အိမ်ခြံမြေကဏ္ဍတွင် ဈေးနှုန်းမျာကျဆင်းနေသော်လည်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တိုးတက်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း အစိုးရဌာနတာဝန်ရှိသူများနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ အထည်ချုပ်ကဏ္ဍပြန်လည်ဦးမော့လာမှု၊ အထည်ချုပ် မဟုတ်သောကုန်ထုတ်လုပ်မှုမြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းများတဖြည်းဖြည်းပြန်လည် ဦးမော့လာမှုတို့ကြောင့် စီးပွားရေးနှင့်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Aun Pornmonirot က ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် ၆ ရာခိုင်နှုန်းဝန်ကျင်ရှိမည်ဟုခန့်မှန်းထားသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် အတွက် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းကို ၆.၃ ရာခိုင်နှုန်းရရှိရန် ခန့်မှန်း ထားပြီး နိုင်ငံတော်၏ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်ကုန် (GDP) အား အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၁.၃၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရရှိရန်တွန်းအားပေးမည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် အထည်ချုပ်၊ ဖိနပ်နှင့် ခရီးသွားကုန်ပစ္စည်းများတင်ပို့မှု၊ ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် အိမ်ခြံမြေ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့်စိုက်ပျိုးရေးတို့အပေါ်တွင် အဓိက အားထားကြောင်း၊ ပြည်တွင်း စီးပွားရေးအရှိန်အဟုန်မြင့်တက်မှုနှင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု၊ ကုန်စည်ဈေးနှုန်းတို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်၏ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ၂.၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိလာမည်ဟု ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

Source: Khmer Times

DOCA(ရန်ကုန်)

နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ၏ အမှုဆောင် ဘုတ်အဖွဲ့သည် ဇမ်ဘီယာနိုင်ငံ ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို စတုတ္ထအကြိမ် ပြန်လည်သုံးသပ်ရန် အတည်ပြုခဲ့ပြီး ၎င်း၏ စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာစေရန် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၈၄ သန်း ချက်ခြင်း ထုတ်ပေးရေးအတွက် လမ်းခင်းပေးခဲ့ကြောင်း ဇမ်ဘီယာဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အဆိုအရသိရသည်။ အတည်ပြုချက် အသစ်သည် ဇမ်ဘီယာ၏ ၃၈ လကြာ တိုးချဲ့ချေးငွေအစီအစဉ်အရ စုစုပေါင်း ပေးချေမှုအား ဒေါ်လာ ၁.၃ ဘီလီယံအထိ ပေးဆောင်စေခဲ့ကြောင်း ဘဏ္ဍာရေးနှင့် အမျိုးသားစီမံကိန်းဝန်ကြီး ဌာနက အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး Situmbeko Musokotwane သည် အစီအစဉ်၏ စတုတ္ထအကြိမ် ပြန်လည်သုံးသပ်မှုကို အတည်ပြုပေးသည့်အတွက် IMF အမှုဆောင် ဘုတ်အဖွဲ့အား ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ပြင်းထန်သောမိုးခေါင်မှု၏ သက်ရောက်မှု ကြောင့် စိန်ခေါ်မှုရှိသောပတ်ဝန်းကျင်အောက်တွင် စီးပွားရေးတည်ငြိမ်စေရန်နှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုများကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အစိုးရအနေဖြင့် အောင်မြင်မှုလမ်းကြောင်းကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် ကတိပြုထားကြောင်း Musokotwane က ပြောကြားခဲ့သည်။ အစိုးရအနေဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ စုစည်းမှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ပြီး ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် အုပ်ချုပ်မှုနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို အရှိန်မြှင့်ရန် ငွေကြေးမူဝါဒကို ပိုမိုတင်းကျပ်ရန် အသင့်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။IMF ဘုတ်အဖွဲ့၏ ခွင့်ပြုချက်သည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၏ ယုံကြည်မှုကို အားကောင်းစေပြီး ဇမ်ဘီယာ၏ ကြွေးမြီး များကို ရေရှည်တည်တံ့အောင် အကဲဖြတ်ခြင်းအား ထောက်ရှုခြင်းဖြင့်နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဝင်ရောက်မှုကို အရှိန်မြှင့်ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း Musokotwane ကဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။ကြေညာချက်အရ ဇမ်ဘီယာ၏ တိုးချဲ့ချေးငွေ အစီအစဉ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဒေါ်လာ ၁.၃ ဘီလီယံဖြင့် အတည်ပြုခဲ့သော်လည်း ပမာဏသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် နောက်ထပ်ဒေါ်လာ ၃၈၅.၇ သန်း၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

DOCA(ရန်ကုန်)

    ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အများဆုံးပြုလုပ်ရာ နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ရာမှ ယခုအခါတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည်လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှုများပြုလုပ်ရန် ကောင်းမွန်သောနိုင်ငံဈေးကွက်တွင် ပါဝင်လာသောကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံ အနေဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်မှုများကြုံတွေ့နေရကြောင်း သိရှိရသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းသာ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်းတွင်မှု ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတန်ဖိုးပေါင်း ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့် ပြုလုပ် ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

      ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ လုပ်သားခနည်းပါးမှု၊ အခြေခံအဆောက်အဦများ တိုးတက်လာမှု၊ သင့်တော်ကောင်းမွန်သော ကုန်သွယ်မှုစာချုပ်များချုပ်ဆိုနိုင်မှု၊ စီးပွားရေးတိုးတက်လာမှု၊ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားပေါများမှု၊ နိုင်ငံ၏ AI နည်းပညာတိုးတက်လာမှုနှင့် Semiconductors ကဲ့သို့သော လျှပ်ကူးနည်းပညာပစ္စည်းများထုတ်လုပ်နိုင်မှုတို့သည် ဂျပန်လုပ်ငန်းရှင်များ အား  ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဆွဲဆောင်နေသကဲ့သို့ ဖြစ်နေကြောင်း သိရှိရသည်။

   ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် လွန်ခဲ့သောနှစ်များတွင် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ၃၆ ရာခိုင်နှုန်း အထိတိုးတက်လာခဲ့ပြီး ထိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများအနက် ဂျပန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ၂၂ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြှုပ်နှံထားကြောင်းနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံသည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအများဆုံးပြုလုပ်ခဲ့ သောနိုင်ငံဖြစ်ခဲ့ကြောင်း  Thailand Business News များအရ သိရှိရသည်။ သို့သော် ယခုအခါ တွင် ဒေသတွင်းပြိုင်ဆိုင်မှုများပြင်းထန်လာမှုများနှင့် အမေရိကန်နှင့်တရုတ်တို့၏ စီးပွားရေး အားပြိုင်မှုများကြောင့် ဂျပန်လုပ်ငန်းရှင်အချို့အနေဖြင့် တရုတ်၏ China Plus One ဗျူဟာအတွင်းမှ ဖြန့်ခွဲ၍ အခြားနိုင်ငံများတွင်လည်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံများ ပိုမိုဖြန့်ကျက်လုပ်ကိုင်လာကြကြောင်း သိရှိရသည်။ ထိုသို့သော စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုအရွေ့များသည် ထိုင်းနိုင်ငံအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာစေခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

     ထို့ပြင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လုပ်သားခစရိတ်ကြီးမြင့်မှု၊ လုပ်သားများ အသက်အရွယ်ကြီး မြင့်မှု၊ လုပ်သားများ၏ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် သင့်လျော်သော အသိပညာ၊ ကျွမ်းကျင်မှု မရှိမှုတို့သည် လည်း ၎င်းတို့ပြိုင်ဖက် ဗီယက်နမ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖိတ်ခေါ်နိုင်ရန် စိန်ခေါ် မှုများ ဖြစ်စေခဲ့သည်။  ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအနေနှင့်မှု စီးပွားရေးတိုးတက်မှုအနေဖြင့် ၄-၅ ရာခိုင် နှုန်းအထိတိုးတက်လာခြင်း၊ ပျှမ်းမျှ အသက် ၃၆ နှစ်ဝန်းကျင်ရှိသော ငယ်ရွယ်သည့် လုပ်သား အင်အားများရှိခြင်း၊ နိုင်ငံကုန်ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ပြည်တွင်းဈေးကွက် တိုးတက်လာခြင်းတို့သည် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအတွက် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းသော နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်နေစေခဲ့သည်။

    ထို့ကြောင့် စီးပွားရေးကျွမ်းကျင်သူများက ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဈေးကွက်တွင် ဦးဆောင်နိုင်ငံအဖြစ် ပြန်လည်ရပ်တည်လိုပါက လုပ်သားများ ကျွမ်းကျင်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးရေးတို့ကို အဓိက ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ထောက်ပြမှုများ ပြုလုပ်ထားသည်။ လုပ်သားကျွမ်းကျင်မှု ပညာပေး အစီအစဉ်များ လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍနှင့် ပူးပေါင်း၍ တိုးတက်စေရေးလုပ်ဆောင်ခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်နှင့်ကိုက်ညီမှုရှိသော အချက်အလက်များရှိရန် လုပ် ဆောင်ခြင်း၊ အထူးသဖြင့် နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများ ပိုမို ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းများကို ထိုင်းနိုင်ငံအစိုးရအနေဖြင့် ရေရှည်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ဦးတည်လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများ၏ သုံးသပ်ချက်များအရ သိရှိရသည်။     

Sources: Thailand Business News

DOCA(မန္တလေး)

 ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့သည် ဆန်တင်ပို့မှုခွဲတမ်းတန်ချိန် ၅၀၀,၀၀၀ သို့ တိုးမြင့်ရန်သဘောတူညီချက်အသစ်ကို (၁-၁-၂၀၂၅) ရက်နေ့တွင်စတင်ခဲ့ကြပြီး  ယခင်ခွဲတမ်း တန်ချိန် ၄၀၀,၀၀၀ မှ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းအထိတိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘောဒီးယားဆန် အတွက်အဓိကဈေးကွက်ဖြစ်သောကြောင့် ဆန်တင်ပို့မှုခွဲတမ်းတိုးမြှင့်ခြင်းသည် ကမ္ဘောဒီးယား ၏ဆန်တင်ပို့မှုကိုမြှင့်တင်ရန်နှင့် နိုင်ငံတော်၏စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍအတွက် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုကိုပံ့ပိုးပေးနိုင်ရန်မျှော်လင့်ကြောင်း၊ စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနသည် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်ရန်အတွက် ဒေသတွင်းနိုင်ငံတချို့နှင့်စေ့စပ် ညှိနှိုင်းမှုများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Cham Nimul ကပြောကြားခဲ့သည်။ စိုက်ပျိုးရေး၊ သစ်တောနှင့် ရေလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဌာန (MAFF) မှ ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူ Im Rachna က တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘောဒီးယားလယ်ယာထွက်ကုန် များအတွက် အဓိကဈေးကွက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အခြားမဟာမိတ်နိုင်ငံများ သည် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ လယ်ယာထွက်ကုန်ဝယ်ယူမှုများကြောင့် နိုင်ငံ၏စိုက်ပျိုးရေးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုကို သိသိသာသာအထောက်အကူဖြစ်စေပြီး ပြည်သူများအထူးသဖြင့် လယ်သမားများ အတွက် အကျိုးကျေးဇူးများစွာရရှိစေနိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ပထမ ၁၁ လအတွင်း ပြည်ပသို့ဆန် ၅၇၅,၅၆၂ တန်တင်ပို့ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်းဝင်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၁၃.၉ သန်းရရှိခဲ့ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးအသင်းချုပ် (CRF) က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ နိုဝင်ဘာလအတွင်း နိုင်ငံပေါင်း ၆၇ နိုင်ငံသို့ဆန်တင်ပို့ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသည် ကုန်စည်၏အဓိကဝယ်ယူသည့်နိုင်ငံ များထဲမှတစ်နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်းဖော်ပြထားသည်။ ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးအသင်းချုပ်သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ဆန်တန်ချိန် တစ်သန်း တင်ပို့ရန်ရည်ရွယ်ထားပြီး ထုတ်လုပ်မှုနှင့်သိုလှောင်မှုမြှင့်တင် ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာဈေးကွက်တွင် ကမ္ဘောဒီးယား၏ဆန်အရည်အသွေးနှင့်စံချိန်စံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် တောင်သူလယ်သမားများကိုတိုက်တွန်းထားသည်။

DOCA(ရန်ကုန်)

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ဇိမ်ခံပစ္စည်းများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအပေါ် တန်ဖိုးမြှင့်အခွန် ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း (VAT) ကို ဇန်န၀ါရီ ၁ ရက်၌ စတင် စည်းကြပ်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း VAT ပါ၀င်သည့် ကုန်ပစ္စည်းများတွင် ကိုယ်ပိုင်ဂျက်လေယာဉ်များ၊ အပျော်စီး သင်္ဘောများ၊ ရွက်လှေများ၊ ဇိမ်ခံအိမ်များနှင့် ဇိမ်ခံပစ္စည်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည့် အခြားပစ္စည်းများပါဝင်သည်။ အများပြည်သူသုံးသော ကုန်စည်နဲ့ ဝန်ဆောင်မှုများအတွက် VAT ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားကြောင်း၊ ဆန်၊ အသား၊ ငါး၊ ဥ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ နို့၊ ပညာရေးဝန်ဆောင်မှု၊ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု၊ အများပြည်သူသုံး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဇိမ်ခံမဟုတ်သော အိမ်ရာများ၊ သောက်သုံးရေများလည်း ပါဝင်ကြောင်းအင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ Prabowo Subianto က အင်္ဂါနေ့နှောင်းပိုင်းတွင် ဂျကာတာတွင် ပြုလုပ်သော သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ VAT တိုးခြင်းသည် ပြည်သူများ၏ ဝယ်ယူမှုစွမ်းအားကို သိသာထင်ရှားစွာ မထိခိုက်စေကြောင်း သေချာစေရန် အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရ သည် စီးပွားရေး မက်လုံးများ ထုတ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း Prabowo မှ ပြောကြားခဲ့သည်။ VAT မြှင့်တင်ခြင်းသည် အင်ဒိုနီးရှား၏ အထူးသဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ ကုန်သွယ်မှု၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် အခြားတရားမ၀င်သော ကဏ္ဍများကဲ့သို့သော စီးပွားရေးကဏ္ဍများတွင် စီးပွားရေးကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်၍ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

DOCA(ရန်ကုန်)