Main menu

ဗီယက်နမ်-အယ်လ်ဂျီးရီးယား- နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေးအတွက် မောင်းနှင်အားအသစ်

Powered by Drupal

     ဗီယက်နမ်နှင့်အယ်လ်ဂျီးရီးယားနှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ပြီး တိုးတက်မှုတွန်း အားရှာဖွေရန် လုပ်ဆောင်နေသည့်အချိန်တွင် ၀န်ကြီးချုပ် Pham Minh Chinh ၏ အာဖရိကနိုင်ငံ သို့ တရားဝင်ခရီးစဉ်သည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမူဘောင်ကို ပြီးပြည့်စုံအောင်ကူညီပေးခြင်း၊ ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုများဖန်တီးရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ပိုမို ခိုင်မာထိရောက်သော နည်းလမ်းဖြင့်မြှင့်တင်ရန် မျှော်လင့်ပါသည်။

     သံတမန်ဆက်ဆံရေး (၁၉၆၂-၂၀၂၅) ထူထောင်ပြီးနောက် ဆယ်စုနှစ်ခြောက်ခုကျော်ကြာ ဗီယက်နမ်နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတို့သည် စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွင် သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုများရရှိခဲ့သည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု သည် ခိုင်မာအားကောင်းလာခဲ့ပြီး ပို့ကုန်ဖွဲ့စည်းပုံကိုလည်းချဲ့ထွင်ကာ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ၎င်းတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ အောင်မြင်မှုသင်္ကေတအဖြစ် ရှုမြင် ပါသည်။ ဗီယက်နမ်အကောက်ခွန်ဌာန၏ အဆိုအရ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသည် တစ်နှစ်လျှင် ပျမ်းမျှအမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၈၀ နီးပါးရှိပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် တွင် စံချိန်တင်အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၄၁ သန်းအထိရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တစ်နှစ်တည်း၏ ပထမ ၁၀ လတွင် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၇၂ သန်းခန့်ရှိပြီး တစ်နှစ် ထက် တစ်နှစ် ၁၉၅% တိုးမြင့်လာခဲ့သည်။ ယင်းတို့အနက် ဗီယက်နမ်၏ ပို့ကုန်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၆၅ သန်း ရှိပြီး အယ်လ်ဂျီးရီးယားမှ တင်သွင်းမှုမှာ ကန်ဒေါ်လာ ၇ သန်းခန့်ရှိသည်။

   ဗီယက်နမ်သည် ကော်ဖီ၊ သီဟိုဠ်စေ့၊ ငရုတ်ကောင်း၊ ပင်လယ်စာ၊ ဓာတုပစ္စည်း၊ ဖိနပ်၊ အဝတ်အထည်နှင့် စတီးလ်တို့ကို အယ်လ်ဂျီးရီးယားသို့ အဓိကတင်ပို့သည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားသည် ကွန်ပျူတာများ၊ အီလက်ထရွန်နစ်ထုတ်ကုန်များနှင့် အစိတ်အပိုင်းများ၊ ကာရိုမှုန့်၊ ကြက်ခြေထောက်နှင့် တိရစ္ဆာန်အစာများကို ဗီယက်နမ်သို့တင်ပို့သည်။

    ဗီယက်နမ်နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတို့သည် ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် မကြာသေးမီက အသစ်မွမ်းမံပြင် ဆင်ထားသော နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ နှစ်နိုင်ငံသည် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတွင် ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ရှာဖွေရေးနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို တိုးချဲ့ခဲ့သည်။

    Petrovietnam Exploration Production Corporation (PVEP)၊ အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားရေနံကုမ္ပဏီ Sonatrach နှင့် ထိုင်းရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီ PTT Exploration and Production (PTTEP) တို့အကြား ဖက်စပ်လုပ်ငန်းကို ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် စတင်တည် ထောင်ခဲ့ ပါသည်။ Ouargla ပြည်နယ်၏ တောင်ဘက်ကီလိုမီတာ ၆၀၀ ကျော် အကွာအဝေးရှိ Hassi Messaoud ရှိ Bir Seba နယ်ပယ်တွင် လည်ပတ်နေသော ရေနံဘား ၇ သန်းကျော်၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ် သြဂုတ်လမှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကုန်အထိ ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ်စီးဆင်းမှုဖြစ်သည်။ ၂၀၂၅ အစောပိုင်းတွင် နေ့စဉ်ထွက်ရှိမှုမှာ ပျမ်းမျှစည်ပေါင်း ၁၇၅၀၀ မှ ၁၈၀၀၀ ဝန်းကျင်ဖြစ်သည်။

      အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဗီယက်နမ်သံအမတ်ကြီး Tran Quoc Khanh က အယ်လ် ဂျီးရီးယားသည် အာဖရိကတွင် ဗီယက်နမ်၏ အဓိကကုန်သွယ်ဖက်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အလေးအနက် ပြောကြားခဲ့သည်။ နှစ်ဘက်စလုံး၏ အားသာချက်များနှင့် အလားအလာများနှင့် အတူ နှစ်နိုင်ငံသည် အချင်းချင်း ကောင်းမွန်စွာဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ အာဖရိက၏အကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သော အယ်လ်ဂျီးရီးယားသည် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ အရွယ်အစားထက် ရှစ်ဆနီးပါးရှိပြီး စွမ်းအင် နှင့် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများအတွက် အလားအလာများစွာရှိသော အာဖရိကတိုက်သို့ တံခါးပေါက် တစ်ခုဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုး ရေးနှင့် အရည်အသွေးမြင့် ကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့ရာတွင် အားကောင်းသည့် စွမ်းဆောင်ရည်များ ရှိပါသည်။ ဗီယက်နမ်သည် အရှေ့တောင်အာရှနှင့် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသသို့ ဝင်ရောက်ရန် အယ်လ် ဂျီးရီးယားအတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် တံတားတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။

      သို့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အထူးသဖြင့် စီးပွားရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများတွင် အတားအဆီးများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ ပထဝီဝင်အကွာအဝေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင် ရေးကုန်ကျစရိတ်များသည် ကုန်ပစ္စည်းများ ရွေ့လျားမှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။ နှစ်နိုင်ငံလုံး ရှိ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် အချင်းချင်း၏တရားဥပဒေဘောင်များ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပတ်ဝန်းကျင် နှင့် စျေးကွက်လိုအပ်ချက်များဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များ ချို့တဲ့နေပါသည်။ ဘာသာစကား ကွဲပြားမှု၊ စီးပွားရေးယဉ်ကျေးမှု၊ တရားဥပဒေစနစ်များနှင့် နည်းပညာစံနှုန်းများသည် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုအတွက် အဟန့်အတားများရှိနေသေးသည်။

     အယ်လ်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံမှ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် Hoang Duc Nhuan က နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် နှစ်နိုင်ငံစီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်မှု ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များ ဖွင့်လှစ်ပေးထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ဗီယက ်နမ်နှင့် အယ်လ်ဂျီးရီးယားတို့သည် အာဖရိက၊ အာရှနှင့် အခြားနိုင်ငံများရှိ စျေးကွက်များသို့ ရောက် ရှိချဲ့ထွင်ကာ ပိုမိုကြီးမားသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ရန် အလား အလာကောင်းများရှိသည်။

   သို့သော်လည်း နှစ်ဖက်စလုံးသည် ၎င်းတို့၏ ဥပဒေမူဘောင်များကို မြှင့်တင်ရန်၊ ကုန်သွယ်မှု နှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မြှင့်တင်ရေးတို့ကို အားကောင်းလာစေရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံစလုံးတွင် ကျင်းပသည့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခမ်းအနားများတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ပိုမိုတက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် တွန်းအားပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုစည်းမျဉ်းများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမူဝါဒများ၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းများဆိုင်ရာ သတင်းအချက် အလက်များကို ပုံမှန်ဖြန့်ဝေရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။

      ဗီယက်နမ် စက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုဝန်ကြီးဌာနမှ ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးက နှစ်နိုင်ငံ ကိုယ်စား လှယ် အဖွဲ့များ ဖလှယ်ရေး တိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ကုန်သွယ်မှု မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများ အပါအဝင် အဆင့်အားလုံးတွင် ကိုယ်စားလှယ် ဖလှယ်ရေး တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သင့်ကြောင်း အကြံ ပြုခဲ့သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှု သဘောတူညီချက်ကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခြင်းနှင့် အဆင့်မြှင့် တင်ခြင်းတို့ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အယ်လ်ဂျီးရီးယား တောင်းဆိုချက်ကို မကြာမီ တုံ့ပြန်ရန် ဗီယက်နမ်ကအဆိုပြုခဲ့သည်။ ဆန်၊ ကော်ဖီ၊ ငရုတ်ကောင်း၊ ပင်လယ်စာ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်း၊ အထည်အလိပ်၊ ဖိနပ်၊ လျှပ်စစ်၊ အီလက်ထရွန်းနစ်နှင့် ဆောက်လုပ်ရေးသုံးပစ္စည်းများစသည့် ဗီယက်နမ်၏ အားသာချက်များရှိသည့် အာဖရိကဘက်မှ သွင်းကုန်များ တိုးမြှင့်ရန်လည်း အားပေး တိုက်တွန်းပါသည်။

     ဆက်လက်၍ ပရောဂျက်များတွင် PVEP ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို အယ်လ်ဂျီးရီးယား ဘက်မှ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် စျေးကွက်ချဲ့ထွင်ခြင်း သို့မဟုတ် အလားအလာရှိသော ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပရောဂျက်များအတွက် တိုက်ရိုက်ညှိနှိုင်းမှုများမှတဆင့် ရှာဖွေရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်ရေးဆိုင်ရာ အခွင့်အလမ်းများချဲ့ထွင်ရာတွင် Petrovietnam အား ပံ့ပိုးကူညီရန်လည်း မျှော်လင့်ပါသည်။

 Source: viet plus                                                             

DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)