မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ပခုက္ကူမြို့ အမှတ်(၂)ဈေးအတွင်း၌ မာလကာသီးများကို မြို့ပေါ်ရှိ မာလကာခြံများနှင့် ကျောက်ပန်းတောင်း၊  ပုပ္ပါး ဒေသတို့မှ စိုက်ပျိုးတောင်သူများမှလာ ရောက်တင်သွင်းကြကြောင်း သိရသည်။

            ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(ပထမပတ်)တွင် အသီး၏ အရည်အသွေးအပေါ် မူတည်၍ မာလကာသီး ဈေးနှုန်းများမှာ တစ်ပိဿာလျှင် အမြင့်ဈေး ကျပ်(၄၀၀၀)၊ အလတ်ဈေး ကျပ်(၃၀၀၀)၊ အနိမ့်ဈေး ကျပ်(၂၀၀၀) ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချခဲ့ပြီး (ဒုတိယပတ်)တွင် တစ်ပိဿာလျှင် အမြင့်ဈေး ကျပ်(၅၀၀၀)၊ အလတ်ဈေး ကျပ်(၄၀၀၀)၊ အနိမ့်ဈေး ကျပ်(၃၀၀၀)ဈေးနှုန်းဖြင့်  ရောင်းချရကြောင်း၊    စားသုံးမှုပိုမိုများပြားလာခြင်း၊ အမှာရှိသလောက် ဝယ်၍မရခြင်းနှင့် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက် အခဲများကြောင့် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၀၀၀)ခန့် ဈေးနှုန်းမြှင့်တက်လာကြောင်း မာလကာသီး ရောင်းချသူထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ လပွတ္တာမြို့နယ်သည် ပင်လယ်ကမ်းခြေ ဒီရေတောများနှင့် နီးစပ်မှုရှိသည့်အတွက် ဂဏန်းမွေးမြူရာတွင် အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းမှုရှိပြီး ဂဏန်းများ ကြိုက်နှစ်သက်မှုရှိသော ရေချို၊ ရေငံစပ် ကမ်းခြေနှင့်နီးစပ်မှုရှိသော လပွတ္တာမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျောက်ဖြူကျေးရွာ၊ သင်္ဃန်းကြီးကျေးရွာ၊ မိချောင်းအိုင်ကျေးရွာနှင့် ငပုတောမြို့နယ်အတွင်းရှိ အချို့ကျေးရွာများ ဂဏန်းများကို စနစ်တကျ မွေးမြူ၍ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

          ဂဏန်းများမွေးမြူရာတွင် တစ်ဧကမှ (၄)ဧကအထိ ကျယ်ဝန်းသောကန်များတွင် သဘာဝအလျောက် မွေးမြူသည့်စနစ်ဖြစ်သည့်အတွက် မွေးမြူးရေးကန်များတွင် မြစ်ချောင်းများမှ သဘာဝ ရေငံများထည့်သွင်းရန် ရေသွယ်မြောင်းများထားရှိပြီး၊ ရေစတင်ဝင်သောနေရာ၌ ရေလှောင်ကန်၊ ရေစစ်ကန်ထားရှိပြီး၊ မွေးကန်၏ ရေအနက်(၄)ပေ၊ ၅လက်မခန့် သဘာဝရေငံထည့်သွင်း၍ မွေးကန်အတွင်း ရေသန့်ရှင်းမှုရှိ/ မရှိ စစ်ဆေးပြီး ရေသန့်မှသာ ဂဏန်းပျော့ မွေးမြူနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း ရေသယံဇာတများ ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်နှင့် ဂဏန်းများ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖမ်းဆီးထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် ဂဏန်းပျော့ မွေးမြူရေးကန်များနှင့် ဂဏန်းအဝယ်ဒိုင်များ ပူးပေါင်းပြီး တစ်လလျှင်တစ်ကြိမ် ဂဏန်းမျိုးစိုက် ထည့်ခြင်းလုပ်ငန်းကို လစဉ်ဆောင်ရွက်၍ အရွယ်အစားစုံ ဂဏန်းမများကို ကပ္ပလီပင်လယ်ဝ၊ ရွေးမြစ်ဝများတွင် မျိုးပွားရန်အတွက် ပြန်လည်လွှတ်ပေးခဲ့ရာ ပိုမိုအောင်မြင်မှုရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ဂဏန်းမွေးမြူရေးကန်မှရရှိသောဂဏန်းပျော့များကို အအေးခန်းစက်ရုံသို့ မပို့မီ ဇလုံထဲတွင် ရေချိုစိမ်ထားရပြီး ပလတ်စတစ်ဗန်းများတွင်ထည့်၍ ရေစိုအဝတ်ဖုံးကာ စနစ်တကျစီထပ်ပြီး မွေးကန်မှ စက်ရုံသို့ တင်ပို့ရကြောင်း ပြည်ပနိုင်ငံများသို့တင်ပို့ရန် ၁ kg မှ ၁.၅ kg အထိရှိသည့်အရွယ်ညီ ဂဏန်းပျော့များအား နိုင်ငံခြားမှမှာယူ တင်သွင်းရရှိထားသောအဖုံးပါ စက္ကူဗူးများဖြင့် ထုတ်ပိုးရပြီး စက်ရုံမှတစ်ဆင့်ရန်ကုန်သို့ အအေးခန်းကားဖြင့် တင်ပို့လျက် ရန်ကုန်မှတစ်ဆင့်အအေးခန်းပါသော သေတ္တာများနှင့် ရေကြောင်း၊ လေကြောင်းမှ တင်ပို့ လျက်ရှိကြောင်း လပွတ္တာမြို့နယ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ဂဏန်းပျော့ ၁၀၈ မက်ထရစ်တန် တင်ပို့ခဲ့ပြီး ဇူလိုင်လတွင် ၄၅.၇၃ မက်ထရစ်တန် ပြည်ပနိုင်ငံများဖြစ်သော UK ၊ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်း၊ ဂျပန်၊ စင်ကာပူ၊ တရုတ် အာရှနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရောင်းချခဲ့ကြောင်း လပွတ္တာမြို့နယ် ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

           ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုသိမ်မြို့၊ ဘူတာဈေးအတွင်း မုန့်ညှင်းရွက်နှင့် အိုးမုန့်ညှင်းရွက်များ စိမ်းလန်းလတ်ဆတ်စွာ အများအပြားရောင်းချလျက်ရှိကြပါသည်။ မုန့်ညှင်းပင်နှင့် အိုးမုန့်ညှင်းပင်ကို မြန်မာနိုင်ငံရှိ အိမ်တိုင်းလိုလို၏ မီးဖိုချောင်တွင် အလွယ်တကူ တွေ့မြင်နိုင်ပြီး ဟင်းသီးဟင်းရွက်အဖြစ် လူကြိုက်များကြသည်။ ဒေသမရွေး စိုက်ပျိုးနိုင်သော်လည်း ရာသီဥတု အေးမြစိုစွတ်သော ဒေသများတွင် ပို၍ ဖြစ်ထွန်းကောင်းမွန်လေ့ရှိကြောင်း သိရသည်။

          မုန့်ညှင်းရွက်နှင့် အိုးမုန့်ညှင်းရွက်ကို ကြော်၊ ချက်၊ ပြုတ်၊ သုပ်စားနိုင်သည့်အပြင် အသားငါးများနှင့် ရောနှော၍လည်း ချက်ပြုတ်စားသောက်ကြသည်။ အထူးသဖြင့် မုန့်ညှင်းချဉ်သည် မြန်မာလူမျိုးတို့၏ ထမင်းဝိုင်းတိုင်းနီးပါးတွင် မပါမဖြစ် တို့စရာအဖြစ် နေရာရလျက်ရှိသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ပထမပတ်အတွင်း ပုသိမ်မြို့ ဘူတာဈေးရှိ မုန့်ညှင်းရွက်ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ထုတ်လျှင် (၄၀၀-၆၀၀) ကျပ်ခန့်နှင့် လတ်ဆတ်သော အိုးမုန့်ညှင်းရွက် ဈေးနှုန်းမှာ တစ်ထုတ်လျှင် (၅၀၀-၈၀၀) ကျပ်အထိရှိကြောင်း ဈေးကွက်အတွင်း စုံစမ်းသိရှိရပါသည်။ မိုးရာသီအလွန်တွင် ရောင်းချမှုနှုန်း ကောင်းမွန်နေပြီး ဈေးနှုန်းများလည်း တည်ငြိမ်နေသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

DOCA(ဧရာဝတီ)

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပြည်တွင်းဈေးကွက်သုံးစွဲရန် တစ်တိုင်းလုံးမြေပဲ စိုက် ဧက (၈၅၃၉၄) စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး မြန်အောင်မြို့နယ်သည် မြေပဲအဓိကစိုက်ပျိုးရာ မြို့နယ် တစ်ခုဖြစ်၍ နှစ်စဉ် စိုက်ဧက(၄၉၆၁၅) ဧက မြန်မာ့ရိုးရာမုန့်လုပ်ငန်းများ ၊ စားသောက်ကုန် လုပ်ငန်းများတွင် သုံးစွဲလျက်ရှိသည့်အပြင် မြေပဲကို ကြိတ်ခွဲ၍ မြေပဲဆီအဖြစ်လည်း ရောင်းချလျက်ရှိရာ မြေပဲမှာ အရောင်းအဝယ် ပုံမှန်ဖြစ်နေကြောင်း ဈေးကွက်မှ သိရသည်။

           ထွက်ရှိလာသော မြေပဲကို မြန်အောင်မြို့နယ်အတွင်း မြေပဲဈေးနှုန်းမှာ အရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ ယခင်နှစ်က ၁ပိဿာလျှင် အနိမ့်ဈေး၊ အမြင့်ဈေး ကျပ် ၅၀၀၀/၇၀၀၀ ဈေးဖြင့်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသော်လည်း ယခုနှစ်မြေပဲဈေးနှုန်းမှာ ၁ပိဿာလျှင် အနိမ့်ဈေး ၊ အမြင့်ဈေး ကျပ် ၇၀၀၀/ ၇၅၀၀ ဈေးရရှိသည့်အတွက် ယခင်နှစ်ဈေးနှုန်းဖြင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက မြေပဲဈေးနှုန်းမှာ ၁ပိဿာကျပ် ၂၀၀၀/၅၀၀ ဈေးနှုန်း ပိုမိုရရှိကြောင်း မြေပဲဈေးကွက်မှ သိရှိရပါသည်။

DOCA (ဧရာဝတီ)

          ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပင်လယ်ကမ်းခြေနှင့် နီးကပ်လျက်ရှိသော သက္ကသောင်၊ သမ္မာဒေဝ၊ တောင်ကလေးကျေးရွာများနှင့် အခြား ပုတောမြို့နယ်အတွင်းရှိ ဟိုင်းကြီးကျွန်းကျေးရွာ မော်တင်၊ ဇီးချိုင်၊ ကံချိုင်၊ ကျေးရွာများ၊ချောင်းသာ၊ ငွေဆောင်ဝန်းကျင်ကျေးရွာများတွင် ရေချို၊ ရေငန်ပုဇွန်များကိုဖမ်းဆီးလျက်ရှိပြီး ပုသိမ်ဈေးကွက်သို့လာရောက် ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ဈေးကွက်မှ သိရသည်။

          ပုသိမ်ဈေးကွက်တွင် ဒေသတွင်းစားသုံးရန်နှင့် ရန်ကုန်ဈေးကွက်သို့ အဓိကတင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိပြီး ဂရမ် ၂၅၀အထက် ပုဇွန်ဈေးမှာ ၁ပိဿာ ၈၅၀၀၀ကျပ်၊ ဂရမ် ၂၀၀အထက် ဈေးမှာ ၁ပိဿာ ၆၅၀၀ကျပ်ဈေးနှင့် ဂရမ် ၅၀ မှ၁၀၀ အတွင်း ၅၀၀၀၀/၆၀၀၀၀ ကျပ်ဈေးနှုန်းဝန်းကျင် ပုဇွန်အရွယ်အစား အလိုက် ၂၀၀၀၀/၄၀၀၀ရ ကျပ်အတွင်းရှိ ပုဇွန်များကိုလည်း ဈေးကွက်အတွင်းရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

          ပုသိမ်ဈေးကွက်မှ ပြည်ပဈေးကွက်သို့ တိုက်ရိုက်တင်ပို့ရောင်းချမှုမရှိဘဲ ရန်ကုန်မြို့ရှိ စံပြဈေး၊ ရွှေပိတောက်ပါးဈေးသို့ နေ့စဉ်တင်ပို့ရောင်းချလျှက်ရှိပြီး ပြည်ပသို့တင်ပို့ရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီများ၊အဝယ်တော်များမှ ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဂရမ် ၂၀၀အထက်နှင့် ဂရမ် ၂၅၀ အထက် ပုဇွန်များကို အဆိုပါဈေးများတွင် လာရောက်ဝယ်ယူလျက်ရှိပြီး အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများဖြစ်သော ယိုးဒယား၊ စင်္ကာပူ၊ အာရှမှာ ဂျဒပန်နိုင်ငံနှင့် ဥရောပနိုင်ငံများသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ပုသိမ်ဈေးကွက်မှရေထွက်ပစ္စည်း များရောင်းချရာတွင် ရန်ကုန်မြို့ရှိ အဝယ်နိုင်ငံများမှ ဖွင့်လှစ်သောဈေးနှုန်းဖြင့် သာရောင်းချရပြီး ရန်ကုန်မြို့ရှိ ပြည်ပသို့ပို့သော ကုမ္ပဏီများမှလည်း အရည်အသွေး၊ ဝယ်လိုအား၊ ဈေးကွက်ပေါ်မူတည်၍ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ရကြောင်း ပုသိမ်မြို့ ရေထွက်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်ထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA (ဧရာဝတီ)