ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

          ဗီယက်နမ်ဝန်ကြီးချုပ် Pham Minh Chinh က ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ပို့ကုန်များမြှင့်တင်ရန် အတွက် စျေးကွက်များ၊ ထုတ်ကုန်များနှင့် ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များကွဲပြားစေရန် ဝန်ကြီးဌာနများ၊ အေဂျင်စီများနှင့် ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများကို တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း ဗီယက်နမ်သတင်းဌာနက စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင်ဖော်ပြခဲ့ပါသည်။

          ဤလုပ်ဆောင်ချက်သည် ယခုနှစ်ပို့ကုန်တိုးတက်မှု ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရရှိရန်အတွက် ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရန်နှင့် စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ရန် အဓိက အစီအစဉ်များ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပါသည်။

          ဝန်ကြီးချုပ်က လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ် များ (FTAs) ကို ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ရန်တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်း၊ အာဖရိ က၊ လက်တင်အမေရိက၊ ဗဟိုအာရှ၊ အရှေ့ဥရောပ၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ဘရာဇီးကဲ့သို့သော အလားအလာရှိသော စျေးကွက်များသို့ရောက်ရှိနိုင်ရန် FTAs အသစ်များ အတွက် ဆွေးနွေးမှုများကို ဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။

          ၎င်းအပြင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်မှုသဘောတူ စာချုပ် အတွက် ဆွေးနွေးမှုများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပါသည်။

          ဗီယက်နာမ်နိုင်ငံတ၏ စုစုပေါင်းပို့ကုန်သွင်းကုန်လည်ပတ်မှုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် အစောပိုင်း မှ စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်အထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ  637.21  ဘီလီယံသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်ထက် ၁၇.၂ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်လာခဲ့ပါသည်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၂၅.၃၆ ဘီလီယံ တန်ဖိုးရှိပို့ကုန်များလည်းပါဝင်ကြောင်း နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာကဖော်ပြခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရန်ကုန်)

    ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ ဆန်တင်သွင်းမှု ဆိုင်းငံ့သည့်ကာလကို သက်တမ်းတိုးမြှင့်နိုင်ခြေရှိမှု နှင့်အတူ ၎င်းဈေးကွက်သို့ ဆန်တင်ပို့နိုင်မည့်အခြေအနေမှာ မသေချာမရေရာဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် လာမည့်နှစ် အစောပိုင်း၌ ဆောင်းအကုန်-နွေအကူး စပါးရိတ်သိမ်းချိန်ရာသီသို့ ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်ရာ ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှုလုပ်ငန်းအပေါ် သိသာထင်ရှားသည့် ဖိအားများ သက်ရောက်ဖွယ် ရှိကြောင်း ဗီယက်နမ်စားနပ်ရိက္ခာအသင်း (VFA) ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရသည်။

    မူလက စက်တင်ဘာလမှ အောက်တိုဘာလအထိ ဆန်တင်သွင်းမှု ဆိုင်းငံ့ရန် သတ်မှတ် ထားရှိချက်ကို အစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၂၅ နှစ်ကုန်အထိ သက်တမ်းတိုးဖွယ်ရှိသည်ဟု ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးဌာနက ပြောကြားခဲ့ရာ ဗီယက်နမ်အပါအဝင် အဓိက ဆန်ပေးသွင်းသူများအပေါ် သက် ရောက်မှုရှိနိုင်မည့် လုပ်ဆောင်မှုဖြစ်စေခဲ့သည်။

    လက်ရှိ စီစဉ်ထားရှိမှုအရ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ဆန်တန်ချိန် ၃၀၀၀၀၀ ခန့်ကို ၂၀၂၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ယာယီအားဖြင့် ပြန်လည်စတင်၍ တင်သွင်းမည်ဖြစ်သော်လည်း ပြည်တွင်းရှိ တောင်သူများ၏ ပင်မစပါးရိတ်သိမ်းချိန်ဖြစ်သော ဖေဖော်ဝါရီလမှ ဧပြီလအထိ ကာလအတွင်း ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက်  ဆန်တင်သွင်းမှုဆိုင်းငံ့ခြင်းကို နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံ လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်သည်။

 ‌   ရောင်းလိုအားပိုလျှံခြင်းက ပြည်တွင်းဈေးနှုန်းများအပေါ် ဖိစီးမှုဖြစ်စေပေါ်လျက် တောင်သူ များ ထပ်မံဆုံးရှုံးခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရန် အဆိုပါမူဝါဒကို ရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဖိလစ်ပိုင်သည် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုကို တားဆီးရန်အတွက် အရေးပေါ် ဆန်စပါးဝယ်ယူရေး အစီ အစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း၊ အမျိုးသားစားနပ်ရိက္ခာအာဏာပိုင်မှ တစ်ဆင့် သိုလှောင် နိုင်မှုပမာဏကို တိုးချဲ့ခြင်း၊ နိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ ကြမ်းခင်းဈေးသတ်မှတ်ခြင်းနှင့် ဆန်တင်သွင်းမှုအပေါ် အခွန်နှုန်းထား တိုးမြှင့်ရန် စီစဉ်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။  

     ဆန်တင်သွင်းမှုတားမြစ်ချက် စတင်အသက်ဝင်ချိန်မှစ၍ ဖိလစ်ပိုင်ပြည်တွင်း၌ ဆန်ဈေး နှုန်းသည် ၂၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်လာသော်လည်း ယခင်နှစ် ဈေးနှုန်းများနှင့် နှုန်းယှဉ်ပါက ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် လျော့နည်းနေဆဲဖြစ်သည်။ စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းအထိ ဖိလစ်ပိုင်သည် ဆန် တန်ချိန် ၃ ဒသမ ၅ သန်းခန့် တင်သွင်းခဲ့ပြီး အများစုကို ၎င်း၏ထိပ်တန်းပေးသွင်းသူ ဗီယက်နမ် ထံမှ ရယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

    အကယ်၍ ကန့်သတ်ချက်များ ဆက်လက်တည်ရှိနေပါက စျေးကွက်တွင် ရောင်းလိုအား ပိုလျှံမှုဖြစ်ပေါ်ပြီး ယခုနှစ်ကုန်အထိ ဆန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းလာနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်သူများက သတိပေးထားသည်။ VFA အသင်း၏ စာရင်းများအရ လက်ရှိကာလတွင် ဆန်ကွဲပါဝင်မှု ၅ ရာခိုင် နှုန်းရှိသော ဗီယက်နမ်ဆန် တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၅ ၀နှုန်း၊ စံပယ်ဆန်သည် ဒေါ်လာ ၄၉၀ နှုန်းနှင့် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းပြည့် ဆန်ကွဲတစ်တန်လျှင်  ၃၁၀ ‌ဒေါ်လာမှ ၃၁၄ ဒေါ်လာအတွင်း ဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

    ဖိလစ်ပိုင်၏ ဆန်တင်သွင်းမှုတားမြစ်ချက် သက်တမ်းတိုးမှုသည် အဓိက ဆောင်းအကုန်-နွေအကူး စပါးသီးနှံများ စျေးကွက်သို့ဝင်ရောက်ချိန်ဖြစ်သော ၂၀၂၆ ခုနှစ် ပထမသုံးလပတ်အတွင်း ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှုအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်ဟု အသင်းမှ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

     အဆိုပါတားမြစ်ချက်ကြောင့် ဗီယက်နမ်၏ ဆန်တင်ပို့မှုမှာ သိသိသာသာ ထိခိုက်ခဲ့ရာ စက်တင်ဘာလတွင် ပမာဏအားဖြင့် တန်ချိန် ၄၆၆,၈၀၀ သာရှိလျက် ၄၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ပြီး တန်ဖိုးအားဖြင့် ၅၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းလျက် ဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃၂ သန်းသို့ လျော့နည်း ရရှိခဲ့သည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမကိုးလအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၄၉ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသော ဆန်တန်ချိန် ၆.၈၃ သန်းကို တင်ပို့ခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူထက် ပမာဏ အားဖြင့် ၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ ပျမ်းမျှ ဆန်ပို့ကုန် ဈေးနှုန်းမှာ တစ်တန်လျှင် ၅၀၉ ဒေါ်လာသို့ ကျဆင်းခဲ့သည်။

    စျေးကွက်တစ်ခုတည်းအပေါ် မှီခိုအားထားမှုကို လျှော့ချရန်အတွက် တန်ဖိုးမြင့်ဆန်များကို အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက်နေချိန်တွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် အာဖရိက၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် တောင်အာရှ ဈေးကွက်များသို့ ပိုမိုချဲ့ထွင်နိုင်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။

      ထိုကဲ့သို့ ဆန်တင်ပို့နိုင်ရန်အတွက် ကြိုးပမ်းနေရချိန်၌ ဗီယက်နမ်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမ ကိုးလအတွင်း ဆန်တင်သွင်းမှုအတွက် ဒေါ်လာ ၁.၅၁ ဘီလီယံ သုံးစွဲခဲ့ကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဝန်ကြီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ သိရသည်။ သွင်းကုန်တန်ဖိုး ကြီးမြင့်မှုသည် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ဆန်တင်သည့်နိုင်ငံများအနက် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သော ဗီယက်နမ် အတွက် အန္တရာယ်ကျရောက်နိုင်သည်ကို မီးမောင်းထိုးပြနေပြီး ဈေးသက်သာသောဆန်များ တင်သွင်းမှုသည် ပြည်တွင်းရှိ တောင်သူလယ်သမားများ၏ ဝင်ငွေနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို ပျက်ပြား စေနိုင်သည့်အတွက် စိုးရိမ်မှုများ တိုးပွားလျက်ရှိသည်။

Source: Vietnam News, 14 October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

       ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရအနေဖြင့် ပြည်တွင်းသကြားဈေးကွက် တည်ငြိမ်မှုရှိစေရေးအတွက် ပြည်ပ မှ ဝယ်ယူတင်သွင်းမှုများအားလုံးကို လက်ရှိ ကြံကြိတ်ဝါးထုတ်လုပ်သည့် ရာသီကာလကုန်ဆုံးမည့် ၂၀၂၆ ခုနှစ် နှစ်လယ်ကာလတိုင်အောင် ယာယီဆိုင်းငံ့ထားရှိမည်ဟု စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း Philstar.com သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက် က ဖော်ပြပါသည်။

          စိုက်ပျိုးရေးအတွင်းဝန် Francisco Tiu Laurel Jr. ၊ သကြားလုပ်ငန်းကြီးကြပ်မှု အာဏာပိုင် အဖွဲ့ (Sugar Regulatory Administration ̶ SRA) မှ အုပ်ချုပ်စီမံခန့်ခွဲရေးမှူး Paul Azcona နှင့် SRA ဘုတ်အဖွဲ့ဝင်နှင့်တောင်သူလယ်သမားကိုယ်စားလှယ် Dave Sanson တို့သည် ၂၀၂၆ ခုနှစ် မေလ သို့မဟုတ် ဇွန်လအထိ သကြားတင်သွင်းမှုကို ဆိုင်းငံ့ထားရန် ညှိနှိုင်းသဘောတူညီခဲ့ကြ သည်ဟု စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

          ပထမအကြိမ် သကြားအဝယ်တင်ဒါခေါ်ယူသည့်ကာလ၌ သကြားကုန်ကြမ်းဈေးနှုန်းများ စံချိန်တင်နိမ့်ကျနေခဲ့မှုအပေါ် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်အတွက် အဆိုပါအစည်းအဝေးကို အောက်တို ဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် Negros ကျွန်း၌ ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ရက်သတ္တပတ် ၃၈ ပတ်ခန့်ရှိသော ကြံရိတ်သိမ်းချိန်ရာသီကာလအတွင်း အဝယ်တင်ဒါများကို အပတ်စဉ် လုပ်ဆောင် ရမည် ဖြစ်သော်လည်း ကုန်သည်များအကြား အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ရန် နှောင့်နှေးနေခြင်းက အထင်အရှားဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိကြောင်း ဖိလစ်ပိုင် စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနက မှတ်ချက်ပြုထားသည်။

          ၂၀၂၅-၂၀၂၆ သီးနှံရာသီနှစ်အတွင်း ကြံကြိတ်ဝါးလျက် သကြားထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းပြီးဆုံး မည့်အချိန်အထိ ကာလအတွင်း မည်သည့်သကြားတင်သွင်းမှု အစီအစဉ်မဆို အရန်သကြားအဖြစ် သာ သတ်မှတ်မည်ဟု ၎င်းတို့အနေဖြင့် သေချာစွာရှင်းလင်း အသိပေးလိုကြောင်း Mr. Azcona နှင့် Mr. Laurel တို့က ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ တောင်သူကိုယ်စားလှယ် Mr. Sanson ကလည်း ယခု လုပ်ဆောင်ချက်သည် လက်ရှိ အုပ်ချုပ်သူများအနေဖြင့် တောင်သူများ၏ သက်သာချောင်ချိရေးကို ဦးစားပေး ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပြီး လှိုက်လှဲစွာကြိုဆိုကြောင်း၊ ယခုအခါ ဈေးကစားမှုများကို ကိုင် တွယ်ဖြေရှင်းထားရှိပြီဖြစ်၍ ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်မှုရရှိလာမည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောဆို ခဲ့သည်။

          အစိုးရအရာရှိများသည် ၂ လစာ အရန်သကြား‌အချော သိုလှောင်ထားရှိမှုကို အစဉ်တစိုက် ထိန်းသိမ်းထားရှိရန် သဘောတူညီခဲ့ကြကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ အဆိုပါ ဆိုင်းငံ့ကာလအတွင်း တင်သွင်းလာမည့် မည်သည့်သကြားကိုမဆို အရန်ထားရှိမှုအဖြစ် တင်းကျပ်စွာ သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်ဈေးနှုန်းကို ထိခိုက်မှု မရှိစေရေးအတွက် ပြည်တွင်းဈေးကွက်သို့ ရောင်းချခွင့်ပြုမည် မဟုတ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

           ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၌ ကြံစိုက်ပျိုးမှုဧရိယာသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှစတင်၍ သိသာစွာ တိုးတက်လာခဲ့ ရာ ထိုစဉ်က ဧရိယာစုစုပေါင်း ဟက်တာ ၃၈၀၀၀၀ ရှိရာမှ ယခုနှစ်တွင် ဟက်တာပေါင်း ၄၀၉၀၀၀ အထိ မြင့်တက်ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Philstar.com, 15 October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     မလေးရှားနိုင်ငံ၌ စားအုန်းဆီကြမ်းထုတ်လုပ်မှုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် တန် ချိန် ၁.၈၄ သန်းရှိပြီး ယခင်လထုတ်လုပ်မှုအောက် ၀.၇ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်ဟု မလေးရှား စားအုန်းဆီဘုတ်အဖွဲ့ (MPOB) ၏ ကနဦး အချက်အလက်များအရ သိရကြောင်း အိန္ဒိယအခြေစိုက် Informist Media သတင်းဌာနက အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြပါသည်။

   မလေးရှား၏ စက်တင်ဘာလ စုစုပေါင်း စားအုန်းဆီသိုလှောင်မှုလက်ကျန်မှာ တန်ချိန် ၂.၄ သန်းဖြစ်ပြီး ယခင်လထက် ၇ ရာခိုင်နှုန်းကျော် မြင့်တက်ခဲ့သည်။ အလားတူ တင်ပို့မှုမှာလည်း တန်ချိန် ၁.၄ သန်းသို့ မြင့်တက်ခဲ့ပြီး လအလိုက် ၈ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း MPOB က ဆိုသည်။ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ထားသည့် စားသုံးဆီများအပါအဝင် စားအုန်းဆီ တင်သွင်းမှုမှာလည်း ယခင်လကထက် ၃၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပိုမိုလျက် တန်ချိန် ၇၈၄၁၃ တန်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   ရိုက်တာ (Reuters) သတင်းဌာန၏ စစ်တမ်းတစ်ခုကမူ စက်တင်ဘာလတွင် မလေးရှား၏ စားအုန်းဆီ သိုလှောင်မှု လက်ကျန်မှာ တန်ချိန် ၂.၁၅ သန်း၊ ထုတ်လုပ်မှုသည် တန်ချိန် ၁.၇၉ သန်း နှင့် တင်ပို့မှုမှာ တန်ချိန် ၁.၄၃ သန်းရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ မလေးရှားသည် ကမ္ဘာ့ စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှု ဒုတိယအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယသည် စားသုံးဆီသုံးစွဲမှု အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည်။ အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်နေ့ အိန္ဒိယစံတော်ချိန် ၁၁:၃၅ နာရီအချိန်၌ ဘာဆာမလေးရှား ဆင့်ပွား စတော့ဈေးကွက် (Bursa Malaysia Derivatives) တွင် ဒီဇင်ဘာလ၌ ပို့ဆောင်ရန်အတွက် ချုပ်ဆိုသော စားအုန်းဆီ စာချုပ်အများစုသည် တစ်တန်လျှင် ၄၅၈၁ ရင်းဂစ် (၉၅၈၈၆.၇၀ အိန္ဒိယ ရူပီး) နှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခင်နေ့ရက် ဈေးပိတ်သိမ်းခဲ့သည့် ဈေးနှုန်းထက် သုည ဒသမနှစ် ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းသွားသည်။

    မလေးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှု၊ တင်ပို့မှုနှင့် လက်ကျန်တို့ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လနှင့် စက်တင်ဘာလ နှိုင်းယှဉ်ကာ အိန္ဒိယအခြေစိုက် Informist Media သတင်းဌာနက အောက်ပါအတိုင်း အသေးစိတ်ဇယားဖော်ပြထားကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်- 

Source: Informist Media, 10^th October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

     အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှာ လက်ရှိကာလ၌ တန်ချိန် ၂၅ သန်းခန့်ရှိရာမှ ၂၀၃၀-၃၁ သီးနှံရာသီနှစ် (ဇူလိုင်-ဇွန်) အရောက်တွင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လျက် တန်ချိန် ၃၅ သန်းအထိ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် အစိုးရက ရည်မှန်းချက် ချမှတ်ထားသည်။ အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေ့၌ နယူး‌ဒေလီမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော အစိုးရ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ရပ်၌ စိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီး Shivraj Singh Chouhan က ရှေ့လာမည့် ၆ နှစ်တာ ကာလအတွင်း စိုက်ပျိုးဧရိယာနှင့် အထွက်နှုန်း မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် ပဲမျိုးစုံ ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးမြှင့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

    အိန္ဒိယနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ် Narendra Modi သည် နယူး‌ဒေလီမြို့တွင် အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်နေ့၌ ကျင်းပသော ကိုယ်ပိုင်ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းဖြင့် ပဲမျိုးစုံ ဖူလုံမှုရရှိရေး အထူးလုပ်ငန်းတာဝန် (Self-Reliance in Pulses Mission) နှင့် လယ်သမားများသို့ ငွေကြေးနှင့် အထောက်အပံ့ပေးအပ်မှု အစီအစဉ် (PM Dhan-Dhaanya Krishi Yojana) စတင်သည့် အခမ်းအနားကို တက်ရောက် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ အထူးလုပ်ငန်းတာဝန်သည် ၂၀၃၀-၃၁ သီးနှံရာသီနှစ်အရောက်တွင် လက်ရှိ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုး ဧရိယာ ဟက်တာ ၂၇.၅ သန်းမှ ဟက်တာ ၃၁ သန်းသို့လည်းကောင်း၊ ပဲမျိုးစုံအထွက်နှုန်းကို ၁ ဟက်တာလျှင် ၈၈၀ ကီလိုဂရမ် ရှိရာမှ ၁ ဟက်တာလျှင် ၁၁၃၀ ကီလို ဂရမ်နှုန်းသို့ လည်းကောင်း တိုးမြှင့်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

    ဝန်ကြီး Mr. Chouhan က အိန္ဒိယသည် ကမ္ဘာ့ပဲမျိုးစုံ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စားသုံးမှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်သော်လည်း ပြည်ပမှတင်သွင်းမှုအပေါ် ကြီးမားစွာ အမှီပြုနေရဆဲဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ရည်မှန်းချက်ကို ရောက်ရှိအောင်မြင်စေရေးအတွက် ခိုင်မာသော သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မဟာဗျူဟာတစ်ရပ်ကို ချမှတ် ပြင်ဆင်ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ အထွက်နှုန်းမြင့်မားပြီး ရောဂါပိုးမွှား နှင့် ရာသီဥတုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော သီးနှံမျိုးကွဲများ တိုးတက်ထူထောင်ခြင်းကို အလေးပေး လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး လယ်သမားများထံသို့ ၎င်းမျိုးစေ့များ အချိန်မီဖြန့်ဝေပေးသွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ အစိုးရ အနေဖြင့် စီးပွားဖြစ် မျိုးသန့်မျိုးစေ့ (certified seeds) မက်ထရစ်တန်ပေါင်း ၁.၂၆ သန်းနှင့် မျိုးစေ့နှင့် အခမဲ့ မျိုးစေ့ထုပ်ပေါင်း ၈.၈ သန်းကို တောင်သူလယ်သမားများထံ ဖြန့်ဖြူးပေး မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

    လယ်သမားများသို့ ငွေကြေးနှင့် အထောက်အပံ့ပေးအပ်မှု အစီအစဉ်ကို စိုက်ပျိုးထုတ် လုပ်နိုင်စွမ်း နည်းပါးသည့် ခရိုင်ပေါင်း ၁၀၀ တွင် ဆည်ရေပေးဝေမှု၊ သီးနှံသိုလှောင်မှု၊ သီးနှံမျိုးစုံ ဖြန့်ကျက်စိုက်ပျိုးမှုနှင့် ချေးငွေရရှိရေး တိုးမြှင့်မှုများဖြင့် အလေးပေးဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။ အစိုးရအနေဖြင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများ၊ အရည်အသွေးကောင်း သွင်းအားစုများနှင့် ဦးတည်ချက် ထားရှိသည့် အထောက်အပံ့များကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး၊ လယ်သမား များ၏ ဝင်ငွေကောင်းမွန်ရေးနှင့် အာဟာရပြည့်ဝသော ကောက်ပဲသီးနှံများ ထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင် ရေးတို့ကို သေချာခိုင်မာစေရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း Mr. Chouhan က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Informist, 9 October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)