ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

    အာဆီယံ-တရုတ် ဆက်ဆံရေးသည် အစုအဖွဲ့၏ အတက်ကြွဆုံးနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးတွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး အန္တရာယ်များနှင့် မသေချာ မရေရာမှုများကြား တွင် နှစ်ဖက်စလုံးသည် အပြုသဘောဆောင်သော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုလမ်းကြောင်းကို ထိန်း သိမ်းထားရန် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ဗီယက်နမ်သံအမတ်ကြီး Pham Thanh Binh က ပြောကြားခဲ့သည်။

     နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်က Fujian မြို့မှာကျင်းပတဲ့ ၂၀၂၅ အာဆီယံ-တရုတ် ရက်သတ္တပတ် ဆွေးနွေးပွဲမှာ အာဆီယံ-တရုတ် ဘက်စုံမဟာဗျူဟာ မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေးဟာ မကြာသေးမီ နှစ်တွေအတွင်း ဆက်လက်တိုးချဲ့ခဲ့ပြီး ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို အထောက်အကူ ပြုကြောင်း သံအမတ်ကြီး Binh က အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

     နှစ်ဖက်စလုံးမှ အဆင့်မြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် သဘောတူညီချက်များကို ခိုင်မာပြီး ခိုင်မာသော လုပ်ဆောင်ချက်များအဖြစ် ဘာသာပြန်ဆိုရန် နှစ်ဖက်စလုံးမှ တိုက်တွန်းပြီး နောက်ပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအဆင့်အတွက် ဦးစားပေးအများအပြားကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ဆိုက်ဘာ ရာဇ၀တ်မှု၊ နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မှုခင်းများနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ပူးတွဲတုံ့ပြန်မှုများကို မြှင့်တင်ပါ။ အာဆီယံဦးဆောင်သည့် ယန္တရားများတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဆက်လက်တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်သွားရန် သံတမန်ကတောင်းဆိုခဲ့ပြီး စည်းကမ်းအခြေခံသည့်အပြုအမူကို မြှင့်တင် ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

    ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်နှင့် စိမ်းလန်းသောစီးပွားရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် ပြည်သူချင်း ဖလှယ်ရေးတို့တွင် နက်ရှိုင်းစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရန် လိုအပ်ကြောင်း သံအမတ်ကြီးက အာဆီယံ-တရုတ် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုနယ်မြေ (ACFTA) ၃.၀ အဆင့်မြှင့်တင်ရေး ပရိုတို ကောကို ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးအနက်ပြောကြားခဲ့ ပါသည်။

    အာဆီယံအသိုက်အဝန်း မျှော်မှန်းချက် ၂၀၄၅ နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပန်းတိုင်များနှင့်အညီ ပျော့ပျောင်းသောချိတ်ဆက်မှုမှအစပြု၍ မဟာဗျူဟာမြောက် ချိတ်ဆက်မှုကို အားကောင်းစေရေး အဆိုပြုခဲ့သည်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အခြေခံအဆောက်အအုံများ အဆင့်မြှင့် တင်ရေး၊ အထူးသဖြင့် ရထားလမ်းနှင့် ကားလမ်းချိတ်ဆက်မှုများ၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကွန်ရက်များ ထူထောင်ခြင်းနှင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ စိမ်းလန်းသောနည်းပညာနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်အသွင်ပြောင်းရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ချဲ့ထွင်ခြင်းများဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။

     ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ မျှဝေသည့်အမြင်ကို အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရန်၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး ရေရှည်တည်တံ့ရေး၊ ယုံကြည်မှုတည်ဆောက်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အရှေ့ပင်လယ်ရှိ ပါတီများ၏ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ကြေငြာစာတမ်း (DOC) ကို အပြည့် အဝ ထိထိရောက်ရောက် အကောင်အထည်ဖော်ရန်၊ ၁၉၈၂ ခုနှစ် ပင်လယ်ပြင်ဆိုင်ရာ ကုလ သမဂ္ဂ ကွန်ဗင်းရှင်း (UNCLOS) အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေနှင့်အညီ ထိရောက်ပြီး ခိုင်မာသော ကျင့်ဝတ် ကျင့်ထုံး (COC) ကို ဦးတည်ဆောင်ရွက်နေပါသည်။

     ရှုပ်ထွေးသော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် ဗီယက်နမ်၏ မူဝါဒ များကို အလေးအနက်ထားပြီး လွတ်လပ်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ကိုယ်ပိုင်အားကိုးမှု၊ နိုင်ငံစုံပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ကွဲပြားစေမှု၊ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် နိုင်ငံတကာ ပေါင်းစည်းရေးနှင့် တက်ကြွ၍ တာဝန်သိသော နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခြင်းတို့ကို ထပ်မံအတည်ပြုခဲ့သည်။

     ဗီယက်နမ်သည် လျင်မြန်ပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအဆင့်သစ်အတွက် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် အရှိန်အဟုန်မြှင့်တင်ရန် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားကို ချောမွေ့စေရန်နှင့် နှစ်ဆင့်ဒေသ န္တရအစိုးရပုံစံကို စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်ခြင်း အပါအဝင် အဓိက အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်း လဲမှုများကို အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်နေသည်။ နိုင်ငံသည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ဆက်လက်တွန်း အားပေးကာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုကို ချဲ့ထွင်ကာလွတ်လပ်၍ မိမိကိုယ်မိမိ မှီခိုအားထားရသော စီးပွားရေးကို တည်ဆောက်လျက်ရှိသည်။

    နိုင်ငံသည် ၂၀၃၀ ခုနှစ်တွင် ခေတ်မီစက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် အလယ်အလတ်ဝင်ငွေရှိသော နိုင်ငံဖြစ်လာရန် ရည်မှန်းထားပြီး သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်အသွင်ကူး ပြောင်းမှုနှင့် အသိပညာစီးပွားရေးကို အဓိကမောင်းနှင်အားအဖြစ် ၂၀၄၅ ခုနှစ်တွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ပြီး ဝင်ငွေမြင့်မားသောနိုင်ငံဖြစ်လာရန် ရည်မှန်းထားသည်။ လူနေမှုအဆင့်အတန်း မြှင့်တင် ရေး၊ လူမှုဖူလုံရေး အားကောင်းရေးနှင့် အရည်အသွေးမြင့် လူသားအရင်းအနှီးများ ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ရေးတို့ကို အဓိကထား၍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများ၏ ဗဟိုတွင် ရှိနေပါ သည်။

   အာဆီယံ-တရုတ် ရက်သတ္တပတ် ၂၀၂၅ သည် အာဆီယံ-တရုတ် ဘက်စုံမဟာ ဗျူဟာမိတ် ဖက်ဆက်ဆံရေးတွင် အဓိကမှတ်တိုင်များကို မီးမောင်းထိုးပြပြီး မူဝါဒရေးရာဆွေးနွေးမှု၊ လက်တွေ့ ကျသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ရေးတို့အတွက် စင်မြင့်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင် ရွက်ကာ ပိုမိုစည်းလုံးညီညွတ်သော အာဆီယံ-တရုတ်အသိုက်အဝန်းဆီသို့ စုပေါင်းကြိုးပမ်းဆောင် ရွက်နေပါသည်။

    ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် အာဆီယံ-တရုတ်ဗဟိုဌာန (ACC) ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Shi Zhongjun က တရုတ်နှင့်အာဆီယံတို့သည် ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းရေးဆွဲရာတွင် မဟာဗျူဟာ မြောက်လိုက်လျောညီထွေရှိမှုကိုဦးစားပေးသင့်သည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။နှစ်ဦးနှစ်ဖက်အကျိုးရှိသောပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် ပွင့်လင်းမှုနှင့်ပေါင်းစည်းမှုကို မြှင့်တင်ရန်။ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဆိုင်ရာ အကျိုးအမြတ်များကို မျှဝေရန်၊ အုပ်ချုပ်ရေးတွင် မူဝါဒညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် အပြန်အလှန်သင်ယူမှုကို မြှင့်တင်ရန်၊ နှစ်ဖက် အကြား ရင်းနှီးမှုခိုင်မာစေရန် လူအချင်းချင်းဖလှယ်မှုကို အသုံးချပါဟုပြောခဲ့ပါသည်။

Source: viet plus                                                             

DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)

     ဗီယက်နမ်သည် စင်ကာပူ၏ ၁၀ ခုမြောက် အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်နေပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ် ပထမဆယ်လအတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု စုစုပေါင်း SGD ၃၃ ဘီလီယံ (အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၂၅.၃ ဘီလီယံဝန်းကျင်) ဖြင့် ၎င်းတို့၏ ကုန်သွယ်မှုပမာဏအတွက် စံချိန်သစ် တင်ခဲ့သည်။

    စင်ကာပူနိုင်ငံရှိ ဗီယက်နမ်ကုန်သွယ်မှုရုံးမှ Singapore Accounting and Corporate Regulatory Authority (ACRA) ၏ စာရင်းအင်းများကို ကိုးကားဖော်ပြခဲ့ရာ ယင်းကာလအတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသည် ၃၁.၆၇ ဘီလီယံ SGD ရှိပြီး ယမန်နှစ် အလားတူကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၆.၇% တိုးလာကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

    စင်ကာပူမှ ဗီယက်နမ်သို့ ပို့ကုန် SGD ၂၂.၇ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး ၁၉.၄% တိုးကာ ၁၀.၄ billion SGD ၊ ၄၆.၄% တိုးတက်ခဲ့သည်။ မြို့တော်ပြည်နယ်၏ ပို့ကုန်များထဲတွင် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ် သော ကုန်ပစ္စည်းများ ဗီယက်နမ်သို့ တင်ပို့မှုမှာ SGD ၆.၁ ဘီလီယံမှ ၆.၄% အထိ တက်လာခဲ့သည်။

   ၂၀၂၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတစ်ခုတည်းတွင် နှစ်နိုင်ငံအကြား စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှု ပမာဏသည် SGD ၃.၉ ဘီလီယံရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၃၆.၈% တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ဗီယက ်နမ် သို့ စင်ကာပူ၏ ပို့ကုန်သည် SGD ၂.၂ ဘီလီယံရှိပြီး ၈.၂% တိုးကာ ၁၀၉.၃% မှ ၁.၇ ဘီလီယံ SGD တိုးခဲ့သည်။ ယခုလအတွင်း ဗီယက်နမ်သို့ စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ တင်ပို့မှုမှာ SGD ၅၅၁ သန်းနီးပါးမှ ၂၂.၉% ကျဆင်းခဲ့သည်။

     နှစ်နိုင်ငံမှ ပေါက်ဖွားလာသော ကုန်ပစ္စည်းများကိုသာ ထည့်သွင်းစဉ်းစားပြီး ဗီယက်နမ်သည် စင်ကာပူနှင့် ကုန်သွယ်မှုပိုငွေ SGD ၄.၂၂ ဘီလီယံနီးပါး ရှိခဲ့သည်။

    စင်ကာပူ၏ ပို့ကုန်၊ စက်ယန္တရားနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ (HS 85) နှင့် လောင်စာဆီ၊ ရေနံထွက်ပစ္စည်းများ၊ bituminous ဒြပ်စင်များနှင့် ဓာတ်သတ္တုဖယောင်း (HS 27) သည် ၁၀ လတာကာလအတွင်း ထိပ်တန်း အမျိုးအစားနှစ်ခုတွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေကာ စုစုပေါင်း ပို့ကုန်တန်ဖိုး SGD ၁၅.၄ ဘီလီယံဖြင့် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ စုစုပေါင်းတင်ပို့မှု၏ ၆၈.၁% ဖြစ်သည်။ HS 85 ကုန်စည်များသည် တင်ပို့မှု SGD ၁၁.၉ ဘီလီယံရှိခဲ့ပြီး HS 27 မှ ၃.၅ ဘီလီယံ SGD ရရှိခဲ့ကာ ယခင်နှစ်ကထက် ၂၈.၈% နှင့် ၁၈.၂% အသီးသီး မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

    ပြန်လည်သုံးသပ်သည့်ကာလအတွင်း စင်ကာပူနိုင်ငံမှ ဗီယက်နမ်သို့ တင်ပို့သည့် အဓိက အမျိုးအစား ၁၅ မျိုးတွင် အခြားထင်ရှားသောပစ္စည်းများမှာ နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုများ၊ ဘွိုင်လာများ၊ စက်ယန္တရားများနှင့် စက်ကိရိယာများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ (HS 84) တွင် SGD ၁.၈ ဘီလီယံ၊ ပလတ်စတစ်နှင့် ပစ္စည်းများ (HS 39) တွင် SGD ၈၄၃.၆ သန်း၊ ၆.၆% ကျဆင်းခဲ့သည်။ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောဆီများ၊ ရေမွှေးများ၊ အလှကုန်များ သို့မဟုတ် ရေချိုးခန်းသုံးပစ္စည်းများ (HS 33) တွင် SGD ၄၉၉ သန်းဖြင့် ၉.၃% ကျဆင်းခဲ့သည်။

   သွင်းကုန်ဘက်တွင် စက်ယန္တရားနှင့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ (HS 85) သည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ SGD ၅.၄ ဘီလီယံနီးပါးတန်ဖိုးရှိ စင်ကာပူနိုင်ငံမှ တင်သွင်းမှု အများ ဆုံးဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၁၀၆.၇% တိုးမြင့်လာပြီး ဗီယက်နမ်မှ တင်သွင်းမှုစုစုပေါင်း၏ ၅၁.၉% ရှိသည်။ ဒုတိယနှင့် တတိယအများဆုံး တင်သွင်းမှုများမှာ နျူကလီးယားဓာတ်ပေါင်းဖိုများ၊ ဘွိုင်လာများ၊ စက်ယန္တရားများနှင့် စက်ကိရိယာများနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ (HS 84) တွင် SGD ၂.၄ ဘီလီယံ မြင့်တက်ကာ ၆၄.၂% နှင့် ဖန်ထည်နှင့် ဖန်ထည် (HS 70) နီးပါး ၇၁၂.၈ သန်း SGD ဖြင့် ၅.၅% မြင့်တက်ခဲ့သည်။

    ကျန်ထိပ်တန်းသွင်းကုန်အမျိုးအစားများထဲတွင် အများစုမှာ 2024 ခုနှစ် ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ကျဆင်းသွားပါသည်။ ငါး၊ crustaceans၊ molluscs နှင့် အခြားသော ရေနေ သတ္တဝါများ (HS 03) မှာ SGD ၁၀၁.၉ သန်း၊ ၁၄.၈% တိုးလာသည်၊ အလင်း၊ ဓာတ်ပုံ၊ ရုပ်ရှင်၊ တိုင်းတာခြင်း၊ စစ်ဆေးခြင်း၊ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်မှုဆိုင်ရာ တူရိယာများနှင့် အစိတ် အပိုင်းများ/ဆက်စပ်ပစ္စည်းများ (HS 90) သည် ၉၆.၅ သန်း SGD ဖြင့် ၂၉.၆% တိုးမြင့်လာသည်နှင့် အဖျော်ယမကာများ၊ ဝိညာဉ်များနှင့် ရှာလကာရည် (HS 22) တွင် SGD ၄၀.၇ သန်း၊ ၂၃.၆% တိုးလာကြောင်း ဒေတာအရ ဖော်ပြထားပါသည်။

Source: viet plus                                                             

DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)

     ဗီယက်နမ်နှင့်အယ်လ်ဂျီးရီးယားနှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ပြီး တိုးတက်မှုတွန်း အားရှာဖွေရန် လုပ်ဆောင်နေသည့်အချိန်တွင် ၀န်ကြီးချုပ် Pham Minh Chinh ၏ အာဖရိကနိုင်ငံ သို့ တရားဝင်ခရီးစဉ်သည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမူဘောင်ကို ပြီးပြည့်စုံအောင်ကူညီပေးခြင်း၊ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုများဖန်တီးရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ပိုမို ခိုင်မာထိရောက်သော နည်းလမ်းဖြင့်မြှင့်တင်ရန် မျှော်လင့်ပါသည်။

     သံတမန်ဆက်ဆံရေး (၁၉၆၂-၂၀၂၅) ထူထောင်ပြီးနောက် ဆယ်စုနှစ်ခြောက်ခုကျော်ကြာ ဗီယက်နမ်နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတို့သည် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွင် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုများရရှိခဲ့သည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု သည် ခိုင်မာအားကောင်းလာခဲ့ပြီး ပို့ကုန်ဖွဲ့စည်းပုံကိုလည်းချဲ့ထွင်ကာ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ၎င်းတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ အောင်မြင်မှုသင်္ကေတအဖြစ် ရှုမြင် ပါသည်။ ဗီယက်နမ်အကောက်ခွန်ဌာန၏ အဆိုအရ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသည် တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှအမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၈၀ နီးပါးရှိပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် တွင် စံချိန်တင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၄၁ သန်းအထိရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တစ်နှစ်တည်း၏ ပထမ ၁၀ လတွင် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၇၂ သန်းခန့်ရှိပြီး တစ်နှစ် ထက် တစ်နှစ် ၁၉၅% တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ ယင်းတို့အနက် ဗီယက်နမ်၏ ပို့ကုန်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၆၅ သန်း ရှိပြီး အယ်လ်ဂျီးရီးယားမှ တင်သွင်းမှုမှာ ကန်ဒေါ်လာ ၇ သန်းခန့်ရှိသည်။

   ဗီယက်နမ်သည် ကော်ဖီ၊ သီဟိုဠ်စေ့၊ ငရုတ်ကောင်း၊ ပင်လယ်စာ၊ ဓာတုပစ္စည်း၊ ဖိနပ်၊ အဝတ်အထည်နှင့် စတီးလ်တို့ကို အယ်လ်ဂျီးရီးယားသို့ အဓိကတင်ပို့သည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားသည် ကွန်ပျူတာများ၊ အီလက်ထရွန်နစ်ထုတ်ကုန်များနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ၊ ကာရိုမှုန့်၊ ကြက်ခြေထောက်နှင့် တိရစ္ဆာန်အစာများကို ဗီယက်နမ်သို့တင်ပို့သည်။

    ဗီယက်နမ်နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတို့သည် ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် မကြာသေးမီက အသစ်မွမ်းမံပြင် ဆင်ထားသော နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ နှစ်နိုင်ငံသည် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတွင် ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ရှာဖွေရေးနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို တိုးချဲ့ခဲ့သည်။

    Petrovietnam Exploration Production Corporation (PVEP)၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားရေနံကုမ္ပဏီ Sonatrach နှင့် ထိုင်းရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီ PTT Exploration and Production (PTTEP) တို့အကြား ဖက်စပ်လုပ်ငန်းကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် စတင်တည် ထောင်ခဲ့ ပါသည်။ Ouargla ပြည်နယ်၏ တောင်ဘက်ကီလိုမီတာ ၆၀၀ ကျော် အကွာအဝေးရှိ Hassi Messaoud ရှိ Bir Seba နယ်ပယ်တွင် လည်ပတ်နေသော ရေနံဘား ၇ သန်းကျော်၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ် သြဂုတ်လမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကုန်အထိ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ်စီးဆင်းမှုဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ အစောပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ထွက်ရှိမှုမှာ ပျမ်းမျှစည်ပေါင်း ၁၇၅၀၀ မှ ၁၈၀၀၀ ဝန်းကျင်ဖြစ်သည်။

      အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဗီယက်နမ်သံအမတ်ကြီး Tran Quoc Khanh က အယ်လ် ဂျီးရီးယားသည် အာဖရိကတွင် ဗီယက်နမ်၏ အဓိကကုန်သွယ်ဖက်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သည်။ နှစ်ဘက်စလုံး၏ အားသာချက်များနှင့် အလားအလာများနှင့် အတူ နှစ်နိုင်ငံသည် အချင်းချင်း ကောင်းမွန်စွာဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ အာဖရိက၏အကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သော အယ်လ်ဂျီးရီးယားသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အရွယ်အစားထက် ရှစ်ဆနီးပါးရှိပြီး စွမ်းအင် နှင့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများအတွက် အလားအလာများစွာရှိသော အာဖရိကတိုက်သို့ တံခါးပေါက် တစ်ခုဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုး ရေးနှင့် အရည်အသွေးမြင့် ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့ရာတွင် အားကောင်းသည့် စွမ်းဆောင်ရည်များ ရှိပါသည်။ ဗီယက်နမ်သည် အရှေ့တောင်အာရှနှင့် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသသို့ ဝင်ရောက်ရန် အယ်လ် ဂျီးရီးယားအတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် တံတားတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။

      သို့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အထူးသဖြင့် စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတွင် အတားအဆီးများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ ပထဝီဝင်အကွာအဝေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင် ရေးကုန်ကျစရိတ်များသည် ကုန်ပစ္စည်းများ ရွေ့လျားမှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။ နှစ်နိုင်ငံလုံး ရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် အချင်းချင်း၏တရားဥပဒေဘောင်များ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပတ်ဝန်းကျင် နှင့် စျေးကွက်လိုအပ်ချက်များဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ ချို့တဲ့နေပါသည်။ ဘာသာစကား ကွဲပြားမှု၊ စီးပွားရေးယဉ်ကျေးမှု၊ တရားဥပဒေစနစ်များနှင့် နည်းပညာစံနှုန်းများသည် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုအတွက် အဟန့်အတားများရှိနေသေးသည်။

     အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံမှ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် Hoang Duc Nhuan က နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များ ဖွင့်လှစ်ပေးထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဗီယက ်နမ်နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတို့သည် အာဖရိက၊ အာရှနှင့် အခြားနိုင်ငံများရှိ စျေးကွက်များသို့ ရောက် ရှိချဲ့ထွင်ကာ ပိုမိုကြီးမားသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ရန် အလား အလာကောင်းများရှိသည်။

   သို့သော်လည်း နှစ်ဖက်စလုံးသည် ၎င်းတို့၏ ဥပဒေမူဘောင်များကို မြှင့်တင်ရန်၊ ကုန်သွယ်မှု နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မြှင့်တင်ရေးတို့ကို အားကောင်းလာစေရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံစလုံးတွင် ကျင်းပသည့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခမ်းအနားများတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပိုမိုတက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် တွန်းအားပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုစည်းမျဉ်းများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမူဝါဒများ၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများဆိုင်ရာ သတင်းအချက် အလက်များကို ပုံမှန်ဖြန့်ဝေရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။

      ဗီယက်နမ် စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုဝန်ကြီးဌာနမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက နှစ်နိုင်ငံ ကိုယ်စား လှယ် အဖွဲ့များ ဖလှယ်ရေး တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများ အပါအဝင် အဆင့်အားလုံးတွင် ကိုယ်စားလှယ် ဖလှယ်ရေး တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း အကြံ ပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်ကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်းနှင့် အဆင့်မြှင့် တင်ခြင်းတို့ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အယ်လ်ဂျီးရီးယား တောင်းဆိုချက်ကို မကြာမီ တုံ့ပြန်ရန် ဗီယက်နမ်ကအဆိုပြုခဲ့သည်။ ဆန်၊ ကော်ဖီ၊ ငရုတ်ကောင်း၊ ပင်လယ်စာ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်း၊ အထည်အလိပ်၊ ဖိနပ်၊ လျှပ်စစ်၊ အီလက်ထရွန်းနစ်နှင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်းများစသည့် ဗီယက်နမ်၏ အားသာချက်များရှိသည့် အာဖရိကဘက်မှ သွင်းကုန်များ တိုးမြှင့်ရန်လည်း အားပေး တိုက်တွန်းပါသည်။

     ဆက်လက်၍ ပရောဂျက်များတွင် PVEP ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို အယ်လ်ဂျီးရီးယား ဘက်မှ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ခြင်း သို့မဟုတ် အလားအလာရှိသော ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပရောဂျက်များအတွက် တိုက်ရိုက်ညှိနှိုင်းမှုများမှတဆင့် ရှာဖွေရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းများချဲ့ထွင်ရာတွင် Petrovietnam အား ပံ့ပိုးကူညီရန်လည်း မျှော်လင့်ပါသည်။

 Source: viet plus                                                             

DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)

           မလေးရှားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု စုစုပေါင်းရင်းဂစ် ၂၈၅.၂ ဘီလီယံခန့် လက်ခံခဲ့ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်သော ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ယခင်နှစ် အစောပိုင်းကာလများနှင့် နှိုင်းယှဥ်လျှင် ၁၃.၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့်မြင့်တက်လာပြီး အဆိုပါမြင့်တက်ခြင်းသည် မလေးရှားနိုင်ငံနိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှုနှင့် မူဝါဒလမ်းကြောင်းများအပေါ် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှုကို ပြသနေကြောင်း ဝန်ကြီး Tengku Datuk Seri Zafrul Abdul Aziz က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၏ အများစုသည်နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြစ်ပြီး စင်္ကာပူနိုင်ငံသည် ရင်းဂစ် ၅၂.၇ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖြင့် ထိပ်သီးနိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့အပြင် ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် စုစုပေါင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု၏ ၄၃ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ အတည်ပြုပြီးခဲ့သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၏ ၃ ပုံ ၂ ပုံခန့် သည် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍများ တွင်ဖြစ်ပြီး ကျန် ၃ ပုံ ၁ ပုံခန့်သည် ထုတ်လုပ်ရေးကဏ္ဍများတွင် ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ ကျန်ရှိနေသော ၁ ရာခိုင်နှုန်းကို သတ္ထုတူးဖော်ရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍများကဲ့သို့ အဓိကစီးပွားရေးကဏ္ဍများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို စီမံကိန်း ၄၈၀၀ တွင် အသုံးပြုမည်ဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းပေါင်း ၁၅၂၀၀၀ ခန့် ဖန်တီးပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း (Mida) ၏ ပြောကြားချက်များအရ သိရပါသည်။ Mida သည် စုစုပေါင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရင်းဂစ် ၃၉.၄ ဘီလီယံခန့်ကို ပြုလုပ်ရန်အတွက် ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်လျက်ရှိကြောင်း အဆိုပါအေဂျင်စီ၏ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်ဆိုသူ Datuk Sikh Shamsul Ibrahim Sikh Abdul Majid ကပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source: The Edge Malaysia                                                        

DOCA (ရန်ကုန်)

             တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံလုပ်ငန်းစု Samsung သည် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့လုံး ဆိုင်ရာဝယ်လိုအားမြင့်တက်လာမှုကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန်အတွက် နည်းပညာနယ်ပယ်ရှိ လူလုပ်ဉာဏ်ရည်တု (AI) တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁၀ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို နောက် ၅ နှစ်အတွင်း ပြုလုပ်ရန် စီစဥ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Samsung သည် ကမ္ဘာ့အများဆုံး ချစ်ပ်ဆက်ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး Ai လုပ်ငန်းနှင့် ၎င်းအပေါ်မှီခိုလျက်ရှိသော အဆောက်အဦးများအတွက် အရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းများကို ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိပါသည်။ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့လျှပ်ကူးပစ္စည်းစျေးကွက်အတွက် အရေးပါသောနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါသည်။ Samsung ၏ ၅ နှစ်တာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းတွင် ချစ်ပ်ဆက်လိုအပ်ချက်များကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရန်အတွက် လျှပ်ကူးပစ္စည်းထုတ်လုပ်မည့် Pyeongtaek စက်ရုံ ၅ ရုံ တည်ဆောက်မည့် အစီအစဥ်ပါဝင်ကြောင်း သိရပါသည်။ Pyeongtaek စက်ရုံသည် ကမ္ဘာ့လျှပ်ကူး ပစ္စည်းထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံပြည်တွင်းချစ်ပ်ဆက်ဂေဟစနစ်အတွက် အရေးပါသော နည်းဗျူဟာ မြောက်အခန်းကဏ္ဍအဖြစ် ပါဝင်ပါသည်။ Samsung ၏ အဆိုပါ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁၀ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းတွင် Ai နှင့်မသက်ဆိုင်သော အစီအစဥ်များလည်း ပါရှိကြောင်း သိရပါသည်။ Samsung သည် ၎င်း၏ လျှပ်စစ်မော်တော် ကားများနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်မျိုးဆက်သစ်ဘက်ထရီစီမံကိန်းလည်း ပါရှိကြောင်း သိရပါသည်။ Samsung electronics သည် ၎င်း၏အမြတ်ငွေများသည် ယခုနှစ် တတိယပတ် သုံးလကာလအတွင်း ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်ခဲ့ကြောင်းနှင့် အဆိုပါမြင့်တက်မှုသည် AI လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းမှုများကြောင့် ရရှိခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ Ai နှင့်ပတ်သက်သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများသည် ကမ္ဘာ့အနှံ့တွင် မြင့်တက်မှုများရှိနေပါသည်။ Samsung ၏ အဆိုပါရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ အစိုးရက နောင်လာမည့် ၃ နှစ်အတွင်းတွင် Ai ၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ၃ ဆ မြှင့်တင်မည့်ဟု ကတိကဝတ်ပြုလုပ်မှုအပြီးတွင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံသမ္မတ Lee Jae Myung သည် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံအား ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး Ai စွမ်းအားနိုင်ငံ ၃ ခုထဲတွင် ပါဝင်အောင် ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

Source:  The Daily Star                                                              

DOCA (ရန်ကုန်)