ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

          မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူမြို့ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံမျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေး ဈေးကွက်တွင် ဆီထွက်သီးနှံ မြေပဲများ နေ့စဉ်အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိရာ စိုက်ပျိုးမှုများသော ပခုက္ကူ၊ မြိုင်၊ ပေါက်၊ ရေစကြို၊ ဆိပ်ဖြူ၊ ယောနယ်ဒေသများနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ကျေးရွာများ မှထွက်ရှိသော မိုးမြေပဲအတောင့်အဆံများ ပခုက္ကူဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် ဂန့်ဂေါခရိုင်အတွင်းရှိ ယောနယ်ဒေသများမှ (၄)လပင်ပြန့်မြေပဲများ လှိုင်လှိုင်တူးဖော်ရိတ် သိမ်းချိန်ဖြစ်၍ ဈေးကွက်သို့ သီးနှံဝင်ရောက်မှုများကြောင်း၊ မြေပဲအသစ်များ ဝင်ရောက်သော်လည်း ဈေးနှုန်းကျဆင်းခြင်းမရှိဘဲ ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်လာသည့် မြေပဲဆံနှင့်မြေပဲ အတောင့်များ ဝယ်လို အားကောင်းပြီး အရောင်းအဝယ်သွက်နေကြောင်း၊ ဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လာသော မြေပဲ အတောင့် နှင့်အဆံများကို မြို့ပေါ်ရှိ လှောင်လက်သမားများ၊ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များ အဝယ်လိုက်ခြင်းအပြင် ပြည်ပ တရုတ်နိုင်ငံမှလည်း အဝယ်လိုက်၍ ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေကြောင်း၊ မြေပဲတောင့်/ အဆံ အရည် အသွေးနှင့် ဝယ်လိုအားပေါ်မူတည်၍ ဈေးအနိမ့်၊ အမြင့်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဈေးကွက်တွင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်သည့် မြေပဲဆီသန့်သုံးစွဲမှုမြင့်မားလျက်ရှိ၍ ဒေသတွင်းဆုံ/ဆီစက်များ တွင်ကျယ်စွာ ထုတ်လုပ်လျက်ရှိ၍ မြေပဲဆံဝယ်လိုအားကောင်းပြီး ဈေးကွက်ကျဆင်းခြင်းမရှိ အရောင်း အဝယ်သွက်လျက်ရှိပြီး ပဲဖတ်ဈေးမှာလည်း ပြည်တွင်းတိရိစ္ဆာန်အစားအစာအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံ အောက်ပိုင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများမှ ဝယ်ယူမှုအပြင် ပြည်တွင်းဆီစက် လုပ်ငန်းရှင်များမှလည်း မြေပဲဆုံပဲဖတ်များကို ပြန်လည်ကြိတ်ပြီး ဆီထုတ်လုပ်ခြင်းအတွက် ဝယ်ယူမှုများ၍ အရောင်းအဝယ် သွက်နေကြောင်း ဈေးကွက်မှ သိရသည်။

          ပခုက္ကူပွဲရုံဈေးကွက်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော မြေပဲဈေးနှုန်းများမှာ ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (ပထမပတ်)တွင် သီးနှံအရည်အသွေးလိုက်၍ မြေပဲအတောင့်(အခြောက်) တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၆၃၀၀ - ၅၈၀၀)၊ မြေပဲလုံးဆံနီ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၉၄၀၀-၉၃၅၀-၉၁၀၀)၊ မြေပဲလုံးဆံဖြူ တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ် (၉၄၀၀-၉၃၅၀)၊ ဆီဆံတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၉၀၀၀-၈၅၀၀)၊ မြေပဲဖတ်တစ်ပိဿာလျှင် (၆၂၀၀-၆၁၀၀)ဈေးဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခင်ဇန်နဝါရီလ(ပထမပတ်)နှင့် ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်ပါက မြေပဲတောင့် (အခြောက်)တစ်ပိဿာလျှင်  ကျပ်(၂၀၀)၊ မြေပဲဆံတစ်ပိဿာ ကျပ်(၃၀၀)၊ ပဲဖတ် တစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်(၁၀၀)ခန့် ဈေးတက်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပခုက္ကူမြေပဲဆံ ဈေးကွက်သို့ (၄)လပင်ပြန့် ဆောင်းမြေပဲ(အသစ်)များ ပခုက္ကူ/ မြိုင်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများနှင့် ယောနယ် (ထီးလင်း၊ ဂန့်ဂေါ) ဒေသများမှ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး ကုန်ဝင်သလောက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြို့ပေါ်ရှိ ဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များမှ ဝယ်ယူမှုများခြင်းအပြင် မန္တလေးဈေးကွက်သို့ တင်ပို့လျက်ရှိပြီး ထိုမှ တစ်ဆင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့လျက်ရှိ၍ မြေပဲဈေးနှုန်း သိသိသာသာကျဆင်းခြင်းမရှိ ဈေးတက်ပြီး အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက် ရှိကြောင်း ပွဲရုံဈေးကွက်မှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

          မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ပခုက္ကူခရိုင်၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်ရှိ ဒေသခံပြည်သူများသည် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းဖြင့် ဒေသစီးပွားဖြစ် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိရာ သီးနှံမျိုးစုံကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကား လျက်ရှိပါသည်။ သီးနှံမျိုးစုံမှ ကြက်သွန်နီကို (ပထမ)အများဆုံးစိုက်ပျိုးပြီး ကုလားပဲသီးနှံကို (ဒုတိယ) အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ ဧရာဝတီမြစ်ရိုးတစ်လျှောက်ကျေးရွာများရှိ ကိုင်းကျွန်းမြေများတွင် အများဆုံး စိုက်ပျိုးကြောင်း၊ မိုးကြက်သွန်နီ(ဥစိုက်)တူးဖော်ပြီး ခင်းကျွတ်များတွင် သီးထပ်အဖြစ် စိုက်ပျိုးကြောင်း၊ ယခင်နှစ်များတွင် ကုလားပဲသီးနှံကို ဆောင်းတစ်ရာသီ တစ်ကြိမ်သာစိုက်ပျိုးပြီး အကျိုးအမြတ်များစွာ ရရှိ၍ ကြက်သွန်နီစိုက်ခင်းကျွတ်များတွင် သီးထပ်အဖြစ် နှစ်ကြိမ် စိုက်ပျိုးမှုများလာကြောင်း သိရသည်။

          ဆောင်းသီးနှံကုလားပဲစိုက်ပျိုးမှုကို ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ဇန်နဝါရီလများတွင် မိုးကြက်သွန် နီ(ဥစိုက်)စိုက်ခင်းများ မတူးဖော်မီ (၂၅)ရက်သားခန့်အလိုတွင် ကြက်သွန်ခင်းမြောင်းကြားတွင် ကုလားပဲ မျိုးစေ့များကို ပင်ကြား၅လက်မအကွာ စူးထိုးပြီး အစေ့ချစိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ကြက်သွန်တူးဖော်ပြီးချိန်တွင် နွားရှဉ်းဖြင့် ထယ်ချောင်းဆွဲ ဖြူးချစိုက်ပျိုးခြင်း နှစ်နည်းဖြင့် စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ ရေသွင်း ရေဖျန်း စနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးပြီး ၂၀၂၅ခုနှစ်၊ မတ်လကုန် ဧပြီလဆန်းပိုင်းတွင် သီးနှံရိတ်သိမ်းရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်ဧကလျှင် မျိုးစေ့(၂)တင်းခန့်ကုန်ကျပြီး ကုလားပဲလုံးကြီး(အဖြူ)မျိုးကို အများဆုံးစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ တောင်သူများအနေဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်နည်းပြီး အကျိုးအမြတ်ရရှိပိုမိုရရှိသဖြင့် ကုလားပဲသီးနှံကို ယခင်နှစ်က စိုက်ဧက(၅၀၀)ဧကခန့်စိုက်ပျိုးပြီး ယခုနှစ်တွင် ဧက(၇၀၀)ထိ တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးလာကြောင်း သိရသည်။

          ယခင်နှစ်တွင် ကုလားပဲအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် တစ်ဧကလျှင် ပျမ်းမျှတင်း(၂၀)ခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ သီးနှံပေါ်ချိန် ဒေသပေါက်ဈေး တစ်တင်းလျှင် ကျပ်(၈၅၀၀၀-၉၀၀၀၀)ခန့်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ် ကြောင်း၊ ကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် မိုးကြက်သွန်နီစိုက်ခင်းကျွတ်များတွင် သီးထပ်သီးနှံအဖြစ် ဒုတိယ အကြိမ် ထပ်မံစိုက်ပျိုးခြင်းဖြစ်၍ မြေပြုပြင်စရိတ်နှင့် သွင်းအားစုသုံးစွဲမှုစရိတ်သက်သာ၍ တစ်ဧကလျှင် ငွေကျပ်(၄)သိန်းခန့်ကုန်ကျကြောင်း၊ အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် ငွေကျပ်(၁၅)သိန်းခန့်ရရှိကြောင်း သိရှိရ သည်။ ယခုနှစ် သီးထပ်စိုက်ပျိုးထားရှိသော ကုလားပဲစိုက်ခင်းများမှာလည်း အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းလျက်ရှိ ပြီး သီးနှံပေါ်ချိန်အထွက်ကောင်းပြီး ဈေးကောင်းရရှိပါကတောင်သူအဆင်ပြေမည်ဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံ တောင်သူများထံမှ သိရသည်။

          ဆိပ်ဖြူမြို့မှ ထွက်ရှိသည့်ကုလားပဲများကို မြို့ပေါ်ရှိပွဲရုံများနှင့် ချောက်မြို့ပေါ်ရှိ ပဲပွဲရုံများသို့ ရောင်းချလျက်ရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းမှ ထွက်ရှိသောပဲမျိုးစုံအနက် ကုလားပဲမှာ လူကြိုက်များပြီး စားသုံးမှု အမြင့်ဆုံးဖြစ်၍ ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ပိုမိုမြင့်မားလျက်ရှိ၍ ပြည်တွင်းပြည်ပ ဝယ်လိုအားကောင်းပြီး ဈေးကွက်ခိုင်မာမှုရှိခြင်းကြောင့် တောင်သူများအနေဖြင့် နှစ်စဉ်မပြတ် တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးလျက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မကွေး)

           ထားဝယ်မြို့၏ အဓိကစားသုံးကုန်တစ်မျိုးဖြစ်သောကြက်ဥသည် စားသုံးသူပြည်သူတို့၏ အဓိကဖြစ်သည့်နှင့်အညီ လိုအပ်ချက်များစွာရှိသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှအများဆုံးတင်သွင်းပြီး စီးပွားဖြစ်မွေးမြူကြသော လုပ်ငန်းအများအပြားရှိသည်။ ဇန်နဝါရီလ စတုတ္ထပတ်အတွင်း ထားဝယ်မြို့ စျေးကွက်တွင်ဖြစ်ပေါ်နေသော ကြက်ဥ/ ဘဲဥ စျေးနှုန်းများသည် အနည်းငယ်တည်ငြိမ်နေကြောင်း သိရပါသည်။

           ယခင် ဇန်နဝါရီလ စတုတ္ထပတ်အတွင်း ကြက်ဥကြီးတစ်လုံးလျှင် (၄၆၀)ကျပ်၊ အလတ် (၄၅၀) ကျပ်၊ ဘဲဥကြီးတစ်လုံးလျှင် (၇၀၀) ကျပ်၊ အလတ် (၅၈၀) ကျပ်ခန့်ရှိပြီး၊ ယခု လက်ရှိ စျေးနှုန်း များအရလည်း ကြက်ဥအကြီးတစ်လုံးလျှင် (၄၆၀) ကျပ်၊ အလတ် (၄၅၀) ကျပ်ခန့်နှင့် ဘဲဥအကြီးတစ်လုံးလျှင် (၇၀၀) ကျပ်၊ အလတ် (၅၈၀) ကျပ်ခန့်ရှိကာ စျေးနှုန်းတည်ငြိမ်လျက်ရှိနေ ရရှိနေကြောင်း ထားဝယ်မြို့ရှိ စည်ပင်သာယာစျေးကြီးများတွင် ရောင်းချနေသူများထံမှ သိရှိရပါသည်။

DOCA(တနင်္သာရီ)

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကန့်ဘလူခရိုင်၊ ကန့်ဘလူမြို့ရှိ မြို့မဈေးနှင့် အသီးမျိုးစုံရောင်း ချနေသည့်ဆိုင်များတွင် တည်သီးများကို လှိုင်လှိုင်ရောင်းချနေကြောင်း သိရသည်။ တည်သီးများ ကိုမန္တလေးမြို့ရှိ သစ်သီးပွဲရုံများမှမှာယူရောင်းချလျက်ရှိ‌ကြောင်း သိရသည်။

တည်သီးသည် လိမ္မော်ရောင်တောက်တောက်လေးနဲ့ အညွာတံစိမ်းစိမ်းလေး သို့မဟုတ် ခပ်ညိုညိုအရောင်လေးကြောင့်  မျက်စိထဲမှာစွဲဆောင်မှုရှိပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အထောက်အကူ ပြုကာ ချိုချိုကြွပ်ကြွပ်လေးနဲ့ အရသာလေးလေးပင်ပင်ရှိသောကြောင့် လူကြိုက်များပြီး သရေစာ အဖြစ် လူကြီးလူငယ် မရွေးဝယ်ယူစားသုံးကြကြောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ပထမပတ် အတွင်း ရောင်းချနေသော တည်သီးဈေးနှုန်းမှာ တည်သီး(၁)လုံးလျှင်(၃၅၀၀)ကျပ်နှင့် တည်သီး (၃)လုံးလျှင်(၁၀၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိကြောင်း ကန့်ဘလူမြို့တွင်ရောင်းချ လျက်ရှိသော သစ်သီးဆိုင်များမှသတင်းရရှိပါသည်။         

DOCA(စစ်ကိုင်း)

          စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကန့်ဘလူခရိုင်၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများ နှင့် ကန့်ဘလူမြို့ ပေါ်ရပ်ကွက်မျာမှ တောင်သူများသည် စပါး၊ ပဲမျိုးစုံ၊ ပြောင်း၊ နှမ်းနှင့် စားဖိုဆောင် သီးနှံမျိုးစုံတို့ကို စိုက်ပျိုးသည့် လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ကြရာ ချဉ်ပေါင်ရွက်ကိုလည်း စိုက်ပျိုးရောင်းချလျက် ရှိပါသည်။

          ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ‌ပထမအပတ်တွင် ချဉ်ပေါင်ရွက် ဈေးနှုန်းများမှာ ချဉ်ပေါင်ရွက် တစ်ပိဿာလျှင်(၂၀၀၀)ကျပ်၊ (၂၅)ကျပ်သားလျှင်(၅၀၀)ကျပ်၊ (၁၀)ကျပ်သားလျှင် (၂၀၀)ကျပ် ဈေးနှုန်း ဖြင့် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျက်ရှိသောကြောင့် သိရသည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)