စားသုံးသူအခွင့်အရေးသည် မည်သူမဆိုကြုံတွေ့နိုင်သည့် အရေးကိစ္စဖြစ်သည်။ စားဝတ်နေရေး အပြင် လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေးနှင့် နေ့စဉ်ဗာဟီရကိစ္စများအတွက် ကျင်လည်နေကြသူတိုင်းသည် ဝယ်ယူမှု၊ စားသုံးမှု၊ သွားလာမှု၊ ဝန်ဆောင်မှုများနှင့် မဖြစ်မနေထိတွေ့နေကြရသည်။ ထို့ကြောင့် လူတိုင်းသည် နေရာတိုင်း၊ နေ့စဉ်တိုင်းတွင် စားသုံးသူများဖြစ်နေကြသည်။
စားသုံးသူများသည် တစ်ခါတစ်ရ ံမိမိပေးလိုက်ရသည့်ငွေနှင့် မကိုက်ညီသည့် ကုန်ပစ္စည်းများ ၊ လွဲမှားမှုများ၊ ဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ကြုံတွေ့ရသည်များရှိတတ်ကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ဈေးနှုန်းနည်း သော် လည်း ယင်းသည် စားသုံးသူ၏ကျန်းမာရေး၊ အခွင့်အရေးနှင့် အသက်များဖြစ်သွားနိုင်သည်များ လည်းရှိကြသည်။ ထို့အပြင် ဝယ်ယူသုံးစွဲ လိုက်သည့်ကုန်ပစ္စည်းမှာ အရည်အသွေး မပြည့်မီခြင်း၊ အသုံးပြုပြီး ပစ္စည်းအား ပြုပြင်ထားခြင်း၊ အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်စေသည့် ပစ္စည်းများပါဝင်နေခြင်း တို့ကြောင့် စားသုံးသူများကို ထိခိုက်နစ်နာစေသည်။ ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍများတွင်လည်း ထင်ယောင် ထင်မှား ကြော်ငြာခြင်း၊ အရည်အသွေးမပြည့်ဝသော ဝန်ဆောင်မှုများကြောင့် စားသုံးသူများမှာ ငွေကြေး ဆုံးရှုံးမှုအပြင် အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့ရသည်များရှိနေသည်။
သို့ဖြစ်သည့်အတွက် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးမှာ လူတိုင်းနှင့် သက်ဆိုင်လာပြီး စားသုံးသူ နှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအကြား အပြန်အလှန်အကျိုးပြုနေသည့် ကိစ္စလည်းဖြစ်သည်။ စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးမှာ စားသုံးသူတစ်ဦးချင်းအတွက်သာမက ဥပဒေနှင့်အညီ ကျင့်ဝတ်နှင့်အညီ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ကောင်းမွန်သော စီးပွားရေးဝန်းကျင် တည်ဆောက်ရေး တို့နှင့်ပါဆက်စပ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးကို ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံအသီး သီးတွင် ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်း၍ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ စားသုံးသူ အခွင့် အရေး နှင့်ပတ်သက်၍ လူထုအကြားတွင်လည်း ယခင်ကထက် များစွာ နိုးကြားမှုများရှိ နေသည့်တိုင် တစ်ဖက်တွင် ခေတ်၏ပြောင်းလဲတိုးတက်မှုနှင့်အတူ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုများ တိုးမြင့်လျက်ရှိသည်။
စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုသည်မှာ ဈေးကွက်အတွင်း မမျှတသောအလေ့အထများ မဖြစ်စေရန် အတွက် ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှု များဝယ်ယူသူများနှင့် အများပြည်သူတို့အား ကာကွယ်ပေးခြင်းဖြစ် သည်။ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေ ၂၀၁၉ တွင် “စားသုံးသူကာကွယ် ရေးဆိုသည်မှာ ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ စားသုံးသူ၏အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်ပေး ခြင်းနှင့် စားသုံးသူနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တို့အကြား ကော်မရှင်နှင့် ကော်မတီအဆင့်ဆင့်တို့ က သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်ပေးသည့်မျှတမှုရှိသောလုပ်ငန်းစဉ်ကိုဆိုသည်” ဟုဖွင့်ဆိုသည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ သည် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးအတွက် ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်း၍ အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိကြသည်။ ယင်းသို့ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအနေဖြင့် လိမ်လည်မှုပြုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြိုင် ဘက်များထက် အကျိုးအမြတ် ပိုမိုရရှိရန်အတွက် မမျှတသောနည်းလမ်းများအသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် စားသုံးသူများကို ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်စေခြင်းတို့ကို တားဆီးနိုင်သည်။
စားသုံးသူကာကွယ်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ကုလသမဂ္ဂသည် ၁၉၈၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် (၃၉/၂၄၈) ဖြင့် စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေးဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက် (၈) ချက် ချမှတ်ခဲ့သည်။ ၎င်းလမ်းညွှန်ချက်တွင် စားသုံးသူများသည် ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကို ဘေး အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာ အသုံးပြုခွင့်ရရှိစေရန်၊ ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုများ၏ မှန်ကန်ပြည့်စုံသော သတင်းအချက်အလက်များရရှိစေရန်၊ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအား စိတ်ကြိုက်ရွေးချယ်နိုင်ခွင့် ရရှိစေရန်၊ ကုန်စည်နှင့်ဝန်ဆောင်မှုများကြောင့် နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပါဝင်ကြားနာခွင့် ရရှိစေရန် ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ စားသုံးသူ၏ အခြေခံလိုအပ်ချက်များပေါ် တွင် စိတ်ကျေနပ်မှုရရှိစေရန်၊ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများကြောင့် ဖြစ်ပေါ် သော ဆုံးရှုံးနစ်နာ မှုများ နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကုစားခွင့်ရရှိစေရန်၊ ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်သည့် အသိပညာ များ၊ အခွင့်အရေး နှင့် သတင်းအချက်အလက်များကို သိရှိလေ့လာခွင့်ရရှိစေရန်၊ ကျန်းမာဝပြောသည့် ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတွင် ရှင်သန်နေထိုင်ခွင့်ရရှိစေရန်တို့ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ လမ်းညွှန်ချက်များသည် စားသုံးသူအားလုံး နှင့်သက်ဆိုင်သည်။ ဤနေရာတွင် စားသုံးသူဆိုသည်မှာ လူတိုင်းသည် စားသုံးသူ များဖြစ်ကြသည်။ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဥပဒေ (၂၀၁၉) တွင် စားသုံးသူ၏အဓိပ္ပာယ်အား “စားသုံးသူ ဆိုသည်မှာ ကုန်စည် သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုကို ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှုပြုရန် သို့မဟုတ် အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်းပြုရန်မဟုတ်ဘဲ ကိုယ်တိုင်သုံးစွဲမှုအတွက်သော် လည်းကောင်း ၊ အခြားသူအတွက် သော် လည်းကောင်း ရည်ရွယ်၍ ဝယ်ယူခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်း၊ ရယူခြင်း၊ ကုန်စည်ချေးငှားခြင်း ပြုလုပ်သူများ သို့မဟုတ် ပေးကမ်းထောက်ပံ့ခြင်းခံရသူများကိုဆိုသည်” ဟုဖွင့်ဆိုထားသည်။ သို့ဖြစ်၍ စားသုံးသူတိုင်း သည် ကုလသမဂ္ဂ ၏လမ်းညွှန်ချက်များနှင့်အညီ စားသုံးသူအခွင့်အရေးများကို ခံစားပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
သို့သော် စားသုံးသူများသည် ကုလသမဂ္ဂ၏လမ်းညွှန်ချက်ပါ အခြေခံကာကွယ်ပေးမှုများ လိုအပ် နေဆဲအခြေအနေတွင် ဂလိုဘယ် လိုက်ဇေးရှင်းနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်လိုက်ဇေးရှင်းကြောင့် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက် အပြောင်းအလဲများမှာ စားသုံးသူကာကွယ်ပေးရေး လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်မှုများထက် ကျော်လွန်နေ သည်။ သို့ဖြစ်ရာ စားသုံးသူများသည်အန္တရာယ်ရှိသော ထုတ်ကုန်များ၊ မမျှတမှု၊ ကျင့်ဝတ်နှင့်မညီတဲ့လုပ်ဆောင်မှုများနှင့် တွေ့ကြုံနေကြရသည်။ ထိုမသမာသော လုပ်ဆောင်မှုများကို ကာကွယ်ရန် အတွက် လိုက်လျောညီထွေရှိသည့် မူဝါဒများ၊ ဥပဒေများနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများပြဋ္ဌာန်း၍ ထိရောက် စွာအကောင်အထည်ဖော်ရန် လိုအပ်သည်။
အကျိုးကျေးဇူး
စားသုံးသူကာကွယ်ရေးသည်စားသုံးသူများအတွက်သာမကစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဈေးကွက်နှင့်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတို့အတွက် အရေးပါသည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် တာဝန်ယူမှုရှိ ခြင်း၊ ကျင့်ဝတ်များကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် ရောင်းသူဝယ်သူ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသည်။
အပြန်အလှန်အကျိုးဖြစ်ထွန်းသည်ဆိုရာတွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ၎င်းတို့၏ ကုန်ပစ္စည်း များ၊ ဝန်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ စားသုံးသူများကို တိကျ၍ ဘက်မလိုက်သောသတင်းများပေးရန် လိုအပ်သည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများက တိကျ၍ဘက်မလိုက်သော သတင်းများပေးခြင်းကြောင့် စားသုံးသူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့ နှစ်သက်မှုအလိုက် အကောင်းဆုံးကို ရွေးချယ်ခွင့်ရရှိစေပြီး စီးပွားရေး လုပ်ငန်း၏ မမှန်ကန်မှု သို့မဟုတ် လိမ်လည်မှုတို့မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ထို့အပြင် စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကြောင့် လူထုအကြား စားသုံးသူကာကွယ်ရေး အသိရရှိစေပြီး စားသုံးသူ တစ်ဦးချင်းစီသည် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နိုင်သည်။ အလားတူ ပင် စားသုံးသူကာကွယ်ပေးသည့် မူဝါဒများ၊ ဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းများသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း များကိုတာဝန်ခံမှုရှိစေသဖြင့်စားသုံးသူများ၏ အကျိုးကို မြှင့်တင်နိုင်သည်။ အလားတူပင် စားသုံးသူ ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ရေရှည်အကျိုးစီးပွားတိုးတက်စေခြင်း၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းရင်းမြစ်များကို အသုံးပြုနိုင်ခြင်း၊ လူမှုရေးတာဝန် ယူမှုရှိစေခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းနှင့် ကျင့်ဝတ် ဆိုင်ရာ တရားမျှတမှုရှိစေခြင်း စသည့် အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိစေသည်။ ထို့အပြင် စားသုံးသူများကို မျှမျှတတဆက်ဆံမှုကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် လူသိများလာပြီး နာမည်ကောင်းရရှိသည့် အပြင် စားသုံးသူဦးရေတိုးမြင့်စေ သည်။ ယင်းအချက်သည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ အမြတ်အစွန်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို မြင့်မားစေပြီး ရေရှည်စီးပွား တိုးတက်မှုကို ရရှိစေသည်။
စားသုံးသူကာကွယ်ရေးသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် သာမက ခိုင်မာသော ဈေးကွက် များကိုလည်း ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ၎င်းတို့၏ ထုတ်ကုန်များနှင့် ဝန်ဆောင်မှု များအတွက် သင့်တင့်မျှတသောဈေးနှုန်းနှင့် အရည်အသွေးကောင်းမွန်မှုကို ထိန်းသိမ်းကြရသဖြင့် စားသုံးသူများ၏ တောင်းဆိုမှုများသည် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရေး အတွက် တွန်းအားဖြစ်စေသည်။
တိုးမြင့်လာသောစိန်ခေါ်မှုများ
ယနေ့ခေတ်တွင် အင်တာနက်အခြေပြုသည့် e-commerce များ၊ နိုင်ငံတကာ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များ၊ ကမ္ဘာလုံးလွှမ်းခြုံလာခြင်း၊ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ကုန်သွယ်မှုများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခြင်း ကြောင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးမှာ စိန်ခေါ်မှုအမျိုးမျိုးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ နယ်နိမိတ်အကန့်အသတ် မရှိ စျေးကွက်ရှာဖွေမှုနှင့် နည်းပညာတိုးတက်မှုသည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်များအတွင်း များစွာ မြင့်တက်လာခဲ့ သည်။
ကျယ်ပြန့်သော အွန်လိုင်းရောင်းဝယ်မှုများသည် ထုတ်လုပ်သူများနှင့် စားသုံးသူတို့အတွက် များပြားသောရွေးချယ်စရာများ ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ယင်းနှင့်အတူ စားသုံးသူအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ လည်းဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ထို့အပြင် e-commerce တွင် ပါဝင်နေသော အဆိုပါနိုင်ငံစုံ ကုမ္ပဏီကြီးများ နှင့် အခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှ စားသုံးသူအများအပြားကို နည်းလမ်းမျိုးစုံ ဖြင့် ဆွဲဆောင်လျက်ရှိသည်။ ယင်း၏အကျိုးဆက်ပြဿနာအဖြစ် မှားယွင်းသော သို့မဟုတ် အထင်မှား စေသော ကြော်ငြာများ၊ အရည်အသွေးမပြည့်သော ထုတ်ကုန်များ၊ ကုန်ပစ္စည်းအတု ပေးပို့မှုများ၊ အန္တရာယ်ရှိသော ထုတ်ကုန်များ၊ ငွေပေးချေမှု ပြဿနာများ၊ လုံခြုံရေးနှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ပြဿနာများ၊ တစ်ဖက်သတ်စာချုပ်များ စသည်တို့ကြောင့်စားသုံးသူများသည် မသမာမှုများ၏ သား ကောင်များဖြစ်လာကြသည်။
ထို့အပြင် ပြင်းထန်လာနေသည့် စီးပွားရေးယှဉ်ပြိုင်မှုများနှင့် စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးရေး သည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြဿနာ တစ်ခုဖြစ်လာနေသည်။ ကုမ္ပဏီများနှင့် ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များ သည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်၍ နိုင်ငံတကာမှ ဝင်ရောက်လာစဉ် ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ စားသုံးသူကာကွယ်ရေး ဥပဒေများနှင့် အကာအကွယ်ပေးသည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် ပြည်တွင်း စားသုံး သူကာကွယ်ရေးနှင့်သာ အဓိကသက်ဆိုင်နေသည်။
သို့ဖြစ်ရာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်လာသည့် စီးပွားရေးလက်ဝါးကြီးအုပ်မှုနှင့် မမျှတသည့်ကုန်သွယ်ရေးအလေ့အကျင့်များကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် စိန်ခေါ်မှုများစွာနှင့် ရင်ဆိုင် နေကြရသည်။ ထိုစိန်ခေါ်မှုများကို ထိရောက်စွာကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် ဒေသဆိုင်ရာနှင့် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်သည့် မူဝါဒများ၊ ဥပဒေနှင့် စည်းမျဉ်းများ သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းပေးရန် လိုအပ်သည်။ တစ်ဖက်တွင် ယင်းစိန်ခေါ်မှုများကိုဖြေရှင်းရန် ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်းသည်များရှိသော်လည်း တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲများကြောင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးမူဝါဒများ၊ ဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းများ အကောင်အထည်ဖော်မှုအားနည်းလာပြီး ထိခိုက်နစ်နာ သောစားသုံးသူများကို အကာ အကွယ်မပေးနိုင်သည်များရှိသည်။
အထူးသဖြင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြဿနာများနှင့် e-commerce ဆိုင်ရာပြဿနာများတွင် ငွေကြေးဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုများ တွေ့ရသည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် နည်းပညာနှင့် စီးပွားရေးပုံစံတိုး တက်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများ တိုးမြင့်နေချိန်တွင် ဖြစ်လေ့ ဖြစ်ထရှိသည့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေး အသိပညာပေးမှုအားနည်းခြင်း၊ ကျင့်ဝတ်နှင့်မညီသော စီးပွား ရေးလုပ်ငန်းများအား မကြီးကြပ်နိုင်ခြင်း၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများရှိနေခြင်း ၊ ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာ အားနည်းချက်များရှိနေခြင်း၊ ထုတ်ကုန် ဘေးကင်းမှုနှင့် တာဝန်ယူမှုအတွက် စံနှုန်းသတ်မှတ်ချက်များ အားနည်းခြင်း၊ ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်များတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု နှင့် ခြေရာခံမှုမရှိခြင်း၊ ဆင်းရဲမွဲ တေခြင်း၊ ဥပဒေထိန်းကျောင်းမှုအားနည်းခြင်း၊ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်မှု အားနည်းခြင်းကဲ့သို့သော အားနည်းချက်များသည် စားသုံးသူအခွင့်အရေးများကို လုံလောက်စွာ ကာကွယ်ပေးရေးအတွက် အဟန့်အတားများဖြစ်နေသည်။
စားသုံးသူအသိပညာပေးရေးလှုပ်ရှားမှု
စားသုံးသူအသိပညာပေးရေးလှုပ်ရှားမှုများသည် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးမူဝါဒများနှင့် ရည်မှန်း ချက်များအကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အရေးပါသည့်နည်းလမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ စွာသည် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေမူဘောင်များချမှတ်ထားကြသော်လည်း ယင်းဥပဒေ မူဘောင်များကို နေရာတိုင်း၌ တစ်ချိန်တည်း တစ်ပြိုင်တည်းအသက်ဝင်လာစေရန်မှာ မလွယ်ကူပါ။ သို့ဖြစ်သည့်အတွက် စားသုံးသူအခွင့်အရေးများ၊ နစ်နာဆုံးရှုံးမှုအတွက် ပြန်လည်တောင်းဆိုနိုင်သည့် နည်းလမ်းများ၊ ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွား ကိုကာကွယ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများနှင့် ဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းမှုရှိရေး စသည့်စားသုံးသူအခွင့်အရေးများကို လူထုအတွင်း ကျယ်ပြန့်စွာအသိပညာပေးခြင်း သည် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးအတွက် အရေးပါ သည့် နည်းလမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးစံနှုန်းများနှင့် မကိုက်ညီသောထုတ်ကုန်များ ရောင်းချ သည်ဆိုပစို့။ ထိုအခါ စားသုံးသူ၏တိုင်ကြားချက်များမရှိပါက စားသုံးသူအကာအကွယ်ပေးသည့် အဖွဲ့ အစည်းများသည် ထိုကုမ္ပဏီ၏ ဥပဒေချိုးဖောက်မှုကို သတိပြုမိရန် ခက်ခဲနိုင်သည်။ စားသုံးသူများ သည်၎င်းတို့၏အခွင့်အရေးများကိုမသိရှိပါက ဥပဒေချိုးဖောက်ခံရသည်ကို ၎င်းတို့ သိမည်မဟုတ် ပေ။ သို့ဖြစ်ရာ စားသုံးသူအသိပညာပေးမှု မြှင့်တင်ခြင်းသည် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ပိုမိုထိရောက်စေသည်။ စားသုံးသူများအနေဖြင့်လည်း မတရားသောလုပ်ဆောင်မှုများမှ ကိုယ့်ကိုယ် ကိုယ် ကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး တစ်ဖက်တွင် အဆိုပါမတရားသောလုပ်ဆောင်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ စားသုံးသူကာကွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ရရှိစေသဖြင့် ပိုမိုထိရောက်စေသည်။ ယင်းသည် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ထုတ်လုပ်မှု သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေ သည့် အပြင် စားသုံးသူအဆင့်အတန်းအားလုံး၏ အကျိုးစီးပွား ကာကွယ် နိုင်ပြီး စားသုံးသူများ၏ ယုံကြည်မှုကိုပိုမိုရရှိစေသည်။ယခုအခါ အင်တာနက်နှင့် မိုဘိုင်းနည်းပညာများ ပိုမိုရရှိနိုင်မှုနှင့် အသုံး ပြုမှုများ အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ပိုမိုလွယ်ကူလာခြင်းကြောင့် စားသုံးသူအသိပညာ ဖြန့်ဝေ သူများအနေဖြင့် စျေးနှုန်းသက်သာ၍ ပိုမိုထိရောက်သော အသိပညာပေး အစီအစဉ်များကို လုပ်ဆောင် နိုင်ပြီဖြစ်သည်။
ထိရောက်သောစားသုံးသူကာကွယ်ရေး
ထိရောက်သော စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဖြစ်ရန် ကဏ္ဍများစွာ ပေါင်းစပ်အကောင်အထည်ဖော် ကြရသည်။ စားသုံးသူကာကွယ် ရေးဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်တိုင် ထိရောက်စွာ အကောင်အထည် မဖော်နိုင်ခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအားနည်းခြင်း၊ အသိပညာပေးမှုအားနည်းခြင်း စသည့် အားနည်း ချက်များရှိနေနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်ရာ ထိရောက်သော စားသုံးသူကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်ရန်အတွက် အခြေခံလိုအပ်သည့်ကဏ္ဍ(၆)ခုမှာ-
(က) ဆီလျော်သည့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေး မူဝါဒ၊ ဥပဒေနှင့်စည်းမျဉ်း များ၊
(ခ) ထိရောက်သောဥပဒေအကောင်အထည်ဖော်မှုနှင့်အရေးယူမှု၊
(ဂ) ထိရောက်သောဥပဒေအကောင်အထည်ဖော်မှုနှင့်အရေးယူမှု၊
(ဃ) စားသုံးသူအသိပညာပေးရေးအစီအစဉ်များအကောင်အထည်ဖော်မှု၊
(င) နစ်နာဆုံးရှုံးမှုအတွက်ကုစားမှုစနစ်များ၊
(စ) ထိရောက်သောစားသုံးသူကာကွယ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊
ကြီးမားသောအကျိုးဆက်
စားသုံးသူကာကွယ်ရေး၏ အဓိကဦးတည်ချက်သည် ဈေးကွက်အတွင်း မတရားသော လုပ် ဆောင်မှုများကို တိုက်ဖျက်ရန်နှင့် ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှု ဝယ်ယူသူများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်ပေးရန်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း အများအားဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများတွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုကိုမလိုလားသည့် အလေ့အထနှင့် သဘောထားများကြောင့် လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုများ၊ ခေါင်းပုံ ဖြတ်မှုများ၊ ကျင့်ဝတ်ဖောက်ဖျက်မှုများ၊ ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများရှိနေသည်။ ထို့အတူ အရည်အသွေး မပြည့်ဝသော စီးပွားရေး အခြေခံအဆောက်အအုံများ၊ ရှုပ်ထွေးသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အားနည်းသောစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ်များသည် ဈေးကွက်များအတွင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဝင်ရောက် ရန် ပိုမိုခက်ခဲစေပြီး စားသုံးသူကာကွယ်ရေးကိုလည်း နှောင့်နှေးစေသည်။
ထိုမှတစ်ဆင့် စားသုံးသူများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း၏ အရေးပါမှုများ၊ စားသုံးသူအခွင့်အရေးများနှင့် တာဝန်များကို သိရှိမှု၊ လိုက်နာမှုများလည်း အားနည်းလာမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ အဆင့်ဆင့် အားနည်းလာမှုသည် စားသုံးသူများကိုထိခိုက်စေသည့်အပြင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုလုံးအပေါ် ကြီးမားသောအကျိုးဆက်များ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
DOCA(ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ)