ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

Powered by Drupal

အကျိုးအမြတ်ပိုမိုရရှိရန်အတွက် တရုတ်သို့ဒူးရင်းသီးတိုက်ရိုက်တင်ပို့ရန်အင်ဒိုနီးရှား ကြိုးပမ်း

  အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဒုတိယဝန်ကြီး Sudaryono က အင်ဒိုနီးရှားသည် အကျိုးအမြတ်ပိုမိုရရှိရန်အတွက် ဒူးရင်းသီးများကို ထိုင်းနှင့် မလေးရှားတို့မှတစ်ဆင့် တရုတ်သို့ တင်ပို့နေခြင်းမှ တိုက်ရိုက်တင်ပို့မည့်အခွင့်အလမ်းများကို ရှာဖွေနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ Sudaryono က တရုတ်နိုင်ငံစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးဒုတိယဝန်ကြီးနှင့်လတ်တလောအစည်းအဝေး အတွင်း တိုက်ရိုက်တင်ပို့မည့်အလားအလာကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားသည် တရုတ်သို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့မှုအရှိန်မြှင့်တင်ရန်ဆန္ဒရှိကြောင်း၊ ယခုအချိန်အထိ ဒူးရင်းသီးများကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ တင်ပို့ပြီး ထိုမှတစ်ဆင့်တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် တစ်ဆင့်တင်ပို့ခြင်း သည် အကျိုး အမြတ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသာရရှိပြီး အကယ်၍တိုက်ရိုက်တင်ပို့ပါက ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ ရရှိနိုင် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ ဒူးရင်းသီးအပြင် အင်ဒိုနီးရှားသည် တရုတ်ဈေးကွက်သို့ ကြက်နှင့် ဥ များတင်ပို့ရန် ပစ်မှတ်ထားနေကြောင်း သိရပါသည်။ Sudaryono ကနိုင်ငံသည် ထိုကုန်ပစ္စည်း ၂ ခုစလုံးတွင်ဖူလုံမှုရှိနေပြီး ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ထက်ပိုလျှံကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တရုတ်နှင့် အခြား နိုင်ငံများသို့တင်ပို့မှုစတင်ရန်တောင်းဆိုထားကြောင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှားသည် လတ်ဆတ်ပြီး အရည်အသွေးမြင့်ထုတ်ကုန်နှင့်အတူ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာယှဉ်ပြိုင်ရန် အဆင်သင့် ဖြစ်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံစာရင်းအင်းရုံး၏အဆိုအရ နိုင်ငံသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၈ သန်းတန်ဖိုးရှိသောဒူးရင်းသီးတန်ချိန် ၆၀၀ ကိုတင်ပို့ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ အဓိကတင်ပို့သည့်နေရာများမှာ ထိုင်းနှင့် ဟောင်ကောင်တို့ ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တရုတ်အကောက်ခွန်အချက်အလက်များအရ တရုတ်နိုင်ငံသည်စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသော ဒူးရင်းသီးများကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကတင်သွင်းခဲ့ ကြောင်း သိရပါသည်။

DOCA (ရန်ကုန်)

၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ ပထမ ၉ လတွင် စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၈၀.၆၆ ဘီလီယံရောက်ရှိခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်

  ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ ဇန်နဝါရီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း ဗီယက်နမ်၏စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှု တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၈၀.၆၆ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ်တူညီသည့်ကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက နိုင်ငံတော်စာရင်းအင်းရုံး (NSO) ၏အဆိုအရ သိရပါသည်။ ထိုကာလအတွင်း ဗီယက်နမ်သည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၄၈.၇၄ ဘီလီယံတန်ဖိုးတင်ပို့ခဲ့ပြီး ၁၆ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက် ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုစုစုပေါင်းတန်ဖိုးထဲမှ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးကဏ္ဍသည် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၈၅.၄၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိပြီး နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၆၃.၃၃ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ပို့ကုန်အမျိုးအစား ၃၂ ခုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံကျော်အသီးသီးရှိပြီး ၇ ခုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံကျော်အသီးသီးရှိကြောင်း သိရပါသည်။ စက်မှုထုတ်ကုန်များတင်ပို့မှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၀၉.၀၃ ဘီလီယံ၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး-သစ်တော-ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၉.၅၁ ဘီလီ ယံ၊ ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈.၁၇ ဘီလီယံနှင့် စွမ်းအင်နှင့် သတ္တုတွင်းထွက် တင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂.၀၃ ဘီလီယံရှိကြောင်း သိရပါသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဗီယက်နမ်သည် ထို ၉ လတာကာလတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃၁.၉၂ ဘီလီယံတန်ဖိုးတင်သွင်းခဲ့ ပြီး ၁၈.၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ပြည်တွင်းကဏ္ဍမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၅.၆၇ ဘီလီယံတန်ဖိုးတင်သွင်းခဲ့ပြီး နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍမှ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၂၆.၂၅ ဘီလီယံတန်ဖိုးတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ သွင်းကုန်အမျိုးအစား ၄၃ ခုမှာ အမေရိ ကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံကျော်အသီးသီးရှိပြီး ၃ ခုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံကျော် အသီးသီးရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ထိုပို့ကုန်-သွင်းကုန်ကိန်းဂဏန်းများအရ ဗီယက်နမ်သည် ကုန်သွယ်ရေးပိုငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၆.၈၂ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ဝန်ဆောင် မှုကဏ္ဍတင်ပို့မှုနှင့် တင်သွင်းမှုတန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၁.၉၉ ဘီလီယံနှင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၃၀.၂၉ ဘီလီယံအသီးသီးရှိခဲ့ပြီး ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေ စံချိန်တင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈.၃ ဘီလီယံပြခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ DOCA (ရန်ကုန်)

၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ ပထမ ၉ လတာကာလတွင် စီးပွားရေး ၇.၈၅ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်

   ၂၀၂၅ ခုနှစ်၏ ပထမ ၉ လတာကာလတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးသည် ၇.၈၅ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ နိုင်ငံတော်စာရင်းအင်းရုံး (NSO) ၏ အဆိုအရသိရပါသည်။ အောက်တိုဘာလ ၆ ရက်နေ့က ဟနွိုင်းမြို့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် NSO ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး Nguyen Thi Huong က က ၉ လတာ ကာလ GDP တိုးချဲ့နိုင်မှုသည် ၂၀၁၁-၂၀၂၅ ကာလအတွင်း ဒုတိယအမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် တူညီသည့်ကာလကကြီးထွားခဲ့သည့် ၉.၄၄ ရာခိုင်နှုန်းနောက်တွင်ရပ်တည်နေကြောင်း ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။ အဓိကအင်အားကြီးနိုင်ငံများကြား ဗျူဟာပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်နေသော်လည်း နိုင်ငံ သည် စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းကိုပြသနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Huong ကပြောကြားခဲ့ပါ သည်။ မုန်တိုင်းနှင့် ရေလွှမ်းမိုးမှုများရှိခဲ့သော်လည်း စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး-သစ်တော-ငါးလုပ်ငန်း ကဏ္ဍသည် ဆက်လက်တည်ငြိမ်နေပြီး ကဏ္ဍအတွင်း သီးနှံထုတ်လုပ်မှုသည် ၃.၄၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ သစ်တောကဏ္ဍက ၆.၄၆ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ငါးလုပ်ငန်းကဏ္ဍက ၄.၄၈ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးမှာ အကြီးကကြီးထွားမှုမောင်းနှင်အားများ ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ စက်မှုလုပ်ငန်းက ၈.၅၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းက ၉.၃၃ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ နိုင်ငံတော်အားလပ်ရက်များအတွင်း ခရီးသွား ကဏ္ဍ၊ လက်လီဝယ်လိုအားနှင့် ပြည်တွင်းစားသုံးမှုမြင့်တက်ခြင်း၏ ပံ့ပိုးမှုကြောင့် ဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍသည်လည်း အောင်မြင်ခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။ ကဏ္ဍသည် ၈.၄၉ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ၁၁.၃၇ ရာခိုင်နှုန်းနောက် ဒုတိယနေရာတွင် ရပ်တည်နေကြောင်း သိရပါသည်။ လက်ကားနှင့် လက်လီရောင်းချမှုကဏ္ဍမှာ ၈.၂၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် သိုလှောင်ရုံ ကဏ္ဍက ၁၀.၆၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘဏ်နှင့် အာမခံလုပ်ငန်းကဏ္ဍက ၇.၀၆ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့ ကြောင်း သိရပါသည်။ Huong က အောင်မြင်မှုရလဒ်များသည် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းနှင့် ဥပဒေ မူဘောင်များ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် တတိယ ၃ လပတ်ကာလတွင် ပုဂ္ဂလိကစီးပွားရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုတို့ကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပြုပြောကြားခဲ့ပါသည်။

DOCA (ရန်ကုန်)

ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းများ ၁၈ နှစ်အတွင်း အနိမ့်ဆုံးရောက်ရှိ

    ထိပ်တန်းဆန်တင်ပို့သည့် နိုင်ငံများ အနေဖြင့် ဝယ်လိုအားနည်းခြင်းနှင့် ကြုံတွေ့ရချိန်တွင် မည်သည့် အဓိကအရောင်းအဝယ် သဘောတူညီချက်ကိုမဆို ရရှိနိုင်ရန်  ကြိုးပမ်းနေရသဖြင့် အိန္ဒိယဆန်ဈေးနှုန်းများသည် ၉ နှစ်အတွင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိနေချိန်၌ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆန် ပို့ကုန်ဈေးနှုန်းများသည်လည်း ရက်သတ္တပတ် ၅ ပတ် ဆက်တိုက်ကျဆင်းလျက် ၁၈ နှစ်အတွင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

    ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သော ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းသည် ၂၀၀၇ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ နောက်ပိုင်းတွင်  အနိမ့်ဆုံးအဆင့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး တစ်တန်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃၅ မှ ၃၄၀ အထိရှိပြီး ယခင်အပတ်၌ ကိုးကားချက်အရ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၄၀ ရှိခဲ့သည်။

     ဆန်ဝယ်လိုအားသည် ယခင်ရက်သတ္တပတ်ထက် သိသာစွာကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ ဝယ်ယူသူ များသည် ၎င်းတို့လိုအပ်သည့် ပမာဏကိုသာ ဝယ်ယူကြကြောင်း၊ ထိုင်းဆန် တင်ပို့မှုအတွက် ကြီးကြီးမားမား သဘောတူညီချက်များ မရှိသေးကြောင်းနှင့်  ရောင်းလိုအားမှာ များပြားလျက်ရှိ ကြောင်းဖြင့် ကုန်သည်များက ပြောဆိုလျက်ရှိသည်။ 

    ယခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် ၇ ဒသမ ၅ သန်း တင်ပို့နိုင်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားသော်လည်း တန်ဖိုးအားဖြင့်မူ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျဆင်းနိုင်မည်ဟု ထိုင်းဆန်တင်ပို့သူများအသင်းက မကြာ သေးမီက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

    အိန္ဒိယ၏ ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါသော ပေါင်းဆန်ဈေးနှုန်းသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်း နောက်ပိုင်း အနိမ့်ဆုံးသို့ရောက်ရှိနေပြီး ယခင်သီတင်းပတ်ကအတိုင်း တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၃၄၀ မှ ၃၄၅ အကြားနှုန်းထားဖြင့် ပြောင်းလဲမှု မရှိကြောင်း၊ ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါသော အိန္ဒိယဆန်ဖြူ ဈေးနှုန်းမှာ အောက်တိုဘာ ဒုတိယပတ်တွင် တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၃၆၀ မှ ၃၇၀ အတွင်းရှိ ကြောင်း သိရှိရသည်။ အာရှနှင့် အာဖရိကဝယ်လက် နှစ်ဘက်စလုံး၏ ဝယ်လိုအားများသည် နည်းပါးမှုရှိနေပြီး အလျင်စလိုဝယ်ယူခြင်း မပြုကြဘဲ  စျေးနှုန်းများ အောက်ခြေသို့ ရောက်ရှိရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြသည်ဟု မွန်ဘိုင်းအခြေစိုက် ဆန်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

    ဗီယက်နမ်၏ ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သော ဆန်ဖြူဈေးနှုန်းသည် အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်နေ့တွင် တစ်တန်လျှင် ဒေါ်လာ ၄၂၀ မှ ၄၃၅ ဒေါ်လာနှုန်းဖြင့် ကမ်းလှမ်းမှုရှိပြီး ယခင်ရက် သတ္တပတ်၌ ဒေါ်လာ ၄၄၀ မှ ၄၆၅ အတွင်းရှိခဲ့ရာမှ နှစ်လအတွင်း ၎င်း၏အနိမ့်ဆုံးအဆင့်အဖြစ်သို့ ကျဆင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဗီယက်နမ်စားသောက်ကုန်အသင်းက ဖော်ပြသည်။

    အထူးသဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက ဆန်တင်သွင်းမှုဆိုင်းငံ့ခြင်းကို သက်တမ်းတိုးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ ပြီးနောက် ဝယ်လိုအားနည်းလျက်ရှိကြောင်း၊  ဆန်တင်ပို့သူများ အနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ သိုလှောင်မှု ကို တိုးမြှင့်ရန်နှင့် ထိုသို့ဆိုင်းငံ့ထားမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် အရောင်းကျဆင်းမှုကို ကုစားရန် အတွက် ဈေးကွက်အသစ်များ ရှာဖွေရန် အာဏာပိုင်များက တိုက်တွန်းလျက်ရှိသော်လည်း အဆိုပါ အစီအမံများက ဈေးနှုန်း မြင့်တက်လာစေရန် လုံလောက်ခြင်း မရှိကြောင်း ဟိုချီမင်းမြို့အခြေစိုက် ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

    ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင်မူ စပါးအထွက်ကောင်းခဲ့သော်လည်း ပြည်တွင်းဆန်ဈေးသည်   လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ကထက် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ သွင်းအားစုများ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်ခြင်း၊ အလယ်အလတ်အဆင့် ပွဲစားများ၏ စျေးကွက်ခြယ်လှယ်မှုရှိခြင်း၊ သိုလှောင်မှု၊ ဝယ်ယူမှုနှင့် ဖြန့်ဖြူးမှုတို့တွင် ထိရောက်မှုမရှိခြင်းတို့ကြောင့် ထိုကဲ့သို့ ဆန်ဈေးနှုန်းမြင့်မားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စျေးကွက်ဆန်းစစ်လေ့လာသူများက ယူဆကြကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: Bangkok Post, 17 October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

မြန်မာနှင့် ယူအေအီးတို့ထံမှ ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀၀၀ စီ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် တင်သွင်းမည်

    အစိုးရသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် တာကာငွေ ၄၄၆.၂၃ ကုဋေရှိသော ဆန်တန်ချိန် တစ်သိန်းကို နိုင်ငံတကာဈေးကွက်မှ ဝယ်ယူတင်သွင်းရန် အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနက အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့၌ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း ဒါကာမြို့အခြေစိုက် Daily Sun သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

    အဆိုပါဝယ်ယူမည့် ဆန်တန်ချိန်စုစုပေါင်းအနက် မြန်မာနိုင်ငံထံမှ ဆန်ဖြူတန်ချိန် ၅၀၀၀၀ ကို အစိုးရချင်း သဘောတူညီမှုအစီအစဉ် (G-to-G agreement) ဖြင့် တင်သွင်းမည်ဖြစ်ပြီး ကျန် ရှိသောပမာဏကို နိုင်ငံတကာ အဝယ်တင်ဒါခေါ်ယူခြင်းဖြင့် အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး) ထံမှ ဘာစမာတီမဟုတ်သော ပေါင်းဆန် တန်ချိန် ၅၀၀၀၀ အဖြစ် ရယူတင်သွင်းမည် ဖြစ်သည်။

    ယူအေအီးနိုင်ငံထံမှ တင်သွင်းမည့် ပေါင်းဆန်များကို ဒူဘိုင်းမြို့အခြေစိုက် Credent One FZCO ကုမ္ပဏီမှတစ်ဆင့် ဝယ်ယူရေးဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ပြီး ဆန်တစ်တန်လျှင် ၃၅၅.၉၉ ဒေါ်လာ နှုန်းဖြင့် တာကာငွေ ၂၁၆.၉၀ ကုဋေကို ကျခံသုံးစွဲမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံထံမှ ရယူတင်သွင်း မည့် ဆန်ဖြူတစ်တန်၏ ဈေးနှုန်းမှာ ၃၇၆.၅၀ ဒေါ်လာဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်း တာကာငွေ ၂၂၉.၃၃ ကုဋေ ကုန်ကျမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

    ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ၏ ဝယ်ယူရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီသည် MOP ဓာတ်မြေဩဇာ တန် ချိန် ၃၅၀၀၀၊ DAP ဓာတ်မြေဩဇာ တန် ၄၀၀၀၀ နှင့် ယူရီးယားဓာတ်မြေဩဇာ တန် ၃၀၀၀၀ တို့ အပါအဝင် အခြားသော လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းသုံး သွင်းအားစုများ ဝယ်ယူတင်သွင်းမှုကို လည်း အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း Daily Sun သတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

Source: Daily Sun, 22 October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

ဗီယက်နမ်၏ ပျမ်းမျှ ဆန်ပို့ကုန်ဈေးနှုန်း ၁၈.၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်း

     ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် စက်တင်ဘာ ၁ ရက်မှ စ၍ ဆန်တင်သွင်းမှုကို ဆိုင်းငံ့ထားခြင်းကြောင့်  ဗီယက်နမ်၏ ပျမ်းမျှဆန်တင်ပို့မှု ဈေးနှုန်းသည် ယခုနှစ် ပထမ ကိုးလတွင် ၁၈.၆ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်ဟု စိုက်ပျိုးရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောကြားချက်အရ သိရ သည်။

    အဆိုပါကာလအတွင်း ဗီယက်နမ်သည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၅၅ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ သော ဆန်တန်ချိန် ခုနစ်သန်းခန့် တင်ပို့ခဲ့ပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပမာဏအားဖြင့် ၀.၁ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်ခဲ့သော်လည်း တန်ဖိုးအားဖြင့် ၁၈.၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ ပျမ်းမျှ ဆန်ပို့ကုန်ဈေးနှုန်းသည် တစ်တန်လျှင် ၅၀၉ အမေရိကန်ဒေါ်လာနှုန်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

    ဖိလစ်ပိုင်သို့ ဆန်တင်ပို့မှုမှာ တန်ဖိုးအရ ၁၆.၄ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း စုစုပေါင်း ဆန်တင်ပို့မှု၌ ၄၄ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်လျက် ဗီယက်နမ်၏ အကြီးဆုံးဈေးကွက်အဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေပြီး ၎င်း၏နောက်တွင် ဂါနာသည် ၁၁.၄ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် အိုင်ဗရီကို့စ်သည် ၁၀.၇ ရာခိုင် နှုန်းဖြင့် အသီးသီးရပ်တည်နေသည်။ ဖိလစ်ပိုင်သည် ပြည်တွင်းစပါးဈေး တည်ငြိမ်စေရန် ဒီဇင်ဘာ လအထိ ဆန်တင်သွင်းခွင့်ပိတ်ပင်ထားသောကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဝယ်လိုအားမှာ အားနည်းနေပြီး ယခုနှစ်ကုန်အထိ အရောင်းအဝယ်နှေးကွေးမည်ဟု ကုန်သည်များက ခန့်မှန်းထားကြသည်။

    ဟိုချီမင်းမြို့တွင် ပြည်တွင်းဆန်ဈေးသည် တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ဗီယက်နမ်ဒေါင် ၁၀၀၀ ခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း သိရသည်။ လက်ရှိကာလတွင် Daklak ပြည်နယ်မှ ST25 ဆန်ကို တစ် ကီလိုဂရမ်လျှင် ဒေါင် ၁၉,၅၀၀ ဝန်းကျင်ဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိပြီး မဲခေါင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသတွင် ပြည်ပပို့ကုန် အရည်အသွေးအဆင့်ရှိသော OM 18 စပါး တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင်  ဗီယက်နမ်ဒေါင် ၈၅၀၀ မှ ၈၇၀၀ အတွင်းနှင့် IR 504 စပါး တစ်ကီလိုဂရမ်လျှင် ဗီယက်နမ်ဒေါင် ၇၉၀၀ မှ ၈၀၅၀ အတွင်း ဈေးနှုန်းများသို့ အနည်းငယ်စီ ကျဆင်းခဲ့သည်။

Source: The Saigon Times, 17 October 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

စပါးအသစ်များထွက်ပေါ်ချိန် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုမှ ကာကွယ်ရန် ထိုင်းအစိုးရ စီစဉ်

     ထိုင်းနိုင်ငံ၊စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီး၏ ပြောကြားချက်အရ ဆန်စပါးဦးစီးဌာနသည် ၂၂.၁၀.၂၀၂၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် အစည်းအဝေး၌ စပါးအသစ် ရိတ်သိမ်းရာသီအတွင်း စပါးဈေးနှုန်းကျ ဆင်းမှုကို ကာကွယ်နိုင်ရန် ဆောင်ရွက်မည့် အစီအမံများကို ဦးတည်ဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်သည်။

     ထိုင်းနိုင်ငံဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဖြစ်သူ Thamanat Prompow က စပါး ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်စေရေး နည်းလမ်းများအား ဆွေးနွေးရန် ဆန်စပါးဦးစီးဌာနမှ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ကိုယ်စားလှယ်များအား ဖိတ်ကြားထား ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်း၏ပြောဆိုမှုအရ ပြည်နယ်သီးနှံအသင်းအဖွဲ့များ၊ ထိုင်းဆန်စက် အသင်း၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဆန်စက်အသင်းနှင့် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ အဓိကဆန်စက်လုပ်ငန်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် အဆိုပါ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၅-၂၀၂၆ သီးနှံ ရာသီအတွင်း ထွက်ရှိမည့် စပါးဈေးနှုန်းများကျဆင်းခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် လက်တွေ့ကျ သော အစီအမံများကို ဆွေးနွေးအဖြေရှာရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

     ဆန်စပါးဦးစီးဌာန၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Anon Nonsee က ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ လယ် သမားများသည် အောက်တိုဘာလမှ နိုဝင်ဘာလအတွင်း ၎င်းတို့၏ စပါးများကို စတင်ရိတ်သိမ်းကြ မည်ဟု မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ပျက်စီးမှုအနည်းငယ်ဖြင့် ယခုနှစ်တွင် စပါးခင်းအများစုသည် စပါးအထွက်နှုန်းကောင်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

     စပါးအရေအတွက် ပမာဏများစွာ တစ်ပြိုင်နက်တည်း ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက် လာပါက ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းစေနိုင်သဖြင့် စပါးဈေးနှုန်းကာကွယ်ရေး အစီအမံများ ချမှတ် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိသည်။

     Mr. Anon က အဆိုပါအခြေအနေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ဆန်စပါးဦးစီးဌာနမှ အဓိက မဟာဗျူဟာနှစ်ရပ် ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ပထမဗျူဟာမှာ စပါးဝယ်ယူမည့် နေရာများကို ချဲ့ထွင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါဗျူဟာအောက်တွင် ဌာနအနေဖြင့် အခြားသော ပြည်နယ်များရှိ ဆန်စက်များအား ဝယ်ယူမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်လာစေရန် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် သွားမည်ဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်းအသင်းအဖွဲ့များနှင့် ဆန်စက်များ၏ ယှဉ်ပြိုင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသွား မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

     ဒုတိယဗျူဟာမှာ လယ်သမားများအတွက် ငွေရေးကြေးရေး အထောက်အပံ့ပေးခြင်း ဖြစ် ကြောင်း၊ ဆန်စပါးဌာနသည် သမဝါယမမြှင့်တင်ရေးဦးစီးဌာနနှင့် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင် ရာ အသင်းအဖွဲ့ဘဏ် (BAAC) တို့နှင့် ပူးပေါင်း၍ လယ်သမားများအား ၎င်းတို့၏ စပါးများကို သတ်မှတ်ထားသော ဂိုဒေါင်များတွင် အပ်နှံစေပြီး ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာသည့်အခါမှ ရောင်း ချနိုင်စေရန် ချေးငွေများ ပံ့ပိုးပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

     Mr. Anon က ၎င်း၏ဌာနအနေဖြင့် အဆိုပါအစီအမံများ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် ရာတွင် ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သော မည်သည့်ပြဿနာကိုမဆို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်ညှိနှိုင်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် အစည်း အဝေး၌ ဆန်စပါးဌာနသည် လယ်သမားများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ စပါးများကို နောက်ကျပြီးမှ ရောင်းချ နိုင်စေရန်အတွက် ချေးငွေအကန့်အသတ်များ တိုးမြှင့်ရေး အလားအလာကိုလည်း BAAC နှင့် အသင်းအဖွဲ့များနှင့် ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

    အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် စပါး၏ အစိုဓာတ်နှုန်းကို လျှော့ချရန် စပါးအခြောက်ခံစက်များ ငှားရမ်းပေးခြင်းဖြင့် လယ်သမားများကို ပံ့ပိုးရန် နည်းလမ်းများကိုလည်း ထပ်မံဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတဝန်းရှိ အသင်းအဖွဲ့ ၄၂၈ ဖွဲ့သည် ဈေးနှုန်းများ တည်ငြိမ်စေရန် လယ်သမား များထံမှ စပါးတန်ချိန် လေးသန်းခန့် ဝယ်ယူရန် စီစဉ်ထားကြောင်း Mr.Anon က ဖြည့်စွက်ပြော ကြားခဲ့သည်။

    ဆန်စပါးဦးစီးဌာနသည် ရိတ်သိမ်းပြီးနောက် မြေဆီလွှာအခြေအနေ မြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်း များကိုလည်း လယ်သမားများအား ပညာပေးရန်၊ အရည်အသွေးမြင့် စပါးမျိုးစေ့များနှင့် ဆန်ပိုးမွှား ကြွင်းကျန်များကို ဆွေးမြေ့စေမည့် အဏုဇီဝပိုးမွှားများကို ထောက်ပံ့ပေးရန်နှင့် ထိုသို့ဆောင်ရွက် ခြင်းအားဖြင့် နောက်လာမည့် စိုက်ပျိုးရာသီမတိုင်မီ စောင့်ဆိုင်းရမည့်ကာလကို လျှော့ချသွားရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သိရှိရသည်။

Source: The Nation Thailand, October 19, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

၂၀၂၆ ခုနှစ် ရောက်ရှိချိန်ထိ စားအုန်းဆီကြမ်းဈေးနှုန်း တစ်တန်လျှင် ရင်းဂစ် ၄၄၀၀ အထက်၌ ရှိမည်ဟု MPOC ပြောကြား

    မလေးရှားစားအုန်းဆီကောင်စီ (MPOC) က စားအုန်းဆီကြမ်းဈေးနှုန်းသည် ဇီဝဒီဇယ် ဝယ်လိုအားနှင့် တင်ပို့နိုင်ရန်လိုအပ်သော ကုန်လက်ကျန်ပမာဏ မသေချာမရေရာမှုများကြောင့် တစ်တန်လျှင် မလေးရှားရင်းဂစ် ၄,၄၀၀ အထက်တွင် တည်ငြိမ်နေမည်ဟု အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက် (အင်္ဂါနေ့) တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံအခြေစိုက် The Star Online သတင်း ဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

    အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံမှ ပဲပုပ်ဆီ ရောင်းလိုအား တင်းကျပ်ခြင်းနှင့် အင်ဒိုနီးရှား၏ စားအုန်းဆီ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ရောနှောအသုံးပြုမည့် ဇီဝဒီဇယ် (B50) ထုတ်လုပ်ပိုင်ခွင့်၏ သိုလှောင်မှုပမာဏ အပေါ် သက်ရောက်မှုအား စိုးရိမ်ပူပန်မှုဖြစ်ပေါ်ခြင်းတို့က စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေသည်ဟု MPOC က ထုတ်ပြန်ပါသည်။ သို့သော် ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းကျဆင်းမှု၊ တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယတို့ကဲ့သို့ အဓိကဈေးကွက်များတွင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ သိုလှောင်မှုမြင့်မားမှု၊ အမေရိကန် - တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲနှင့် ပဲပုပ်သိုလှောင်မှုလက်ကျန် မြင့်တက်လာခြင်းတို့ကြောင့် ဆက် လက် သတိပြုရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

     တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလတွင် အမေရိကန် ပဲပုပ် တင်သွင်းမှုကို ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီး ယခုအခါ တောင်အမေရိကမှ အဓိကဝယ်ယူနေသောကြောင့် အမေရိကန်၏ ပဲပုပ်သိုလှောင်မှု လက်ကျန်များသည် ပြီးခဲ့သည့်လ ရိတ်သိမ်းချိန်မှစတင်၍ တိုးမြင့်လာကြောင်း၊  အမေရိကန်၏ ၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် ပဲပုပ်ဆီ ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း ရောစပ်အသုံးပြုမည့် ဇီဝလောင်စာဆီ (45Z) ထုတ်လုပ် မည့် မူဝါဒအရ ပြည်တွင်း၌ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်မှုအားကောင်းလျက် ပဲပုပ်ဆီစားသုံးမှု မြင့်မားနိုင် မည်ဟု မျှော်မှန်းထားပြီး ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်သည့် အစားအစာတွေကို ဦးစားပေးအနေဖြင့် ဆောင်ရွက်ခြင်းဆိုသည့်အချက်က တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပဲပုပ်တင်ပို့မှု သိသိသာသာ ကျဆင်းခြင်းကို ဖြစ် စေနိုင်သည့်အချက်များဟု ယူဆရအောင် လုံလောက်မှု မရှိပါကြောင်း MPOC က ဆက်လက်ပြော ကြားခဲ့သည်။

     ပြည်တွင်းဇီဝလောင်စာလိုအပ်ချက်ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် ဘရာဇီးနိုင်ငံတို့မှ တင်ပို့နိုင် သော ပဲပုပ်ဆီ ရောင်းလိုအားမှာ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၂.၇ သန်းရှိခဲ့ရာမှ ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁.၆ သန်းထိ ကျဆင်းနိုင်ပြီး ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကျဆင်း နိုင်သောကြောင့် လာမည့်ရာသီတွင် ကမ္ဘာ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ ဝယ်လိုအားသည် နေကြာဆီ အပေါ် များစွာ မှီခိုအားထားရဖွယ်ရှိနိုင်မည်ဟု MPOC က ခန့်မှန်းပြောဆိုသည်။

    ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလမှ စက်တင်ဘာလအတွင်း ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်တွင် လျှော့ဈေးနှုန်းဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့သည့် စားအုန်းဆီသည် ပဲပုပ်ဆီထက် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ကာ ပရီမီယံ အဆင့်သို့ တစ်ဖန်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ကြောင်းနှင့် ယခုအောက်တိုဘာလလယ်တွင် စားအုန်းဆီ ဈေးနှုန်းသည် ဥရောပနှင့် အိန္ဒိယရှိ ပဲပုပ်ဆီထက် တစ်တန်လျှင် ၄၂ ဒေါ်လာနှင့် ၂၆ ဒေါ်လာ အသီးသီး ဈေးနှုန်းပိုမိုမြင့်မားခဲ့ကြောင်း သိရသည်ကို The Star Online သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြ ချက်အား တင်ပြအပ်ပါသည်။ 

Source: The Star Online, 21st Oct 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

တီလားပီးယားငါးကို မဟာဗျူဟာမြောက် ပို့ကုန်အဖြစ် တင်ပို့နိုင်ရေး ဗီယက်နမ် ကြိုးပမ်း

    တီလားပီးယားငါးသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုလုပ်ငန်းကို အထောက် အပံ့ ပေးနိုင်သည့် မဟာဗျူဟာမြောက် ပို့ကုန်အမယ်တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိကြောင်း Vietnam News သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရှိရပါသည်။

    ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် ဈေးကွက်အခွင့်အလမ်းများနှင့် နည်းပညာစွမ်းဆောင်ရည်တို့နှင့် လိုက်လျောညီထွေစွာ တီလားပီးယားငါးကို အဓိကပို့ကုန်အဖြစ် ထူထောင်ရန်နှင့် တန်ဖိုးမြှင့် ထုတ်ကုန်တစ်ခု အဖြစ်ဖန်တီးရန် အခွင့်အလမ်းများစွာရှိကြောင်း စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက် ဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

  အဆိုပါဦးစီးဌာနမှ တာဝန်ရှိသူများ၏ ပြောကြားချက်အရ ယခုအခါ တီလားပီးယားငါး သည် နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းရှိ ငါးမွေးမြူရေး နယ်မြေဧရိယာများတွင် အရေးပါသည့် ရေထွက်ကုန်တစ်ခုအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်၌ တီလားပီးယားငါး မွေးမြူရေး ဧရိယာ ဟက်တာ ၄၂,၀၀၀ မှ တန်ချိန် ၃၁၆,၀၀၀ ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၀ စီမံကိန်းနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် တီလားပီးယား မွေးမြူရေးဧရိယာ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းတိုးတက်ခဲ့ပြီး၊ ထုတ်လုပ်မှုအားဖြင့် ၁၁.၀၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်လျက်  ဒေါ်လာသန်း ၄၀ ပို့ကုန်ဝင်‌ငွေ ရှာဖွေနိုင်ခဲ့ ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

  တီလားပီးယားငါး မွေးမြူခြင်းနှင့် စားသုံးခြင်းတို့ကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ဗီယက်နမ် ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနသည် လုပ်ငန်းစဉ်အုပ်စု ၈ ရပ်ကို အဆိုပြုထားသည်။ စီးပွားရေး‌ ဂေဟစနစ် အခြေအနေများအပေါ် အခြေခံပြီး ငါးမွေးမြူရေးနေရာများကို ပြန်လည်နေရာချခြင်းနှင့် ပြန်လည် သုံးသပ်ခြင်း၊ မွေးမြူရေးနှင့် သားဖောက်နေရာများအတွက် အခြေခံအဆောက်အအုံများ၌ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံခြင်း၊ အရည်အသွေးမြင့် သားဖောက်စနစ်အား ပြီးစီးအောင် ဖော်ဆောင်ခြင်းနှင့် ဒေသတွင်း သားဖောက်စင်တာများ၌  ခြေရာခံခြင်းဆောင်ရွက်နိုင်အောင် စီစဉ်ထားရှိခြင်း၊ အခြားငါးမျိုးစိတ် များနှင့် မျိုးစပ်ခြင်းကို တားဆီးခြင်း၊ နိုင်ငံတကာစံချိန်စံညွှန်းများ၊ အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်များနှင့် ကိုက်ညီအောင်ဆောင်ရွက်ခြင်း စသည်တို့ကို လုပ်ဆောင်ရန် ဖော်ပြထားပါသည်။

  တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အဆင်မြင့်မွေးမြူရေး နည်းပညာများကို အသုံးပြုခြင်း၊ သဘာဝ‌ ရောဂါဘေးဒဏ် စီမံခန့်ခွဲမှုကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အရည်အသွေးမြင့် ကုန်ကြမ်းငါးစာ များအားကျွေးခြင်း စသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။

  ပြည်တွင်းစားသုံးမှုတိုးချဲ့ခြင်း၊ ခြေရာခံခြင်းအတွက် မွေးမြူရေးမှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ တန်ဖိုးမြှင့် ကွင်းဆက်ပုံစံများဖန်တီးခြင်း၊ ထုတ်လုပ်သူ-အဆင့်ဆင့်ပြုပြင်သူ-စားသုံးသူပုံစံများ တည်ဆောက် ခြင်း စသည်တို့ကိုထောက်ပံ့ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း အဆိုပါဌာနက အဆိုပြုထားသည်။

 ထုတ်လုပ်မှုနည်းပညာတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း၊ ASC ၊ BAP သို့မဟုတ်  VietGAP ကဲ့သို့သော အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်များနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့် ဗီယက်နမ်တီလားပီးယား အမှတ်တံဆိပ် ကို တည်ဆောက်ခြင်း၊ ပို့ကုန်ဈေးကွက်များကို ခွဲခြားစိတ်ဖြာခြင်း စသည်တို့ကိုဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

  မူဝါဒနှင့် သိပ္ပံနည်းပညာလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ထုတ်လုပ်မှုဆိုင်ရာချိတ်ဆက်မှုများ နှင့် ထောက်ပံ့မှုအတွက် မူဝါဒများ ချမှတ်ခြင်း၊ ငါးမွေးမြူရေးစီမံခန့်ခွဲမှုအတွက် သင်တန်းပေးခြင်း၊ ခြေရာခံခြင်း၊ သားဖောက်ခြင်း၊ အစာကျွေးခြင်း၊ ရေအရည်အသွေးထိန်းသိမ်းခြင်း စသည်တို့ကို ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ကြောင်းလည်း သိရှိရပါသည်။

  အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်ထုတ်ပေးမှုလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပို့ကုန် ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည့် စီးပွားဖြစ်ငါးမွေးကန်များအား VietGAP ၊ ASC နှင့် BAP ကဲ့သို့သော အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ်များရရှိအောင် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ခြင်း၊ အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် ခြေရာခံမှုစနစ်များကို တည်ထောင်ခြင်း၊ နိုင်ငံအဆင့် အသိအမှတ်ပြု လက်မှတ်များထုတ်ပေးနိုင်ရေးအတွက် တောင်သူများနှင့် လုပ်ငန်းရှင်အစုအဖွဲ့များအား ထောက်ပံ့ပေးခြင်း စသည်တို့ကို ပါဝင်ပါသည်။

  တီလားပီးယားငါး မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဈေးကွက်၏ ဦးတည်ရာ၊ ဈေးကွက် အလားအလာနှင့် အခွင့်အလမ်းများအား အကဲဖြတ်ခြင်းကို လုပ်ဆောင်ရန် လုပ်ငန်းရှင်များက သဘောတူညီထားကြောင်း၊ အစိုးရအနေဖြင့် တောင်သူများအား ငါးဖမ်းနည်းအသစ်များ ကျင့်သုံးအောင် အားပေးသည့်အနေဖြင့် ဘဏ်ချေးငွေများရရှိအောင်ဆောင်ရွက်ပေးရန်၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ကိုက်ညီသည့် မွေးမြူရေးနည်းပညာအတွက် Green Development Fund ရန်ပုံငွေ တည်ထောင်ခြင်းကိုအဆိုပြုပေးရန်နှင့် အရည်အသွေးမြင့်သားဖောက်မှုမျိူးစိပ်များရရှိအောင် ထောက်ပံ့ပေးရန် စသည်တို့ကို  ၎င်းတို့က အကြံပြုထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

Source : Vietnam News, Oct 20, 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

တရုတ်နိုင်ငံ၏ တင်ပို့မှုရပ်ဆိုင်းခြင်းက အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ ဓာတ်မြေဩဇာ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်စေ

      တရုတ်နိုင်ငံသည် ယူရီးယားနှင့် အထူးဓာတ်မြေဩဇာများ တင်ပို့ခြင်းကို အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဆိုင်းငံ့ခဲ့ရာ အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ အဓိကသီးနှံစိုက်ပျိုးကာလဖြစ်သော ဆောင်းသီးနှံရာသီမတိုင်မီ ဓာတ်မြေဩဇာ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာကြောင်း ချန်နိုင်းမြို့ အခြေ စိုက် The Federal အိန္ဒိယသတင်းဌာနက ဖော်ပြပါသည်။

     တရုတ်နိုင်ငံသည် စစ်ဆေးကြပ်မတ်မှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်မှုနှင့်အတူ လွန်ခဲ့သော ၅ လ အကြာ မေလ ၁၅ ရက်နေ့မှစတင်၍ ဓာတ်မြေဩဇာတင်ပို့ခြင်းကို ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုအခါ နောက်ထပ်အမိန့်တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ခြင်းမပြုမီကာလအထိ တင်ပို့မှုထပ်မံဆိုင်းငံ့ ခဲ့သဖြင့် အိန္ဒိယကိုသာမက ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှုဖြစ်စေခဲ့သည်။

 ထိုကဲ့သို့ တင်ပို့မှု ရပ်ဆိုင်းရာတွင် နည်းပညာသုံး မိုနိုအမိုနီယမ်ဖော့စဖိတ် (Technical Monoammonium Phosphate  ̶  TMAP) ကဲ့သို့သော အထူးဓာတ်မြေဩဇာများနှင့် AdBlue ကဲ့သို့ သော ယူရီးယား ပျော်ဝင်ပစ္စည်းထုတ်ကုန်များအပြင် သမားရိုးကျ ဓာတ်မြေဩဇာများဖြစ်သည့် ဒိုင်အမိုနီယမ်ဖော့စဖိတ် (DAP) နှင့် ယူရီးယားတို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

   အိန္ဒိယ ဓာတ်မြေဩဇာလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (SFIA) မှ ဥက္ကဋ္ဌ Rajib Chakraborty က တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းသို့ ဓာတ်မြေဩဇာတင်ပို့မှုကို အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့၌ ရပ်ဆိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ရှေ့လာမည့် ၅ လမှ ၆ လခန့်အထိ ကြာမြင့်မည်ဟု ယူဆရကြောင်း PTI သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

 အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် TMAP နှင့် AdBlue တို့အပါအဝင် ၎င်းလိုအပ်သော အထူးဓာတ်မြေ ဩဇာများ၏ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို တရုတ်နိုင်ငံထံမှ ရယူတင်သွင်းလျက်ရှိသည်။ အိန္ဒိယသည် နှစ်စဉ် အထူးဓာတ်မြေဩဇာများ တန်ချိန် ၂၅၀၀၀၀ ခန့်ကို တင်သွင်းလျက်ရှိပြီး ၎င်းအနက် ၆၀ မှ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို အောက်တိုဘာမှ မတ်လအတွင်း စိုက်ပျိုးသည့် ဆောင်းသီးနှံရာသီ၌ အသုံးပြု ခြင်းဖြစ်သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ တင်ပို့မှုရပ်ဆိုင်းခြင်းကြောင့် ပုံမှန်ထက် ဈေးနှုန်းမြင့်မားနေခဲ့သော အထူးဓာတ်မြေဩဇာများ၏ ဈေးနှုန်းများသည် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ မြင့်တက် လာနိုင်သည်ဟု Mr. Chakraborty က ပြောထားသည်။

  ဓာတ်မြေဩဇာလုပ်ငန်းနယ်ပယ်မှ အစိုးရအရာရှိများကမူ ဈေးနှုန်းများအပေါ်သက်ရောက် မှုရှိမည် ဖြစ်သော်လည်း ရှေ့လာမည့် ဆောင်းသီးနှံရာသီအတွက် လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန်မှာ ပြဿနာမရှိကြောင်း၊ ကုန်သည်များသည် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်ရှိ ကုန်သွယ်ရေးအေဂျင်စီများထံမှ ရယူ ဖြည့်တင်းထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

  ရှေ့လာမည့် ဆောင်းသီးနှံရာသီတွင် စိုက်ပျိုးရေရရှိနိုင်မှုအပေါ် မူတည်၍ သီးနှံစိုက်ပျိုးမှုကို ၂၀၂၆ မတ်လအထိ တိုးချဲ့ရဖွယ်ရှိသဖြင့် အကယ်၍ မတ်လနောက်ပိုင်း၌ တရုတ်နိုင်ငံဘက်မှ ဓာတ်မြေဩဇာတင်ပို့မှုကို ဆက်လက်တားမြစ်ခဲ့ပါက စိုးရိမ်ဖွယ်ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ အနေ ဖြင့် တောင်အာဖရိက၊ ချီလီနှင့် ခရိုအေးရှားတို့ အပါအဝင် အခြားသော ဓာတ်မြေဩဇာ ပေးသွင်း သည့် အရင်းအမြစ်များ ရှိထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် ၎င်းတို့ထံမှ ထုတ်ကုန် တစ်မျိုး သို့မဟုတ် နှစ်မျိုးမျှကိုသာ ရရှိနိုင်ကြောင်း Mr. Chakraborty က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Federal, 21 Oct 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

Pages

Subscribe to RSS - ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ