ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်ဖြစ်ပေါ်နေသော စီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်ရေးသတင်းများတင်ပြမှု
အိန္ဒိယနိုင်ငံ
ပိုလျှံသည့်သကြား၊ဆန်နှင့်ပြောင်းတို့မှ အီသနောလောင်စာထုတ်လုပ်မည်
၁။ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း ကြံ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမှ ပိုလျှံသည့်ပမာဏအား အီသနော လောင်စာဆီအဖြစ် ထုတ်လုပ်ခြင်းအပြင် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၌ ဓါတ်ဆီတွင် ၂၀ % အထိ ရောနှောအသုံးပြု ရန် ရည်မှန်းချက်ချမှတ်ထားမှုကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရေးအတွက် ဆန်နှင့်ပြောင်းတို့ကဲ့သို့ ကောက်ပဲသီးနှံ များထုတ်လုပ်မှုမှ ပိုလျှံမည့်ပမာဏကို အီသနောအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲ အသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊အောက်တိုဘာလဆန်း၌ပြုလုပ်ခဲ့သည့်ဆွေးနွေးပွဲတွင် အိန္ဒိယစားသုံးသူရေးရာ၊စားနပ် ရိက္ခာနှင့်ပြည်သူ့ဖြန့်ဖြူးမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာန အတွင်းဝန်က ပြည်တွင်း၌ သကြားထုတ်လုပ်မှုမှာ နှစ်စဉ် တန်ချိန် ၃၂ သန်းကျော်ရှိပြီး သုံးစွဲမှုမှာ တန်ချိန် ၂၆ သန်းဖြစ်ရာ လွန်ခဲ့သောနှစ်ကာလများ တွင် သကြားတန်ချိန် ၄ သန်းမှ ၄.၅ သန်းပိုလျှံမှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ထိုသို့ပိုလျှံမှုစွာထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းက ပြည်တွင်းသကြားဈေးနှုန်းနိမ့်ကျမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော တောင်သူများနှင့် ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်သောသကြားစက်ရုံများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ အစိုးရ အနေ ဖြင့် သကြားများပြည်ပတင်ပို့ရာတွင် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးထောက်ပံ့မှုနှင့် အီသနော တိုးမြှင့်ထုတ် လုပ်မှုတို့အားတွန်းအားပေးခြင်းဖြင့် မူဝါဒဆိုင်ရာများကို ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုနှစ်၌ သကြား တန်ချိန် ၃.၅ သန်းကို လောင်စာအဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုခြင်းနှင့် လာမည့်နှစ်၌ သကြား တန်ချိန် ၆ သန်းခန့်အား အီသနောထုတ်လုပ်မှုသို့ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်းမှ ပိုလျှံမှုကို လျှော့ချနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိကာလတွင် ဓါတ်ဆီ၌ လောင်စာအဖြစ် ၁၀% ပါဝင် ရောနှော နိုင်ရေးအတွက် အီသနောထုတ်လုပ်မှုကိုခွင့်ပြုထားပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်မှစတင်၍ ၂၀% အထိ ရောနှော ရန်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပင် ပြည်တွင်းကောက်ပဲသီးနှံထုတ်လုပ်မှုတွင် ပိုလျှံသည့်ဆန်နှင့် ပြောင်းတန်ချိန် ၁၆.၅ သန်းခန့်ကိုလည်း အီသနောထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကြံ နှင့် ကောက်ပဲသီးနှံများအား အီသနောလောင်စာဆီအဖြစ် ထုတ်လုပ်ခွင့်ပြုခြင်းဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု လုပ်ငန်းကဏ္ဍတွင် ရူပီးငွေ ကုဋေ ၄၀၀၀၀ အထိ တိုးတက်လာမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ အလုပ်အကိုင်သစ် များဖန်တီးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊အီသနောလောင်စာထုတ်လုပ်ခြင်းဖြင့် ကာဘွန်မိုနော့ဆိုက်နှင့်ဟိုက် ဒရိုကာဘွန်ထုတ်လွှတ်မှုအား လျော့ကျစေပြီး လေထုသန့်ရှင်းမှုကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ပြည်ပမှရေနံကုန်ကြမ်းတင်သွင်းရာ၌ ရူပီးငွေ ကုဋေ ၃၀၀၀၀ အထိ သက်သာမှု ရရှိစေ မည်ဖြစ်ကြောင်းအိန္ဒိယစားသုံးသူရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-အိန္ဒိယနိုင်ငံစီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်း)
ဩစတြေးလျနိုင်ငံ
စင်ကာပူ-ဩစတြေးလျအစိမ်းရောင် စီးပွားရေးသဘောတူစာချုပ်ဖော်ဆောင်လျှက်ရှိခြင်း
၂။ ဩစတြေးလျနှင့် စင်ကာပူနိုင်ငံတို့သည် အစိမ်းရောင် စီးပွားရေးသဘောတူစာချုပ်(Green Economy Agreement-GEA)တစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်လျှက်ရှိရာ နှစ်နိုင်ငံလုံး၏ အစိမ်းရောင်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သောအနာဂတ်သို့ ဉီးတည်သည့် အသွင်ကူးပြောင်းမှုကိုအရှိန်မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်ကောင်းများဖန်တီး၍ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချနိုင်ရန် အကူအညီပေးနိုင်မည်ဖြစ် သည်ဟု နှစ်နိုင်ငံပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားကြောင်း၊ GEA သည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ အပေါ် စည်းမျည်းစည်းကမ်းဆိုင်ရာ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးများကို လျှော့ချခြင်းအပါအဝင် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို လွယ်ကူချောမွေ့စေပြီး တိုးမြှင့်နိုင်မည့် လက်တွေ့ကျသော ကနဉီးအစီအစဉ် ဖြစ် ကြောင်း၊ဩစတြေးလျနှင့် စင်ကာပူကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးတို့သည် နှစ်နိုင်ငံအကြားချုပ်ဆိုမည့် GEA ဆိုင်ရာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ပူးတွဲအမြင်ကြေညာချက်(Joint Vision Statement)
တစ်စောင်ကိုထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း၊ GEA သည် ဩစတြေးလျ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးက နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် အကျိုးကျေးဇူးရှိမည့် သဘောတူစာချုပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ စင်ကာပူကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီးက စင်ကာပူနှင့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံတို့အကြား ကုန်သွယ်မှုနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင် ပူးပေါင်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်မှုများစွာကိုတည်ဆောက်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊နှစ်နိုင်ငံလုံးရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အရွယ်အစားမျိုးစုံနှင့် လုပ်သားများအတွက် များစွာအကျိုးပြုမည်ဖြစ်ပြီး ကုန်သွယ်မှုနှင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ရေရှည်တည်တံ့ရေးဆိုင်ရာ ဒေသတွင်းနှင့်နိုင်ငံစုံမူဝါဒများကိုပုံဖော်ရာတွင် ကူညီနိုင် မည်ဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ်-ဩစတြေးလျနိုင်ငံ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်း)
ဂျပန်နိုင်ငံ
တိုကျိုမြို့ရှိစားသောက်ဆိုင်များနှင့်ယမကာဆိုင်များကိုညအချိန်တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခွင့်ရမည်ဖြစ်ခြင်း
၃။ တိုကျိုမြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ကိုရိုနာကူးစက်ရောဂါထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ရေးအစီအစဉ် များလျှော့ချမှု ဆုံးဖြတ်ချက်အရ တိုကျိုမြို့ရှိ စားသောက်ဆိုင်များနှင့်ယမကာဆိုင်များသည် ၁၁ လ တာကာလအတွင်း ပထမဉီးဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ၂၅-၁၀-၂၀၂၁ ရက်နေ့မှစတင်ကာ ပုံမှန်အနေ အထားအတိုင်း ညအချိန် တိုးမြှင့်ဖွင့်လှစ်ခွင့်ရရှိတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စားသုံးသူများအနေဖြင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးကြောင်းသက်သေပြချက်(သို့) ကိုရိုနာကူးစက်ရောဂါမရှိကြောင်း၊ ဆေးစစ် ချက်မှတ်တမ်းကို ပြသနိုင်မည်ဆိုပါ လူပုဂ္ဂိုလ် ၅ ဉီးနှင့်အထက် အရေအတွက်အား ည ၈ နာရီ နောက်ပိုင်းအထိ စားသောက်ဆိုင်နှင့်ယမကာဆိုင်များက ခွင့်ပြုလက်ခံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ဖြေလျှော့မှုများဆောင်ရွက်ရန် အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် တိုကျို မြို့တော်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းညှိနှိုင်းအစည်းအဝေး၌ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ၌ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ရေးအစီအမံများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် ရရှိသည့် စားသောက်ဆိုင်နှင့်ယမကာဆိုင်များအတွက် ညစဉ် ၈ နာရီအထိ ယမကာရောင်းချခွင့် ပြုထားပြီး ည ၉ နာရီတွင် ဆိုင်ကိုအပြီးပိတ်သိမ်းရန် ကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်ထားကြောင်း၊ ကူးစက် ရောဂါကာကွယ်ရေး အစီအမံများနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ရှိသည့် စား သောက်ဆိုင်များတွင် ယမကာရောင်းချခွင့်နှင့်ဆိုင်ဖွင့်ချိန်သတ်မှတ်ချက်စသည်တို့ကိုဆက်လက် ကန့်သတ်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊ ကုန်စုံဆိုင်များ၊ ရုပ်ရှင်ရုံများ၊ပြတိုက်များနှင့် အခြားသော အများ ပြည်သူဆိုင်ရာနေရာများတွင် ကန့်သတ်ချက်များအားလုံးကို ဖြေလျှော့မည်ဖြစ်ပြီး ည ၉ နာရီတွင် ပိတ် သိမ်းရန် သတ်မှတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အားကစားရုံများဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်များကို ဗဟို အစိုးရ၏မူဝါဒနှင့်အညီ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်နေ့မှသာ ဖြေလျှော့ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ် - တိုကျိုမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံများ
စွမ်းအင်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်မှုကြောင့် အိမ်ထောင်စုများအတွက် ဘဏ္ဍာရေးထောက်ပံ့မှုပေးသွားမည် ဖြစ်ခြင်း
၄။ အီးယူတစ်ဝန်း၌ စွမ်းအင်ဈေးနှုန်း ဆက်လက်မြင့်တက်လျှက်ရှိသဖြင့် ယခုနှစ် ဆောင်း ရာသီ၌ စွမ်းအင်သုံးစွဲခပိုမိုကျသင့်မှုကိုရင်ဆိုင်ရမည့် အိမ်ထောင်စုများ၏ကုန်ကျစရိတ်ကို ကာမိ စေရန်အတွက် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရက ဘဏ္ဍာရေးအထောက်အကူပြုအစီအမံများကို ပေးအပ် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရသည် ဓါတ်ငွေ့နှင့်လျှပ်စစ်ဓါတ်အားခဈေးနှုန်း မြင့် တက်မှုကြောင့်အခက်ကြုံရနိုင်သည့်ဘယ်လ်ဂျီယံစားသုံးသူများကိုအကူအညီပေးရန်ရည်ရွယ်ချက် ဖြင့်ယူရို(၇၆၀)သန်းကို အသုံးပြုနိုင်ရန် လျာထားကြောင်း၊ ယင်း၏တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ဓါတ်ငွေ့နှင့် လျှပ်စစ်ဓါတ်အားခများကို Social Tariff ဖြင့်ပေးချေနိုင်သည့်အစီအစဉ်အား ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ကုန်အထိ တိုးမြှင့်ပေးခြင်းလည်းပါဝင်မည်ဖြစ်သော်လည်း ယင်းအစီအစဉ်သည် ဘယ်လ်ဂျီယံ အိမ် ထောင်စုအားလုံးအတွက် အကျုံးဝင်မည်မဟုတ်ဘဲ ဘဏ္ဍာရေးလိုအပ်ချက်အများဆုံးရှိသည့် အိမ် ထောင်စုများအတွက်သာဖြစ်ကြောင်း၊ ဓါတ်ငွေ့နှင့်လျှပ်စစ်ဓါတ်အားသုံးစွဲခများအား ပေးချေခွင့် အစီအမံအရ ဘယ်လ်ဂျီယံရှိ ဘဏ္ဍာရေးအခက်အခဲရှိသော အထူးသဖြင့် social housing များ၌ ငှားရမ်းနေထိုင်ကြသည့် အိမ်ထောင်စု(၅)သိန်းကျော်ကို ထောက်ပံ့ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်း အစီ အမံဖြင့် နောက်ထပ် အိမ်ထောင်စု(၄၄၀၀၀၀) ခန့်ကို ထပ်မံကူညီပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ နိုင်ငံရှိ အိမ်ထောင်စုများအနေဖြင့် စွမ်းအင်သုံးစွဲခအတွက် နှုန်းသေဖြင့် ချုပ်ဆိုထားသည့် လက်ရှိ စာချုပ်များ(fixed rate energy contrasts )အား လာမည့်နှစ်တွင် အသစ်ပြန်လည်ချုပ်ဆိုချိန်၌ သုံးစွဲခများ အဆမတန်မြင့်တက်မှု(bill shock)ကိုရှောင်ရှားနိုင်ရေးအတွက်ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံအစိုးရ ၏ ဘဏ္ဍာရေးအထောက်အကူအစီအမံက ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။
(ရင်းမြစ် - ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)
