မလေးရှားနိုင်ငံနှင့် ဥရောပလွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုအသင်း (European Free Trade Association - EFTA) အဖွဲ့ဝင် ၄ နိုင်ငံတို့ကြား အသစ်ချုပ်ဆိုထားသော သဘောတူညီချက်အရ ၎င်းနိုင်ငံများသို့ မလေးရှားစားအုန်းဆီ တင်ပို့မှုသည် အကောက်ခွန် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း အတွင်းလျှော့ချခြင်းဖြင့် အကျိုးအမြတ်ရရှိမည်ဟု မလေးရှား စိုက်ခင်းနှင့် ကုန်စည်များရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Free Malaysia Today သတင်းဌာနက ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။
မလေးရှားနိုင်ငံနှင့် EFTA အဖွဲ့ဝင် ၄ နိုင်ငံတို့ကြား ချုပ်ဆိုခဲ့သည့် စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု သဘောတူညီချက် (Malaysia-EFTA Economic Partnership Agreement - Meepa) သည် မလေးရှား၏ အမျိုးသားအဆင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲမှု စံချိန်စံညွှန်းအဖြစ် ရေရှည် တည်တံ့ခိုင်မြဲသော မလေးရှားစားအုန်းဆီ အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် (Malaysian Sustainable Palm Oil - MSPO) ထုတ်ပေးခြင်းကို နိုင်ငံတကာ၏ အသိအမှတ်ပြုမှုရရှိမည်မှာ သေချာစေ ကြောင်းနှင့် စားအုန်းဆီ တန်ဖိုးကွင်းဆက်တစ်လျှောက် ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာရှိမှု၊ နောက်ကြောင်း ပြန်ခြေရာခံနိုင်စွမ်းရှိမှုနှင့် သစ်တောပြုန်းတီးခြင်းကင်းစင်မှုတို့အပေါ် ကတိကဝတ်ကို ခိုင်မာစေ မည်ဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။
EFTA ကုန်သွယ်ရေးအသင်းကို ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး အဖွဲ့ဝင်ဖြစ် သည့် ဆွစ်ဇာလန်၊ နော်ဝေ၊ အိုက်စလန်နှင့် လီချင်စတိန်း နိုင်ငံ ၄ ခုတို့ကြား လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှုနှင့် စီးပွားရေးပေါင်းစည်းမှုကို မြှင့်တင်ပေးလျက်ရှိသည်။
MSPO လက်မှတ်ရရှိထားသော စားအုန်းဆီများအတွက် စျေးကွက်ရရှိမှုနှင့် အကောက်ခွန် ဆိုင်ရာ အကျိုးကျေးဇူးများရရှိမှုတို့ကို ခိုင်မာအားကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်နေချိန်၌ ယခု သဘောတူညီချက်သည် မလေးရှား၏ စားအုန်းဆီကဏ္ဍအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရေရှည်တည်တံ့ ခိုင်မြဲမှုကို ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သော ဈေးကွက်များအတွင်း ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စေရန် ပိုမိုအားကောင်း သည့် စင်္ကြန်တစ်ရပ်အဖြစ် အထောက်အပံ့ပြုလျက်ရှိသည်ဟု ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
Meepa သဘောတူညီချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် မလေးရှားနှင့် EFTA အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ နှစ်ဖက်လုံးသည် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော စားအုန်းဆီဆိုင်ရာ ပူးတွဲကြေညာချက်ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး ယင်းသည် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှုတွင် မလေးရှား၏ ဦးဆောင်မှုကို နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုမှုအား မြှင့်တင်ပေးပြီး MSPO အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ထုတ်ပေးခြင်းအပေါ် ယုံကြည်မှုကို အားကောင်းစေမည်လည်းဖြစ်သည်။
EFTA နိုင်ငံများသို့ မလေးရှားစားအုန်းဆီ တင်ပို့ရောင်းချသူများအတွက် အကောက်ခွန် နှုန်းထား လျှော့ပေါ့သက်သာခွင့်ရရှိရေးတွင် MSPO အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်သည် အရေးပါသော လိုအပ်ချက် တစ်ခုဖြစ်ပြီး ပိုမိုကောင်းမွန်သော စျေးကွက်ရရှိရေး လုပ်ဆောင်ပေးသည့် အဓိကကျသော နေရာတွင်ရှိကြောင်း ဝန်ကြီးဌာနက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။
MSPO အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ထုတ်ပေးမှုအစီအစဉ်သည် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ဆုံးရှုံးမှု၊ မြေယာပဋိပက္ခ၊ သစ်တောပြုန်းတီးမှုနှင့် အတင်းအဓမ္မ အလုပ်စေခိုင်းမှုတို့ မရှိစေရေးအတွက် ဆီအုန်းစိုက်ခင်းများ၊ လုပ်ကွက်ငယ်တောင်သူများနှင့် ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သည့်စက်ရုံများကို အတန်းအစား သတ်မှတ်ပေးထားကြောင်းနှင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်မှစတင်၍ စိုက်ခင်းများ၊ အမှီအခိုကင်းပြီး စနစ်တကျဖွဲ့စည်းထားရှိသည့် လုပ်ကွက်ငယ်လုပ်ငန်းများနှင့် ပြုပြင်ကြိတ်ခွဲ ထုတ်လုပ်သည့် စက်ရုံများအပါအဝင် မလေးရှားရှိ ဆီအုန်းလုပ်ငန်းများအားလုံးက ၎င်းအစီအစဉ် ကို မဖြစ်မနေလိုက်နာဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။
စိုက်ခင်းနှင့် ကုန်စည်များရေးရာဝန်ကြီး Mr. Johari Ghani က Meepa သည် ဥရောပသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင် ၂၇ နိုင်ငံနှင့် လက်ရှိဆွေးနွေးလျက်ရှိသည့် မလေးရှား - အီးယူ လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများအတွက် အရေးပါသော ကိုးကားချက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့ ဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် MSPO မှတစ်ဆင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲမှုကဏ္ဍအပေါ် မလေးရှား၏ ဦးဆောင်မှုအား ဥရောပသမဂ္ဂ အပါအဝင် အနာဂတ် ကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်များအားလုံး တွင် အပြည့်အဝ ထင်ဟပ်စေမည့်အပြင် အကာအကွယ်လည်းပေးနိုင်မှု သေချာစေရန်အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ ကုန်သွယ်မှုနှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနနှင့် အနီးကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ မလေးရှားနိုင်ငံသည် ရေရှည်တည်တံ့သော၊ တာဝန်ယူမှုရှိသော၊ သစ်တောပြုန်းတီးမှု ကင်းစင်သော စားအုန်းဆီကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍတွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာတိုးတက်မှုရရှိရန် MSPO စနစ် ကို ဗဟိုပြုလျက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကြောင့် နိုင်ငံ၏ အဓိကပို့ကုန်ဈေးကွက်များအပေါ် မှီခို အားထားမှုကို လျှော့ချရန်အတွက် အစိုးရသည် စားအုန်းဆီဈေးကွက်အသစ်များကိုလည်း ရှာဖွေ လျက်ရှိသည်ဟု ဝန်ကြီး Johari က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။
Source: Free Malaysia Today, 25th June 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)