ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

   ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များ၏ စျေးကွက်အတွင်း တန်ဖိုးတိုးမြင့်လာစေရန်နှင့် ထိုင်းလူငယ်လူရွယ်များအား ၎င်းတို့၏လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ရေရှည်ရပ်တည် ရှင်သန်နေထိုင်နိုင်ရန်တို့အတွက် စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပထဝီဒေသ ဆိုင်ရာ အညွှန်းကိန်း (GI) ထုတ်ကုန်ကဏ္ဍကို တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း Bangkok Post သတင်းဌာနက ‌ဖော်ပြပါသည်။

   ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ နန်ပြည်နယ်ရှိ ပရီမီယံကော်ဖီစိုက်ပျိုးသည့်ဒေသများသို့ ခရီးသွား ရောက်စဉ်၌ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Mr. Phumtham Wechayachai က ယင်းကြေညာချက်ကို ထုတ်ပြန်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဒေသထွက်ကုန်များအတွက် GI မှတ်ပုံ တင်ရရှိရေးသည် ဒေသအလိုက်ထွက်ရှိသော ထူးခြားသည့်ထုတ်ကုန်များကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းဖြင့် ထိုဒေသ၌နေထိုင်သူများ၏ လူနေမှုဘဝဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရေးအတွက် ချမှတ်ထားသော အဓိက မူဝါဒတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့သည်။ Mae Charim ခရိုင် Doi Mae Charim ဒေသနှင့် Tha Wang Pha ခရိုင် Doi Suan Ya Luang ဒေသတို့တွင် ကော်ဖီစိုက်ပျိုးထားရှိမှု ဧရိယာများကို စစ်ဆေးမှုများဆောင်ရွက်ခြင်းမှာ ဒေသအလိုက်ထုတ်ကုန်များကို မြှင့်တင်ရာတွင် GI မှတ်ပုံတင် လျှောက်ထားမှုအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုလုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

   ဝန်ကြီး Mr. Phumtham သည် ၎င်း၏ စစ်ဆေးရေး ခရီးစဉ်အတွင်း  ကော်ဖီစိုက်ပျိုးသူ များ၊ ကော်ဖီဆိုင်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့်အပြင် နန်ကော်ဖီ၏ အလားအလာရှိမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးနှင့် ကော်ဖီထုတ်ကုန်များကို နိုင်ငံတကာဈေးကွက်သို့ ထိုးဖောက်လျက် အဆင့်မြှင့်တင်နိုင်ရေးအတွက် ဒေသခံလူငယ်လုပ်ငန်းရှင် ကုန်သည်စက်မှုအသင်းနှင့် MOC Biz Club တို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

   ထို့သို့တွေ့ဆုံရာတွင် ထုတ်ကုန်များသည် အရည်အသွေး ကောင်းမွန်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ GI မှတ်ပုံတင်ရရှိမှုသည် ထုတ်ကုန်များ၏ စျေးကွက်တန်ဖိုးကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်‌ကြောင်း၊ ဝင်ငွေရရှိပါက ဒေသခံလူငယ်များအနေဖြင့် အခြားဒေသသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်လိုမှုမရှိပဲ ၎င်းတို့၏ မိသားစုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ရှင်သန်ရပ်တည်စေနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းမူပိုင်ခွင့်ဦးစီးဌာနသည် လက်ရှိတွင် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲအခြေခံ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးရုံးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပြီး ဒေသထွက်ကော်ဖီထုတ်ကုန်များ ပိုမိုတန်ဖိုးရှိစေမည့် GI မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ လျှောက်လွှာကို ရေးသားပြုစု ဆောင်ရွက်ထားကြောင်းဖြင့် Mr. Phumtham က ပြောကြားခဲ့သည်။

   GI မှတ်ပုံတင်သည် တိကျသောအရည်အသွေး၊ ဂုဏ်သတင်း သို့မဟုတ် အခြားထူးခြားသော ဝိသေသလက္ခဏာများရှိသည့်နိုင်ငံ၊ ဒေသ သို့မဟုတ် ဒေသတစ်ခုမှ ဆင်းသက်လာသော ထုတ်ကုန်တစ်ခုအား ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် အသုံးပြုသည့် ထူးခြားသောအသိအမှတ်ပြု လက်မှတ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းလက်မှတ်ရရှိထားခြင်းဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများ၌ ရောင်းချသောအခါတွင် ထုတ်ကုန်များအတွက် စျေးကွက်တန်ဖိုးကို တိုးမြင့်စေပြီး ၎င်းတို့၏ အရည်အသွေးအပေါ် စားသုံးသူများ၏ ယုံကြည်စိတ်ချမှု တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် ဒေသထွက်ထုတ်ကုန်များ၏ အမှတ်တံဆိပ်ကို ကာကွယ်ပေးထားကြောင်း၊ ကော်ဖီသည် မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်၌ လူကြိုက်များသော သီးနှံဖြစ်ပြီး ယခုအခါတွင် နန်ကော်ဖီမျိုးကွဲများဖြစ်သည့် Doi Suan Ya Luang၊ Mae Charim၊ Manipruek နှင့် Sakiang ကော်ဖီတို့သည် ဝယ်လိုအားမြင့်မားလျက်ရှိကြောင်း ‌ Bangkok Post သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါသည်။

Source: Bangkok Post, 17 Feb 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ နောင်လာမည့် မိုးကြက်သွန်နီ ရိတ်သိမ်းထွက်ပေါ်ချိန်အထိ ကြက်သွန်နီ အရောင်းပြတ်လပ်မှုကို တွေ့ကြုံနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းက ပြောဆိုလျက်ရှိပါသည်။

    ဆောင်းကြက်သွန်နီ ရိတ်သိမ်းရရှိမှုမှာ ၃ဝ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သဖြင့် ရာမာဒန်ဥပုသ်ကာလဖြစ်သော မတ်လအစောပိုင်းတွင် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို ကြုံတွေ့ရဖွယ်ရှိသည်။ ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်အတွင်း မဟာရတ္ထ၊ ကာနာတာကာနှင့် အိန္ဒိယတောင်ပိုင်းရှိ အခြားပြည်နယ်များစွာတွင် မုတ်သုံမိုးရွာသွန်းမှု ပုံပျက်ယွင်းပြီး မိုးရေချိန်ရရှိမှု လျော့နည်းခဲ့ရာ အဓိကသီးနှံများဖြစ်သည့် ပဲမျိုးစုံ၊ ကြံနှင့် ကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအပေါ် ထိခိုက်မှုရှိခဲ့သည်။

    ကြက်သွန်နီတင်ပို့သည့် ကုန်သည်များက ဗဟိုအစိုးရထံတင်ပြသော စာတစ်စောင်တွင် ပို့ကုန်ပမာဏကို သင့်လျော်သော နည်းလမ်းဖြင့် ထိန်းချုပ်မှုမရှိပဲ ကြက်သွန်နီတင်ပို့မှုကို ခွင့်ပြု ပါက ရင်ဆိုင်လာရမည့် အကျိုးဆက်များစွာရှိကြောင်း သတိပေးဖော်ပြထားသည်။ ၁၉-၂-၂၀၂၄ နေ့၌ အစိုးရအရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် ကြက်သွန်နီတန်ချိန် ၃ဝဝဝဝဝ တင်ပို့ခွင့်ပြုခြင်းက မဟာရတ္ထပြည်နယ်၊ နာရှစ်ခရိုင်ရှိ ဈေးကွက်များ၌ တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီး ၃၅-၄ဝ နှုန်းသို့ လည်းကောင်း၊ အခြားလက်လီဈေးကွက်များတွင် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ရူပီး ၅ဝ-၆ဝ နှုန်းအထိ လည်းကောင်း မြင့်တက်စေမည်ဟု ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

   ရာမာဒန်ပွဲတော်ကြောင့် ဝယ်လိုအားတိုးတက်သည့်အပြင် ဈေးကွက်သို့ မိုးကြက်သွန်နီများ ဝင်ရောက်မှု လျော့နည်းခဲ့ပြီး ဆောင်းသီနှံရာသီမှ ကြက်သွန်နီအသစ် ထွက်ပေါ်မည့်အချိန်နှင့် ကွာဟလျက်ရှိခြင်းကြောင့် မတ်လအစပိုင်း၌ ကြက်သွန်နီ ဝယ်လိုအားနှင့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ မဟာရတ္ထနှင့် မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ် ပြည်နယ်များ၌ ဆောင်းကြက်သွန်နီ စိုက်ပျိုးမှု လျော့ကျခဲ့ကြောင်း၊ မိုးကြက်သွန်နီမှာ ရှေ့လာမည့် ၁၅ ရက်အတွင်း ဈေးကွက်ဝင် ရောက်မှု ကျဆင်းလျက် လက်ကျန်ကုန်ဆုံးတော့မည့် အခြေအနေရှိကြောင်း၊ သီးနှံအသစ်မှာ မတ်လလယ် နောက်ပိုင်းခန့်မှသာ ဝင်ရောက်ဖွယ်ရှိပြီး ပိုလျှံမှုမရှိပဲ ယခင်နှစ်ထုတ်လုပ်နိုင်မှုအောက် လျော့နည်းနိုင်ကြောင်းဖြင့်  ကြက်သွန်နီတင်ပို့သူများက ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

     အိန္ဒိယအစိုးရသည် ပြည်တွင်းဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုနှင့် ကုန်ပြတ်လပ်နိုင်မည့် အလားအလာ တို့ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ကြက်သွန်နီတင်ပို့မှုကို ၂ဝ၂၃ ခုနှစ်ဒီဇင်ဘာလမှ ၂ဝ၂၄ ခုနှစ် မတ်လအထိ ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ ပိတ်ပင်မှုကြောင့် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းခဲ့ရာ အဓိက စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ရာ ဒေသဖြစ်သည့် မဟာရတ္ထပြည်နယ်တွင် လယ်သမားများက ဆန္ဒပြ ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပါသည်။

    တင်ပို့မှုပိတ်ပင်ခဲ့သော်လည်း အချို့သောပို့ကုန် လုပ်ငန်းရှင်များသည် ကြက်သွန်နီကို ခရမ်းချဉ်သီး သို့မဟုတ် စပျစ်သီးအဖြစ် ကြေညာ၍ တင်ပို့ခဲ့ကြကြောင်း၊ ထိုသို့ ကုန်အမျိုးအမည် ပြောင်းလွှဲဖော်ပြ၍ တင်ပို့ခြင်းများကို အကောက်ခွန်ဌာနက စစ်ဆေးဖော်ထုတ်ခဲ့ကြောင်း၊ အစိုးရ အဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီးအချို့နှင့် အရာရှိကြီးများသည် ၁၈-၂-၂၀၂၄ နေ့တွင် ကြက်သွန်နီတင်ပို့မှု အခြေအနေကို ပြန်လည်သုံးသပ်လျက် တန်ချိန် ၃ သိန်းကို တင်ပို့ခွင့်ပြုရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   အစိုးရအနေဖြင့် ကြက်သွန်နီများကို တင်ပို့ခွင့်ပြုရာတွင် ထိန်းကျောင်းမည့် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုကို တာဝန်ပေးအပ်ပြီး ချိန်ညှိဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ပို့ကုန်ခွန်ကောက်ခံခြင်း၊ ဝယ်ယူသူများထံမှ ကုန်ဖိုးငွေ ကြိုတင်ပေးချေမှုကို မဖြစ်မနေလုပ်ဆောင်စေခြင်းနှင့် ပမာဏအလွန်နည်းပါးသည့် တန်ချိန် ၂၅ဝ-၃ဝဝ ခန့်ကို တင်ပို့မှုဖြစ်ပါက ကန့်ကွက်မှုမရှိကြောင်း အသိပြုလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ရန် ကုန်သည်များက အကြံပြုထားသည်။

   ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် ကြက်သွန်နီပြတ်လပ်မှု ကြီးမားစွာဖြစ်ပေါ်နေပြီး အိန္ဒိယ တစ်နိုင်ငံတည်းထံမှသာ ကြက်သွန်နီများကို ဝယ်ယူရရှိနိုင်ကြောင်း၊ ကြက်သွန်နီ၏ နိုင်ငံတကာဈေးနှုန်းများမှာ တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ဝဝဝ မှ ၁၄ဝဝ အတွင်းဖြစ်ပေါ်နေချိန်၌ အိန္ဒိယဈေးကွက်တွင် တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၃၅ဝ ဖြင့် ဝယ်ယူရရှိနိုင်ကြောင်း ကြက်သွန်နီတင်ပို့သူများ က ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

Source: Economic Times, 19 February 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ သကြားထုတ်လုပ်မှုသည် ယခုနှစ် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ စျေးကွက်ရာသီတွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့အထိ သကြားတန်ချိန်ပေါင်း ၂၂.၃၆ သန်းထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ရာ ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ ထုတ်လုပ်မှု သကြားတန်ချိန်ပေါင်း ၂၂.၉၃ သန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂.၄၈% ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယသကြားစက်ရုံလုပ်ငန်းများအသင်း (ISMA) ၏ နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်သော အချက်အလက်များတွင် ဖော်ပြထားသည်။

   အိန္ဒိယ၏ သကြားရာသီကာလမှာ အောက်တိုဘာလ၌ စတင်လျက်   စက်တင်ဘာလတွင် ကုန်ဆုံးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ယခင်နှစ်ကာလတစ်ခုလုံး၌ သကြားတန်ချိန်ပေါင်း ၃၆.၆၂ သန်း ထုတ်လုပ်ခဲ့မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ယခုနှစ် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ဈေးကွက်ရာသီတွင် သကြား တန်ချိန် ပေါင်း ၃၃.၀၅ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်နိုင်ပြီး ၁၀% လျော့ကျဖွယ်ရှိကြောင်း ISMA က ဒုတိယအကြိမ် ခန့်မှန်းချက် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

    ISMA ၏ အဆိုအရ Maharashtra၊ Karnataka၊ Gujarat နှင့် Tamil Nadu ပြည်နယ် တို့တွင် သကြားထုတ်လုပ်မှုသည် ယခုနှစ်ဈေးကွက်ရာသီတွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့အထိ ကျဆင်းနေဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ဒုတိယအကြီးဆုံး ကြံထုတ်လုပ်သော ပြည်နယ်ဖြစ် သည့် Uttar Pradesh ပြည်နယ်တွင် သကြားအထွက်တန်ချိန် ၆.၁၂ သန်း ခန့်မှန်းထားရာမှ ပြန်လည်သုံးသပ်သည့်ကာလ၌ တန်ချိန် ၆.၇၇ သန်းသို့ မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

   အိန္ဒိယ၏ အကြီးဆုံး သကြားထုတ်လုပ်သော ပြည်နယ်ဖြစ်သည့် Maharasthra ပြည်နယ် တွင် သကြားထုတ်လုပ်မှုမှာ ယခင်နှစ်ကာလတူ၌ ထုတ်လုပ်နိုင်မှု တန်ချိန် ၈.၅၉ သန်း အောက်သို့ လျော့ကျလျက် ယခုနှစ်ဈေးကွက်ရာသီတွင် ဖေဖော်ဝါရီလအထိ တန်ချိန် ၇.၉၄ သန်း ခန့်သာရှိကြောင်း၊ အလားတူ အဆိုပါကာလအတွင်း တတိယအကြီးဆုံး သကြားထုတ်လုပ်သည့် Karnataka ပြည်နယ်တွင်လည်း သကြားထုတ်လုပ်မှုသည် ယခင်နှစ်၌ တန်ချိန် ၄.၆ သန်းရှိရာမှ ယခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၄.၃၂ သန်းသို့ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ယခုနှစ် ဈေးကွက်ရာသီ အတွင်း Gujarat ပြည်နယ်တွင် သကြားတန်ချိန်ပေါင်း ၆၈၅၀၀၀ နှင့် Tamil Nadu ပြည်နယ်တွင် သကြားတန်ချိန်ပေါင်း ၄၅၀၀၀၀ အထိ ထုတ်လုပ်ထားပြီးဖြစ်သည်။

    ယခင်နှစ် ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဈေးကွက်ရာသီတွင် စက်ရုံပေါင်း ၅၀၂ ခုမှ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး လက်ရှိဈေးကွက် ရာသီကာလ၌ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ စက်ရုံပေါင်း ၅၀၅ ခု ခန့်မှ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ Maharashtra နှင့် Karnataka ပြည်နယ်တို့တွင် စက်ရုံပေါင်း ၂၂ ခုသည် ကြံကြိတ်ဝါးထုတ်လုပ်မှုကို ပိတ်သိမ်းခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ISMA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: Zee Business, 19 February 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   နှစ်နိုင်ငံအကြား ပဲမျိုးစုံကုန်သွယ်မှုမြှင့်တင်ရာတွင် အထူးသဖြင့် မတ်ပဲနှင့် ပဲစင်းငုံတို့ကို တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ဘရာဇီးနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည့် အစီအမံတစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်လျက်ရှိသည်ဟု နယူး‌ဒေလီမြို့ရှိ ဘရာဇီးသံရုံးမှ စိုက်ပျိုးရေးသံမှူးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

     အိန္ဒိယအနေဖြင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံအား ပဲမျိုးစုံပေးသွင်းနိုင်မည့် အားထားရသော မိတ်ဖက်နိုင်ငံ တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားကြောင်းဖြင့် မကြာသေးမီက ကျင်းပခဲ့သော အစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် အိန္ဒိယအစိုးရ အရာရှိများက ဘရာဇီးသံရုံးမှ တာဝန်ရှိသူများသို့ ပြောဆိုခဲ့သည်။  အဆိုပါတွေ့ဆုံမှု တွင် နှစ်နိုင်ငံဘက်မှ တာဝန်ရှိသူများသည် နှစ်နိုင်ငံအကြား ပဲမျိုးစုံ ကုန်သွယ်မှု၊ အထူးသဖြင့် မတ်ပဲနှင့် ပဲစင်းငုံ တို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပဲမျိုးစုံဆိုင်ရာ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် နှစ်နိုင်ငံအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည့် မဟာဗျူဟာများ၊ ကုန်သွယ်မှု တိုးချဲ့ရေးနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးတို့ကို တွန်းအားပေးမည့် ဖြစ်တန်ခြေရှိသော ယန္တရားစနစ်များ တည်ထောင်မှု ကိစ္စရပ်များအပေါ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း ဘရာဇီးသံရုံးမှ စိုက်ပျိုးရေးသံမှူး Angelo de Queiroz Mauricio က ပြောကြားပါသည်။

    အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာအတွင်းဝန် Rohit Kumar Singh က အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဘရာဇီးထံမှ မတ်ပဲ တန်ချိန် ၃၀၀၀ ကို ဝယ်ယူတင်သွင်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ ဝယ်လိုအားမြင့်တက်နေမှုအရ ယခုနှစ်တွင်လည်း ဘရာဇီးနိုင်ငံထံမှ နောက်ထပ် မတ်ပဲတန်ချိန် ၂၀၀၀၀ ကို တင်သွင်းရယူနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းဖြင့် ပြီးခဲ့သော သီတင်းပတ်၌ ပြောကြားထားသည်။

     ပဲမျိုးစုံကဏ္ဍ၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် နှစ်နိုင်ငံအကြား လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းများ ကုန်သွယ်မှုကို တိုးချဲ့ရန်အတွက် အရေးပါသည့် အခွင့်အလမ်းနယ်ပယ်တစ်ရပ်ကို ကိုယ်စားပြု လျက်ရှိကြောင်း၊ ဘရာဇီးနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယအတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် ကုန်စည်ပံ့ပိုးသူ အဖြစ် ရပ်တည်နိုင်မည့် အနေအထားရှိကြောင်း၊ ယေဘုယျအားဖြင့် နှစ်နိုင်ငံဘက်ရှိ လယ်ယာကဏ္ဍများ အားလုံးသည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် စိတ်အားထက်သန်မှုရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယနှင့် ဘရာဇီး နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရများအနေဖြင့် အပြန်အလှန် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် သွင်းကုန်မူဝါဒများနှင့် တည်ငြိမ်မှုရှိပြီး နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုကို အကောင်းဆုံးဖြစ်စေမည့် ကြိုတင်မှန်းဆနိုင်သော ကာလရှည် အနာဂတ် ဖြစ်နိုင်ခြေများကို ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် စည်းချက်ညီညွတ်စွာ အတူတကွလုပ်ဆောင်နိုင် မည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်းဖြင့် Mr. Mauricio က ပြောဆိုခဲ့သည်။

    အိန္ဒိယ စားသုံးသူရေးရာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနဘက်ကမူ စုံစမ်းမေးမြန်းချက်အပေါ် တစ်စုံတစ်ရာ ပြန်ကြားမှုမရှိကြောင်း၊ အတွင်းဝန် Mr. Singh က အိန္ဒိယ နိုင်ငံ၏ အဓိက စားသုံးကုန်စည်များဖြစ်သော ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲတို့ကို ဈေးကွက်ဖြန့်ကျက်ရယူနိုင် မည့် အရင်းအမြစ်တစ်ခုအဖြစ် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သင့်သည်ဟု ယခင်နှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဘရာဇီး နိုင်ငံရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များနှင့် အစိုးရအရာရှိများသို့ တိုက်တွန်းပြောဆိုထားကြောင်း၊ ယခင် ရက်သတ္တပတ်၌ နယူး‌‌ဒေလီမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပဲမျိုးစုံညီလာခံ ဆွေးနွေးပွဲ၌ လည်း အိန္ဒိယ၏ လူဦးရေ ၁.၄ ဘီလီယံရှိသော စားသုံးသူများအတွက် သက်သာသော ဈေးနှုန်းဖြင့် အဆိုပါ ပဲမျိုးများ ရရှိနိုင်မှု သေချာခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယ Mint သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်၌ ဖော်ပြပါသည်။

    အိန္ဒိယသည် သက်သတ်လွတ်စားသုံးမှု များပြားသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး ဝင်ငွေအဆင့် အတန်း မြင့်မားလာသည်နှင့်အမျှ ပရိုတင်းပါဝင်မှုရှိသော ပဲမျိုးစုံကို စားသုံးမှုသည် တိုးတက်လျက် ရှိကြောင်း၊ ဝယ်လိုအားမြင့်တက်မှုကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ခုတည်းအပေါ် အမှီပြုရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဘရာဇီးနှင့် အာဂျင်တီးနားတို့၏ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်မှုကို ထည့် သွင်း စဉ်းစားလျက် အိန္ဒိယ၏ ဘေးအန္တရာယ်စွန့်စားရမှုကို ခွဲထုတ်လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖြင့် Mr. Singh က ယခင်သီတင်းပတ်တွင် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

  အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၌ တင်သွင်းခဲ့သည့် တန်ချိန် ၂ သန်းကို ကျော်လွန်လျက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပဲမျိုးစုံ တန်ချိန် ၃.၁ သန်းခန့်ကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းခဲ့ရာ ပဲနီလေး၊ ပဲစင်းငုံနှင့် မတ်ပဲတို့မှာ အများဆုံးပါဝင်ခဲ့သည်။ လက်ရှိကာလ၌အဆိုပါပဲများကို မြန်မာနိုင်ငံ၊ အရှေ့အာဖရိကနိုင်ငံများ၊ ဩစတေးလျနိုင်ငံနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံတို့ထံမှ အဓိက ဝယ်ယူတင်သွင်းလျက်ရှိသည်။

      အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် လူဦးရေတိုးတက်များပြားမှုနှင့်အတူ သက်သတ်လွတ်စားသုံးရန်အတွက် ပဲမျိုးစုံအပေါ် ဝယ်လိုအားသည်လည်း တိုးတက်လျက်ရှိကြောင်း၊ သို့သော် စားနပ်ရိက္ခာမူဝါဒသည် နှံစားသီးနှံများ ထုတ်လုပ်မှုကို အလေးပေးပြီး ပဲမျိုးစုံကဏ္ဍအား လျစ်လျူရှုခဲ့ခြင်းကြောင့် ပဲမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ သိသာစွာ ကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယအနေဖြင့် ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ကို လုံလောက်စွာ ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်နေရပြီး နှစ်စဉ် ပြည်ပမှ တင်သွင်းမှုအပေါ် အမှီပြုနေရဆဲဖြစ်ကြောင်း စသည်ဖြင့် Noida မြို့ရှိ Jaipuria စီမံခန့်ခွဲမှုတက္ကသိုလ်၊ စီးပွားရေး ဌာနမှ တွဲဖက်ပါမောက္ခ Amarnath Tripathi က ပြောကြားခဲ့သည်။

     ဘရာဇီးနိုင်ငံသည် လက်ရှိကာလတွင် ပဲမျိုးစုံ တန်ချိန် ၃ သန်းခန့်ကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် လျက်ရှိပြီး မတ်ပဲစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ တန်ချိန် ၁၀၀၀၀ ခန့် ပါဝင်ကြောင်း၊ ကုလားပဲ၊ စားတော် ပဲနှင့် ပဲနီလေးတို့ကို တန်ချိန် ၃၀၀၀ အောက်သာ ထုတ်လုပ်မှုရှိကြောင်း၊ ဘရာဇီးနိုင်ငံအနေဖြင့် အိန္ဒိယနှင့် ပဲမျိုးစုံကုန်သွယ်မှုတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် စိတ်ပါဝင်စားမှုရှိသော်လည်း အိန္ဒိယဘက်မှ ကုန်သွယ်မှု မူဝါဒများ တည်ငြိမ်စေရေးနှင့် ဈေးကွက်အခြေအနေ ခန့်မှန်းရလွယ်ကူမှုရှိရေး ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ချက်များအပေါ် စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: livemint.com, 19 Feb 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

    အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၃ နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် မီနီမားကတ်များနှင့် စူပါမားကတ်များ၌ ဆန် ရောင်းချမှုကန့်သတ်ချက်များ တိုးမြင့်လာနေချိန်တွင် ဆန်လက်ကျန်များ လုံလောက်မှုရှိကြောင်း အစိုးရက ၁၂-၂-၂၀၂၄ ရက်နေ့၌ ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။

    နိုင်ငံတော်သမ္မတနှင့် ညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး ပြုလုပ်ပြီးနောက် ဆန်လက်ကျန် လုံလောက်မှု အပေါ် အာမခံပါကြောင်းနှင့် ခေတ်မီလက်လီအရောင်းဆိုင်များအတွက် ဆန်ရရှိနိုင်မှုကို အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ပါကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအေဂျင်စီ၏ အကြီးအကဲ Arief Prasetyo Adi က သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

     ခေတ်မီလက်လီဆိုင်များတွင် ၅ ကီလိုဂရမ်ဝင် ဆန်အိတ်များ ရရှိနိုင်မှုမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ဝန်းကျင်ကတည်းက ရှားပါးလာသည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် လက်လီဝယ်ယူသူများအတွက် ကန့်သတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။ လက်လီ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း များအသင်းမှ အကြီးအကဲ Roy Mandey က ကန့်သတ်ချက် များရှိနေသည်ကို အတည်ပြုလျက် ဖြန့်ဖြူးမှုသေချာစေရန်နှင့် ထပ်ဆင့်ပြန်လည်ရောင်းချခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်နိုင်စေရန်အတွက် ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဆန်များ ဝယ်ယူရရှိနိုင်မှု လွယ်ကူစေရေးအတွက်လည်း အသင်းက ကြိုးပမ်းလျက်ရှိပါကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

     အပတ်စဉ် တနင်္လာနေ့တွင် ထုတ်လွှင့်သည့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု အချက်အလက်များအရ ဆန်ဈေးသည် ဖေဖော်ဝါရီလလယ်တွင် ၁.၆၅% မြင့်တက်ခဲ့သည်။ ဇန်နဝါရီလတွင် ဆန်တန်ချိန် ၁.၆၃ သန်းနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလ၌ တန်ချိန် ၁.၁၅ သန်း လိုအပ်ချက် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ သိရသည်။ အစိုးရသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဆန် တန်ချိန် ၂.၄၄ သန်း တင်သွင်းရန် စီစဉ်ထားပြီး ၎င်းအနက် တန်ချိန် ၄၄၅၀၀၀ ခန့်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အတွက် တင်သွင်းရန်ကျန် ကိုတာခွဲတမ်းကို ဆက်လက်ဖော်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသား စားနပ်ရိက္ခာအေဂျင်စီက ပြောကြားခဲ့သည်။

     အင်ဒိုနီးရှားသည် G2G အစီအစဉ်အရ ထိုင်းနိုင်ငံမှ ဆန်မက်ထရစ်တန်ချိန် ၂ သိန်းကို တင်သွင်းရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိကြောင်း နိုင်ငံပိုင် စားနပ်ရိက္ခာဝယ်ယူရေးအေဂျင်စီ (Bulog) က ၁၂-၂-၂၀၂၄ နေ့တွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာနှင့် ပါကစ္စတန်တို့မှလည်း ဆန်တန်ချိန် ၅ သိန်းကို ဝယ်ယူရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့ကြောင်း ယခုလအစောပိုင်းတွင် Bulog က ပြောကြားထား သည်။

     အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရသည် ယခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၂ သန်း တင်သွင်းရန် ကိုတာခွဲတမ်းကို အတည်ပြုထားပြီး ရှေ့လာမည့်မတ်လတွင် လေးပုံတစ်ပုံရောက်ရှိမည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း၊ ဇန်နဝါရီနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ယခင်နှစ်ကာလတူ ထုတ်လုပ်နိုင်မှုအောက် ၄၆% လျော့ကျလျက် ဆန်တန်ချိန် ၂.၂၅ သန်းခန့်သာ ထွက်ရှိနိုင်သဖြင့် ကနဦးခန့်မှန်းခဲ့သော အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဆန်ထွက်ရှိနိုင်မှု မက်ထရစ်တန်ချိန် ၃၂ သန်း ခန့်မှန်းချက်ကို ပြန်လည်လျှော့ချခဲ့ရကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

    ခြောက်သွေ့သော အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှု အလျဉ်ပြတ်တောက်ခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်၌ ထုတ်လုပ်မှု ပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် မျှော်လင့်ရ ကြောင်းနှင့် အယ်လ်နီညိုသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် အစောပိုင်းထိ ဆက်လက်တည်ရှိနေရာမှ ဧပြီလတွင် တဖြည်းဖြည်း ပျက်ပြယ်သွားဖွယ်ရှိသည်ဟု အင်ဒိုနီးရှား မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ခန့်မှန်းထား ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: Bangkok Post, 12 Feb 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)