ယခုနှစ်တွင် ဈေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှုများ ပြင်းထန်လာပြီး ငွေကြေးတန်ဖိုးမြင့်မားမှု လေဆန်ခရီးနှင့် ကြုံတွေ့နေရခြင်းက ဈေးနှုန်းအရ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို ထိခိုက်စေပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆန် တင်ပို့မှုမှာ သိသာစွာ ကျဆင်းလျက်ရှိခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်စိုက်ပျိုးရေးဦးစီးဌာနရှိ နိုင်ငံခြား စိုက်ပျိုးရေးဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း (Foreign Agricultural Service - FAS) က အစီရင်ခံဖော်ပြထားပါသည်။
စက်တင်ဘာ ၃ ရက်နေ့၌ FAS က ထုတ်ပြန်သော အဆိုပါအစီရင်ခံစာအရ ယခုနှစ်အစမှ ဩဂုတ် ၁၇ ရက်နေ့အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဆန်တင်ပို့မှုသည် တန်ချိန် ၃.၈၇ သန်းရှိပြီး ယခင်နှစ် အလားတူကာလ တင်ပို့ခဲ့မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၆ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့ရာ ရလဒ်အားဖြင့် ကမ္ဘာ့ ဆန်တင်ပို့မှု အများဆုံးနိုင်ငံများအနက် ယခင်က ဒုတိယနေရာတွင်ရှိရာမှ အိန္ဒိယနှင့် ဗီယက်နမ် တို့၏နောက်၌ တတိယနေရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အိန္ဒိယမှဆန်များ သက်သာသောဈေးနှုန်းဖြင့် ဈေးကွက်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခြင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အင်ဒိုနီးရှားတို့ အပါအဝင် အဓိကဝယ်လက်နိုင်ငံများ၏ ဆန်ဝယ်လိုအား လျော့ကျ လျက်ရှိခြင်းတို့က ထိုင်းဆန်တင်ပို့မှု ကျဆင်းစေရန် ပင်မတွန်းအားပေးသည့် အချက်များဖြစ်သည် ဟု FAS က ပြောဆိုထားသည်။ ထို့အပြင် ထိုင်းဘတ်ငွေ၏ တန်ဖိုး အတက်အကျပြောင်းလဲမှုက လည်း ထိုင်းဆန်၏ ဈေးနှုန်းအရ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းကို အနှောင့်အယှက်ပြုလျက်ရှိကြောင်း ဖော်ပြ ထားသည်။ ဆန်တင်ပို့မှု လုပ်ငန်းနယ်ပယ်မှ အရင်းအမြစ်များ၏ ပြောကြားချက်အရ အမေရိကန် နိုင်ငံ၏ အကောက်ခွန်နှုန်းထား ပြောင်းလဲမှုသည် ပရီမီယံအဆင့်အတန်းရှိသော စံပယ်ဆန်မွှေး တင်ပို့မှုတွင် ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း သိရသည်။
လယ်သမားများ၏ ဝင်ငွေရရှိမှုမှာလည်း စိုးရိမ်ဖွယ်ရာ အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာပြီး ဩဂုတ်လအတွင်း အဓိက စပါးအမျိုးအစားများ၏ လယ်ယာလုပ်ငန်းခွင်မှ ရောင်းချသည့် ဈေးနှုန်း များသည် ကျဆင်းမှုဖိအားများအောက်၌ တည်ရှိနေခဲ့သည်။ ပြည်တွင်း စပါးဈေးနှုန်းများသည် သမိုင်းမှတ်တမ်း ကာလတစ်လျှောက် ဆက်လက်နိမ့်ကျလျက်ရှိပြီး ပို့ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကျဆင်း ခြင်း၊ ထုတ်လုပ်မှုစရိတ် မြင့်မားခြင်းနှင့် ပို့ကုန်ဝယ်လိုအား ကျဆင်းနေခြင်းတို့ကြောင့် အထူး သဖြင့် ပရီမီယံအတန်းအစားမဟုတ်သော စပါးမျိုးများကို စိုက်ပျိုးသည့် တောင်သူများအတွက် ငွေကြေးကျပ်တည်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း FAS က ဖော်ပြထားသည်။
၂၀၂၅-၂၆ ဈေးကွက်ရာသီနှစ်အတွင်း နစ်နာဆုံးရှုံးမှုများကို လျှော့ချနိုင်ရန်နှင့် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု တည်ငြိမ်စေရန်အတွက် ဘတ်ဂျက်ရန်ပုံငွေ ဘတ် ၃၇.၉ ဘီလီယံ (ဒေါ်လာ ၁.၂ ဘီလီ ယံခန့်) ကျခံသုံးစွဲလျက် စပါးဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်စေရေး အစီအမံများကို ချမှတ်ဆောင်ရွက်မည် ဖြစ်သည်ဟု ထိုင်းအစိုးရက ဩဂုတ် ၁၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ပြောဆိုထားသည်။ အစိုးရသည် ၂၀၂၄-၂၅ ခုနှစ် ရာသီချိန်ပြင်ပ စပါးသီးနှံ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်စေရေးအတွက် ဘတ်ငွေ ၇.၃ ဘီလီယံ ကို ကျခံသုံးစွဲခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ထိုင်းအစိုးရ၏ အစီအစဉ်အရ အကျုံးဝင်သည့် လယ်သမားမိသားစု များသည် စပါးစိုက်ဧရိယာ ၁ ရိုင်လျှင် ဘတ်ငွေ ၁၀၀၀ နှုန်း (၁ ဟက်တာလျှင် ၄.၉ ဒေါ်လာနှုန်း) ဖြင့် အိမ်ထောင်စုတစ်ခုလျှင် အများဆုံး ဘတ်ငွေ ၁၀၀၀၀ (၃၀၉ ဒေါ်လာ) အထိ ထောက်ပံ့ကြေး ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းအစီအစဉ်သည် စပါးစိုက်တောင်သူ မိသားစုပေါင်း ၅.၄၉ သန်းကျော် အတွက် လွှမ်းခြုံမှုရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။
Source: World-Grain.com, 8 Sept 2025(လယ်ယာထွက်ကုန်များနှင့် အဓိကသွင်းကုန်များ၏ နိုင်ငံတကာဈေးကွက်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့)