ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

         အပူပိုင်းဒေသများအတွက် ခြောက်သွေ့သည့်ရာသီ(ဆောင်းရာသီ)သည် ဖရဲသီးစိုက်ပျိုးရန်  အကောင်းဆုံးရာသီဥတုဖြစ်သည်။ ဖရဲပင်များသည် မိုးရာသီ (သို့မဟုတ်) နွေရာသီများတွင် အပူချိန်အရမ်းများခြင်း၊ အရမ်းစိုစွတ်ခြင်း စသည့်အခြေအနေများတွင် ကောင်းစွာမဖြစ်ထွန်းပါ။ ဖရဲပင်များကို မျိုးစေ့ဖြင့်စိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး မျိုးစေ့များကို စိုက်ပျိုးရန်သင့်လျော်သည့် သတ်မှတ်ထားသော မြေနေရာတွင်စိုက်ပျိုးရသည်။ အပင်ပေါက်နှုန်းကောင်းရန်အတွက် စိုက်ပျိုးမည့်‌မြေသည် အပူချိန်(၁၈) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ရှိရန်လိုအပ်ပါသည်။ ဖရဲစေ့များသည် ရက်ပိုင်းအတွင်း လွယ်လွယ်ကူကူဖြင့် လျင်လျင်မြန်မြန်အညှောင့်ပေါက်ကြသည်။ ဖရဲစိုက်ပျိုးရာတွင် မြေသားထုနက်သော၊ အဟာရပြည့်ဝသော၊ မွသောမြေကိုလိုအပ်ပါသည်။

        ဖရဲသီးသည် အခွံစိမ်းပြီး အတွင်းသားမှာ အနီရောင်ရှိပြီး အဝါရောင်လည်းရှိပါသည်။ ဖရဲသီးတွင် ရေဓာတ် ၉၂ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သဖြင့် အရည်ရွှမ်းပြီး ချိုမြသောအရသာရှိသောကြောင့် စားသုံးပါက ရင်ကိုအေးမြစေပြီး ရေငတ်ပြေကာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ဆုံးရှုံးသွားသောရေဓာတ်ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးပြီး လူကိုလည်း လန်းဆန်းအမောပြေစေပါသည်။ ဖရဲသီးတွင် အဆီနှင့် ကိုယ်လက်စထရောလုံးဝမပါရှိဘဲ ရေဓာတ် ၉၂ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သည်က ထူးခြားပြီး အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်အေ၊ ဘီနှင့် စီဓာတ်များပေါကြွယ်လှသည်။ ကယ်လိုရီအလွန်နည်းပါသဖြင့် အဟာရဖြစ်စေကာ နွေရာသီကာလတွင် ပိုမိုစားသုံးသင့်ပေသည်။

         ဖရဲသီးများကိုဝယ်ယူရာတွင် အလုံးအကြီး၊ အလတ်၊ အသေးဟူ၍ ဝယ်ယူရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယခုအခါ ထားဝယ်စျေးကွက်တွင် ဖရဲသီးကို မော်လမြိုင်မြို့မှတစ်ဆင့် ဝယ်ယူ‌ရောင်းချလျက်ရှိပြီး အကြီးတစ်လုံးလျှင် (၇၀၀၀)ကျပ်၊ အလတ်တစ်လုံးလျှင် (၅၀၀၀)ကျပ်၊ အသေးတစ်လုံးလျှင် (၃၅၀၀)ကျပ်အသီးသီးရှိကြောင်း ထားဝယ်မြို့ရှိ အသီးဆိုင်များမှသိရှိရပါသည်။

DOCA(တနင်္သာရီ)

            ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း)၊ ဓနုကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၊ ပင်းတယမြို့နယ်၊ ဒေသများမှထွက်ရှိသည့်သီးနှံများကို ရာသီအလိုက်စိုက်ပျိုးကြပြီး ထွက်ရှိလာသည့်သီးနှံများအား ဒေသတွင်းနှင့် အခြားမြို့နယ်များသို့ တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိသောကြောင့် ဒေသနေပြည်သူများ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရရှိခြင်း၊ မိသားစုတစ်ပိုင်တစ်နိုင်ဝင်ငွေရရှိသည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြင့်သည့်အတွက် လုပ်ငန်းများအဆင်ပြေလျက်ရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။

             ပင်းတယမြို့နယ်အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ကျေးရွာများ၌ တောင်ယာမြေများတွင်သာမက အချို့အိမ်ခြံမြေကျယ်ဝန်းသောနေရာများရှိ မြေလွတ်များတွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ဂေါ်ဖီထုပ်များကို တောင်ယာမြေများ၌ စိုက်ပျိုးရာတစ်ဧကတွင်အပင်ရေပေါင်း(၁၀၀၀၀)မှ(၁၂၀၀၀)ထိ စိုက်ပျိုးကြကြောင်းသိရှိရပြီး ကုန်ကျစရိတ်မှာ ဆယ်သိန်းဝန်းကျင်ခန့်ကုန်ကျကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ဈေးကွက်အတွင်း၌ ပန်းဂေါ်ဖီ(ခ)ဂေါ်ဖီထုပ်များသည် ပေါ်ခါစတွင်ဈေးကောင်းရလျက်ရှိပြီး ဂေါ်ဖီအကြီးတစ်ထုပ်လျှင်(၂၅၀၀)ကျပ်၊ ဂေါ်ဖီအလတ်တစ်ထုပ်လျှင်(၁၅၀၀)ကျပ်နှင့်ဂေါ်ဖီအသေး တစ်ထုပ်လျှင်(၁၀၀၀)ကျပ်နှုန်းဖြင့် ဈေးကွက်အတွင်းအရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

              တောင်ပေါ်ဒေသ၏ အစားအစာတစ်ခုဖြစ်သော ရာသီစာ စတော်ဘယ်ရီသီးများ ဆောင်းအဝင်နှင့် အပြိုင် စတင်ထွက်ရှိလာပြီဖြစ်ပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီကို တောင်ပေါ်ဒေသများဖြစ်သော ရှမ်းပြည်နယ်(တောင်ပိုင်း) တောင်ကြီး၊ ကလော၊ ဟိုပုံးစသည့်မြို့နယ်များတွင် အထူးစိုက်ပျိုးကြပြီး ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း) မြို့များနှင့် ပြင်ဦးလွင်မြို့နယ်တို့တွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

           ဒေသမျိုးနှင့် ထိုင်ဝမ်မျိုး(အကြီး၊ အမာ၊ လိပ်ပြာ)ဟူ၍ အမျိုးအစား (၂)မျိူးရှိပြီး ဒေသမျိုးမှာ အချဉ်ဓာတ်ပိုမိုများကာ ကြာရှည်အထားမခံသောကြောင့် ထိုင်ဝမ်မျိုးများကို ပိုမိုစိုက်ပျိုးလာကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီပင်များကို မိုးကုန်ကာလများမှ စတင်စိုက်ပျိုးကြပြီး (၄) လအကြာတွင် ခူးဆွတ်နိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ စတော်ဘယ်ရီပင်များသည် နေရောင်ခြည်နှင့် အစိုဓါတ်အား အထူးနှစ်ခြိုက်သော်လည်း ရေဝပ်သောမြေများတွင်မူ ကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းနိုင်ခြင်းမရှိကြောင်းကိုလည်း သိရှိရပါသည်။

            စတော်ဘယ်ရီသီးတွင် ဗီတာမစ်စီနှင့် ဆာလီဆီလစ်အက်ဆစ်(Salicylic Acid) ဒြပ်စင်များ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပါသည်။ ထိုအက်စစ်သည် အာရုံကြောကိုက်သော ရောဂါများသာမက အဆစ်နှင့် ပတ်သက်သော အဆစ်ရောင်ရောဂါနှင့် ဂေါက်ရောဂါတို့ကိုလည်း သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်ကြောင်း  သိရှိရပါသည်။ အသီးတင်မက စတော်ဘယ်ရီအရွက်ကို လက်ဖက်ရွက်ကဲ့သို့ ဖျော်သောက်ပေးရုံဖြင့်လည်း အာဟာရဓာတ်များရရှိနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

           များမကြာမီအချိန်တွင် စတော်ဘယ်ရီသီးများကို ကလော-တောင်ကြီးလမ်းတစ်လျှောက်နှင့် တောင်ကြီး-ဟိုပုံးလမ်းတစ်လျောက် လှိုင်လှိုင်ရောင်းချနေသည်ကို တွေ့ရှိနိုင်မည်ဖြစ်ပြီး အချို့လက်ကားသစ်သီးဒိုင်များမှလည်း မြန်မာပြည်အနှံ့ပို့ဆောင်ရောင်းချကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

           ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလဒုတိယပတ်တွင် ရှမ်းတောင်ကုန်စိမ်းသီးနှံများတွင် သီးနှံအမျိုးအစားအလိုက် ကုန်စည်ဝင်‌ရောက်မှု့မတူညီသလို ဈေးနှုန်းဈေးကွက်အတက်အကျကြမ်းသည့်ကာလတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။

           ရှမ်းတောင်ခရမ်းချဉ်မှာ ဈေးနှုန်းအလှုပ်ခတ်ဆုံးသီးနှံဖြစ်သည်။ ဈေးကုန်ဝင်များ၍ ဈေးကျလျင်လည်း ၅၀၀ကျပ် ၆၀၀ကျပ်ဝန်းကျင်မှ ယခုကုန်စည်ဝင်ရောက်မှုနည်းချိန် အမြင့်ဈေး ရှယ်သီး ၆၈၀၀ကျပ်၊ ရှယ်သီး ၆၅၀၀ကျပ်နှင့် အသေးဆိုဒ်၆၀၀၀ကျပ်ဖြင့်ရောင်းဝယ်နေ‌ကြောင်းသိရသည်။ ကုန်စည်ရှားပါးသဖြင့် ရှမ်းတောင်ဒေသဈေးကွက်တွင် တင်ပို့‌ရောင်းချကြရာ တစ်ပိဿာ ၈၀၀၀ ကျပ်နှင့် ၈၅၀၀ကျပ်ဈေး‌ပေါက်နေရာ ကုန်သည်ဈေးကွက်သို့ ကုန်စည်ဝင်ရောက်မှု့ နည်းပါးရခြင်း ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။ ပွင့်လင်းရာသီ အောက်မြန်မာပြည် ခရမ်းချဉ်ထွက်ပေါ်လျင် ဈေးပြန်ကျလာနိုင်ကြောင်း ကုန်သည်ဈေးကွက်မှသိရှိရပါသည်။

          ကျန်ကုန်စိမ်းသီးနှံများတွင် ဂေါ်ဖီမကျပဲ ၂၇၀၀/၃၀၀၀ကျပ်၊ ပန်းပွင့် ၃၀၀၀ကျပ်ဈေးပေါက်နေပါသည်။ မုံညင်းများ ၄၀၀၀ကျပ်၊ ဘိုစားပဲမှာ ဈေးကျလာပြီး ရှယ်၂၀၀၀နှင့် အလတ်စ ၁၈၀၀၊ ရွှေပဲ ၁၃၀၀၀ကျပ်၊ ခရမ်းသီး ၃၅၀၀ကျပ်၊ ငြုပ်ပွ၉၀၀၀ကျပ်မှ၁၁၀၀၀ဈေးမာနေဆဲဖြစ်ပါသည်။

          ကုန်စိမ်းသီးနှံဈေးကွက်၏ သဘောသဘာဝအရ ကုန်စည်အဝင်းနည်း၍ ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ရှိသည့်အချိန်အခါ သီးနှံရာသီချိန် ကုန်ဆုံးခါနီးကုန်ဝင်ပါးချိန်နှင့် ရှမ်းတောင်ဒေသ၏ ပွဲတော်ရာသီများတွင့် တောင်သူတို့၏ ဓလေ့အရ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် အ‌ရောင်းအဝယ်ပါးတတ်သည့်သဘောကြောင့် ဈေးကွက်လိုအပ်ချက်ပြည့်မှီနိုင်မှု့နည်းပါးနိုင်သေးကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

              ၂၀၂၄ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် အာလူးသီးနှံကုန်စည်ဝင်‌ရောက်မှုနည်းပါးနေဆဲဖြစ်ပါသည်။ အားလူးကြော်ဈေးကွက်အကိုက် အကြီးဆိုဒ်များဖြစ်သည့် မားကစ်     S₁  S₂ ဆိုဒ်များ မျက်နီ S₁  S₂ ကုန်ဝင်မရှိသလောက်ဖြစ်နေပြီး ဝင်လာသောအကြီးဆိုဒ်များသည်လည်း ဈေးကွက်တွင်ရောက်မလာဘဲ အကြော်လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်ထားသော ပွဲရုံဂိုထောင်များမှတဆင့် တိုက်ရိုက်တင်ပို့ခြင်းကြောင့် ဈေးနှုန်း ၈၅၀၀ပေါက်သော်လည်း ကုန်စည်သည်ဈေးကွက်တွင် ပြတ်လပ်နေကြောင်းသိရသည်။

               ဒေသသုံးအလတ်ဆိုဒ်များဖြစ်သည့် S₁ OK ၇၀၀၀၊ OK ၆၈၀၀A₁ ၅၅၀၀နှင့် A₁ဆွဲ၅၂၀၀ဈေးပေါက်နေပြီး ဂေါ်လီဆိုဒ်မှ၂၅၀၀/ ၃၀၀၀ဖြင့် ဈေးကွက်တွင်ဖြန့်ဖြူးရောင်းဝယ်နေကြောင်း ပွဲရုံလုပ်ငန်းရှင်များထံမှသိရှိရပါသည်။ကုန်စည်လက်ကျန်ရှိသော တောင်သူများကလည်း ပွဲရုံသို့မပို့ဘဲ ဈေးနှုန်းပိုရသောဒေသဈေးကွက်သို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချနေကြသဖြင့် အသေးဆိုဒ် အလတ်ဆိုဒ်များ ဈေးနှုန်းပိုမိုလာပါသည်။ပွင့်လင်းရာသီ ကုန်ထုတ်လမ်းများကောင်းလာပြီး အာလူးပေါ်ချိန်တွင် ဈေးပြန်ကျလာနိုင်ကြောင်းလေ့လာသုံးသပ်ရကြောင်းသိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)