ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

             ပခုက္ကူမြို့တွင် ကုန်စိမ်းသီးနှံ ဟင်းသီးဟင်းရွက်သီးနှံဈေး အချို့ဈေးကောင်းနေပြီး ခရမ်းချဉ်သီးဈေးနှုန်းမှာ မြင့်တက်နေကြောင်း၊ ယခုမေလအတွင်း တစ်ပိဿာလျှင်(၆၀၀)ကျပ်မှ (၉၀၀)ကျပ်အထိ သီးနှံအရည်အသွေးအလိုက် ဈေးအမျိုးမျိုးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ယခင်ဧပြီလအတွင်းတွင် တစ်ပိဿာလျှင်(၂၀၀)ကျပ်မှ(၄၀၀)ကျပ်အထိ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခုမေလဆန်းမှစ၍ ခရမ်းချဉ်သီးများ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခဲ့ပါကြောင်း၊ ဈေးတက်လာရခြင်းမှာ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ရှမ်းပြည်အင်းလေးဘက်မှ ခရမ်းချဉ်သီးများအဝင်များ၍ ဒေသတွင်း ကိုင်းကျွန်းခရမ်းချဉ်သီးများ အထွက်နည်းသွားပြီး ဝယ်ယူစားသုံးမှုမှာလည်း နည်းပါလာကြောင်း၊ ဝယ်ယူစားသုံးသူများအနေဖြင့် အခွံထူပြီးအထားခံသော ရှမ်းသီးများကိုသာ သုံးစွဲမှုများခြင်းတို့ကြောင့် ခရမ်းချဉ်သီးဈေးမှာ ယခင်လထက် တစ်ပိဿာလျှင်(၄၀၀)ကျပ်ခန့် မြင့်တက်လာကြောင်း၊ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ရှမ်းပြည်တောင်ကြီး/အင်းလေးမှ ခရမ်းချဉ်သီးများ နေ့စဉ် ပိဿာ (၂၀)ဝင်ဆံ့ သေတ္တာ အလုံး(၂၀၀) ပိဿာ(၄၀၀၀)ခန့် ဝင်ရောက်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း ကုန်စိမ်းသီးနှံ ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်မှ တစ်ဆင့်သိရှိရသည်။

DOCA(မကွေး)

           ဘုရားကျောင်းကန်များတွင် ဘုရားပန်းလှူသည့်အခါ သပြေပန်းကို အများဆုံး ကပ်လှူလေ့ရှိကြပြီး လက်ရှိပြည်တွင်းပန်းဈေးကွက်တွင် မြန်မာသပြေဟုခေါ်သည့် အောင်သပြေညွန့်အပြင် သပြေငုတ်၊ အညွန့်လေးများ ရဲရဲတောက်လှနေသော အာဆီယံသပြေအစရှိသည့် သပြေပန်းမျိုးစုံကလည်း သူ့ ဈေးကွက်နှင့်သူ နေရာယူလျှက် ရှိပါသည်။

           သပြေပင်ကို ရာသီမရွေးစိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး ရေကြိုက်သည့်အပင်အမျိုးအစားလည်းဖြစ်ကာ နှစ်ရှည်ပင်အမျိုးအစားလည်း ဖြစ်ပါသည်။ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် အခြားသီးနှံများစိုက်ပျိုးရာတွင် အကျိုးအမြတ်ရရှိရန် မသေချာသော်လည်း သပြေပန်းပင်သည် မိုးများပြီးရေဝပ်သည့် ဒဏ်ကိုခံနိုင်ရည်ရှိပြီး ရာသီဥတုပူပြင်းသည့်ဒဏ်ကိုလည်း ခံနိုင်ရည်ရှိသဖြင့် စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးသင့်သော အပင်လည်းဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် သပြေစိုက်ပျိုးသူများ အပြိုင်ရိတ်သိမ်းသောကြောင့် ဈေးကွက်အတွင်း ရောင်းလိုအားများလျှင်လည်း ဈေးကောင်းသည့်အချိန််ထိ စောင့်ဆိုင်းနိုင်သည့် နှစ်ရှည်သီးနှံပင်လည်း ဖြစ်သည်။ လက်လီဈေးကွက်တွင် ပင်စည်ကြီးထွားမှုအလိုက် ဈေးကောင်းရပြီး မကွေးမြို့တွင် သပြေ ငုတ်အကြီးတစ်ငုတ်လျှင် (၂၀၀ဝိ/-) မှ (၃၀ဝဝိ/-)ကြား ၊ အလတ်ငုတ်တစ်ငုတ်လျှင် (၁၅၀ဝိ/-) ၊ အသေး ငုတ်တစ်ငုတ်လျှင် (၇၀ဝိ/ မှ ၈၀ဝိ/ ) ကြား လက်လီရောင်းချလျှက် ရှိပါသည်။ သပြေပန်းများကို  မင်းဘူးမြို့နယ် ကျောက်တန်းကျေးရွာဘက်မှလည်းကောင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပုပ္ပါးဘက်မှလည်းကောင်း ဝင်ရောက်လျှက်ရှိပြီး ဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်သွက်လျှက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

DOCA(မကွေး)

          စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)၊ နမ့်ဆန်တာဝန်ခံရုံးမှ ဝန်ထမ်းများသည် (၁5.5.၂၀၂၂)ရက်နေ့တွင် နမ့်ဆန်မြို့၊ ရပ်ကွက်(3)နေ ဦးမြတ်မောင်၏ အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းနေသည့် လက်ဖက်စိုက်ခင်းသို့ သွားရောက်ကွင်းဆင်း လေ့လာခဲ့ကြပါသည်။

          ဦးမြတ်မောင်၏ ပြောပြချက်အရ လက်ဖက်စိုက်ဧက(8)ဧကရှိပြီး စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး မိသား စုဝင်ငွေရရှိ၍ အဆင်ပြေကြောင်း၊ လက်ဖက်ကို မိဘလက်ဆင့်ကမ်းစိုက်ပျိုးပြီး မိရိုးဖလာ စိုက်ပျိုးနည်းကိုသာ အသုံးပြုစိုက်ပျိုးကြောင်း သိရှိရပါသည်။ လက်ဖက်မျိုးမှာ တရုတ်မျိုး၊ အာသံမျိုးနှင့် အင်ဒိုချိုင်းနားမျိုးဟူ၍ (၃)မျိုးရှိပြီး ဦးမြတ်မောင်မှာ အာသံမျိုးကိုသာ စိုက်ပျိုးကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ၎င်း၏ ပြောကြားချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံရှိလက်ဖက်ခြံအများစုမှာ အာသံမျိုးကိုအဓိကထားစိုက်ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          လက်ဖက်များသည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်ပေ မြင့်လေလက်ဖက်၏အရည်အသွေး ပိုကောင်းလေဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်ပေ ၅၀၀၀ကျော်ရှိးသည့် နမ့်ဆန်ဒေသမှထွက်ရှိသည့် လက်ဖက်မှာလည်း အရည်အသွေးကောင်းမွန်သည့် လက်ဖက်အမျိုးအစားထဲတွင်ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါ သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အမြင့်နှင့် မြေဆီလွှာချဉ်ငံကိန်းပါဝင်မှုပမာဏ အနည်းအများကြောင့် လက်ဖက်အရသာနှင့် အရည်အသွေးအသင့်အတင့်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

      လက်ဖက်ပင်မှရှိသောမျိုးစေ့မှတဆင့် အပင်ပေါက်လေးများပျိုး၍ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးကြပါသည်။ လက်ဖက်မျိုးစေ့ကိုခူးစွတ်ပြီး (၇)ရက်တစ်ပတ်လောက်ထားပြီးပျိုးထောင်ပြုစုကြပါသည်။ ရရှိလာသော ပျိုးပင်ငယ်လေးများကို စိုက်ပျိုးပြီး လက်ဖက်ပင်(၂)နှစ်သားအရွယ်တွင်စတင်၍ အနည်းငယ်ခူးဆွတ် ရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ လက်ဖက်ကိုလည်းမိုးလွတ်ရွှေဖီဦးနှင့် မိုးမလွတ်သည့်ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် ဆိုပြီးနှစ်မျိုးရှိကြောင်းသိရှိရပါသည်။ မိုးလွတ်ရွှေဖီလက်ဖက်ကို (၃)လပိုင်းအကုန် (၄)လပိုင်းတွင်ခူးဆွတ်ပြီး ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့်ကို (၅)လပိုင်း(၉)လပိုင်းထိခူးဆွတ်ရကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် အရွက်များကို မိုးကြောင့်လက်ဖက်စို ပြုလုပ်ကြပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ရွှေဖီလက်ဖက်မှာ ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် လက်ဖက်ထက်ဈေးပိုရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ တစ်နှစ်ပတ်လျှင် ပျမ်းမျှ ပိဿာချိန်(1000၀)လောက်ရရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။ အရွက်စိမ်း ရွှေဖီတစ်ပိဿာ (၁၆၀၀)ကျပ်ရရှိပြီး ခက်ကန့်(သို့)ခါးကန့် တစ်ပိဿာလျှင်(၇၀၀)ကျပ်ရရှိကြောင်း နှင့်လက်ဖက် ကုန်ကြမ်း မည်မျှပင်ကောင်းနေပါစေ လက်ဖက်ကုန်ကြမ်းထုတ်လုပ်မှုအပိုင်းတွင် နည်းစနစ်မမှန်လျှင် လက်ဖက် အရည်အသွေး ကျဆင်းနိုင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ထွက်ရှိလာသည့် လက်ဖက်အညွန့်လေးများဖြင့် လက်ဖက်စို၊ Black Tea နှင့်Green Tea အဖြစ်သို့ပုံစံမျိုးများဖြင့် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးရောင်းချသုံးစွဲကြပြီး Black Tea နှင့်Green Teaများကို ပေါင်းလှန်းခြောက်၊ လက်လှော်ခြောက်နှင့် စက်လှော်ခြောက်ဟူသော နည်းစနစ်များဖြင့် ပြုလုပ်ကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ယခုအချိန်တွင်နမ့်ဆန်ဒေသ၌ 60% လောက်က လက်ဖက်ကိုသာ အဓိကထားစိုက်ပျိုးကြကြောင်းနှင့် ထွက်ရှိသည့်လက်ဖက်စိုနှင့် လက်ဖက်ခြောက်များကို တံဆိပ်မျိုးစုံအမယ်မျိုးစုံဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားသို့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ရှမ်း)

           စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကလေးခရိုင်၊ လှိုင်သာယာရပ်ကွက်တွင် ကြက်ဟင်းခါးသီးပင်များအား မိုးဦးကျကာလတွင် စိုက်ပျိုးခြင်းအားဖြင့် အပိုဝင်ငွေရလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

       “ဒီမှာက ကြက်ဟင်းခါးသီးပင် မိမိအိမ်နောက်ဖေး၊ ကြက်ခြံအနီးတွင်စင်ထောင်ကာစိုက်ကြတယ်။ တစ်ပတ်မှာ နှစ်​ကြိမ်လောက်အသီးဆွတ်လို့ရပါတယ်၊ တစ်ခါဆွတ်ရင် ရောင်းတန်းဝင် ကြက်ဟင်းခါးသီး ( ၅  ) ပိဿာမှ ( ၁၀ ) ပိဿာ ဝန်းကျင်ခန့်အထိရရှိပြီး အိမ်နားပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ကုန်စုံဆိုင်တွေကို ရောင်းပေးတယ်။ ဖောက်သည်ယူမယ်ဆို တစ်ပိဿာကို ၁၁၀၀ ကျပ်နဲ့ ရောင်းပေးတယ်။ လက်လီဈေးနှုန်းအနေဖြင့် တစ်ပိဿာလျှင် ၁၅၀၀ ကျပ်နှင့် ရောင်းရပါတယ်” လို့ ကြက်ဟင်းခါးသီး စိုက်ပျိုးရောင်းချသူ ဒေါ်သိန်းနုကပြောသည်။

         ဒေသခံများအနေဖြင့် မိမိခြံဝန်းနေရာလွတ်များတွင် အဆိုပါ ရာသီစာသီးနှံစိုက်ပျိုးခြင်းအနေဖြင့် တစ်ရာသီလျင် ( ၁၀ ) သိန်းမှ ( ၁၅ ) သိန်း ဝန်းကျင်ခန့်အထိ ဝင်ငွေရရှိပြီး မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူပြုလျက်ရှိကြောင်း၊ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရန်စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်တက်လျက်ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)        

            ကယားပြည်နယ်၏ ရိုးရာအစားအစာတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဒေသထွက်ပစ္စည်းများဖြင့်သာ ပြုလုပ်ထားသည့် ကယားရိုးရာ ဝက်အူချောင်းမှာ နာမည်ကြီးလှပါသည်။ ကယား ဝက်အူချောင်းကို ကယားလူမျိုးစုများ မရှိမဖြစ် အသုံးပြုသည့်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ် ဒေသထွက် မက်ခါသီး ၊ တောင်ပေါ်ငရုတ်သီး၊ တောင်ပေါ်ဝက်သား၊ ဝက်အူတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့် ရိုးရာအစားအစာ တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ဝက်အူအစစ်ဖြင့် အရသာရှိရှိ ကင်ထားပြီး ဓာတုဆေး လုံးဝမပါဘဲ လေလုံအောင် သေချာထုတ်ပိုးထားသဖြင့် တစ်ပတ်ခန့် အထားခံကြောင်း ၊ မိသားစုစားသုံးရန်၊ လက်ဆောင်ပေးရန်အဖြစ် လှပခေတ်မှီသောထုပ်ပိုးမှုဖြင့် ပြုလုပ်ထား၍ အသင့်စားသုံးနိူင်သော ကယားဝက်အူချောင်းကို အခြားမြို့များသို့လည်း တင်ပို့ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း ၊ ယခုလက်ရှိ ဈေးကွက်အတွင်း ကယားဝက်အူချောင်း ဈေးနှုန်းမှာ (၂၀) ကျပ်သားလျှင် (၈၀၀၀) ကျပ် ၊ (၂၅) ကျပ်သားလျှင် (၁၀၀၀၀) ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချလျှက်ရှိပြီး ယခင်နှစ် ကယား ဝက်အူချောင်း (၂၀) ကျပ်သားလျှင် (၅၀၀၀) ကျပ် ၊ (၂၅) ကျပ်သားလျှင် (၈၀၀၀) ကျပ် ဈေးသာရှိခဲ့ကြောင်း ၊ ဈေးနှုန်း အနည်းငယ် တက်လာရခြင်းမှာ ကုန်ကြမ်းဖြစ်သည့် ဝက်သားဈေးနှုန်းမှာ ယခင်နှစ် ဝက်သား တစ်ပိဿလျှင် (၉၀၀၀) ကျပ် ဈေးမှ ယခုနှစ် ဝက်သားတစ်ပိဿလျှင် (၁၃၀၀၀) ကျပ် ဈေးထိ မြှင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဝက်အူချောင်း ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးထံမှ သိရပါသည်။

DOCA(ကယား)