ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

      ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကောင်စီ (CDC) မှ ဝန်ကြီးချုပ်ယွန်မာနက်၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ကမ္ဘောဒီးယားတော်ဝင်အစိုးရ (RGC) သည် တစ်နှစ်တာကာလအတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမတည်ငွေ ကန်ဒေါ်လာ ၇.၅ဘီလီယံကိုဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ယခင်အစိုးရလက်ထက် အလားတူကာလနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ၁၆၁% မြင့်တက်လာကြောင်းသိရသည်။

      CDC ၏ ကမ္ဘောဒီးယားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘုတ်အဖွဲ့ (CIB) ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Chea Vuthy သည် စက်တင်ဘာလ ၁၃ရက်နေ့က မြို့တော်၌ ကနေဒါနိုင်ငံ အင်ဒို-ပစိဖိတ် ကုန်သွယ်ရေးကိုယ်စားလှယ် Paual Thoppil ဦးဆောင်သော ကနေဒါနိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ယင်းကဲ့သို့ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကနေဒါ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် ကမ္ဘောဒီးယားတွင် ကုန်သွယ်မှုနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ရန်အတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမြှင့်တင်ရေးကိုစူးစမ်းလေ့လာရန်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ရေးအပေါ် အာရုံစိုက်ကာ CDC ၏ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် အခန်းကဏ္ဍများကို အကျဉ်းချုံးဖော်ပြခဲ့ပြီး အလားလာရှိသောအခွင့်လမ်းများနှင့် နိုင်ငံတော်၏ နှစ်သက်ဖွယ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဥပဒေနှင့် စည်းမျဉ်းများကို အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအခွင့်လမ်းများနှင့် အလားလာရှိသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကိုမြှင့်တင်ရန် ကမ္ဘောဒီးယား ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ Sun Chanthol ဦးဆောင့်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်နေ့တွင် ကနေဒါနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း CIB အတွင်းရေးမှူးက ပြောကြားခဲ့သည်။ အစိုးရအသစ်တက်လာပြီးချိန်မှစ၍ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (FDI) များတိုးမြင့်လာမှုမှာ သိသာထင်ရှားလာခဲ့ကြောင်းသိရပါသည်။

Source : Khmer Times KH

DOCA(ရန်ကုန်)

        ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည် ရာသီဥတုအခြေအနေ၊ လယ်ယာသွင်းအားစုရရှိမှုနှင့် ဘာစမာတီမဟုတ်သော အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့မှုပိတ်ပင်ထားခြင်းတို့ကြောင့် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ဆန်တင်ပို့ မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၈၉ဘီလီယံအထိရှိလာခဲ့ကြောင်းသိရသည်။

          ပါကစ္စတန်ဆန်တင်ပို့သူများအသင်း (Reap) တည်ထောင်သူ Shehzad Ali Malik က Reap ဥက္ကဋ္ဌအသစ် Milik Faisal Jahangir အား တနင်္လာနေ့က ရွေးကောက်ပွဲကြေညာနေစဉ် ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

          နုတ်ထွက် အကြီးတန်းဥက္ကဋ္ဌ Haseeb Khan၊ Reap နာယက Pir Syed Nazim Shah၊ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း Shahjahan Malik နှင့် အခြားသူများလည်းတက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လမှ ၂၀၂၄ခုနှစ်၊ ဇွန်လအတွင်း ဘာစမာတီနှင့် ဘာစမာတီမဟုတ်သော ဆန်တန်ချိန် ၅.၈သန်းကျော်တင်ပို့ခဲ့ပြီး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၈၉ဘီလီယံရရှိကာ Reap ဥက္ကဋ္ဌအသစ်သည် တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာ ၅ဘီလီယံအထိရရှိရန် ဟူသောဆန်တင်ပို့မှုရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရန် မျှော်လင့်ထားကြောင်း မာလစ်ကပြောကြားခဲ့သည်။ ၎င်းရည်မှန်းချက်အားအကောင်အထည်ဖော်ရန်  Mr Jahangri မှ မျိုးစေ့သုတေသနနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအလေ့ကျင့်ကောင်းများကို အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟုပြောကြားသွားခဲ့သည်။

         အဖွဲ့ဝင် ၁၀ဦးပါဝင်သော စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီကိုလည်း ကန့်ကွက်သူမရှိဘဲ ရွေးချယ်တင်မြောက်ကြောင်းလည်းကြေညာခဲ့သည်။ ရွေးချယ်ခံရသော အဖွဲ့ဝင်များတွင် Chaudhry Shafique၊ Shahjahan Malik၊ Mamar Mandahar၊ Ms Sheharaz၊  Adnan Sheikh၊ Tayyab Bashir၊ Taeia Mehmand၊ Irfan Noor၊ Ishfaq Ali နှင့် Waqar Ahmad တို့ပါဝင်ကြောင်းသိရပါသည်။

SOURCE: dawn

DOCA(ရန်ကုန်)

   အင်ဒိုနီးရှားကုန်သွယ်ရေးပိုငွေသည် သုံးလအတွင်း အမြင့်ဆုံးသို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ကုန်တင်ပို့မှုသည် မျှော်မှန်းထားသည်ထက်ပိုမိုတင်ပို့ခဲ့ရကြောင်း အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ပြန်သော အချက်အလက်များအရသိရှိရပါသည်။ ယင်းအချက်အလက်များမှာ အင်္ဂါနေ့မှစတင်သည့် နှစ်ရက်တာ မူဝါဒအစည်းအဝေးအတွင်း ဗဟိုဘဏ်မှခွဲခြားစိတ်ဖြာမည့် စီးပွားရေးညွှန်းကိန်းများထဲမှ စစ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ အင်ဒိုနီးရှားဘဏ် (BI) သည် ယခုကုန်သွယ်ရေးအချက်အလက်များမတိုင်မီ REUTERS မှ စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့သော ဘောဂဗေဒပညာရှင်များက အတိုးနှုန်းမပြောင်းလဲဘဲထားရှိရန်အတွက် မျှော်မှန်းထားကြောင်းသိရှိရပါသည်။ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းကုန်သွယ်ရေးခန်းမှန်းသူများက ဓာတ်ဆီ၊ နီကယ်နှင့် အသားများ၏ ကုန်သွယ်မှုပိုငွေသည် ယခင်လ REUTERS မှ ထုန်ပြန်ချက်များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက  ဒေါ်လာ၂.၈၉ခန့်ရှိ၍ ယခင်လ ၁.၉၆ဘီလီယံထက်ပိုမိုများလာပြီး ကုန်သွယ်မှုပိုငွေသည်ဟုထုတ်ပြန်ထားပြီး ပို့ကုန်ရငွေသည် မေလတွင် အမြင့်ဆုံးအခြေအနေသို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ပိုကုန်ရငွေသည် ဩဂုတ်လတွင် ၇.၁၃ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးတက်လာခဲ့ပြီး  တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာ၂၃.၅၆ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစာရင်းအင်းအချက်အလက်များကဆိုသည်။ နှစ်စဉ် ပို့ကုန်ရငွေတိုးတက်မှုနှုန်း ၃.၈၃ခန့်ရှိသည်ဟု ယခင်လကထုတ်ပြန်ချက်များအရသိရသည်။ ဩဂုတ်လပို့ကုန်တိုးတက်မှုသည် ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ဇန်နဝါရီလမှစ၍ အလျင်မြန်ဆုံးနှုန်းဖြင့် တိုးတက်ခဲ့သည်ဟု LSEG ၏ အချက်အလက်များအရသိရသည်။သွင်းကုန်တန်ဖိုးမှာ ဘီလျံ ၂၀.၆၇ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဖြစ်ရာ ယခင်နှစ်ထက်  ၉.၄၆ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာပြီး စစ်တမ်း၏ခန့်မှန်းချက်ထက် ၈.၁၅ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာမည်ဟုလည်းခန့်မှန်းထားသည်။ ကုန်တင်ပို့မှုပြန်ရငွေမှာ ကိုဗစ်ကာလအလွန်တွင် ကုန်စည်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ပို့ကုန်တန်ဖိုးများလျော့ကျမှုများရှိခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံမှတင်ပို့မှာ ဧပြီလမှစ၍ နှစ်စဉ်လစဉ်အလိုက် မြင့်တက်လျက်ရှိသည်။ မျှော်လင့်ထားသည်ထက် ပိုမိုများပြားနေသော်လည်း အမေရိကန်၏အတိုးနှုန်းကို ဖြတ်တောက်ရန်အတွက် FEDERAL REVERSE ၏ BI အတွက် မျော်မှန်းချက်များနှင့် တချို့သော စီးပွားရေးပညာရှင်များက တည်ငြိမ်မှုကို ဦးစားပေးလိုသည့် မူဝါဒချမှတ်သူများက ယခင်မှတ်ချက်များကြောင့် BI အနေဖြင့် ဆက်လက်ရပ်တည်ရန် မျှော်လင့်ထားသည်။ ကုန်သွယ်မှုပိုငွေပိုမိုရရှိလာလေ BI အတိုးနှုန်းကို ဖြတ်တောက်ရန်အတွက် ယုံကြည်မှုပိုရှိလာလေဟု  အင်ဒိုနိးရှားစီးပွားရေးပညာရှင် Myrdal Gunarto ကဆိုသည်။ သို့သော် BI ၏ ထုတ်ပြန်ထားသောအချက်အလက်များပေါ် အခြေခံပြီး မက်ခရိုစီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုရှိသည်ဟုခန့်မှန်းထားပြိး BI အနေဖြင့် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်း ၆.၂၅ရာခိုင်နှုန်းကိုထိန်းညှိရန် အထူးသဖြင့် မနက်ဖန်တွင်ကျင်းပမည့်   FED မှ ဦးဆောင်သော အကြီးကဲ၏ အစည်းအဝေးကအဆုံးဖြတ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၄င်းကဆိုသည်။ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့မှ တင်ပို့ငွေများမှာ ယခင်လက ကျဆင်းခဲ့သော်လည်း ကုန်စည်တင်ပို့မှုအနေဖြင့်မူး ၈.၇ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးတက်မှုရှိခဲ့သည်။ ဩဂုတ်လတိုးတက်မှုဇယားအရ နှစ်စဉ်ကျောက်မီးသွေးတင်ပို့ငွေမှာ ၂.၄၇ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဖြစ်ပြီး ဩဂုတ်လအတွင်း ၉.၇ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးတက်လာကြောင်းသိရသည်။

        သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုအနေဖြင့်လည်း သွင်းကုန်၏ အဓိကကုန်စည်များဖြစ်သော ကုန်ကြမ်းနှင့် အခြားသွင်းကုန်များတင်သွင်းမှုသည် ယခင်လထက် ၁၁ရာခိုင်နှုန်းပိုမိုလာသည်ဟု စစ်တမ်းများကဖော်ပြသည်။

SOURCE-REUTERS

DOCA(မန္တလေး)

   ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ဆန်ဈေးကွက် ချဲ့ထွင်နိုင်ရန်အတွက် ဒေသတွင်းရှိ နိုင်ငံအချို့နှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်ဟု  စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီး Cham Nimul က စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

   သတ္တမအကြိမ်မြောက် ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါးညီလာခံ ၂၀၂၄ ၏ ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ကမ္ဘောဒီးယား၏ဆန်ဈေးကွက်ကို ချဲ့ထွင်နိုင်ရေးအတွက် ဝန်ကြီးဌာနသည် Green Trade ကုမ္ပဏီမှတစ်ဆင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံအချို့နှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း၊ နားလည်မှု စာချွန်လွှာ ပြင်ဆင်ရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုများကို ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် စင်ကာပူ စားနပ်ရိက္ခာ အေဂျင်စီ (SFA) တို့အကြား၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးကော်ပိုရေးရှင်း (PITC) တို့အကြားနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ကွမ်တုံ-ဟောင်ကောင်-မကာအို မဟာ ပင်လယ်ကွေ့ ဒေသ (Guangdong - Hong Kong - Macao Greater Bay Area) တို့အကြား ဆောင်ရွက်နေ ကြောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ၌ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် အင်ဒိုနီးရှား နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များ က သဘောတူညီခဲ့ကြသော ၄ နှစ်တာကာလအတွင်း အင်ဒိုနီးရှားသို့ ကမ္ဘောဒီးယားမှ ဆန်တန်ချိန် ၂၅၀၀၀၀ ခန့် တင်ပို့ရေးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည် ဖော်ဆောင် နိုင်ရေး တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်းဖြင့် ဝန်ကြီး Cham Nimul က ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

     ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးအသင်းချုပ် (CRF) ၏ အစီရင်ခံစာအရ ၂၀၂၄  ခုနှစ် ပထမ ၈ လအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် တန်ဖိုးအားဖြင့် ဒေါ်လာ ၃၀၅ သန်းရှိသော ကြိတ်ခွဲပြီးဆန် စုစုပေါင်း ၄၁၂၀၂၃ တန်ကို ရည်မှန်းထားရှိသည့် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဈေးကွက် ၆၅ ခု သို့ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

   ထုတ်လုပ်မှုနှင့် သိုလှောင်မှုစွမ်းရည်တို့ကို မြှင့်တင်ခြင်းနှင့်အတူ ဆန်အရည်အသွေး စံချိန်စံညွှန်းများအား မြှင့်တင်နိုင်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတကာဈေးကွက်များတွင် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ဆန်များ ဝင်ရောက်မှုကို မြှင့်တင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊  အစိုးရနှင့်ပုဂ္ဂလိကတို့ နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုက နိုင်ငံတကာဈေးကွက်၌ ကမ္ဘောဒီးယားဆန်၏ အရည်အသွေးနှင့်ပတ်သက်၍  အသိအမှတ်ပြုခံရမှုကို တိုးတက်လာစေကြောင်း CRF ၏ ဥက္ကဋ္ဌ Chan Sokheang က ပြောကြားခဲ့သည်။

    ကမ္ဘောဒီးယား စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ဆန်တန်ချိန် ၅၀၀၀၀၀ တင်ပို့ရန်အတွက် နားလည်မှုစာချွန်လွှာတစ်စောင်ကို တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ COFCO ကော်ပိုရေးရှင်းနှင့် မကြာသေးမီက လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ခဲ့ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ဆန်စပါးအတွက် အကြီးမားဆုံးဈေးကွက်ဖြစ်ပြီး ယခုနှစ် ပထမ ၈ လအတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားဆန် တန်ချိန် ၇၇၇၉၂ ကို တင်သွင်းခဲ့ရာ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄၈ သန်း ရှိကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

      စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး၊ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်များသို့ ဆန်တင်ပို့ရောင်းချမှု အဆင်ပြေစေရေးနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်ကို ဝယ်ယူလျက်ရှိသည့် မိတ်ဖက်တင်သွင်းသူများ အားလုံးနှင့် ပုံမှန်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရေးအတွက် ဝန်ကြီး Cham Nimul က  ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါးအသင်းချုပ်၊ ဆန်တင်ပို့သည့်ကုမ္ပဏီများနှင့် သက်ဆိုင်သူများထံသို့ အကြံပြုချက်အချို့ ကို မျှဝေခဲ့ပြီး သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနများ၊ အထူးသဖြင့် Green Trade ကုမ္ပဏီတို့နှင့် ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ပြောကြားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် လက်ရှိဈေးကွက်များကို ထိန်းသိမ်းလျက် ဈေးကွက်သစ်များ ရှာဖွေရန်အတွက် ဆန်တင်ပို့ရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် သက်ဆိုင်သူများအနေဖြင့် အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့်အတူ အရည်အသွေးနှင့် စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ရန် ၎င်းကတိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Source: Khmer Times, 14 Sept 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)

   ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ ဆန်စပါးထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍ ရေရှည်တည်တံ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် တိုးတက်ရေးကို ပံ့ပိုးပေးမှုနှင့်အတူ ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်တင်ပို့သူများ၏ တန်ဖိုးမြင့် လယ်ယာထွက်ကုန်များအတွက် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်များ ရှာဖွေရာတွင် ကူညီပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ သြစတြေးလျသံအမတ်ကြီး Derek Yip က ဖနွမ်းပင်မြို့တွင် စက်တင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့၌ ကျင်းပခဲ့ သည့် (၇) ကြိမ်မြောက် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးညီလာခံ (၂၀၂၄) ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

    ကမ္ဘောဒီးယားဆန်လုပ်ငန်းအတွက် သြစတြေးလျ၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုသည် သမိုင်းကြောင်းများရှိကြောင်း၊ သြစတြေးလျသည် ၁၉၆၀ ခုနှစ်များ အစောပိုင်းတွင် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ တိုးတက်မှုအား ပံ့ပိုးပေးရန်အတွက် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊  ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် တင်ပို့မှု တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ နီးပါး ရရှိခဲ့သော ကမ္ဘောဒီးယား၏ ဆန်တင်ပို့မှု ကဏ္ဍတွင် သိသာထင်ရှားသောတိုးတက်မှုကို မြင်တွေ့ရသည့်အတွက် ကျေနပ်အားရကြောင်း၊ သြစတြေးလျအနေဖြင့် ပြည်တွင်းကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ပို့ကုန်တိုးတက်မှုအတွက် ဆက်လက်ပံ့ပိုး ကူညီမည်ဖြစ်ကြောင်း Mr. Yip က ပြောကြားခဲ့သည်။

    ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်တင်ပို့သူများအား တန်ဖိုးမြင့်ထုတ်ကုန်များအတွက် ကမ္ဘာ့စျေးကွက် ကူညီရှာဖွေပေးရန်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနှင့် ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်း တို့ကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ခံနိုင်ရည်ရှိသော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ကမ္ဘောဒီးယား-သြစတြေးလျ မိတ်ဖက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ် (CAPRED) မှတစ်ဆင့် ကူညီပံ့ပိုးခြင်း အပါအဝင် ဩစတြေးလျနိုင်ငံအနေဖြင့် ထောက်ပံ့မှုများဆက်လက်ပေးအပ်ရန် စိတ်အားထက်သန် မှုရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

     ယခုနှစ် ကျင်းပသော အဆိုပါ ကမ္ဘောဒီးယားဆန်စပါးညီလာခံအတွက် သြစတြေးလျသည် CAPRED အစီအစဉ်မှတစ်ဆင့် အဓိကပံ့ပိုးကူညီသူဖြစ်ပြီး Khmer Enterprise ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျေးလက်ဒေသ ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်နှင့် အမေရိကန်ကူညီထောက်ပံ့ရေးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော USAID ၏ Feed the Future Cambodia Harvest III အစီအစဉ်တို့သည်လည်း ပါဝင်ပံ့ပိုးပေးခဲ့ကြသည်။

    အရည်အသွေးအကောင်းဆုံး ဆန်ထုတ်ကုန်များအတွက် ပို့ကုန်ဈေးကွက် ချဲ့ထွင်ရန် ကူညီ ပံ့ပိုးပေးရာတွင် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်သည် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးဆန်များအနက် အပါအဝင်အဖြစ် နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုမှု ရရှိထားပြီးဖြစ်ကြောင်း ညီလာခံ၏ အဓိကစီစဉ်သူ ကမ္ဘောဒီးယား ဆန်စပါး အသင်းချုပ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ Chan Sokheang က မှတ်ချက်ပြု ပြောဆိုခဲ့သည်။

   ပြည်တွင်းစိုက်ပျိုးရေးအလေ့အကျင့်များ ခေတ်မီစေရန်နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားဆန်အတွက် နိုင်ငံတကာဂုဏ်သတင်းကို တိုးမြင့်လာစေရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံသည် လွန်ခဲ့သည့် ၁၄ နှစ်အတွင်း ဆန်တင်ပို့သည့် ဈေးကွက်ရည်မှန်းချက်ကို သိသာစွာဖြင့် ထိထိရောက်ရောက် ချဲ့ထွင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၌ ရည်မှန်းချက် ၃၅ ခုချမှတ်ခဲ့ရာမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ရည်မှန်းချက် ၁၂၁ ခုအထိ တိုးလာခဲ့ကြောင်း Chan Sokheang က ပြောကြားခဲ့သည်။

 သံအမတ်ကြီး Mr. Yip ပြောကြားခဲ့သော CAPRED ပရိုဂရမ်သည် သြစတြေးလျအစိုးရ၏ ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့မှုဖြင့် Cowater International က အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်သည့် ၅ နှစ် အစီအစဉ်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သော CAPRED သည် ကမ္ဘောဒီးယားအစိုးရ၏ ဘက်စုံစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ထောက်ပံ့ပေးခြင်းနှင့် ကိုဗစ်ကပ် ရောဂါအလွန်ကာလတွင် ခံနိုင်ရည်ရှိမှုနှင့် ရေရှည်တည်တံ့မှုကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းတို့အပေါ် အဓိကအလေးပေးကြောင်း သိရှိ ရသည်။

     ၂၀၂၇ ခုနှစ်အထိ ၎င်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အဓိကထား၍ ကမ္ဘောဒီးယားရှိ CAPRED အစီအစဉ်သည် အဓိကအားဖြင့် ဆက်စပ်လွှမ်းခြုံနေသော စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေး ထုတ်ကုန်ဆိုင်ရာ ပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှု၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဟူသော မူဝါဒနယ်ပယ်သုံးခုတွင် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ ထို့အပြင် ကျားမတန်းတူရေး၊ မသန်စွမ်းမှုနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာပါဝင်မှု၊ မူဝါဒရေးရာ ထောက်ပံ့မှု၊ ဂေဟစနစ်နှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသော ဘဏ္ဍာရေးထောက်ပံ့မှုနှင့် ရာသီဥတုဒဏ် ခံနိုင်ရည်ရှိရေး အစီအစဉ်များတွင်လည်း တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း သိရှိရသည်။

   CAPRED က လက်ရှိဆောင်ရွက်နေသော လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ ခေတ်မီရေးစီမံကိန်း (ASMP) သည် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအားကို တိုးမြှင့်ရန်နှင့် ကမ္ဘောဒီးယားမှ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ် သူများအတွက် စျေးကွက်ရရှိမှုတိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် စိုက်ပျိုးရေးနည်းပညာ သရုပ်ပြဥယျာဉ်များ (ATDPs) တည်ထောင်ခြင်းဖြင့် အသေးစားတောင်သူ လယ်သမားများနှင့် လယ်ယာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို တန်ဖိုးထားမှု မြှင့်တင်ပေးရန်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။

     ASMP စီမံကိန်း၏ မိတ်ဖက်များသည် နိုင်ငံအတွင်း ပရောဂျက်အစမှအဆုံးတိုင် နည်းပညာဆိုင်ရာ အကြံပေးချက်များနှင့် အကောင်အထည်ဖော်မှုများကို ထောက်ပံ့ပေးထားကြောင်း၊ အပူပိုင်းဒေသ သစ်သီးများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက် (၄) မျိုး အပါအဝင် သီးနှံအမျိုးအစား (၁၀) မျိုးအား အဓိကစိုက်ပျိုးသည့် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ တောင်သူများအား ခေတ်မီစိုက်ပျိုးရေး အလေ့အကျင့်များကို ဖြန့်ဝေခြင်းများ ပါဝင်ကြောင်း၊ ၎င်းစီမံကိန်းသည် ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် အခြားသော မိတ်ဖက် အရှေ့ တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် ခေတ်မီဆန်းသစ်သော ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်ခြင်းလုပ်ငန်းနှင့် ထုပ်ပိုးရေး စင်တာများ (PHPPCs)ကို တည်ထောင်ရန် စီစဉ်ထားပြီး ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်း ဆိုင်ရာ ဝယ်ယူသူများနှင့် ပို့ကုန်စျေးကွက် ချိတ်ဆက်မှု တိုးမြင့်လာစေရန် ကူညီပေးကြောင်း သိရှိ ရသည်။

Source: Khmer Times, 12 September, 2024(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)