ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏စီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာသတင်းများ

ဥရောပအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသတင်း

အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏အမဲသားတင်ပို့မှုကန့်သတ်ချက်များကြောင့်ဘရာဇီးလ်တို့၏အကျိုးဖြစ်ထွန်းခြင်း

၁။      အမဲသားတင်ပို့မှုများအပေါ် စောင့်ကြည့်နိုင်မည့်မှတ်ပုံတင်စနစ်အသစ်ကိုစတင်ကျင့်သုံးတော့မည်ဟု အာဂျင်တီးနားအစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန် ကြေငြာခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေများကို အာဂျင်တီးနားအစိုးရက ထုတ်ပြန်ကြေငြာပြီးနောက် အဆိုပါမှတ်ပုံတင်စနစ် ကျင့်သုံးမည့်မူဝါဒကို ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အခြေခံစားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုကို ရပ်တန့်ရန်အတွက် ပို့ကုန်ဆိုင်ရာတားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များအား အစိုးရက ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ်ချက်ဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် ပြည်တွင်းအသားဈေးနှုန်းများမှာ ပုံမှန် အခြေ အနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့ကြောင်း၊ အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ်မှု လုပ်ဆောင်ချက် များသည် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ၏ အသားတင်ပို့မှုအတွက် ဈေးကွက်နေရာ ပိုမိုရရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း လယ်ယာထွက်ကုန်ရောင်းဝယ်ရေးကုမ္ပဏီ Safras မှ ဈေးကွက်သုတေသနပညာရှင် Fernando Iglesias က သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့အမဲသားဈေးကွက်တွင် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံနှင့်အာဂျင်တီးနား နိုင်ငံတို့သည် အဓိကပြိုင်ဖက်များဖြစ်ကြပြီး တရုတ်နိုင်ငံဈေးကွက်သို့လည်း အမဲသား အမြောက်အများ တင်ပို့လျှက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး တည်ငြိမ်မှုရှိရန်အတွက် အာဂျင်တီးနားအစိုးရအနေဖြင့် မဟာ ဗျူဟာများရေးဆွဲ၍ ထိန်းချုပ်မှုများ လုပ်ဆောင်လျှက်ရှိပြီး အာဂျင်တီးနားအစိုးရ၏ ပို့ကုန်ကန့်သတ် ချက်များ ချမှတ်ကျင့်သုံးမှုသည်  ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ အမဲသားပို့ကုန်များအတွက် ဈေးကွက်အခွင့်အလမ်း များပိုမိုရရှိစေလျှက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အပြင် တရုတ်နိုင်ငံမှဝယ်ယူတင်သွင်းလျှက်ရှိသည့် အမဲသားဈေးကွက် တွင် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံအမဲသားပို့ကုန်များ ဈေးကွက်ပိုမိုရရှိကာ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အာရှနိုင်ငံ များသို့ တင်သွင်းနေသည့် အသားဈေးကွက်တွင်  အာဖရိကကြက်တုပ်ကွေးရောဂါ၏ ရိုက်ခတ်မှုများ လည်းဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း၊ကြက်တုပ်ကွေးရောဂါရိုက်ခတ်မှုကြောင့်ပြီးခဲ့သည့်ကာလများအတွင်း  အာဂျင် တီးနားနိုင်ငံမှ အသားများကို တရုတ်နိုင်ငံက အများအပြားဝယ်ယူတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အသားလိုအပ်ချက်မှာ လစဉ်မြင့်တက်လျှက်ရှိနေသဖြင့် အသားထုတ်လုပ်တင်ပို့နေသည့် မည်သည့်နိုင်ငံ မဆို တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းများဖြစ်ပေါ်နေကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(Brasilia စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

 

အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ၏ ဂျုံဈေးနှုန်းများကြောင့် ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ ဂျုံထုတ်လုပ်သူများ၏ စိတ်ဝင်စားမှု မြင့်တက်ခြင်း

၂။         ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံ ဂျုံဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ်များအေးစက်လျှက်ရှိနေသဖြင့် ပြည်တွင်းရှိ ဂျုံမှုန့် အသုံးပြုသည့်စက်ရုံများမှ ဝယ်ယူအသုံးပြုမှု မြင့်တက်လာစေရန် ဆွဲဆောင်မှုများ လုပ်ဆောင် လျှက်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းမှထွက်ရှိသည့်ဂျုံမှုန့်များသည် သယ်ယူပို့ဆောင်စရိတ်များနည်းပါးသော်လည်း အနည်းငယ်သာ ထုတ်လုပ်သဖြင့် ပြည်ပမှ တင်သွင်းသည့် ဂျုံမှုန့်များအပေါ်တွင်သာ အဓိကမှီခိုနေ ရကြောင်း၊ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံနိုင်ငံသို့  ဂျုံမှုန့်အဓိကတင်သွင်းလျှက်ရှိသည့်အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း ဂျုံမှုန့်ဈေးနှုန်းများ သိသာစွာမြင့်တက်လျှက်ရှိရာ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံရှိ ဂျုံမှုန့်ဈေးကွက်အပေါ်တွင်လည်း ရိုက်ခတ်မှုများရှိနေကြောင်း၊ ပြည်တွင်းဂျုံမှုန့် ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေမှုကြောင့် အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ၏ ဂျုံမှုန့်တင်ပို့မှုအား ထိခိုက်နိုင်မှုအပေါ်တွင်လည်း ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံဝယ်လက်များက စိုးရိမ်ပူပန်လျှက် ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(Brasilia စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့မှု ၃၅ % ပိုမိုတိုးတက်ခဲ့ကြောင့် USDA ကပြောကြားခြင်း

၃။         ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်ကာလတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ပြောင်းစေ့တန်ချိန် (၅၂၁၃၀၀) တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ပြောင်းစေ့အဓိကဝယ်လက်များဖြစ်သည့်မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၂၉၆၉၀၀)၊ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၁၁၇၁၀၀)၊ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံသို့တန်ချိန်(၈၉၂၀၀)၊ကိုလံဘီယာနိုင်ငံသို့တန်ချိန် (၇၁၁၀၀)နှင့် အီဂျစ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၅၈၂၀၀)တို့အား အသီးသီးတင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သီးနှံရာသီအတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံမှ ပြောင်းစေ့တန်ချိန် (၅၅၃၄၀၀)အားလည်း ရောင်းချထားပြီးဖြစ်ရာ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အဓိက ဝယ်လက်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၃၆၁၄၀၀)၊ ဂွါတီမာလာနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၁၃၆၇၀၀)၊ ပနားမားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၂၀၄၀၀)နှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၂၀၃၀၀)အား ရောင်းချထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ သင်္ဘောတင် ပြီးစီးမှု အနေ ဖြင့် ပြောင်းစေ့တန်ချိန် (၁.၉၁၅)သန်းရှိကြောင်း၊ ပြောင်းစေ့တင်ပို့မှုအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၅၆၁၆၀၀)၊ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၃၉၉၅၀၀)၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၂၈၇၄၀၀)၊ တောင် ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ တန်ချိန် (၁၈၃၈၀၀)နှင့် ကိုလံဘီယာနိုင်ငံသို့ တန်ချိန်(၉၄၆၀၀)တို့အား အသီးသီး တင်ပို့ခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(Brasilia စီးပွားရေးသံမှူး ပေးပို့သည့်သတင်း)

ကပ်ရောဂါကာလတွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများကို ပိုမို စားသုံး လာ ကြခြင်း

၄။      ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ ဈေးကွက်သုတေသနကုမ္ပဏီ  GfK စစ်တမ်းအရ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ် ရောဂါ ဖြစ်ပွားသည့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံ များကို ပိုမိုစားသုံးလာကြသော်လည်း  စားသုံးမှုသည် အာဟာရပညာရှင်များက လိုလားသည်အဆင့်သို့ မရောက်ရှိသေးကြောင်း၊၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ၌  ကပ်ရောဂါကြောင့် အလုပ်သမား အများစု အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှုံးခြင်း၊ နေအိမ်မှတစ်ဆင့် အလုပ်တာဝန်များ ဆောင်ရွက်ရခြင်းတို့ကြောင့် လက်လီအရောင်းဆိုင်များမှ  စားသောက်ကုန်များဝယ်ယူမှုသည် (၁၂%)တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း၊ အလား တူ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဝယ်ယူမှုသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် (၁၁%)၊သစ်သီးဝလံများဝယ်ယူမှု(၄%) တိုးတက်ခဲ့ကြောင်း၊ ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ အိမ်ထောင်စုက အများဆုံးဝယ်ယူကြသည့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် မှာခရမ်းချဉ်သီး၊မုန်လာဥနီနှင့်ကြက်သွန်နီတို့ဖြစ်ကြောင်း၊ သစ်သီးဝလံများတွင် ငှက်ပျောသီး၊ ပန်းသီးနှင့် လိမ္မော်သီးများကို အများဆုံးဝယ်ယူကြသော်လည်း ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံရှိ အိမ်ထောင်စုများအနေဖြင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့် သစ်သီးဝလံများစားသုံးမှုသည် အလွန်နည်းပါးနေသေးကြောင်း၊ သို့ဖြစ်၍ ဘယ်လ် ဂျီယံနိုင်ငံ၊ ဖလန်းဒါးဒေသအစိုးရ၏ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့်ရေထွက်ပစ္စည်းဈေးကွက်ဗဟိုဌာန (VLAM) က ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ပြည်သူများအား ဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီးဝလံများ ပိုမိုစားသုံးရေး အားပေး လှုံ့ဆော်သည့်အစီအစဉ်သစ်တစ်ရပ်ကို ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ရာ ကုလသမဂ္ဂ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ် ရိက္ခာအဖွဲ့(FAO)က ၂၀၂၁ ခုနှစ်အား နိုင်ငံတကာဟင်းသီးဟင်းရွက်နှင့်သစ်သီးဝလံနှစ်အဖြစ် ကြေငြာ ခဲ့မှုအရ အပင်ထွက်စားသောက်ကုန်များ စားသုံးမှုမြှင့်တင်ရေး အားပေးခြင်းကို ယင်းအစီအစဉ်တွင် ထည့်သွင်းခြင်းသာမက ဘယ်လ်ဂျီယမ်နိုင်ငံတစ်ဝန်း ပြင်သစ်ဘာသာနှင့် ဒတ်ချ်ဘာသာစကားတို့ဖြင့် ထုတ်လွှင့်သည့် ရုပ်မြင်သံကြားအစီအစဉ်များ၌ ကြော်ငြာခြင်းကိုလည်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများမှခရီးသွားများ အီးယူနယ်မြေအတွင်း ဝင်ရောက်မှုဆိုင်ရာကန့်သတ်ချက်များကို ဖြေ လျှော့ပေးရန် ဥရောပကော်မရှင်ကအဆိုပြုခဲ့ခြင်း

၅။      အီးယူနယ်မြေအတွင်း၌ ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ရန် အီးယူပြင်ပနိုင်ငံသားများအတွက် ချမှတ်ထားသည့် မလိုအပ်ဘဲခရီးသွားခြင်းများ(non- essential travel) ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားမှုများကို ဖြေလျှော့သွားရေး အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို ဥရောပကော်မရှင်က အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများထံသို့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလဆန်းတွင် တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပြုချက်များတွင်  ဥရောပ ဆေးဝါးအေဂျင်စီ (European Medicines Agency-EMA)မှခွင့်ပြုထားသည့်ကာကွယ်ဆေး(သို့)ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ကာကွယ်ဆေး တစ်မျိုးမျိုးကိုထိုးနှံပြီးကြောင်း အထောက်အထားပြနိုင်သည့် အီးယူပြင်ပနိုင်ငံသားများကို အီးယူနယ်မြေ အတွင်း  ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုသွားရန်၊ အီးယူနယ်မြေသို့ non essential travel ဝင်ရောက်ခွင့်ပြု ထားသည့်နိုင်ငံစာရင်းကိုရောဂါကူးစက်မှုအပေါ်မူတည်၍တိုးမြှင့်ခွင့်ပြုသွားရန်နှင့် ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲ တွေ့ရှိလာပါက အရေးပေါ်ထိန်းချုပ်မှုစနစ် (Emergency Brake)ထားရှိသွားရန်တို့ပါဝင်ကြောင်း၊ယင်း အဆိုပြုချက်အရ အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသို့မဝင်ရောက်မီ အနည်းဆုံး(၁၄)ရက်ကြိုတင်၍ အီးယူ က တရားဝင်ခွင့်ပြုသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို ထိုးနှံပြီးသူများအား အီးယူအတွင်းသို့  ခရီးသွားလာခွင့်ပြုသွားရန်ဖော်ပြထားကြောင်း၊ အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် Negative PCR Test နှင့် Quarantine လိုအပ်ချက်ကို ဖြေလျှော့ပေးမည်ဆိုပါက အီးယူပြင်ပမှ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးသည့် ခရီး သည်များကိုလည်း အလားတူဖြေလျှော့ပေးမည်ဟုဆိုကြောင်း၊အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား တပြေးညီ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် ဥရောပကော်မရှင်မှ အဆိုပြုထားသည့် European Digital Green Certificate ကို ဇွန်လကုန်တွင် အတည်ပြုနိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း၊ ယင်းလက်မှတ်ကို လက်တွေ့ ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းမရှိသေးမီ အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများမှ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးစီးကြောင်းလက်မှတ်များ တင်ပြလာပါက အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် မိမိနိုင်ငံ၏ဥပဒေအတိုင်းစိစစ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင် အီးယူနယ်မြေအတွင်းသို့  non- essential travel အဖြစ်ဝင်ရောက်ခွင့်ကို နိုင်ငံ(၇)နိုင်ငံအား ခွင့်ပြုထား ကြောင်း၊အဆိုပါနိုင်ငံများမှာဩစတြေးလျ၊နယူးဇီလန်၊ရဝမ်ဒါ၊ စင်ကာပူ၊တောင်ကိုရီးယားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံ (အပြန်အလှန်ခွင့်ပြုရန်ညှိနှိုင်းဆဲ)တို့ဖြစ်ကြောင်း၊ non- essential travel ခွင့်ပြုသည့် နိုင်ငံများစာရင်းကို သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံ၏ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ အီးယူက ဆုံးဖြတ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုအစီအစဉ်များ၏ အပြုသဘောသက်ရောက်မှုများရှိလာသဖြင့် non- essential travel ခွင့်ပြုသည့် နိုင်ငံများစာရင်းအတွက်  စံနှုန်းများကိုပြင်ဆင်ရန် ဥရောပကော်မရှင်က အဆိုပြုထား ကြောင်း၊ ခွင့်ပြုမည့်နိုင်ငံကို တိုးမြှင့်သတ်မှတ်ရာတွင်  (၁၄)ရက်အတွင်း ရောဂါကူးစက်သူအရေအတွက် သတ်မှတ်ချက်အား(၂၅)ဉီးမှ(၁၀၀)ဉီးသို့ တိုးမြှင့်၍ နှစ်ပတ်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်သုံးသပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊

သို့ရာတွင်  အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများ၌ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲကြောင့် အရေးပေါ် အခြေအနေဖြစ်လာပါက ၎င်းနိုင်ငံနှင့်အီးယူအကြားအပြန်အလှန်ခရီးသွားလာမှုများကိုယာယီဆိုင်းငံ့နိုင်သည့်အရေးပေါ်ထိန်းချုပ်မှု စနစ်(Emergency Brake Mechanism )ကို ထားရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မဖြစ်မနေအကြောင်းကိစ္စဖြင့် ခရီး သွားလာမှုများ(Essential travel)အတွက်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများမှာမူပြောင်းလဲခြင်းမရှိဘဲ ၎င်းတို့အနေ ဖြင့် ကာကွယ်ဆေး အပြည့်အဝထိုးနှံပြီးခြင်းမရှိစေကာမူ အီးယူနယ်မြေသို့ ခရီးသွားလာနိုင်ကြောင်း၊ ကော်မရှင်၏ အဆိုပြုချက်ကို အီးယူအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား ဆက်လက်ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊မေလကုန်တွင် အတည်ပြုနိုင်ရန်မျှော်လင့်ထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

 

လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံတွင် သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာဖြင့် လယ်သမားများနှင့် ဝိုင်စပျစ်စိုက်ပျိုးသူများ အား ကူညီပေးလျှက်ရှိခြင်း

၆။      လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ၌ လယ်သမားများနှင့် ဝိုင်စပျစ်စိုက်သူများအတွက် Agrimeteo အမည်ရှိ စနစ် ဖြင့် မိုးလေဝသ သတင်းအချက်အလက် ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းကို ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း၊ မိုးလေဝသ ဆိုင်ရာ Station ပေါင်း(၃၂)ခုမှ မိုးလေဝသအခြေအနေများကို (၁၀)မိနစ်ခြားတစ်ကြိမ် တိုင်းတာပြီး နောက် မိုဘိုင်းကွန်ယက်မှုတစ်ဆင့် သတင်းအချက်အလက်များကို လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး နည်းပညာ ဝန် ဆောင်မှုဌာန(Agricultural Technical Services Administration- ASTA)၏ ရုံးချုပ်သို့ ပေးပို့ပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မိုးလေဝသ သတင်းအချက်အလက်များကို Website ပေါ်တွင်ဖော်ပြထားပြီး မည်သူမဆို ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ကြောင်း၊ အဆိုပါသတင်းအချက်အလက်များကို လယ်သမားများနှင့် ဝိုင်စပျစ် စိုက် ပျိုးသူများက ၎င်းတို့၏ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများအတွက်  အဓိကအသုံးပြုကြကြောင်း၊ အပူချိန်၊ မိုးရွာ သွန်းမှု၊လေတိုက်ခတ်မှု၊ နေရောင်ခြည်ရရှိမှု စသည့်သတင်းအချက်အလက်များအပြင် အပင်ပိုးမွှားနှင့် ရောဂါများအတွက် ခန့်မှန်းချက်များကိုပါရရှိနိုင်သည်ဟုဆိုကြောင်း၊ ဥပမာအားဖြင့် သစ်သီးဝလံ စိုက်ပျိုး သူများသည် ၎င်းတို့၏ ပန်းသီး၊သစ်တော်သီးပင်များ၌ scab infections ကျရောက်နိုင်ခြေအဆင့်နှင့် စပ် လျဉ်းသည့် သတင်းအချက်အလက် ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါသတင်းအချက်အလက်များ ရရှိခြင်း ဖြင့် လယ်သမားများသည် အပင်ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ အချိန်ကိုက် မှန်ကန်စွာအသုံးပြု၍ ကာကွယ် နိုင်မည့်အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိစေနိုင်ကြောင်း၊ အပင်ပိုးမွှားနှင့်ရောဂါများကို ခန့်မှန်းရာတွင်  လူဇင်ဘတ် နိုင်ငံသည် ရှေ့ဆောင်နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ASTA ၏ မိုးလေဝသဌာန  အကြီးအကဲဖြစ်သူ Dr. Andrew Ferrrone က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ပညာရှင်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ forecast  models များနှင့် မြေပြင် တွင် အမှန်ဖြစ်ပျက်နေမှုများကို နှိုင်းယှဉ်၍ အပင်ပိုးမွှားများ ရှိ/မရှိနှင့် ၎င်းတို့၏တွက်ချက်မှုများ မှန်ကန်ခြင်းရှိ/မရှိကို လေ့လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ပညာရှင်များ၏ အနာဂတ်အစီအစဉ်များမှာ ၎င်းတို့၏ forecast models များနှင့်ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ပြောင်းလဲနိုင်သည့် မိုးလေဝသ အခြေအနေများကို ချိတ်ဆက်သွားရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံရှိ လယ်သမားများနှင့် ဝိုင် စပျစ် စိုက်ပျိုးသူများသည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် စိန်ခေါ်မှုအသစ်များကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး အခြား တစ်ဖက်တွင်လည်း အပူချိန်နှင့်မိုးရွာသွန်းမှု၊ အပင်ပိုးမွှားရောဂါတို့ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်သည့် အခက်အခဲများ ကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ အပူချိန် ပိုမိုမြင့်မားလာမှုကြောင့် အပင်ပိုးမွှားရောဂါအသစ်များ ကျရောက်မှု ရှိပြီး climate change ကြောင့် လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ၌ မိုးခေါင်မှုများကို ပိုမိုဖြစ်စေနိုင်သည်ဟု ဆိုကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် Agrimeteo အနေဖြင့် သီတင်းပတ်နှင့်လအလိုက်ခန့်မှန်းချက်များထက်ကျော်လွန်၍ longer– term forecast များကို ဆောင်ရွက်လိုကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ဘရပ်ဆဲလ်မြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

တောင်အာဖရိကနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆုံးရှုံးမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံများ ထဲမှ တစ်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်နေခြင်း

၇။      တောင်အာဖရိကနိုင်ငံသည် အသေးစား၊အငယ်စားနှင့်၊ အလတ်စားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆုံး ရှုံးမှုနှုန်း အမြင့်ဆုံးနိုင်ငံများတွင် တစ်နိုင်ငံအဖြစ်ပါဝင်နေပြီး ပထမနှစ်အတွင်း အဆိုပါလုပ်ငန်းများသည် လုပ်ငန်း(၇)ခုတွင် (၅)ခုဆုံးရှုံးလျှက်ရှိကြောင်း၊ Cova အကြံပေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၏ ကျွမ်းကျင်သူ ညွှန်ကြားရေးမှူးက SMMEs ကဏ္ဍသည် နိုင်ငံ၏အလုပ်လက်မဲ့နှင့် မညီမျှမှု၊စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းပေး နိုင်ရန် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်လျှက်ရှိသော်လည်း SMMEs  များအနေဖြင့် ကောင်းမွန်စွာဆောင်ရွက် နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ကြောင်း၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးဆုံးရှုံးမှုနှုန်းသည် အခြားကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ ဖြစ် ပေါ်မှုနှုန်းထက်မြင့်မားနေရာ အဓိကအားဖြင့် ငွေကြေးရရှိမှုအခွင့်အလမ်း မရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပြီး SMMEs အားလုံး၏ ၆% သာ အစိုးရ၏အထောက်အပံ့ပေးမှုကိုရရှိခဲ့ကြောင်း၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဌာနကြီးမှူးက အစိုးရအနေဖြင့် အလုပ်အကိုင်ဖန်တီးပေးနိုင်ရေး ဖိအားဖြင့်ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်လိုသူများ စတင်လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနှင့်ပံ့ပိုးမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီ အစဉ်များကိုဆောင်ရွက်ပေးလျှက်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းအပြင် လက်ရှိစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ရေရှည် စဉ် ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နိုင်အောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းသည်လည်း အလုပ်အကိုင်များစွာကို ဖန်တီးပေးနိုင် ပြီး နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး များစွာတိုးတက်စေမည်ဖြစ်သည့်အတွက် လက်ရှိစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံစာရင်းအင်းဌာန၏ဖော်ပြချက်အရ ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် လုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းရသည့်နှုန်းသည် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် များစွာရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊မတ်လအတွင်း ကုမ္ပဏီပေါင်း (၂၁၆)ခုပိတ်သိမ်းရပြီး ဖေဖော်ဝါရီလတွင် (၁၇၈)ခုအထိ ပိတ်သိမ်းခဲ့ရသဖြင့် ၂၁% မြင့်မားခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ပထမသုံးလပတ်အတွင်း လုပ်ငန်းပိတ်သိမ်း ရသည့်နှုန်းသည် စုစုပေါင်း(၁၈.၉%)အထိရှိခဲ့ကြောင်း၊ အများဆုံးထိခိုက်ခဲ့သည့်လုပ်ငန်းများမှာ ငွေကြေး ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍ၊ အာမခံလုပ်ငန်း၊ အိမ်ရာရောင်းဝယ်မှုလုပ်ငန်း၊ စီးပွားရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများ၊ ကုန်သွယ်မှု၊ အစားအသောက်ဝန်ဆောင်မှုပေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ အိမ်ငှားဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းများဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ပရီတိုးရီးယားမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

ဩစတြေးလျနိုင်ငံသတင်း

ခရီးသွားစီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ကျွမ်းကျင်သူပညာရှင်က အကြံဉာဏ်များပေးမည့်သတင်း

၈။        ဩစတြေးလျ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍအတွက်  ခရီးသွားစီးပွားရေး ပြန်လည်ထူထောင်နိုင်ရေး နှင့်ရေရှည်အောင်မြင်မှုရရှိစေရန် ကျွမ်းကျင်သူပညာရှင်အဖွဲ့က ဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်၍ အစိုးရထံသို့ အကြံ ဉာဏ်များပေးသွားမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါဆွေးနွေးမှု၌ ခရီးသွားစီးပွားရေးဆိုင်ရာအကြံဉာဏ်များပေးမည် ဖြစ်ရာ ပြည်တွင်းခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် နိုင်ငံတကာကျောင်းသားများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းနှင့် အပန်းဖြေ ခရီးသွားများ၊ စီးပွားရေးအစီအစဉ်နှင့်အခြားအဓိကအစီအစဉ်များ၊ ကာလတို နိုင်ငံခြားသားလုပ်သားများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့်ဆက်စပ်သည့် အခြားကဏ္ဍများဖြစ်သော ဟိုတယ်လုပ်ငန်း နှင့် လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာခရီးသွားစီးပွားရေးတစ်ခုလုံးအကျုံးဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ယခင် ဖက် ဒရယ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဖြစ်သူအားခရီးသွားစီးပွားရေးကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်အဖြစ်(၆)လတာ ကာလအတွက် ခန့်အပ်ထားကြောင်း၊ကုန်သွယ်ရေး၊ ခရီးသွားနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝန်ကြီးက ဩစတြေးလျ သည်ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားဆိုက်ရောက်မှုတွင်ကမ္ဘာ့ဉီးဆောင်သူအဖြစ်ရပ်တည်လျှက်ရှိပြီး ဆန်းကျယ်လှပသောခရီးသွားဆွဲဆောင်မှုများ၊အရည်အသွေးမြင့် ခရီးသွားအတွေ့အကြုံများပေးနိုင်သော နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရသည် Covid-19 ဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို ထိန်းကျောင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် Jobkeeper အစီအစဉ်မှတဆင့် Covid-19 ပြန်လည်ထူထောင်ရေးရန်ပုံငွေ ဩစတြေးလျဒေါ်လာ (၁)ဘီလီယံနှင့် လေယာဉ်ခရီးစဉ်(၈၀၀၀၀၀) ကို ထက်ဝက်ဈေးနှုန်းထိ လျှော့ချပေးခြင်းဖြင့် ခရီးသွား လုပ်ငန်းကဏ္ဍ အတွက် အကူအညီများပေးခဲ့ကြောင်း၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဝန်ကြီးဉီးဆောင်သည့် ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်အဖွဲ့တွင် ခရီးသွားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းကဏ္ဍမှ(၄)ဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်းကျွမ်းကျင်ပညာရှင်(၅)ဉီး ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားပြီး Covid-19 အကျပ်အတည်းမှ ပေါ်ထွက်လာကာ ရေရှည်အောင်မြင်မှုရရှိစေမည့် နိုင်ငံ၏အရေးပါသောကဏ္ဍအတွက်  ၎င်း အဖွဲ့ကအကူအညီပေးနိုင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ဩစတြေးလျနိုင်ငံ ခရီးသွားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းမှာ နောင်အနာဂတ်တွင်  ကြံ့ကြံ့ခံရပ်တည်နိုင်ကာ စဉ်ဆက်မပြတ် ယှဉ်ပြိုင် နိုင်စွမ်းရှိသော ကဏ္ဍတစ်ရပ်အနေဖြင့် ရပ်တည် နိုင်မည့်အခွင့်အလမ်းရှိသည်ကို တွေ့မြင် ရလျှက်ရှိသည်ဟု သတင်းထုတ်ပြန်ထားကြောင်း၊ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်အဖွဲ့၏အစီရင်ခံစာတွင် လာမည့်(၁၀)နှစ်အတွင်း ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍကို ဆန်းသစ်တီထွင် ရန်၊ထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင် ဆောင် ရွက်ပေးရန်နှင့် စဉ်ဆက်မပြတ်ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် စိစစ်လေ့လာချက်များ ပါဝင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်ဖော်ထုတ်ချမှတ်ထားသည့် Tourism 2030 ကို Covid-19 ကြောင့် ခေတ္တရပ်ဆိုင်း ထားမည်ဖြစ်ပြီး ယခု “Reimagining the visitor Economy” ဖြင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းကဏ္ဍ ရေရှည်ကြီးထွားမည့် မူဘောင်တစ်ရပ်ကို ဖော်ထုတ်ချမှတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

(ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၊ကင်ဘာရာမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့သည့်သတင်း)

အိန္ဒိယနိုင်ငံသတင်း

၂၀၂၁-၂၀၂၂ စိုက်ပျိုးရေးနှစ်၌ ကောက်ပဲသီးနှံ တန်ချိန် ၃၀၇.၃၁ သန်းအထိ တိုးတက်ထွက်ရှိရန် အိန္ဒိယ အစိုးရက အစီအမံများချမှတ်ခြင်း

၉။      အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်သူလယ်သမားများဖူလုံရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံစိုက်ပျိုးမှုဆိုင်ရာ အမျိုးသားအဆင့် ညီလာခံ (National Conference on Agriculture for Kharif Campaign-2021) ကို ၃၀-၄-၂၀၂၁ နေ့၌ ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်စနစ်ဖြင့် ကျင်းပခဲ့ရာ အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီး နာရင်ဒရာဆင်းတိုမာ တက်ရောက်အမှာစကားပြောကြားခဲ့ပြီး ဌာနဆိုင်ရာများမှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ် များက လယ်ယာစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်ရေးအစီအမံများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ အဆိုပါ ညီလာခံတွင် ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွက် ကောက်ပဲသီးနှံထွက်ရှိမှုကို တန်ချိန် (၃၀၁.၉၂)သန်းရရှိရန် ရည် မှန်းချက်ထားရှိဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ ဒုတိယအကြိမ်ခန့်မှန်းချက်အရ တန်ချိန် (၃၀၃.၃၄) သန်းအထိ ရရှိနိုင် ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ယခင်နှစ်စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုထက် ၁.၉၆% တိုးတက်လာခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် ပဲမျိုးစုံ၌တန်ချိန် (၂၄.၄၂)သန်းနှင့် ဆီထွက်သီးနှံတွင် တန်ချိန် (၃၇.၃) သန်းအထိ ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ လာမည့် ၂၀၂၁-၂၀၂၂ သီးနှံစိုက်ပျိုးရေးနှစ်တွင် ကောက်ပဲသီးနှံ တန်ချိန်ပေါင်း (၃၀၇.၃၁) သန်းထွက်ရှိရန် လျာထားကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၏ ကိုယ်ပိုင်စွမ်းအားဖြင့် ရှင်သန်ရပ်တည်မှု ရည်မှန်းချက်ကိုရရှိအောင်စွမ်းဆောင်ရာ၌ ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေရမှုအပေါ် အမှီပြုနေရသည့် ပဲ မျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံတို့ကို အထွက်တန်ချိန်ပမာဏ မြင့်မား စွာရရှိရန် ဦးတည်ချက်ချမှတ်ထားကြောင်း၊ ၎င်းသီးနှံအုပ်စု ၂ ခုအား ပြည်တွင်း၌ ပြတ်လပ်မှုမရှိစေရေး အတွက် ပြည်နယ်အစိုးရများအနေဖြင့် စစ်ဆင်ရေးသဖွယ်သဘောထား၍ လုပ်ဆောင်ကြရန်ဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်ချိတ်ဆက်ရရှိနိုင်သည့် အော်ဂဲနစ်စိုက်ပျိုးရေးထုတ်ကုန်များအား တိုးတက်ထုတ်လုပ်နိုင်သော နယ်မြေဒေသများကို ပြည်နယ်များ၌ သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်းနှင့် ဗဟိုအစိုးရမှ လိုအပ်သည်များ ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟု  ဝန်ကြီးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

၁၀။    အထူးစီမံကိန်းများအား အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်မှု၏ ရလာဒ်အဖြစ် Zaid season ခေါ် နွေ သီးနှံရာသီ၌ စိုက်ပျိုးမှုဧရိယာသည် ဟက်တာ(၆၃.၄၄)သိန်းရှိရာမှ ဟက်တာ(၇၅.၇၅) သိန်းသို့ တိုးတက် လာမှုနှင့်အတူ ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ကောက်ပဲသီးနှံ ထုတ်လုပ်နိုင်မှုမှာ တိုးတက်လာကြောင်း၊ ယခုနှစ် မုတ်သုံရာသီမှာ ပုံမှန်အခြေအနေ (ကာလရှည် ပျမ်းမျှတွက်ချက်မှု၏ ၉၈% ခန့်) အတိုင်း ကောင်းမွန် ဖွယ်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ရိတ်သိမ်းချိန်ကာလ၌ အချိန်အခါမဟုတ် မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် ထိခိုက်မှုရှိသော ပဲပုတ်နှင့် ပြောင်းသီးနှံတို့မှအပ ကျန်သီးနှံများအတွက် မျိုးစေ့လုံလောက်မှုရှိကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်သူလယ်သမားများဖူလုံရေးဆိုင်ရာ အတွင်းဝန်က ပြည်နယ်စိုက်ပျိုးရေးဌာနများ အနေဖြင့် တောင်သူလယ်သမားများထံသို့ မျိုးစေ့နှင့်မြေဩဇာများကို အချိန်မီပံ့ပိုးနိုင်ရေးအတွက် သွင်းအားစု လိုအပ်ချက်အား ခန့်မှန်းတွက်ချက်လျက် ဗဟိုအစိုးရထံတင်ပြရန်လိုအပ်ကြောင်းနှင့် အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေး ဦးစီးဌာနသည် မိုးသီးနှံများအတွက် မျိုးစေ့နှင့်ဆက်စပ်သွင်းအားစုထောက်ပံ့မှုများ လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါသည်။ 

နှစ်ကာလကြာမြင့်စွာရပ်ဆိုင်းထားခဲ့သော အိန္ဒိယနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့၏ ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ပြန်လည်စတင်မည်ဖြစ်ခြင်း

၁၁။    ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၊ ပေါ်တိုမြို့၌ ၈-၅-၂၀၂၁ နေ့တွင် ကျင်းပရန်ရှိသည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် ဥရောပ သမဂ္ဂတို့မှ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များ၏ ညီလာခံဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီ အကြို သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ရပ်ကို ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်စနစ်ဖြင့် ၆-၅-၂၀၂၁ နေ့၌ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ (၈) နှစ်ကြာခန့် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည့် ကုန်သွယ်ရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို ပြန်လည်စတင်သွားရန်ရှိကြောင်း ဥရောပသမဂ္ဂမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ အဆင့်မြင့် အရာရှိတစ်ဦးက သတင်းထောက်များသို့ ပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊ ဥရောပသမဂ္ဂအနေဖြင့် အိန္ဒိယ၏ ကိုယ် ကျိုးစီးပွားကာကွယ်ရေး သမားရိုးကျ ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်မှုများအား ဖြေလျော့ပေးမှုနှင့်အတူ အပြန် အလှန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းပြီး ဘက်စုံလွှမ်းခြုံမှုရှိသည့် သဘောတူညီချက်ပေါ်ထွက်လာရန် မျှော်လင့်လျက် ရှိကြောင်းနှင့် ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍသည် ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့အကြား စီးပွားရေးရာနှင့် မဟာဗျူဟာကျ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အလားအလာကောင်းမွန်သည့် နယ်ပယ်ဧရိယာများ၌ တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်သည်ဟု အဆိုပါအရာရှိကပြောဆိုခဲ့ကြောင်း၊ အိန္ဒိယနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့အကြား ကုန် သွယ်ရေးဆိုင်ရာစေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများမှာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အကောက်ခွန်နှုန်းထားများ လျှော့ချ ရေးနှင့် အိန္ဒိယအလုပ်သမားများအား ဥရောပသို့ လွယ်ကူစွာ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုရေးကိစ္စရပ်များအပေါ် ဆွေးနွေးမှု၌ လိပ်ခဲတည်းလည်းဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် ရပ်ဆိုင်းနေခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊        ဥရောပကောင်စီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ၏ ဖိတ်ကြားလာမှုအရ ၈-၅-၂၀၂၁ စနေနေ့တွင် ကျင်းပမည့် အဆိုပါထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲသို့ ဥရောပ သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ (၂၇) ခုမှ ခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒရာမိုဒီသည် ဗွီဒီယို ကွန်ဖရင့်စနစ်ဖြင့် ပါဝင်တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါ ညီလာခံအစည်းအဝေး၌ လက်ရှိ ကြုံ တွေ့နေရသည့် Covid-19 ကပ်ရောဂါအား တားဆီးထိန်းချုပ်မှု၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းမှု၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ နည်းပညာနှင့် ဆက်သွယ်မှုကွန်ယက်ကဏ္ဍများ၌ မိတ်ဖက်ဆောင်ရွက်မှု၊ အင်ဒို-ပစိဖိတ် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ လူသားအခွင့်အရေးကာကွယ်မှုနှင့် စည်းမျဉ်းအခြေပြု ဆောင်ရွက်မှုကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးရန်အစီအစဉ်များပါဝင်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များအနေဖြင့် ပြည်ပရှိအပ်နှံငွေများအား ပြန်လည်ထုတ်ယူထားကြရန် အိန္ဒိယအစိုးရ က ညွှန်ကြားထားခြင်း

၁၂။     နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ The Hague မြို့ရှိ အငြင်းပွားမှုဖြေရှင်းရေးတရားရုံး (Permanent Court of Arbitration - PCA) က နောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်မှုရှိသည့် အခွန်ပေးဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယအစိုးရအနေဖြင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံအခြေစိုက် Cairn Energy စွမ်းအင် ကုမ္ပဏီသို့ တရားစရိတ်နှင့် နစ်နာကြေးငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၂ ဘီလီယံ (ရူပီးငွေ ကုဋေ ၈၀၀၀ ခန့်) ‌ပေးလျော်ရန် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလတွင် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ရာတွင် PCA တရားရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အတိုင်း ရှင်းလင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် အိန္ဒိယအစိုးရဘက်မှ နှောင့်နှေးမှုရှိသည့်အပေါ် Cairn ကုမ္ပဏီသည် ဖေဖော် ဝါရီလ(၁၂)ရက်နေ့၌ အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ တရားရုံးတွင် ဒီကရီအား အတည်ပြုပေးရန် မှတ်ပုံတင် လျှောက် ထားခဲ့ပြီးနောက် ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ နယ်သာလန်၊ စင်ကာပူနှင့် ကနေဒါ နိုင်ငံများရှိ တရားရုံးများ၌လည်း အလားတူဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းအပြင် ဘဏ်ငွေစာရင်းများအပါအဝင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပြည်ပရှိ ပိုင် ဆိုင်မှုများကိုလည်း လေ့လာဆန်းစစ်လျက် အခြားနိုင်ငံအချို့တွင်လည်း ဇာရီမှု မှတ်ပုံတင် လျှောက် ထားရန် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသော်လည်း ပြည်တွင်းရှိ နိုင်ငံပိုင်ဘဏ်များအနေဖြင့် ပြည်ပရှိဘဏ်များ၌ Nostro Accounts များဖွင့်လှစ်လျက် ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှုနှင့် နိုင်ငံခြားငွေဖြင့် ပေးချေရှင်းလင်းမှုများ လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် အပ်နှံထားသောငွေများအားပြန်လည်ထုတ်ယူထားကြရန် အိန္ဒိယအစိုးရက မကြာသေးမီ ရက်များအတွင်းက ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

၁၃။    ရိုက်တာသတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ထိုကဲ့သို့ ပြည်ပ၌ အပ်နှံထားသည့်ငွေကြေးများအား ပြန် လည်ထုတ်ယူထားရှိရန်အတွက် အိန္ဒိယဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက လမ်းညွှန်ချက်ထုတ်ပြန်ထားသည်ဟု အမည်ဖော်ပြလိုခြင်းမရှိသော အရာရှိတစ်ဦးကပြောကြားကြောင်း၊ နိုင်ငံပိုင်ဘဏ် (၁၂) ခု၌ ပါဝင်သည့် ဘဏ်တစ်ခုမှ အရာရှိတစ်ဦးကလည်း ထိုသို့ ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ထားသည်မှာ မှန်ကန်ပြီး အချို့ သောတရားရုံးများသည် အိန္ဒိယအစိုးရ၏ ပြည်ပရှိပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းဆည်းခြင်း (သို့) ဆိုင်းငံ့ ထိန်း သိမ်းထားခြင်း လုပ်ဆောင်ဖွယ်ရှိလာမည့်အရေးကို အစိုးရက စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်လျက်ရှိသည်ဟု ပြောဆို ကြောင်း၊ Cairn Energy ကုမ္ပဏီကမူ ထိုသို့ဇာရီမှုများ ဖွင့်လှစ်ထားရှိသော်လည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် အိန္ဒိယအစိုးရနှင့် အပြုသဘောဆောင်သည့် ဆက်ဆံလုပ်ကိုင်မှုများကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည်ဟု  ၆-၅-၂၀၂၁ နေ့၌ ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း၊ယခုကဲ့သို့ နှစ်ဘက်အငြင်းပွားမှုကိစ္စရပ်သည် ၂၀၀၆-၂၀၀၇ ခုနှစ် တွင် Cairn India Holdings ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများအား Cairn India ကုမ္ပဏီလက်အောက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ ပေါင်းစည်းမှုအပေါ် အိန္ဒိယအစိုးရက နောက်ကြောင်းပြန် အာဏာသက်ရောက်မှုရှိသည့် အရင်းအနှီး လွှဲပြောင်းမှုမှ အခွန်‌ငွေ ရူပီး (၂၄၅၀၀) ကုဋေ တောင်းခံရာမှ စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ Cairn Energy ကုမ္ပဏီသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရားရုံးအဆင့်ဆင့်၌ အမှုရင်ဆိုင်ခဲ့သော်လည်း ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်းကြီးတစ်ခုဖြစ်သော Vedanta ကုမ္ပဏီသို့ Cairn Energy ကုမ္ပဏီက ၎င်း၏ Cairn India ပိုင်ဆိုင်မှုများအား လွှဲပြောင်းရောင်းချရာတွင် ပေးဆောင်ရန် အခွန်ကြွေးကျန် ရှိ သည်ဟူသောအချက်ဖြင့် အိန္ဒိယအခွန်အာဏာပိုင်များက ၁၀% ထက်ပိုမိုသော ပမာဏကို ရောင်းချရန် ခွင့်မပြုပဲ တားမြစ်ခဲ့သည့့်အပြင် အိန္ဒိယအစိုးရသည် Cairn India ကုမ္ပဏီမှ ဗြိတိန်နိုင်ငံရှိ Cairn Energy ကုမ္ပဏီသို့ လွှဲပြောင်းမည့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားခဲ့ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၌ ပဲမျိုးစုံစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုမြှင့်တင်ရေးအတွက် အထွက်နှုန်းမြင့်မျိုးစေ့များကို အစိုးရ က အခမဲ့ထောက်ပံ့မည်

၁၄။    ပြည်တွင်း၌ ပဲမျိုးစုံအား လုံလောက်စွာ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်လျက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေးရာသီ အထူးမဟာဗျူဟာကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ် ကြောင်း အိန္ဒိယစိုက်ပျိုးရေးနှင့်တောင်လယ်သမားများဖူလုံရေးဝန်ကြီးဌာနက ၆-၅-၂၀၂၁ နေ့၌ သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ           အဆိုပါသတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့များနှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ လုပ် ဆောင်ပြီးနောက် ပဲစင်းငုံ၊ ပဲတီစိမ်းနှင့် မတ်ပဲတို့၏ စိုက်ဧကနှင့် အထွက်နှုန်းတိုးမြင့်ရေး အသေးစိတ် အစီအမံများကို ချမှတ်ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းမဟာဗျူဟာအရ ပြည်နယ်များနှင့် ဗဟိုမျိုးစေ့ဌာနများရှိ အထွက်နှုန်းမြင့်မားသောသီးနှံမျိုးစေ့များကိုအခမဲ့ဖြန့်ဖြူးလျက် သီးညှပ်နှင့်သီးသန့် စိုက်ပျိုးမှုဧရိယာကို တိုးချဲ့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေးရာသီ၌ တန်ဖိုးအားဖြင့် ရူပီး‌ငွေ (၈၂.၀၁) ကုဋေ ရှိသော သီးနှံမျိုးစေ့ထုပ် (seed mini kits) ပေါင်း (၂၀၂၇၃၁၈) ထုပ်ကို ဖြန့်ဝေပေးရန် အဆိုပြုထား ကြောင်း၊အိန္ဒိယအစိုးရသည် ပဲစင်းငုံအား သီးညှပ် (Intercropping)စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော(၁၀) နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း ၁ ဟက်တာလျှင် (၁၅)ကွင်တယ်အောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသော အသိအမှတ် ပြုမျိုးစေ့များ (certified seeds)အပါအဝင် မျိုးစေ့ထုပ် (၁၃၅၁၇၁၀)ထုပ်ကို လည်းကောင်း၊ ပဲတီစိမ်းကို သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော (၁၀) နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း (၁၀) ကွင်တယ်/ ဟက်တာ အောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသည့် မျိုးစေ့ထုပ် ၄၇၃၂၉၅ ထုပ်ကိုလည်းကောင်း အခမဲ့ဖြန့်ဖြူးမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ မတ်ပဲသီးနှံကိုမူ သီးညှပ်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော (၁၀) နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း (၁၀) ကွင်တယ်/ဟက်တာအောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသည့် မျိုးစေ့ထုပ် (၉၃၈၀၅) ထုပ်နှင့် Sole Crop အဖြစ် သီးသန့်စိုက်ပျိုးရန်အတွက် လွန်ခဲ့သော (၁၅)နှစ်အတွင်း အထွက်နှုန်း(၁၀)ကွင်တယ်/ဟက်တာ အောက် လျော့နည်းခြင်းမရှိသည့် မျိုးစေ့ထုပ် (၁၀၈၅၀၈) ထုပ်တို့ကို ဖြန့်ဝေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အထက်ပါ သီးညှပ်နှင့် သီးသန့်စိုက်ပျိုးရန် ဖြန့်ဝေမည့်မျိုးစေ့များသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မိုးသီးနှံ စိုက်ပျိုးရေးရာသီ အတွင်း ဧရိယာဟက်တာပေါင်း (၄.၀၅)သိန်းအားလွှမ်းခြုံမှုရှိမည်ဖြစ်ပြီး ဗဟိုအစိုးရ၏ ရန်ပုံငွေမှ ကျခံ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊၎င်းအပြင် ပြည်နယ်အစိုးရများ၏အစီအစဉ်ဖြင့် ယခုနှစ် မိုးသီးနှံပဲမျိုးစုံ အား ပုံမှန်စိုက်ဧကထက် ပိုမိုတိုးချဲ့မှုများတွင်လည်း ဗဟိုအစိုးရက ရန်ပုံငွေ မျှဝေကျခံမည်ဖြစ်ကြောင်း၊အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် တောင်လယ်သမားများဖူလုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်၌ ပဲစင်းငုံ သီးညှပ် စိုက်ပျိုးမှုအား အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ချတ္တဂါ၊ ဂူဂျရတ်၊ ဟာရီယာနာ၊ ကာနာတကာ၊ မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ်၊ မဟာရဋ္ဌ၊ ရာဂျပ်စတန်၊ တမီနာဒူ၊ တဲလန်ဂါနာနှင့် ဥတ္တာပရာ‌ဒေ့ရှ် ပြည်နယ်(၁၁) ခုရှိ ခရိုင်ပေါင်း (၁၈၇) ခုတွင် စိုက်ပျိုးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပဲတီစိမ်းသီးညှပ်စိုက်ပျိုးမှုကို အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ဂူဂျရတ်၊ ဟာရီယာနာ၊ ကာနာ (၈၅) ခုတွင် ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မတ်ပဲသီးနှံ သီးညှပ်စိုက်ပျိုးခြင်းအား အန္တရာပရာဒေ့ရှ်၊ ကာနာ တကာ၊ မဒ္ဒရာပရာဒေ့ရှ်၊ မဟာရဋ္ဌ၊ တမီနာဒူနှင့် ဥတ္တာပရာ‌ဒေ့ရှ် ပြည်နယ်(၆) ခုရှိ ခရိုင်ပေါင်း(၆၀) ခုတွင် ဖော်ဆောင်မည်ဖြစ်ပြီး သီးသန့်စိုက်ပျိုးမှုမှာ ၎င်းပြည်နယ်(၆ ) ခုကို လွှမ်းခြုံမှုရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အိန္ဒိယ စိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ယခုနှစ် မိုးသီးနှံ ပဲမျိုးစုံမျိုးစေ့ ထောက်ပံ့မှုအစီအစဉ်အား ခရိုင်အလိုက် ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးအတွက် ဗဟိုနှင့် ပြည်နယ်အဆင့် အစိုးရဌာနများအကြား စဉ်ဆက်မပြတ် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စိုက်ပျိုး ရေး ကျင့်စဉ်ကောင်းများနှင့်အညီ ထုတ်လုပ်နိုင်စေရန်အတွက် သီးနှံစိုက်ပျိုးသည့် ရာသီကာလအတွင်း ခရိုင်စိုက်ပျိုးရေးရုံးများနှင့် ATMA network တို့မှတစ်ဆင့် ခရိုင်အဆင့် သင်တန်းများကို ပို့ချမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ခရိုင်အဆင့်၌အတည်ပြုသတ်မှတ်ထားသည့်နေရာဒေသများသို့ သီးနှံမျိုးစေ့များ ဖြန့်ဖြူး ခြင်းကို ၁၅-၆-၂၀၂၁ နေ့အပြီး ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

(ရင်းမြစ်-အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့ စီးပွားရေးသံမှူးပေးပို့လာသည့်သတင်းများ)