ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          ပြည်ခရိုင်တွင် မြို့နယ်(၄)မြို့နယ်ရှိပြီး ပြည်၊ ပေါက်ခေါင်း၊ ပန်းတောင်းနှင့် ရွှေတောင်မြို့နယ်တို့ဖြစ်ပါသည်။ ထိုမြို့နယ်များထဲတွင် ပြည်မြို့နယ်သည် စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးအရ အချက်အခြာကျသော မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ရထားလမ်း၊ ကားလမ်းဆုံရာမြို့ဖြစ်ပါသည်။ သီးနှံများ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရာတွင် အဆင်ပြေစေရန် ပြည်ကုန်စည်ဒိုင်ကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ရောင်းချလျက်ရှိသလို ဈေးများအနေဖြင့် ပြည်မြို့မစည်ပင်သာယာဈေးကြီး အပြင် ဈေးများ (၈)ဈေးဖြင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားလျှက်ရှိကြပါသည်။ ထိုအပြင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး အတွင်းရှိ ဒေသထုတ်ကုန် များကို တစ်နေရာတည်းတွင် တစ်စုတစ်စည်းတည်းဝယ်ယူရရှိနိုင်ရန်အတွက် ပြည်မြို့ ဗိုလ်ချုပ်မြင်းစီးကျောက်ရုပ်ရှေ့ရှ ဗိုလ်ခံအဆောက်အဦတွင် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ဖွင့်လှစ်ရောင်းချလျှက်ရှိရာ ယခုအချိန်တွင် တစ်နှစ်ပြည့်ရန် ရက်အနည်းငယ်သာ လိုတော့ပါသည်။ ထိုသို့ MSMEs ထုတ်ကုန်များကို စတင်ရောင်းချချိန်တွင် ပစ္စည်းအမျိုးအမည်ပေါင်း (၁၆၁)ခု ရောင်းချနိုင်ခဲ့ပြီး ယခုသက်တမ်း (၁)နှစ်ပြည့်ကာနီးကာလအပိုင်းအခြားတွင် ကုန်ပစ္စည်း အမျိုးအမည်ပေါင်း(၂၂၂)မျိုးတို့ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိ၍ ဒေသထုတ်ကုန်များ ရောင်းချမှု တိုးတက် လာကြောင်း သိရပါသည်။

          ပြည်ခရိုင်အတွင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းချလျှက်ရှိသော ဒေသထုတ်ကုန်များမှာ ဆန်စပါး၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ နှင့် ရာသီပေါ် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ နှင့် အသီးအနှံ များဖြစ်ကြ ပါသည်။ ထိုသီးနှံများကို မြို့နယ်များတွင် စိုက်ပျိုးကြပြီး ဒေသတွင်းစားသုံးမှုပိုလျှံမှသာ အခြားတိုင်း များနှင့် မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြပါသည်။ ပဲမျိုးစုံမှာ ဒေသအတွင်း စားသုံးမှုအပြင် ရန်ကုန် ဝယ်လက်များနှင့် မန္တလေးဝယ်လက်များက ဝယ်ယူမှုရှိပြီး ဆီထွက်သီးနှံမှာ ဒေသတွင်းရှိ ဆီစက် လုပ်ငန်းရှင်များက ဆီကြိတ်ရန် ဝယ်ယူမှုရှိပြီး ပိုလျှံပါက နယ်ဝယ်လက်များက ဝယ်ယူမှုရှိ၍ ပြည်မြို့တွင် ဒေသတွင်း စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သောထုတ်ကုန်များ မှာနေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ် လျက်ရှိပါသည်။

          ထိုအပြင် ပြည်မြို့အတွင်းရှိ အသေးစား၊ အငယ်စား၊ အလတ်စား MSMEs လုပ်ငန်းရှင်များမှ မိမိတို့၏ထုတ်ကုန်များဖြစ်သော ထမင်းသုတ်လုပ်ငန်းများ၊ ခေါက်ဆွဲလုပ်ငန်းများ၊ မုန့်ဟင်းခါး ဖတ်လုပ်ငန်းများ၊ ယိုမျိုးစုံလုပ်ငန်းများ၊ မြေပဲယို၊ နှမ်းယိုလုပ်ငန်းများ၊ ချင်းရှောက် လုပ်ငန်း များအပြင် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများကိုလည်းထုတ်လုပ်ရောင်းချကြပါသည်။ ထိုသို့ဒေသ ထုတ်ကုန် များကို လုပ်ငန်းရှင်များကထုတ်လုပ်၍ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်သို့တင်ပို့ရောင်းချသဖြင့် ဝင်ငွေများစွာ ရရှိ၍ MSMEsလုပ်ငန်းများလည်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်စေရေးအတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရမှလည်း အကူအညီအထောက်အပံ့များပေးပြီး အရောင်း စင်တာများကိုဖွင့်လှစ်၍ရောင်းချစေခြင်းဖြင့် မိမိတို့၏ ဒေသထုတ်ကုန်များကို တိုင်းတွင်းသာမကဘဲ တနိုင်ငံလုံးသိပြီး ရောင်းအားများလည်း တိုးတက်လာနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ ဒေသထုတ်ကုန်များအား တန်ဖိုးမြှင်တင်၍ တိုးတက်ထုတ်လုပ်လာနိုင်ပါက ပြည်တွင်းသာမကဘဲ ပြည်ပသို့သာ ဈေးကွက်ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာနိုင်ပါက နိုင်ငံတော်အတွက်လည်း MSMEs လုပ်ငန်းများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာနိုင်သလို ထုတ်လုပ်သူလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့်လည်း အကျိုး အမြတ်များစွာရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

                  လူတို့တွင်အရေးကြီးဆုံးသောနေထိုင်မှု ဘဝလိုအပ်ချက်(၃)ခုရှိပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ စား၊ဝတ်၊နေ‌ရေးဖြစ်ပြီးရှင်သန်နေထိုင်ရန်အတွက်အစားအစာများစားသောက်ရန်လိုအပ်ပါသည်။   လူတန်းစားမရွေးဝယ်ယူစားသုံးနေသည့် အစားအသောက်များထဲတွင် ကြက်ဥသည် အိမ်တိုင်း အတွက်မရှိမဖြစ်နီးပါး အသုံးဝင်နေရာယူလျက်ရှိပါသည်။

                  မန္တလေးမြို့ပေါ်ရှိစာသုံးသူပြည်သူများအတွက် ဖြည့်ဆည်းပေးနေသည့် ကြက်ဥ        များကိုပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်ရှိ ပြင်စာ၊သုံးတောင်၊ကြီးကိုင်၊သပြေရေ၊သက္ကန်၊ညောင်ကုန်းရွာများနှင့် ပလိပ်မြို့နယ်၊ငါန်းဇွန်မြို့အနီးတဝိုက်ရှိကြက်မွေးမြူရေခြံများမှတင်ပို့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။ဥစား ကြက်များကျွေးမွေးရန်အတွက် ကြက်စာများကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်   အုန်းချော   ရွာရှိစက်ရုံများ၊ငါန်းဇွန်မြို့နယ်မြို့သာစက်မှုဇုန်ရှိ ကြက်စာစက်ရုံများမှ ဝယ်ယူကြကြောင်း သိရှိရပြီး ကြက်စာ(၅၀kg)တစ်အိတ်လျှင်ငွေကျပ် (၁၀၆၀၀၀) ခန့်ဝယ်ယူရကြောင်း ကြက်ခြံ ပိုင်ရှင်များထံမှသိရှိရပါသည်။

                  လက်ရှိကြက်ဥဈေးနှုန်းမှာအရွယ်အစားအလိုက် တစ်လုံးလျှင်ကျပ် (၄၂၀)မှ(၅၈၀) ထိအစားစားရောင်းချကြောင်းနှင့်ပိသာဈေးနှုန်းမှာ(၁)ပိသာလျှင်ကျပ်(၁၀၇၀၀)ဖြင့်စားသုံးသူများ ရွေးချယ်ဝယ်ယူမှုအပေါ်ရောင်းချပေးကြောင်း၊ယခင်ပတ်ဈေးနှုန်းနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက  အတက်အကျ မရှိဘဲဈေးငြိမ်လျက်ရှိပါသည်။ ကြက်ဥဈေးနှုန်းသည်ကြက်စာဈေးနှုန်း အတက်အကျပေါ် မူတည်၍ ပြောင်းလဲမှုရှိကြောင်းသိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

၁၇.၁၂.၂၀၂၄

                               မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးသည် ဆီထွက်သီးနှံစိုက်ပျိုးဖြစ်ထွန်းသော တိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာတို့ကို တိုင်းအတွင်းရှိ ခရိုင်များအားလုံးတွင်စိုက်ပျိုးမှုရှိပါသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ် အတွင်း ဆီထွက်သီးနှံ စိုက်ဧက (၁၉) သိန်းကျော် စိုက်ပျိုး၍ အထွက်တင်း သိန်းပေါင်း (၃၈၄) သိန်းကျော်ထွက်ရှိခဲ့ရာ မျိုး၊အလေအလွင့်နှင့်အခြားသုံးစွဲမှုများ နှုတ်ပယ်ကာ ဆီကြိတ်ခွဲ ထုတ်လုပ်မည်ဆိုပါက ဆီတန်ချိန် (၁၄၀၄၁၆) တန် ထွက်ရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ လူတစ်ဦးဆီစားသုံးမှု (၉.၃၉) ပိဿာနှင့် တွက်ချက်ပါက မန္တလေးတိုင်း ဒေသကြီး၏ လူဦးရေ (၆၇) သန်းအတွက် တစ်နှစ်စားသုံးရန် ဆီလိုအပ်ချက်မှာ (၁၀၂၇၉၁) တန်ဖြစ်၍ ဆီတန်ချိန် (၃၇၆၂၅) တန် ပိုလျှံမည်ဖြစ်ပြီး ၁၃၆.၇၂ % ဖူလုံမှုရှိပါသည်။ထို့အပြင် အထွက်နှုန်းကောင်း သောမျိုးများ ရွေးချယ်စိုက်ပျိုးခြင်း၊ ဆီထွက်သီးနှံ မျိုးကောင်း မျိုးသန့်များ ရရှိစိုက်ပျိုးလာစေရန် ကူညီပေးခြင်း၊ နည်းပညာပေးမှုများ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် တောင်သူများဝင်ငွေပိုမိုတိုးတက်လာမည်ဖြစ် ပါသည်။

                          တိုင်းဒေသကြီးတွင်း ဆီစက်ပေါင်း (၅၈၃) စက်ရှိရာ  ဒေသတွင်းစက်များ၏ ဆီကြိတ်ခွဲ နိုင်မှုအရ ဆီထွက်ရှိနိုင်မှုမှာ (၆၁၇၄၇) တန်ရှိပြီး တိုင်းအတွင်းလူဦးရေ (၆၇)သန်း စားသုံးရန် အတွက် (၈)နာရီ တစ်ဆိုင်းနှုန်းဖြင့်ကြိတ်ခွဲမည်ဆိုပါကဆီလိုအပ်ချက် (၄၁၀၄၄) တန်လိုအပ်မည် ဖြစ်ရာ (၈)နာရီ(၂)ဆိုင်းလည်ပတ်မည်ဆိုပါက ဆီထွက်ရှိမှု အနေဖြင့်(၁၂၃၄၉၄) တန် ထွက်ရှိမည်

ဖြစ်၍ (၂၀၇၉၂ ) တန်ပိုလျှံလာမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဒေသတွင်း စားသုံးဆီဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်မှု  ရှိစေရေးနှင့်ဆီစက်လုပ်ငန်းများပိုမိုထုတ်လုပ်နိုင်စေရန် အတွက် ခေတ်မီဆီသန့်စက် (Refine) စက်များ တိုးချဲ့တပ်ဆင်ထုတ်လုပ်ပါက ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဖူလုံစွာထုတ်လုပ်လာနိုင်ပြီး ပြည်သူများအနေနှင့်လည်းဈေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ဝယ်ယူစားသုံးနိုင်ရုံသာမက မွေးမြူရေး အစာများလည်း ဖူလုံလာမည်ဖြစ်ပါသည်။                          

             မန္တလေးဈေးကွက်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသော ဆီထွက်သီးနှံ(တစ်ပိဿာ)ဈေးနှုန်းများမှာ မြေပဲလုံးဆံနီ (၈၅၀၀) ကျပ်၊ S1 လုံးဆံ (၈၄၀၀-၈၈၀၀) ကျပ်၊ S1 ဆီဆံ (၈၂၀၀-၈၃၀၀)ကျပ်၊ အနီဆီဆံ(၈၁၀၀-၈၂၀၀)ကျပ်၊ပဲဆီ(၁၅၀၀၀-၁၅၅၀၀)ကျပ်၊ ပဲဖတ်(၆၃၀၀)ကျပ်၊ နှမ်းဖြူ (၈၈၈၉) ကျပ်၊ နှမ်းညိ(၇၀၀၀-၇၁၁၁) ကျပ်၊နှမ်းနက်စမုံ (၁၄၄၄၄-၁၅၀၀၀)ကျပ်၊ နှမ်းဆီ (၁၄၅၀၀)ကျပ်၊ နှမ်းဖတ် (၄၄၀၀-၄၄၂၀) ကျပ်ရှိကြောင်း ပွဲစားကုန်သည်စက်ပိုင်များ မဟာကထိန်တော်အသင်းမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)                   

 ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ မအူပင်ခရိုင်၊ မအူပင်မြို့နယ်မှ စပါး စိုက်ပျိုးနေပြီး မအူပင်ခရိုင် အနေဖြင့် မြို့နယ်များအပါအဝင် ဆန်စက်အလုံးရေ (၁၀၇)လုံး ရှိပြီး စိုက်ပျိုးပြီး စပါးများကို ဝယ်ယူကြိတ်ခွဲလျက်ရှိသည်။ ဆန်နှင့် ဆန်ကွဲ ကြိတ်ခွဲထွက်ရှိမှုများကို ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးသို့ အဓိကထား၍ တင်ပိုနေပြီး ရန်ကုန်မှတဆင့်  အခြား ဒေသများသို့ (စီးထွက်)လျက်ရှိသည်။  ရန်ကုန်သို့ ဆန်စီးထွက်မှုမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁လတွင်း မအူပင်ခရိုင်မှ ဆန်အတင် (၂၅၇၄၃၁)အိတ် တင်ပို့ခဲ့ပြီး၊ ပျမ်းမျှ ဆန်တန်အားဖြင့် ၁၂၈၇၁.၅၅ တန် စီးထွက်ကြောင်း မြို့နယ်စစ်ဆေးရေး စာရင်းများ အရ သိရသည်။  

            ထို့ပြင် ဆန်ကွဲကို ရန်ကုန်မြို့သို့ တင်ပိုမှုအနေဖြင့် မအူပင်မြို့နယ်မှ    ဆန်ကွဲ နိုဝင်ဘာလ ၁လ အတွင်း (၂၈၇၇၉)အိတ် တန်အားဖြင့် ၁၄၃၈.၉၅ တန်စီးထွက်ကြောင်းသိရသည်။  ဆန်/ဆန်ကွဲများ ကို ရန်ကုန် ရွှေပြည်သာ၊ လှိုင်သာယာ၊ မရမ်းကုန်း၊ အလုံဆိပ်ကမ်း၊ ကြီးမြင်တိုင်ဆိပ်ကမ်း၊ သီလဝါ စက်မှုဇုန်၊ တို့ကိုသာ တင်ပိုကြောင်း သိရသည်။

            ယနေ့ ဒီဇင်ဘာလ ၁ရက်မှ ၁၉ ရက်အတွင်း ဆန်အိတ် (၁၃၇၀၃၂)အိတ် တန်အားဖြင့် ၆၈၅၂တန်နှင့် ဆန်ကွဲ (၃၁၉၃၂)အိတ် တန်အားဖြင့် ၁၅၉၆ တန် တင်ပို့ခဲ့ကြောင်း တိုင်းဒေသကြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ပန်တိုင်စုပေါင်းစစ်ဆေးရေးဂိတ် စာရင်းများအရ သိရှိရသည်။

            အဆိုပါ စီးထွက်မှုမှာ ၂၀၂၄ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ နှင့် နိုဝင်ဘာလ စီးထွက်မှုကို နှိုင်းယှဉ်ပါက စီးထွက်မှု ဆန်အိတ်(၁၇၄၃၀၇)အိတ်၊ တန်အားဖြင့် ၂၅၃၂၇၅ တန် ပိုမိုတင်ပို့ကြောင်းနှင့်  ဆန်ကွဲ အိတ်(၁၈၉၀၈)အိတ်၊ တန်အားဖြင့် ၉၄၅ တန်ပိုမို စီးထွက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

         ပြည်မြို့နယ်တွင် ငရုတ်ပင်ကို နေရာအနှံအပြားတွင်စိုက်ပျိုးကြသလို တစ်နှစ်ပတ်လုံးလည်း ထွက်ရှိပါသည်။ နေရာဒေသကိုလိုက်၍ ငရုတ်သီးထွက်ပေါ်ချိန်နှင့် အထွက်နှုန်းသာကွာခြားပါသည်။ ပြည်ခရိုင်အနေဖြင့် ငရုတ်စိုကိုဦးစားပေး၍ စိုက်ပျိုးကြသဖြင့် မိုးငရုတ်သီးစိမ်းစိုက်ဧကမှာ (၆၇၅) ဧကရှိပြီး အထွက်းနှုန်းမှာ ပျမ်းမျှ ပိဿာ ၁၃၀၀ကျော်ထွက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ယခုအချိန်တွင် ဆောင်းငရုတ်စိုများစိုက်ပျိုးလျှက်ရှိပြီး စိုက်ဧကမှာ (၁၀၃)ဧကရှိစိုက်ပျိုးထားကြောင်း သိရှိရပါ သည်။ ငရုတ်စိုကို စိုက်ပျိုးပြီး (၂-၃)လအကြာတွင် ငရုတ်သီးများစတင်ခူးဆွတ်ရပါသည်။ ငရုတ်သီးခူးဆွတ်ရာတွင် တစ်ဧကလျှင် ငါးရက်တစ်ကြိမ်ခူးဆွတ်ရပါသည်။ ငရုတ်သီးစိမ်းအမျိုးမျိုးရှိပြီး ကျောက်စိမ်းငရုတ်၊ ပီနန်ငရုတ်၊ ပီနန်ယောက်ဖ၊ ကုလားအော်သီး၊ မိုးမျှော်ငရုတ်သီးဟူ၍ အမျိုးအစားပေါင်းများစွာရှိပါသည်။ ငရုတ်သီးစိမ်းအရောင်မှာလည်းကွဲပြားပါသည်။ အဖြူရောင်၊ ဆင်စွယ်ရောင်၊ အဝါနုရောင်၊ အဝါရင့်ရောင်၊ အစိမ်ရောင်ဆိုပြီး အရောင်အမျိုးမျိုးရှိပြီး ရင့်မှည့်လျှင် အနီရောင်နှင့် အဝါဖျော့ဖျော့အရောင်များလည်းရှိပါသည်။

           ပြည်မြို့နယ်တွင် ငရုတ်သီးစိမ်းကို ခွေးရဲကျေးရွာ၊ မှော်ဇာကျေးရွာတို့အပြင် အချို့သောကျေးရွာအတော်များများမှာလည်း စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ ငရုတ်သီးစိမ်းဈေးကွက်အနေဖြင့် ထွက်ရှိလာသောငရုတ်သီးစိမ်းများကို ပြည်ဈေးကွက်သို့တင်ပို့ရောင်းချပြီး ပြည်ဈေးကွက်မှတစ်ဆင့် ရန်ကုန်မြို့နှင့် အခြားနယ်မြို့များသို့ တင်ပို့ရောင်းချကြောင်းသိရပါသည်။ ဈေးနှုန်းများအနေဖြင့် ပီနန်ငရုတ်သီးစိမ်းတစ်ပိဿာလျှင် (၁၂၀၀၀)ကျပ်ဈေးဖြင့် ရောင်းချသလို ကျောက်စိမ်း ငရုတ်သီးတစ်ပိဿာလျှင် (၉၀၀၀)ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်လျက်ရှိပါသည်။

          ငရုတ်သီးစိုက်ပျိုးသူတောင်သူများအဖို့ ငရုတ်သီးဈေးမှာ ယခင်နှစ်ထက် ကောင်းမွန်လာသဖြင့် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးလာကြသလို အမြတ်အစွန်းများလည်းပိုမိုရရှိလာမည်ဖြစ်ပါသည်။ ငရုတ်သီးဝယ်လိုအားများလာလျင် စိုက်ပျိုးမှုများလာသဖြင့် ဝယ်လိုအားအနည်းအများပေါ်မူတည်၍နေကြောင်း သိရပါသည်။ ငရုတ်သီးကို မျိုးကောင်းမျိုးသန့်ရွေးခြယ်စိုက်ပျိုးပြီး၊ နည်းပညာများဖြင့် မှိုရောဂါကင်းပြီး အရည်အသွေးပြည့်မီလျင် ပြည်ပဝယ်လိုအားကောင်းလာမည်ဖြစ်ပြီး အကျိုးအမြတ်များပိုမိုရရှိလာနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)