို အကြီး ၁လုံး လျှင် ၂၀၀ ကျပ် မှ ၄၀၀ ကျပ် ဖြစ်ပြီး ဆယ်လုံး ၃၀၀၀ ကျပ် လျှင် အကြီးအသေးအလတ်ဆိုဒ်စုံ ၂၀၀ ကျပ်မှ  ၃၅၀ကျပ်ထိပါပေါက်ပြီး လက်ကားဈေးမှာ ၂၀ လုံးမှစ ၃၀၀၀ ကျပ် မှ ၄၀၀၀ ကျပ် အထိ အရောင်းသွက်လျှက်ရှိပြီး  အချို့နေရာဒေသပေါ်မူတည်၍ ပီနံအိတ်များဖြင့်လည်းရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ဆူကာသီး(‌ခေါ်) ဂေါ်ရခါးသီးများ‌ ရောင်းချသူထံမှ သိရှိခဲ့ရပါသည်။ 

DOCA(ရှမ်း)

  စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မုံရွာမြို့၊ ကန်သာယာဈေးအတွင်းတွင် သံပရာသီးနှင့် ရှောက်သီးများ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ သံပရာသီးနှင့် ရှောက်သီးများကို ဒေသတွင်း တစ်နိုင်တစ်ပိုင် အနေဖြင့် စိုက်ပျိုးကြပြီး စားဖိုဆောင်သီးနှံများကို  စိုက်ပျိုးထားကြသည့် သံပရာသီးနှင့် ရှောက်သီး များစိုက်ပျိုးသော တောင်သူများ ဝင်ငွေတိုးတက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။   

      ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ပထမအပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသော သံပုရာသီးနှင့် ရှောက်သီးဈေးနှုန်းမှာ သံပုရာသီး အရွယ်အစား အကြီး/အသေး အပေါ်မူတည်၍ တစ်လုံး လျှင် (၁၅ဝိ/-) ကျပ်မှ (၇)လုံးလျှင် (၁၀၀၀) ကျပ်ဖြင့်လည်းကောင်း ၊ ရှောက်သီး (အသေး) (၁)လုံး လျှင် (၃၀၀)ကျပ်နှင့် ရှောက်သီး (အကြီး) (၁)လုံးလျှင်(၅၀၀)  ဈေးနှုန်းတို့ဖြင့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း ကုန်စိမ်းသီးနှံမျိုးစုံ ရောင်းချနေသော ဈေးသည် တစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

 DOCA(စစ်ကိုင်း)