ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မှိုကို သဘာဝမှရရှိသလို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုများလည်း ရှိလာသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော မှိုများတွင် ကောက်ရိုးမှိုနှင့် ငွေနှင်းမှိုများမှာ အများစု စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော မှိုများဖြစ်သည်။ ကောက်ရိုးမှိုကို စားသုံးသူများ ပိုမိုကြိုက်နှစ်သက်ကြပြီး နေရာအနည်းငယ်နှင့် ကောက်ရိုးရရှိလျှင် စိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်းများကြောင့် စိုက်ပျိုးသူများက နှစ်သက်ကြသည်။

ငွေနှင်းမှိုမှာ နေရာကျယ်ကျယ်ဝန်းဝန်း မလိုအပ်သဖြင့် မိသားစုတစ်နိုင် တစ်ပိုင်စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းနှင့် အိမ်တွင် အခန်းတစ်ခန်းကို မှိုစိုက်ပျိုးရန် သုံးနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် လည်းကောင်း၊ အရင်းအနှီးအားဖြင့် အလွန်အကျွံ မများသဖြင့်လည်းကောင်း၊ နေ့စဉ်ပုံမှန်ဝင်ငွေ ဖြစ်စေရန် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် နိုင်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း မှိုကိုစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သင့်သော အလားအလာကောင်းသည့် သီးနှံတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်လာကြသည်။

မှိုစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးနှင့်လည်း ဆက်စပ် လျက်ရှိသည်။ လယ်ယာကိုင်းကျွန်းနှင့် ဥယျာဉ်ခြံ ဘေးထွက်ပစ္စည်းများ၊ စက်မှုစွန့်ပစ် ပစ္စည်းများကို ယခင်က ထယ်ထိုး ထွန်မွှေခြင်း၊ မီးရှို့ပစ်ခြင်းများကိုသာ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ အဆိုပါ အမှိုက်များကို မှိုမွေးမြူစိုက်ပျိုးရာတွင် ပြန်လည်အသုံးပြုခြင်းဖြင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းနိုင်ခြင်း၊ တောင်သူများအတွက် တစ်ပိုင်တစ်နိုင် စိုက်ပျိုးခြင်းမှ မိသားစု အပိုဝင်ငွေရရှိနိုင်စေခြင်း၊ ထိုမှတစ်ဆင့် စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအဖြစ် မိမိတွင် ရှိသော မြေနေရာကျဉ်းကျဉ်းတွင် မှိုအမြောက်အမြား စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းဖြင့် မိသားစု အတွက် တစ်ပိုင်တစ်နိုင်ဝင်ငွေမှသည် စီးပွားဖြစ်လုပ်ငန်းကြီးတစ်ရပ်အဖြစ် တိုးတက်ဆောင်ရွက် နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ငွေနှင်းမှို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာတွင် မှိုထုပ်များကို လေဝင်လေထွက်ရရှိ၍ တိုက်ရိုက် နေမပူသောနေရာတွင် ထားရပါသည်။ မှိုထုပ်များ ထားရှိသော နေရာသည် အပူချိန် (၂၅ -၂၈ ) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ရရှိ၍ စိုထိုင်းဆ (၈၀)%ရှိရမည်။ မှိုထုပ်၏ ထိပ်ဝမျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိ ပလတ်စတစ် အနာများကို ဓားသန့်သန့်ဖြင့် လှီးဖြတ်ပြီးလျှင် တစ်ဆင့်နှင့်တစ်ဆင့် (၁ပေခွဲ) အကွာအဝေး ရှိသော ဝါးစင်၊ သစ်သားစင်များ အပေါ်တွင် အထုတ်များကို ထောင်၍သော်လည်းကောင်း၊ လှဲ၍သော်လည်းကောင်း ထားရပါသည်။ လှဲ၍ထားလျှင် နှစ်ဆင့်ထပ်နိုင်ပါသည်။ နေ့စဉ် ရေပန်းခရားငယ်ဖြင့် မှိုထုပ်များကို ညင်သာစွာ ရေလောင်းပေးရပါမည်။ ရေလောင်းလျှင် အထုပ်အတွင်း ရေမဝပ်ရန် ဂရုပြုရမည်။ ရေဝပ်ပါက မှိုထုပ်များ ပုပ်ရိသွားနိုင်သည်။

မှိုထုပ်များ စဖွင့်ပြီး (၃-၇) ရက်တွင် မှိုပွင့်ငယ်ကလေးများ ထွက်ပေါ်လာသည်။ (၃-၄) ရက်တွင် ဆွတ်ခူးရန် အသင့်ဖြစ်ပါသည်။ ဆွတ်ခူးရန် သင့်တော်သောမှိုပွင့်၏ အနေအထားမှာ ဘေးအနားသားများ မကွဲမီ (သို့) မှိုပွင့်များ မရော်မီတွင် ဆွတ်ခူးရပါသည်။ မှိုပွင့်များ အောက်ခြေမှ လက်ဖြင့် ညင်သာစွာ နှုတ်ယူရပါမည်။ ချိုးဖဲ့ ဖြတ်တောက်၍ မယူရပါ။ မှိုပွင့်များ ခူးယူပြီးသောအခါ မှိုထုပ်၏ အပေါ်ယံမျက်နှာပြင်ကို လက်မဝက်ခန့် သန့်စင်သော ဓားဖြင့် လှီးပစ်ရပါမည်။ လှီးဖြတ်ပြီးသော မှိုထုပ်ကို (၄-၅) ရက်ခန့် ရေမလောင်းပဲ ထားရမည်။ ထိုရက်အတွင်း အထုပ်မျက်နှာပြင်တွင် မှိုမျှင်များ ပြန်လည်ဖြူဖွေးလာပါမည်။ ၎င်းအချိန်တွင် ရေဖျန်းပေးပါက ဒုတိယအကြိမ် မှိုပြန်ထွက်လာပါသည်။ ထိုနည်းအတိုင်း မှိုထုပ်၏ အောက်ခြေ ရောက်သည်အထိ (၃-၅) ကြိမ် စိုက်ပျိုးဆွတ်ခူး ရယူနိုင်သည်။ မှိုထွက်အား ပိုမိုကောင်းစေရန် ပုလဲဓာတ်မြေသြဇာ(၆)ကျပ်သားနှင့် တီစူပါဓာတ်မြေသြဇာ (၃)ကျပ်သား ကို ရေနှစ်ဂါလံခွဲတွင် ဖျော်စပ်၍ (၂) ရက်ခြားတစ်ကြိမ် ပတ်ဖျန်းပေးရပါမည်။ (၆၀) ကျပ်သားရှိသော မှိုစိုက်ထုပ် တစ်ထုပ်မှ မှိုပွင့်အလေးချိန် (၂၀) ကျပ်သား ရရှိနိုင်ပြီး (၁)ပိဿာလျှင် (၄၅၀၀/၅၀၀၀) ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ငွေနှင်းမှို စိုက်ပျိုးသူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါသည်။

 မန္တလေးမြို့၊ ၄၁ လမ်း ကုန်စိမ်းဈေးတွင် ငွေနှင်းမှို ဈေးနှုန်း (၁)ပိဿာ (၅၀၀၀/၅၅၀၀) ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး မန္တလေးမြို့တွင်း ဈေးများတွင် ဈေးနှုန်း ၁၀ ကျပ်သား (၁၀၀၀) ကျပ်၊ ၂၅ ကျပ်သား (၂၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          တပို့တွဲလနှမ်းမနဲပွဲဟုဆိုရိုးစကားအတိုင်း မြန်မာလူမျိုးတို့သည် တပို့တွဲလရောက်တိုင်း ပြည်နယ်အသီးသီးတို့တွင် အသင်းအဖွဲ့အလိုက် ရုံးဌာနအဖွဲ့အလိုက် နှမ်းမနဲထိုးပြိုင်ပွဲကို အပြိုင်အဆိုင် စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပသည့် ဓလေ့ထုံးစံရှိပါသည်။ အချို့မှာ စုပေါင်း စပ်ပေါင်း၍ နှမ်းမနဲထိုးကြပြီး တပို့တွဲလပြည့်နေ့ နံနက်အာရုံတက်ချိန်တွင် နှမ်းမနဲကို ဆွမ်းတော် ကပ်လှူကြပြီး အခြားရက်များတွင်လည်း ရဟန်း၊ သံဃာတော်များကို လောင်းလှူကြပါသည်။ ယခုနှစ်ရာသီချိန်တွင် ကောက်ညှင်းဆန်နှင့် နှမ်းမနဲတွင် အသုံးပြုရသည့် မြေပဲဆံ၊ နှမ်းလှော်၊ အုန်သီးတို့မှာ ဈေးကွက်တွင် အရောင်းသွက်လျှက်ရှိသည်။ နှမ်းမနဲထိုးရာတွင် ကောက်ညှင်းဆန် အဟောင်းနှင့်သာ ထိုးရသည်မှာ အဆင်ပြေသည့်အတွက် ကောက်ညှင်းဆန် အဟောင်းတစ်ပြည် လျှင် ၅၅၀၀/၆၀၀၀ ကျပ်၊ မြေပဲဆီတစ်ပိဿာလျှင် ၁၄၀၀၀/၁၅၀၀၀ ကျပ်၊ စားဆီတစ်ပိဿာ လျှင် ၁၂၀၀၀ ကျပ်၊ မြေပဲဆံတစ်ပိဿာလျှင် ၈၀၀၀/၈၅၀၀ ကျပ်၊ နှမ်းလှော်(၂၅)သား တစ်ထုပ် လျှင် ၃၀၀၀/၃၅၀၀ ကျပ်၊ အုန်းသီးတစ်လုံးလျှင် ၃၀၀၀/၃၅၀၀ ကျပ်တို့ဖြင့် ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်သွက်လျှက်ရှိပြီး သစ်သီးများမှာ အရွယ်အစားအလိုက် မာလကာသီးတစ်လုံးလျှင် ၇၀၀/၁၀၀၀ ကျပ်၊ လိမ္မော်သီးတစ်လုံးလျှင် ၅၀၀/၇၀၀/၈၀၀ ကျပ်၊ ပန်းသီးတစ်လုံးလျှင် ၁၀၀၀/ ၂၀၀၀/၃၀၀၀ ကျပ်၊ ထိုင်ဝမ်ဆီးသီးတစ်လုံးလျှင် ၂၀၀/၂၅၀/၃၀၀ ကျပ်၊ ထောပတ်သီးတစ်လုံး လျှင် ၇၀၀/၁၀၀၀/၁၅၀၀ ကျပ်၊ စတော်ဘယ်ရီ(၂၅)ကျပ်သားလျှင် ၄၅၀၀/၅၀၀၀ ကျပ်၊ ပန်းသစ် တော်တစ်လုံးလျှင် ၃၀၀၀/၃၅၀၀ ကျပ်၊ သင်္ဘောသီးတစ်လုံးလျှင် ၃၀၀၀/၃၅၀၀/၄၀၀၀ ကျပ် အသီးသီးရှိကြပြီး တပို့တွဲလပြည့်နေ့နံနက်တွင် နှမ်းမနဲနှင့်အတူ သစ်သီးဆွမ်းကပ်လှူရန် အတွက်လည်း အရောင်းအဝယ်သွက်လျှက်ရှိကြောင်း သစ်သီးအရောင်းဆိုင်မှ စုံစမ်းသိရှိရ ပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

          ဆောင်းအကုန်နွေအကူး နွေဦးပေါက်ရာသီသို့ ရောက်ရှိလာပြီဖြစ်ပါသည်။ နွေရာသီရောက် လျှင် နွေရာသီအစားအစာများဖြစ်ကြသော ကြံရည်၊ ရွှေယဉ်အေး၊ မုန့်လက်ဆောင်၊ သစ်သီး ဖျော်ရည်၊ မန်ကျည်းဖျော်ရည်၊ သစ်သီးမျိုးစုံဖျော်ရည်နှင့် အုန်းစိမ်းရည်ရောင်းချသူများ မန္တလေး လမ်းဘေးဝဲယာတစ်လျောက် ရောင်းချနေပြီဖြစ်ပါသည်။ သစ်ပင်ကြီးများအောက် အရိပ်အာဝါသ ကောင်းသောနေရာများ၌ ခုံတန်းလေးများခင်းကာ ကြံကျိတ်စက်များချ၍ ကြံပင်များထောင်ထားပြီး ကြံရည်ရောင်းချသည့်ဆိုင်များ များစွာတွေ့မြင်နေပြီ ဖြစ်ပါသည်။ ယခင်က ကြံကို လက်လှည့် ကြိတ်စက်ဖြင့် ကြိတ်ရောင်းရာမှ ယခုအခါ စက်နှင့်ကြိတ်ရောင်းသည့် အဆင့်ဖြစ်ပါသည်။ ကြံကို အပေါ်ယံအခွံများခြစ်၍ ကြံကြိတ်စက်ဖြင့်ကြိတ်ကာ ရေခဲအနည်းငယ်ထည့်၍ သံပုရာသီးတစ်စိတ် ဖြင့် ဖန်ခွက်နှင့်ထည့်၍ ရောင်းချကြပါသည်။ ကြံများကို ယခင်က တံတားဦးနယ်မှ ဝယ်ယူရ သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် ရေဝင်ရောက်မှုရှိ၍ ကြံများဝယ်ယူမရဘဲ မြင်းခြံနယ်မှလာသော ကြံများကို ဝယ်ယူရောင်းချရကြောင်း သိရှိရသည်။ ကြံပင်(၁၀)ပင်စည်း တစ်စည်းလျှင် (၁၅၀၀၀)ကျပ် ဈေးပေး ဝယ်ရကြောင်းသိရှိရသည်။ ကြံရည်တစ်ခွက်လျှင် (၁၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် စတင်ရောင်းချနေပြီဖြစ်ကြောင်း ကြံရည်ရောင်းချသူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

        ပိတ်စွယ်ကို အညာဒေသတွင် အများအပြားတွေ့ရှိရပြီး ဝက်လံပင်ဟူ၍လည်း ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ပိတ်စွယ်ပင်သည် ဆည်မြောင်းအင်းအိုင်အစပ်များ၊ ရေအိုင်အစပ်များ၊ ချောင်းစပ်များ၊ ရေမပြတ်သော ရွံ့နွံများထူထပ်သော နေရာများတွင် အများဆုံးပေါက်ရောက်လေ့ရှိသည်။ နေရာဒေသမရွေး ပေါက်တက်ပါသည်။ ပိတ်စွယ်ပင်သည် ရေပေါ်တွင် (၅)ပေလောက်အမြင့်ရှိပြီး အရွက်ပုံစံမှာ သေးရှည်ပါသည်။ အပင်၏ထိပ်မှ အပွင့်ပွင့်ပြီး အသီးတောင့်ဖြစ်လာကာ ရင့်မှည့်လာသောအသီးတောင့်ကို ခူးယူ၍ မှို့အဖြစ် အသုံးပြု၍ ခေါင်းအုံးသွတ်ရာတွင် အသုံးပြုကြသည်။ ပိတ်စွယ်ရွက်ကို သက်ကယ်ပျစ်၍ အိမ်၊ တဲများ အမိုးအကာပြု၍ သုံးနိုင်သည်။ ၎င်းပိတ်စွယ်ပင်စည် အနုပေါက်များကို ခူးယူ၍ ဈေးကွက်အတွင်း၌ ပိတ်စွယ်ဟင်းလျာအဖြစ် ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း သိရသည်။ ပိတ်စွယ်ကို အစိမ်းတိုင်းသော်လည်းကောင်း၊ ပြုတ်၍သော်လည်းကောင်း ရောင်းချကြသည်။ ပိတ်စွယ်ဟင်းလျာကို စားသောက်ခြင်းဖြင့် ဆီးနဲခြင်း၊ ဆီးကျင်ခြင်းရောဂါကို သက်သာပျောက်ကင်းကြောင်း သိရှိရသည်။ နို့တိုက်မိခင်များ နို့ကြောင်းပိတ်ဆို့မှုဖြစ်လျှင် ၎င်းပိတ်စွယ်ဟင်းလျာစားသုံးခြင်းဖြင့် ပျောက်ကင်းနိုင်ကြောင်းလည်း လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။ ပိတ်စွယ်ကို ဟင်းချိုချက်၍သော်လည်းကောင်း၊ အချဉ်ချက်၍သော်လည်းကောင်း၊ အသားနှင့်း ရောနှောချက်၍ သော်လည်းကောင်း ချက်ပြုတ်စားသောက်နိုင်ပါသည်။ ပိတ်စွယ်(၂၅)ကျပ်သား တစ်ပုံလျှင် (၁၀၀၀)ကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း ကုန်စိမ်းရောင်းချသူများထံမှ သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)

                  ကြက်သွန်နီကို မန္တလေးတိုင်းအတွင်း၌ ကျောက်ဆည်၊ မြစ်သား၊ စဉ့်ကိုင် ၊ တံတားဦး၊ မြင်းခြံ၊ တောင်သာ၊ နွားထိုးကြီး၊ ပျော်ဘွယ်၊ ရမည်းသင်း စသည့် ဒေသများတွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြသည်။ ကြက်သွန်နီကို မိုးကြက်သွန်၊ ဆောင်းကြက်သွန်အဖြစ် နှစ်ရာသီစိုက်ပျိုးကြ သည်။ မိုးကြက်သွန်သည် ကြက်သွန်ဥ(ထီး)၊ ကြက်သွန်ဥအသေးများကို ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကြခြင်း ဖြစ်၍ ကြာရှည်အထားမခံပဲ အစိုအတိုင်းတူးရောင်းရသည်။ ဆောင်းကြက်သွန်နီသည် ကြက်သွန် မျိုးစေ့ကိုပျိုးထောင်၍ အပင်ကလေးများ တစ်လခွဲသားအရွယ်တွင် ပျိုးပင်ကိုနုတ်၍ နေရာရွေ့ ပြောင်း စိုက်ပျိုးကြရသည်။ ကြက်သွန်နီကို မိုးကုန်ရာသီ တန်ဆောင်မုန်းလနှင့် နတ်တော်လတွင် စိုက်ပျိုးခဲ့ကြပြီး တပို့တွဲ၊ တပေါင်းလများတွင် ဖြိုင်ဖြိုင်ထွက်ပေါ်ပါသည်။ ကြက်သွန်မြိတ်ခြောက်မှ သာ တူဖော်ရောင်းချကြသောကြောင့် ကြာရှည်စွာ တစ်နှစ်ပတ်လုံးအထားခံပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဆောင်းကြက်သွန်နီကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရသည်။ ကြက်သွန်နီမျိုးမှာ မြင်းခြံမျိုး(ဥရှည်) မျိုးနှင့် မြစ်သားမျိုး(ရွှေဖလားမျိုး)ဟူ၍ ရှိကြသည်။ မြင်းခြံဥမျိုးသည် ဥရှည်ပြီး အခွံထူကာ အသား ကြမ်းသည်။ ကျောက်ဆည်၊ မြစ်သားမျိုး(ရွှေဖလား)ကြက်သွန်ဥသည် ဥဝိုင်းမျိုးဖြစ်ပြီး အခွံပါး၍ အသားနုသည်။ ကြက်သွန်နီကို ပါးပါးလှီးကာ ကြက်သွန်ခြောက်ပြုလုပ်၍လည်း ဈေးကွက်အတွင်း ၌ ကြက်သွန်ခြောက်ကြော်အဖြစ် ရောင်းချလျှက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။ ယခုအခါ ဈေးကွက် အတွင်း၌ ဆောင်းကြက်သွန်နီများ ဝင်ရောက်လာပြီဖြစ်၍ မြစ်သားကြက်သွန်နီ(ရွှေဖလား)မျိုး တစ်ပိဿာလျှင် ၃၅၀၀/၄၀၀၀ ကျပ်၊ မြင်းခြံဥ တစ်ပိဿာလျှင် ၂၅၀၀/၃၀၀၀ ကျပ် စသည်ဖြင့် ရောင်းချလျှက်ရှိသည်။ ၂၀၂၄ ဒီဇင်ဘာလအတွင်း၌ ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာလျှင် ဥအလုံးအကြီး အသေးပေါ်မူတည်၍ ၅၀၀၀/၆၀၀၀ ကျပ် ဈေးနှုန်းများဖြင့် ရောင်းချခဲ့ခြင်းကြောင့် ယခုအချိန်တွင် ကြက်သွန်နီအသစ်များ လှိုင်လှိုင်ဝင်ရောင်လာခြင်းကြောင့် ကြက်သွန်နီဈေးနှုန်းကျဆင်းသွား ကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်းမှ သိရှိရသည်။

DOCA(မန္တလေး)