ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          လိမ္မော်သီးသည်လူကြိုက်များသော အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည့်အတွက် ဈေးကွက်ဝင်သီးနှံတစ်မျိုး ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုနိုင်ပါသည်။ လိမ္မော်ပင်သည် မြေသားထုနက်ပြီး သဲကဲ့သို့မဖွာ စနယ်ကဲ့သို့ မစေးသော မြေမျိုးတွင်ကောင်းစွာဖြစ် ထွန်းသည်။ ရေဝပ်သောမြေနှင့် စိမ့်ပေါက်သောမြေသို့တွင် မဖြစ်ထွန်းပေ။

          မြန်မာနိုင်ငံတွင် မန္တလေးတိုင်း၊ ပြင်ဦးလွင်၊ ထူးလိမ္မော်ခြံ ၊ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း) သီပေါမြို့နယ် နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)တွင် ရပ်စောက်၊ ရွာငံ၊ ပင်လောင်း၊ ကလောမြို့နယ် ပလောင်တောင် ကျေးရွာနှင့် ကျောက်တလုံးကြီးမြို့ ထီခေါင်းကျေးရွာစသည်တို့တွင် လိမ္မော်ပင်များ စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရသည်။

          လိမ္မော်သီးအရွယ်တော် တစ်လုံးမှာ ကယ်လ်လိုရီ ၈၀ ၊ ပိုတက်ဆီယမ် ၂၅၀ မီလီဂရမ်၊ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် ၁၉ ဂရမ်၊ ပရိုတင်း ၁ ဂရမ်ပါဝင်ပြီး အဆီဓါတ်တော့ လုံးဝမပါဝင်ပါဘူး။ လိမ္မော်သီး တစ်လုံးက တစ်နေ့တာအတွက် လိုအပ်တဲ့ ဗီတာမင် C ၁၃၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီတာမင် A ၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကယ်လ်ဆီယမ် ၆ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်ပြီး  သံဓါတ် နဲ့ အဆီဓါတ်များ မပါဝင်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လိမ္မော်သီးသည် မျိုးနှင့် ရာသီဥတုပေါ်မူတည်ပြီး အောက်တိုဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ အသီးများကို စတင်ဆွတ်ခူးကြပါတယ်။ အသီးခွံသည် ရာသီဥတုအေးလျှင် အဝါဖျော့၊ အဝါရင့်ရောင်ရှိလာသဖြင့် အသီးမှည့်/ မမှည့် ခွဲခြားရန် လွယ်ကူသည်။ အရသာကို စားကြည့်ခြင်းဖြင့်သာ ဆုံးဖြတ်၍ ရနိုင်တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ အသီးခူးရာတွင် တစ်လုံးချင်း စနစ်တကျခူးမှသာ အပင်လည်းမနာ၊ အသီးလည်းမနာပဲ ဈေးကောင်းရနိုင်သောကြောင့် စနစ်တကျ ခူးဆွတ်ပြီး ခြင်းကြားများတွင်ထည့်၍ ထိခိုက်မှုမရှိအောင် ကိုင်တွယ်ခြင်း၊ သယ်ယူခြင်းများကို ပြုလုပ်သင့်ပါသည်။

          လိမ္မော်သီးစားပေးခြင်းဖြင့် သွေးဖိအားကို ကျဆင်းစေသည့်အပြင် နှလုံးသွေးကြောကိုကာကွယ်၍ ကောင်းကျိုးပေးနိုင်သည်။ မျက်လုံးရောဂါမဖြစ်စေရန် ကြိုတင်ကာကွယ်ပေးသည်။ အမြင်အာရုံဝါးမှု ကိုလည်း လျော့ကျစေနိုင်သည်။ လိမ္မော်သီးစားပေးခြင်းဖြင့် အိုမင်းရင့်ရော်မှုကို ခုခံကာကွယ်ပေးနိုင်သည် ဟုလည်းလေ့လာသိရှိရပါသည်။

လက်ရှိရှမ်းပြည်နယ်တောင်ကြီးဈေးကွက်တွင် လိမ္မော်သီး(အကြီး) တစ်လုံးလျှင် ၅၀၀ ကျပ်မှ ၇၀၀ကျပ်ကြား နှင့် လိမ္မော်သီး(အသေး) တစ်လုံးလျှင် ၃၀၀ကျပ်မှ၄၀၀ကျပ်ကြားပေါက်ဈေးရှိပြီး အရွယ်အစားပေါ်မူတည်၍ ဈေးနှုန်းကွာခြားချက်ရှိပါသည်။ ဒေသတွင်း၌ အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိသည့် အပြင် ရန်ကုန်၊ နေပြည်တော်၊ မော်လမြိုင် စသည့် မြို့များသို့ လည်းတင်ပို့ကြကြောင်း သိရှိရသည်။

DOCA(ရှမ်း)

          ရှမ်းပြည်နယ်(အရှ့ပိုင်း)၊ ကျိုင်းတုံမြို့သည် ဆန်စပါးကိုအဓိကထားစိုက်ပျိုးကြသော်လည်း စပါးရိတ်သိမ်းပြီးချိန်တွင် လစ်လပ်လျက်ရှိသော လယ်မြေများအား ထွန်ယက်ပြီးရာသီပေါ်သီးနှံမျိုးစုံ စိုက်ပျိုးလျက်ရှိရာ ယခု ဇန်နဝါရီလတွင် ဖရဲသီးပင်များကို စတင်စိုက်ပျိုးနေပြီဖြစ်ပါသည်။

          ဖရဲ စိုက်ပျိုးရာတွင် (၁) ဧကလျင် ဖရဲ မျိုးစေ့ နှစ်ဗူးခန့် ပျိုးထောင်ရပါသည်။ ဖရဲမျိုးစေ့များကို (၄)နာရီအကြာရေစိမ်ထားပြီး စိမ်ပြီးသောမျိုးစေ့များကို အဝတ်ဆုတ်များအပေါ်တွင် ရေခြောက်သွား သည်အထိထားရပါသည်။ ရေစိမ်၍အခြောက်ခံထားသော မျိုးစေ့များကို စတင်စိုက်ပျိုးကြပြီး စိုက်ပျိုးပြီး (၃)ရက်အကြာတွင် အပင်ပေါက်များထွက်ရှိလာပါသည်။ အပင်ပေါက်ပြီး (၅)ရက် အကြားတွင် အပင်များကို ပိုးမွားအန္တရာယ်မှကင်စေရန် ဆေးဖျန်းခြင်း၊ အပင်ကြီးထွားသန်မာစေရန် မြေဩဇာများ ဖြည့်သွင်းခြင်းများဆောင်ရွက်ရပါသည်။ ဆေးဖျန်းခြင်းကို အသီးစတင်ထွက်ရှိရန် တစ်ပတ်အလိုတွင် ရပ်ဆိုင်းရပါသည်။

          စိုက်ပျိုးပြီး ရက်(၉၀) အကြာတွင် ဖရဲသီးများကို ခူးဆွတ်ရပါသည်။ (၁) ဧကတွင် ဖရဲသီး အရေအတွက် အလုံးပေါင်း(၇၀၀) ခန့်ထွက်ရှိပါသည်။ အရွယ်အစား အမျိုးအစာအလိုက် ဈေးနှုန်းများ ကွာခြားပါပြီး အလုံးကြီးတစ်လုံးလျှင် အလေးချိန် နှစ်ကီလိုခန့်ရှိပြီး (၃၀၀၀) မှ (၅၀၀၀)အထိပေါက် ဈေးရှိပါသည်။ တစ်ဆင့်ခံရောင်းချသူများမှ လာရောက်ဝယ်ယူ၍ တာချီလိတ်၊ မိုင်းလာသွား ကားလမ်းဘေးဝဲ/ယာများတွင် ယာယီရွက်ဖျင်တဲများဖြင့် ရောင်းချလျက်ရှိရာ ဒေသခံပြည်သူများနှင့် ခရီးသွားပြည်သူများ ဝယ်ယူစားသုံးလျက်ရှိကြောင်းကို ဖရဲစိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူတစ်ဦးထံမှ သိရှိရပါ သည်။

          ဖရဲစိုက်ပျိုးမှု (၁) ဧကလျှင် ပိုးသက်ဆေး၊ အရွက်ဖျန်းဆေး၊ မြေဩဇာ၊ အလုပ်သမားခ အပါအဝင်သွင်းအားစုကုန်ကျစရိတ် စုစုပေါင်း (၂၃၅၀၀၀၀) ကျပ်ခန့်ကုန်ကျပြီး  အကျိုးအမြတ် (၁၀) သိန်းကျော်ခန့်ရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အကျိုးအမြတ်များသောကြောင့် စပါးရိတ်သိမ်းပြီးချိန်တွင် ဖရဲအများဆုံးစိုက်ပျိုးသည့် ကျေးရွာများမှာ ကတ်တောင်ကျေးရွာ၊ မိုင်းဇင်းကျေးရွာ၊ ကတ်ဖအုပ်စု ကျေးရွာများတွင် အများဆုံးစိုက်ပျိုးလျက် ရှိကြောင်းသိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

        ပဲပိုးတီအပင်များသည် နွေ၊ မိုးနှင့်ဆောင်းရာသီသုံးမျိုးလုံး စိုက်ပျိုးနိုင်သော အပင်တစ်မျိုးဖြစ် သည်။ မူရင်းဒေသမှာ မြောက်အမေရိကတိုက်ဖြစ်ပြီး နေကြာမျိုးနွယ်ဝင်အပင်မျိုးဖြစ်သည်။

          ပဲပိုးတီဥများသည် နွေရာသီတွင်ဖြစ်ထွန်းပြီး ဆောင်းရာသီတွင် ရိတ်သိမ်းရသည်။ ပဲပိုးတီဥ များကို အစိမ်းအတိုင်းဖြစ်စေ၊ ချက်ပြုတ်၍ဖြစ်စေစားသုံးနိုင်သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်ဘက်တွင် အများ အားဖြင့် အချဉ်ဖောက်၍စားသုံးကြသည်။ ပဲပိုးတီသည် မြေအမျိုးအစားမရွေးအပင်ဖြစ်ထွန်းနိုင်သည်။

          ဥတစ်လုံးမှ အပင်များစွာထွက်ရှိနိုင်သည်။ မြေကြီးအေးပြီး ဆောင်းဝင်စချိန်တွင် ဥများကို တူးဖော်ရသည်။ တူးဖော်ရရှိသောဥများကို ဈေးများတွင်ရောင်းချကြသည်။ ယခုအခါ တောင်ကြီးမြို့ အမှတ်(၅)ဈေးတွင် နို့ဆီဗူးတစ်ဗူးလျှင် ၁၀၀၀ကျပ်မှ၂၀၀၀ကျပ် ဖြင့်ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရ သည်။

          ပဲပိုးတီတွင် အမျှင်ဓာတ်ပေါကြွယ်ဝသောကြောင့် တခြားအပင်များထက် မဂ္ဂနီစီယမ်၊ ပိုတက် စီယမ်ဓာတ်များ ပိုမိုပါဝင်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

ကန့်ဘလူခရိုင်သည် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများကို အဓိကထားလုပ်ကိုင်သော ဒေသ တစ်ခုဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်းစားသုံးဆီဖူလုံစေရေးအတွက် ကန့်ဘလူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများတွင် ဆီထွက်သီးနှံဖြစ်သည့် နှမ်းသီးနှံကိုလည်းစိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ဈေးကွက်အနေဖြင့် ကန့်ဘလူ ခရိုင်မှထွက်ရှိသော နှမ်းများကို မန္တလေးမြို့ရှိပွဲရုံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ယခုအခါ နှမ်းများဈေးကွက်အတွင်း ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး နှမ်းဈေးနှုန်းမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတတိယပတ်တွင် နှမ်းနက်(စမုံ)တစ်တင်းလျှင်(၂၁၀၀၀၀)ကျပ်၊ နှမ်းဖြူ(ဂျပန်)တစ်တင်း လျှင် (၁၁၂၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ ယခုလစတုတ္ထပတ်အတွင်း နှမ်းနက်(စမုံ) တစ်တင်းလျှင် (၂၁၇၀၀၀)ကျပ်၊ နှမ်းဖြူ(ဂျပန်)တစ်တင်းလျှင် (၁၁၂၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေသောကြောင့် ယခုပတ်အတွင်း နှမ်းနက်(စမုံ)တစ်တင်းလျှင်(၇၀၀၀)ကျပ် ပြန်လည်မြင့်တက် လာပြီး နှမ်းဖြူ(ဂျပန်)မှာ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်နေကြောင်း သီးနှံရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်ထံမှ သတင်းရရှိသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

          စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်အနေဖြင့် ဒေသတွင်း စိုက်ပျိုးထွက်ရှိသည့် သီးနှံဈေးနှုန်းများ၊ ရာသီပေါ်အစားအစာများ၏ ဈေးနှုန်း၊ဈေးကွက်အခြေအနေ တို့အား ရေးသားတင်ပြလျက်ရှိရာ ယခုအခါ ကန့်ဘလူမြို့ပေါ်ရှိ ကုန်စုံဆိုင်များတွင်ရောင်းချလျက် ရှိသည့် ထန်းလျက်များကို ရွှေဘိုမြို့လက္ကားဆိုင်များမှ ဝယ်ယူရောင်းချကြောင်း သိရသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ စတုတ္ထပတ်တွင်ရောင်းချနေသော ထန်းလျက်ဈေးနှုန်းမှာ ပန်ထန်းလျက် တစ်ပိဿာလျှင် (၉၅၀၀)ကျပ်၊ ရိုးရိုးထန်းလျက် တစ်ပိဿာလျှင် (၆၅၀၀)ကျပ်၊ နို့ထန်းလျက် တစ်ပိဿာလျှင် (၇၅၀၀)ကျပ်နှင့် စမုံထန်လျက်အသေး(၁)ပိဿာလျှင် (၇၅၀၀)ကျပ် ဖြင့် ရောင်းချကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်ထံမှ သိရသည်။

          ထန်းလျက်သည် ထန်းပင်မှထွက်ရှိသည့် တန်ဖိုးမြင့်ထုတ်ကုန်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ထန်းလျက် ကိုအစားအသောက်များ၌ ထည့်သွင်းအသုံးပြုကြကြောင်း၊ ထန်းလျက်ကို မြေပဲယို၊ နှမ်းယို၊ ဇီးယိုစသည်တို့ပြုလုပ်ခြင်း၊ ဆေးဖော်စပ်ရာတွင်လည်း ထန်းလျက်ကိုအသုံးပြုကြသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ်သွက်လျက်ရှိကြောင်း  သိရသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)