“စားသုံးသူ”ကို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုရာတွင် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေအရ ကုန်စည် (သို့) ဝန်ဆောင်မှု ကို ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှု ပြုရန် (သို့မဟုတ်) အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုရန်မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင် သုံးစွဲမှု အတွက်သော်လည်းကောင်း၊ အခြားသူအတွက်သော်လည်းကောင်း ရည်ရွယ်၍ ဝယ်ယူခြင်း ၊ အသုံးပြုခြင်း၊ ရယူခြင်း၊ ကုန်စည်ချေးငှားခြင်း ပြုလုပ်သူများ (သို့မဟုတ်) ပေးကမ်းခြင်းခံရသူများ ဟု အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုထားသည့်အတိုင်း လူတိုင်းသည် မနက်အိပ်ရာထချိန် ၊မျက်နှာသစ်၊ သွားတိုက်ချိန် မှစ၍ ညအိပ်ရာဝင်ချိန်အထိ စားသုံးသူများ ဖြစ်ကြသကိုး။ လူဘောင်၊ လူ့လောက မှာ ကျင်လည်နေတဲ့ ကာလတစ်လျှောက်လုံး ကုန်စည်တွေ ဝန်ဆောင်မှု တွေကို သုံးစွဲနေကြရမှာဖြစ်သည့်အတွက် စားသုံးသူ ပြည်သူတွေ သုံးစွဲနေရတယ့် ကုန်စည် ဝန်ဆောင်မှုတွေကို -
“ပေးရတဲ့ ဈေးနဲ့ သုံးစွဲရတာ စိတ်ကျေနပ်မှုကို ရရှိကြရဲ့လား "
ဒီခေါတ်ဒီအခါက အင်တာနက်ခေတ်ကိုး။ Telecom Internet ဝန်ဆောင်မှု တွေကလည်း အပြိုင်အဆိုင် ကြော်ငြာ ရင်တော့ လိုင်းဆွဲအား အရမ်းကောင်း၊ သုံးကြည့်တော့မှ အဝိုင်းကြီးပဲ လည်နေတာတွေက များလှပေဘိ။ ဉပမာပြောရရင်ဖြင့် စားသုံးသူတစ်ဦးက Internet Wifi ကို အသုံး ပြုဖို့ရန်အတွက် Broad Band Telecom Internet ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခုမှ ဝယ်ပြီး တပ်ဆင်ခဲ့ရော၊ အဲ့ဒီမှာတင် wifi လိုင်းက ပြတ်တောက်တဲ့ အကြိမ်ရေ များလာတော့ အဲ့ဒီရုံးကို ဖုန်းတွေဆက်ပေါ့။ ဖုန်းဆက် တော့လည်း ဟိုနေ့လာပြင်မယ်၊ ဒီနေ့ လာပြင်မယ် ပြောပြီး စောင့်နေရော။ စောင့်ရတယ့်လူက မော ပြီး လာပြင်မယ့်လူတွေကတော့ ပေါ်မလာပေါ့။ ဒါက ပေးရတယ့် ဈေးနဲ့ သုံးစွဲရတယ့်အပေါ် စိတ်ကျေနပ်မှု မရှိခြင်း သာဓကလေး တွေပေါ့ ။
“ပေးရတဲ့ ဈေးနဲ့ ကိုယ်ရရှိတဲ့ဝန်ဆောင်မှု စိတ်ကျေနပ်မှု ရှိကြရဲ့လား”
နောက်တစ်ခု ဥပမာလေးကတော့ စာရေးသူ ကိုယ်တိုင်ကလည်း ပဲခူးကဆိုတော့ နေသာသော နေ့တစ်နေ့မှာ ရန်ကုန်သို့ သွားစရာ အကြောင်းအရင်းလေးပေါ်လာရော ။ အကြောင်းပေါ်တော့ လိုင်းကားလေးနဲ့ ပြန်တာပေါ့ ။ ပဲခူးကားတွေက လိုရာခရီး ရောက်တယ် ပြောပြီး လမ်းတဝက်ကြမှ လူပြန်ချိန်းကြတော့ အတက်အဆင်း မလွယ်တဲ့သူတွေ ၊ အဘိုးအဘွားတွေ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်တွေအတွက် အခက်အခဲလေး တေွပေါ့နော်။ ကားချိန်းတာ တွေက ကားသမားတွေ အဖို့ကလည်း သူတို့တွေရဲ့ တစ်နေ့တာ ဝင်ငွေတွက်ခြေ ကိုက်ခြင်း၊ မကိုက်ခြင်း က ရှိသေးတာကိုး၊ လူမရဘဲ ရန်ကုန်အထိ ဆွဲပေးရင် သူတို့အတွက် ဆီလည်းကုန် ၊ အချိန်လည်းကုန်ရော၊ ပဲခူးကားစီးရင်း မြင်ရတယ့် အတွေ့အကြုံလေးကို ပြောရမယ်ဆိုလျှင်ဖြင့် ပဲခူးကားစီးတယ့်နေ့တစ်နေ့မှာပေါ့ ဒူးနာနေတဲ့ အဒေါ်ကြီး တစ်ယောက်ပါလာရော၊ အဲ့အဒေါ်ကြီးကလည်း ကားမစီးခင် စပယ်ယာ လေးကို မေးတာပေါ့၊ သားလေး ကားချိန်းပေးမှာလား၊ ချိန်းရင်တော့ အဒေါ်ကြီး မလိုက်တော့ဘူး၊ အဒေါ်ကြီး ရန်ကုန် တိုက်ရိုက် ကားပဲစီးတော့မယ်လို့ ပြောတော့ ကိုရွှေတော်ချော ကားဆရာက အမေကြီး ရန်ကုန် တိုက်ရိုက်သွားမှာ၊ ဘာကားမှ မချိန်းပေးဘူး ၊ စိတ်ချလို့ အာမခံနဲ့ ခေါ်လာပါရော၊ ဟော ထောက်ကြန့် လည်းရောက်ရော ကိုရွှေတော်ချောတို့က ကားချိန်းပေးပါရော၊ ဆီမလောက်တာတို့၊ ဘာညာဆင်ခြေ တွေနဲ့ပေါ့ ၊ အဲ့မှာတင် ဒူးနာတယ့်အမေကြီး ဒေါသဖြစ်ပါရော၊ ဒါက ပေးရတယ့်ဈေးနဲ့ ကိုယ်ရရှိတယ့် ဝန်ဆောင်မှု စိတ်ကျေနပ်မှု မရှိတာပဲ။
“စားသုံးသူတွေအတွက် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာနရှိပါတယ်”
ဒါမျိုးဖြစ်ရပ်တွေ မြန်မာပြည်မှာ ဘယ်လောက်များနေပြီလည်း၊ အဲ့လိုမျိုးတွေ ဖြစ်ပြီဆိုလျှင် 1535 ဖုန်းလေးတစ်ချက်သာ ဆက်လိုက်ပါ။ စားသုံးသူပြည်သူများ အတွက် စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန အဆင်သင့်ရှိပါတယ်။ စားသုံးသူအတွက်ပဲလားဆိုတော့လည်း မဟုတ်သေးပါဘူးရှင်။ လုပ်ငန်းရှင်တွေ အတွက်လည်း တစ်ဖက်တစ်လမ်းကနေ လိုရာခရီးရောက်အောင် ကူညီပံ့ပိုးပေးနေတယ့် ဌာနတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်ရှင်။
“ဘာတွေဆောင်ရွက်ပေးနေလဲ”
စားသုံးသူပြည်သူအရေးကို ဘာတွေဆောင်ရွက်ပေးနေလည်း ဆိုရင်ဖြင့် စားသုံးသူပြည်သူလူထုကို အသိပညာပေး ဟောပြောတယ့်အစီအစဉ်တွေ၊ စားသုံးသူတွေလုံခြုံစိတ်ချရမှု ရရှိပြီး အရည်အသွေး မြင့်မားတယ့် ကုန်စည်နဲ့ဝန်ဆောင်မှု တွေကို ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနိုင်ဖို့ အတွက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေကို အသိပညာပေးတဲ့ အစီအစဉ် တွေ၊ ပြည်တွင်း ကပဲထုတ်ထုတ်၊ ပြည်ပကပဲ ထုတ်ထုတ်၊ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ပုံမှန် ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်တာတွေ ရော စားသုံးသူ ပြည်သူလူထုအတွက် ရှေးရှုပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနေတယ့် ဌာနတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်ရှင် ။
“ဘယ်နေရာတွေမှာ အသိပညာပေးကြလည်း? ”
အသိပညာပေးမယ်ဆိုရင် အဓိက ကတော့ ကျွန်မတို့က လူများများရှိတယ့်နေရာ၊ စားသုံးသူပြည်သူ အများ နားထောင်ဖို့ အဆင်ပြေနိုင်မယ့် နေရာလေးတွေ ရွေးချယ်ရတာပေါ့။ ပထမဉီးဆုံးကတော့ စာသင်ကျောင်းလေး တွေပေါ့၊ အနာဂတ်မှာ ထွန်းလင်း တောက်ပမယ့်ကြယ်ပွင့်လေးတွေက စားသုံးသူ မှာ ဘာအခွင့် အရေးတွေရှိတယ်။ ပြီးရင် စားသုံးသူတွေ အခွင့်အရေးပဲယူနေလို့တော့ မဖြစ်ပြန်ဘူး၊ တာဝန်တွေ လည်းရှိသေး။ ရုပ်ပုံလေးတွေ၊ ပိုစတာလေးတွေနဲ့ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတတွေ တိုးပွားအောင် အစဉ်အမြဲ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ လူစည်ကားရာ နေရာလေးတွေဖြစ်တဲ့ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာ၊ ဈေး၊ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေ ၊ တက္ကသိုလ်ကျောင်းတွေမှာ လည်း စားသုံးသူတွေ အသိပညာ ရရှိအောင် စဉ်ဆက်မပြတ် ဟောပြောပွဲများ ကျင်းပဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါတယ်ရှင်။
“ဘယ်လိုမျိုးဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့်နေလဲ”
ကဲပြီးရင် ဈေးကွက် စောင့်ကြည့် အပိုင်းလေးလည်း ပြောပြချင်သေး။ ဈေးကွက် စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်ဖို့အတွက် အရင်ဘာတွေ လိုအပ်လည်းဆိုရင် စစ်ဆေးရေးအရာရှိတွေ လိုအပ် တာပေါ့။ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန ကနေ ခန့်အပ်ထားတယ့် စစ်ဆေးရေးအရာရှိတွေက ဦးဆောင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာဌာနဆိုင်ရာတွေ နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး အချိန် နှင့် တပြေးညီ ဈေးကွက်စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်ပေးနေပါတယ်ရှင်။ အဲ့ဒါဆိုရင်
“ဘယ်လိုကုန်စည်တွေကို စစ်ဆေးနေလဲ”
“ဘယ်လိုကုန်စည်တွေကို စစ်ဆေးနေလဲ”ဆိုရင်ဖြင့် မိဘပြည်သူများနေ့စဉ် အသုံးပြုတဲ့ ကုန်စည်တွေ ဘေးအန္တရာယ် ရှိ/မရှိ ၊ ကုန်စည်တွေ ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချရာ နေရာမှာ သတ်မှတ် စံချိန် ၊ စံညွှန်းတွေ၊ ညွှန်ကြားချက်တွေနဲ့ကော ကိုက်ညီမှု ရှိရဲ့လား ဆိုတဲ့ အခြေအနေတွေ ၊ ဒါပဲလား ဆိုတော့လည်း မဟုတ်သေးပါဘူး။ ဦးစီးဌာနကိုက စားသုံးသူကို ရှေးရှုတယ့် ဦးစီးဌာနဆိုတော့ ပြည်သူတွေ သတင်းပေးရင်လည်း ကုန်စည်၊ ဝန်ဆောင်မှုတွေ ဘေးအန္တရာယ် ရှိ၊မရှိ စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးပေးသေး။ ဟော အခုဆိုရင် Online ခေတ်ဆိုတော့ Talk Show အစီအစဉ် တွေနဲ့လည်း အသိပညာပေးတာတွေ ကြည့်ရှုလို့ ရပြီဆိုတော့ အဆင်ပြေသွားတာပေါ့။
“ဘယ်သူတွေက ဘယ်နေရာကိုတိုင်ကြားနိုင်သလဲ?
အထက်မှာပြောပြတဲ့ ကုန်စည် (သို့) ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ဝယ်ယူသုံးစွဲတယ့်အခါ ထိခိုက် နစ်နာမှုတွေရှိရင် ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေကို အသုံးပြု၍ ဘယ်သူတွေတိုင်ကြားနိုင်လည်းဆိုရင် စားသုံးသူပြည်သူတွေအနေနဲ့ ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင်မှုကို ဝယ်ယူသုံးစွဲကြတယ့်နေရာ မှာ ပေးရတဲ့ ဈေးနဲ့ရရှိတဲ့ဝန်ဆောင်မှု ၊ စိတ်မကျေနပ်မှုတွေ၊ ရောင်းတယ့် အစားအစာမသန့်လို့ အစာ အဆိပ် သင့်ဖြစ်မှုတွေ၊ ကြော်ငြာတော့ ကုန်စည်ပုံစံတစ်မျိုးနဲ့ လာပို့တော့ပုံစံတစ်မျိုး ဖြစ်နေတာတွေ၊ လိမ်လည် လှည့်ဖြားတဲ့ ကြော်ငြာတွေကြောင့် စားသုံးသူပြည်သူအများ စိတ်ကျေနပ်မှု မရှိတာတွေ ဉပမာ ပေးရမှာတွေကတော့ အများကြီးဆိုတော့ “ဘယ်သူတွေ တိုင်ကြားလို့ရလဲ”ဆိုတဲ့ အပိုင်းလေး ဆက်သွားကြပါစို့၊ နစ်နာတဲ့ စားသုံးသူကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ နစ်နာသည့် စားသုံးသူ၏ မိသားစုဝင်များမှ ဖြစ်စေ၊ နစ်နာသည့် စားသုံးသူနှင့် ဆက်နွယ်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်များမှ ဖြစ်စေ၊ အစိုးရဌာန အဖွဲ့အစည်းများမှ ဖြစ်စေ၊ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အသင်းအဖွဲ့ များမှ ဖြစ်စေ၊ သတင်းပေးပို့ တိုင်ကြားလို့ရတာပေါ့။" ဘယ်သူတွေကနေ ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ တိုင်ကြားလို့ ရနိုင်သလဲ" ဆိုရင်တော့ တိုင်ကြား လို့ရတယ့်နည်းလမ်း (၇) မျိုးရှိတယ်လို့ မှတ်သားကြပါစို့။ တိုင်ကြားနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကတော့ DOCA Myanmar Application, www.doca.gov.mm, CICC Naypyi Tawလူမှုကွန်ယက်၊ သက်ဆိုင်ရာတိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်ဦးစီးမှူးရုံးတွေကို လူကိုယ်တိုင် (သို့) စာဖြင့် တိုင်ကြားနိုင်၊ CICC ဖုန်း၊ Consumer Call Center No.1535 စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အသင်းအဖွဲ့များမှ တစ်ဆင့် တိုင်ကြားလို့ရတော့ လွယ်ကူတာပေါ့။ ပို၍ လွယ်ကူတာကတော့ Consumer Call Center ရယ့် HOT Line No ဖြစ်တယ့် 1535 ကို Mytel, Ooredoo , Telenor, MPT အသုံးပြုသူများ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အကြောင်း အရာတွေကို သိရှိလိုသည််ဖြစ်ဖြစ်၊ တိုင်ကြားချင်သည် ဖြစ်ဖြစ်၊ HOT Line No လေးကို အလွယ်တကူခေါ်ဆိုရုံဖြင့် ဆက်သွယ် တိုင်ကြားလို့ရတယ်ဆိုတော့ အလွယ်ကူဆုံးနည်းလမ်းပေါ့။
ဟုတ်ပြီ “တိုင်ကြားရင်ကော အချိန်တွေ ကြာအုံးမှာလား? တိုင်ကြားမှုကို လက်ခံဖို့။
မဟုတ်ပါဘူးနော်။ (၄၈) နာရီအတွင်း တိုင်ကြားတယ့် သူတွေကို အကြောင်းပြန်ကြား ပေးပါတယ်ရှင်။ သတင်းအချက်အလက်တွေ ဖြန့်ဝေတယ့် နေရာတွေမှာဆိုရင် www.doca.gov.mm, DOCA Facebook Page, CICC Naypyi Taw Facebook Page, DOCA Mobile Application ကနေလည်း သတင်းအချက်အလက်များကို စဉ်ဆက်မပြတ် တင်ပေးနေပါတယ်ရှင်။ ဌာနအကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံစားသုံးသူကော်မရှင်အကြောင်း၊ စားသုံးသူများ သိသင့်သိထိုက်သည့် အကြောင်းအရာ အချက်အလက်များ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ ကုန်စည် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရာတွင် သိသင့်သည့် အကြောင်းအရာများ၊ ကုန်သွယ်မှု သတင်းများ၊ သတင်းနှင့် လှုပ်ရှားမှုများ၊ ကုန်ပစ္စည်း သတိပေးချက်များ၊ ဉပဒေနှင့် အမိန့်ညွှန်ကြားချက်များ၊ စားသုံးသူရေးရာမှ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးမှု များကို ဖြန့်ဝေပေးလျက်ရှိပါတယ်ရှင်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် စားသုံးသူမိဘပြည်သူများအနေဖြင့် ကုန်စည်(သို့) ဝန်ဆောင်မှုများကို ဝယ်ယူသုံးစွဲတဲ့နေရာမှာ အမှန်တကယ် ထိခိုက်နစ်နာမှုများရှိလာပါက စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၏ Consumer Call Center Hot Line ဖုန်းနံပါတ် 1535 ကို လွယ်လင့်တကူခေါ်ဆို၍ တိုင်ကြား နိုင်ပါကြောင်း အသိပေးရင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
DOCA(ပဲခူး)
 (1).png?itok=iR-KJpeD)
