ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုသတင်း

           ရခိုင်ပြည်နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနောက်ဘက်အကျဆုံးကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်ပြီး တောင်ကုတ်မြို့သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၏  မြို့နယ်(၁၇)မြို့နယ်ထဲမှ တောင်ပိုင်းသံတွဲခရိုင်တွင် တည်ရှိပြီး လူဦးရေ(၁.၆၀)သိန်းခန့်ရှိပြီး ပြည်မနှင့်အနီးစပ်ဆုံး ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၌  အလွန်အရေးပါသော မြို့တစ်မြို့ဖြစ်သည် သာမက ရေကြောင်းကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း များ၌လည်း အချက်အချာကျသည့် မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ပါသည်။ တောင်ကုတ်မြို့သာမက အခြားမြို့နယ် များကပါ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအတွက် အားထားရာ ကုတင်(၁၀၀)ဆေးရုံနှင့် တောင်ကုတ် တက္ကသိုလ်တို့ကလည်း မြို့၏အင်္ဂါရပ်နှင့် ညီညွတ်စေပြီး ဆန်စပါးများနှင့် သစ်များအဓိကထွက် ရှိသည်။

           ဤကဲ့သို့ ကုန်လမ်း/ရေလမ်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး အဓိကကျသည့် မြို့ဖြစ်သည့်အတွက် တဖက် ဘင်္ဂလား‌ဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့မည့်ကုန်ပစ္စည်းများအား စစ်ဆးပေးနိုင်ရန် ဌာနပေါင်းစုံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် တောင်ကုတ်မြို့ ကုန်ပစ္စည်းစစ်ဆေးရေးယာယီစခန်း (Check Point ) အား နိုင်ငံတော်မှ (၁၀-၁၁-၂၀၂၁)ရက်နေ့တွင် ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ (၃-၄-၂၀၂၂)ရက်နေ့ အထိ ကြက်သွန်နီ (၁၀၄၉)တန် ၊ ဂျင်း(၆၄)တန် ၊ အုန်းသီးခြောက်(၁၈)တန် ၊ ငရုပ်သီးခြောက်(၃)တန်အား စစ်ဆေးခဲ့ပြီး စစ်တွေမြို့တွင် နိုင်ငံတော်အခွန်ပေးသွင်း၍ တဖက်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ နိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်အတွက် ပို့ကုန်ဝင်ငွေများရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ပြီး ဖြစ်ပါသည်။

သို့ဖြစ်ပါ၍ အမြဲတမ်းတင်ပို့နိုင်သည့် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းတစ်ခု ဖွင့်လှစ်ပေးနိုင်မည်ဆိုပါက နိုင်ငံတော်အတွက် ဝင်ငွေများစွာရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်သည်သာမက တောင်ကုတ်မြို့၏ လူမှုစီးပွားဘဝလည်း များစွာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည် ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(ရခိုင်)

           စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တိုင်း/ခရိုင်ဦးစီးမှူးတို့၏ လမ်းညွှန်မှုဖြင့် ပခုက္ကူခရိုင်ဦးစီးမှူးရုံးမှ သတင်းအချက်အလက်နည်းပညာ နှင့်အရည်အသွေးစီမံခန့်ခွဲရေးဌာနခွဲတာဝန်ခံ ဒေါ်မြင့်မြင့်သန်းသည်(၂.၄.၂၀၂၂)ရက်နေ့၊ နံနက် (၀၉:၀၀) နာရီအချိန်တွင် ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီဖူလုံရေးအတွက် ဆီထွက်သီးနှံများ ပိုမိုတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင်ရေးနှင့် ပြည်တွင်းကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍ ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးအတွက် ဆိပ်ဖြူမြို့ပေါ်ရှိ ဆောင်းသီးနှံ မြေပဲစိုက်တောင်သူများနှင့်တွေ့ဆုံပြီး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိမှုနှင့်ရောင်းချ ဖြန့်ဖြူးမှု အခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ရန် ကွင်းဆင်းလေ့လာမေးမြန်းခဲ့ပါသည်။

          မြန်မာနိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကထားလုပ်ကိုင်၍ စိုက်ပျိုးရေးထွန်းကားရာနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ဆီထွက်သီးနှံများဖြစ်သော မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာ၊ ဝါစသည်တို့ကိုလည်း စိုက်ပျိုးကြောင်း၊ ပြည်တွင်း စိုက်ပျိုးရေးအနေဖြင့် နေ့စဉ်ချက်ပြုတ်စားသုံးသော စားသုံးဆီအတွက် မိမိတို့ ပြည်တွင်း ၌စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သော မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာဆီများမှာ လုံလောက်မှုမရှိသည့်အတွက် စားသုံးမှုလိုအပ်ချက်အရ ပြည်ပမှတင်သွင်း၍ ပြည်တွင်းလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းနေရပါသောကြောင့် ဆီထွက်သီးနှံကို မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတို့တွင် အဓိကထား၍ စိုက်ပျိုးကြပြီး အခြားတိုင်း/ပြည်နယ်များတွင်လည်း စိုက်ပျိုးကြကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မကွေးတိုင်းဒေသကြီး ပခုက္ကူခရိုင်အတွင်းတွင် တည်ရှိပြီး စိုက်ပျိုးရေးအနေဖြင့် နှစ်စဉ်ကြက်သွန်နီ(ဆောင်းစိုက်ပင်စိုက်)ကို စိုက်ဧကအများဆုံး စိုက်ပျိုးခဲ့ကြသော်လည်း ယခင်(၂)နှစ်ခန့်က အရှုံးပေါ်မှုများ၍ ယခုနှစ်တွင် ကြက်သွန်နီအစား ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲ၊ ကုလားပဲနှင့် အခြားသီးနှံများကို နှစ်စဉ်ထက် ပြောင်းလဲတိုးချဲ့စိုက်ပျိုးခဲ့ကြကြောင်း၊ (၂၀၂၁-၂၀၂၂) ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ဆောင်းစိုက်ဆီထွက်သီးနှံကိုင်းကျွန်းမြေပဲကို စိုက်ဧက (၃၀၀၀)ခန့် စိုက်ပျိုးထားရှိပါကြောင်း၊ ကုန်း/ယာမြေစိုက်(မိုး)မြေပဲကို ဧက(၁၀၀)ခန့် စိုက်ပျိုးပါကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးချိန်တွင် ရာသီဥတုအနေအထားကောင်းမွန်မှုမရှိခြင်းကြောင့် မြေပဲအထွက်နှုန်းနည်းပြီး အရှုံးပေါ်မှုများ၍  (မိုး)စိုက်ဧကနည်းပါးကြောင်း၊ ယခင်နှစ်ကကိုင်းကျွန်းမြေများတွင် ကြက်သွန်နီ မျိုးဥများရရှိရန်အတွက် ကြက်သွန်နီမျိုးစေ့ပက်၍ စိုက်ပျိုးသော စိုက်ခင်းများခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ် ကိုင်းကျွန်းမြေနုများတွင် မြေပဲများ စိုက်ပျိုးမှုများကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ကိုင်းကျွန်းမြေပဲစိုက်တောင်သူ ဒေါ်သီတာမှ ယခုနှစ်တွင်(၂)ဧကခန့်ကို ဧရာဝတီမြစ်ရိုး တစ်လျှောက် ကိုင်းကျွန်းမြေနုသဲနုန်းမြေများတွင် စိုက်ပျိုးထားရှိကြောင်း၊  စိုက်ပျိုးရန်မျိုးစေ့ကို မိမိစိုက်ခင်းထွက် မြေပဲမျိုးကို ပြန်လည်စိုက်ပျိုးခြင်း မရှိဘဲ ချောက်မြို့ပဲမျိုးစုံရောင်းဝယ်ရေး (အေဝမ်း)ပွဲရုံမှ ဝါဆိုလမိုးစိုက် မြေပဲဆံ(အသစ်) အလုံးကြီး မျိုးကို တစ်တင်းလျှင် (၅၃၀၀၀)ကျပ် ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ ကိုင်းကျွန်းမြေပဲကို တန်ဆောင်းမုန်းလတွင် စတင်စိုက်ပျိုးပြီး တပေါင်းလတွင်တူးဖော်ကြောင်း၊ စိုက်ပင်သက်တမ်း ကာလမှာ (၄)လခန့်ကြာမြင့်ကြောင်း၊ ကိုင်းကျွန်းသဲနုန်းမြေနုများတွင် စိုက်ပျိုး၍ မြေပဲများ အသေး/ အပယ်နည်းပြီး အဆံအောင်အောင် မြင်မြင် ထွက်ရှိစေရေးအတွက် တူးဖော်ချိန် နောက်ကျ ကြောင်း၊ တစ်ဧကစိုက်ပျိုးလျှင် မျိုးမြေပဲဆံ(၁)တင်း(၈)ပြည်ခန့်ကုန်ကျ၍ (၂)ဧကအတွက် အဆံ(၃)တင်း ကုန်ကျကြောင်း၊ မြေပဲစိုက်ပျိုးရာတွင် မျိုးမြေပဲဆံအလုံး (အကြီး/အသေး) ပေါ်မူတည်၍ မျိုးစေ့ကုန်ကျမှုမှာ မတူညီကြောင်း၊ မြေပဲခင်းထဲတွင် စားတော်ပဲ၊ ပြောင်းဖူးများကိုလည်း သီးညှပ်အဖြစ် စိုက်ပျိုးကြောင်းသိရှိရပါသည်။  

          ယခုနှစ် ဆောင်းစိုက်မြေပဲအထွက်နှုန်းအနေဖြင့် အောက်တိုဘာလတွင် မိုးရွာသွင်းမှုများပြား ခြင်းကြောင့် မြေအစိုဓါတ်များခြင်း၊ မြစ်ရေကျချိန်တွင် စိုက်ခင်းအတွင်း၌ သဲနုန်းမြေတင်မှုများခြင်း၊ စိုက်ပျိုးရာတွင် အစိုဓါတ်သင့်တင့်မျှတကောင်းမွန်၍ အပင်ပေါက်စုံလင်ခြင်း၊ ဖျက်ပိုးကျရောက်မှု နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် (၁)ဧကစိုက်ပျိုးလျှင် မြေပဲတင်း(၆၀)ခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ (၂)ဧကစိုက်ပျိုး ထားရှိ၍ မြေပဲတင်း (၁၂၀)ခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ်စိုက်ပျိုးခဲ့ရာတွင် ရာသီဥတုအနေအထား ကောင်းမွန်မှုနည်းခြင်းကြောင့် (၁)ဧကအထွက်နှုန်းမှာတင်း(၄၀)ခန့်သာ ထွက်ရှိခဲ့ကြောင်း၊ မြေပဲ တောင့်(၁)တင်းလျှင် အတောင့်ဆွတ်ခ(၁၅၀၀)ကျပ်ဖြင့် ငှားရမ်းရကြောင်း၊ မြေပဲတင်း(၁၂၀) ထွက်ရှိ၍ အလုပ်သမားငှားရမ်းခ(၁)သိန်း(၈)သောင်းခန့် ကုန်ကျပါကြောင်း၊ မိသားစုဝင်များ ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်နိုင်ခြင်းနည်းပါး၍ အလုပ်သမားငှားရမ်းရသဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်များပြားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          ရောင်းချဖြန့်ဖြူးမှုအနေဖြင့် မိသားစုစားသုံးပြီး ပိုလျှံသောမြေပဲများကို ပြန်လည်ရောင်းချရာတွင် အတောင့်လိုက်ရောင်းချခြင်းမရှိဘဲ မြို့ပေါ်ရှိမြေပဲခွဲစက်တွင် ခွဲခအနေဖြင့် တစ်တင်းလျှင် (၅၀၀)ကျပ်ပေးရကြောင်း၊ ထွက်ရှိသောမြေပဲမှာအောင်မြင်၍ အဆံအထွက်နှုန်းကောင်းကြောင်း၊ တစ်တင်းလျှင်(၅)ပြည်ခန့်ထွက်ရှိပြီး၊ မြေပဲအတောင့်တင်း(၁၂၀)ကြိတ်၍ မြေပဲဆံ(၃၈)တင်းခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ အဆံ(၁)ပြည်လျှင် ရောင်းဈေးနှုန်းမှာ ယခင်နှစ်(၃၀၀၀/၃၂၀၀)ကျပ်၊ ယခုနှစ် (၃၉၀၀/၄၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် အရာင်းအဝယ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး မြေပဲဆံရောင်းချမှုအပြင် မြေပဲဆီသန့်ကိုလည်း ဆုံဖြင့်ကြိတ်၍ ရောင်းချပါကြောင်း၊ မြေပဲ(၅)ပြည်ဆံ့ တစ်စုံကြိတ်လျှင် မြေပဲဆံအပေါ် မူတည်၍ အထွက်နှုန်းမတူကြောင်း၊ မြေပဲဆံ(၁)ပြည်ကြိတ်လျှင်(၄၀)ကျပ်သားခန့်၊ (၅)ပြည်ကြိတ်လျှင် (၂)ပိဿာခန့်၊ မြေပဲဖတ်(၃)ပိဿာခန့်ထွက်ရှိကြောင်း၊ အဆံ(၁)တင်းကြိတ်လျှင် မြေပဲဆီသန့် (၆)ပိဿာခန့်ထွက်ရှိပြီး မြေပဲဖတ်(၁၀)ပိဿာခန့် ထွက်ရှိကြောင်း၊ ဆောင်းစိုက်ကိုင်းကျွန်း မြေပဲ (၁)ဧက စိုက်ပျိုးလျှင် မြေပဲဆီသန့် ပိဿာ (၁၀၀) ကျော်ခန့် ထွက်ရှိပြီး မြေပဲဆီအထွက်နှုန်းမှာ မြေပဲဆံအရည်အသွေးကိုလိုက်၍ မတူညီကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ပြန်လည်ရောင်းချဖြန့်ဖြူးမှု အနေဖြင့် ဆိပ်ဖြူမြို့ပေါ်ရှိ မြေပဲဆံကို ဆီစက်/ဆုံဆီ လုပ်ငန်းရှင်များ၊ မြေပဲဆား လှော်/ပဲကြော်လုပ်ငန်းရှင်များသို့ရောင်းချကြောင်း၊ မြေပဲဆီသန့်ကို သီးသန့်မှာယူစားသုံးသောသူများကို (၁) ပိဿာလျှင် (၁)သောင်းကျပ်ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချရကြောင်း၊ မြေပဲဖတ်(၁)ပိဿာကို (၁၅၀၀) ကျပ် ဖြင့်ရောင်းချရကြောင်း၊ မြေပဲဆီ ထုတ်လုပ်ရောင်းချမှုမှာ နည်းပါးပြီး မြေပဲအဆံကိုသာ အဓိကထား ရောင်းချကြောင်း၊ မြေပဲတောင့် (အခြောက်)(၁)တင်းလျှင် ယခင်နှစ် (၁၂၀၀၀)ကျပ်၊ ယခုနှစ် (၁၅၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ရောင်းဈေးနှုန်းရှိသော်လည်း မြေပဲအတောင့်ရောင်းချသည့် တောင်သူနည်းပါး ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

          ကိုင်းကျွန်းမြေပဲ(၂)ဧကစိုက်ပျိုးမှု စုစုပေါင်းကုန်ကျစရိတ်အနေဖြင့် (၇)သိန်းခန့်ကုန်ကျ ကြောင်း၊ ဝင်ငွေမှာ ကျပ် (၂၄) သိန်းခန့် ရရှိ၍ (၁၇)သိန်းခန့် အကျိုးအမြတ်ရရှိကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ထက် အထွက်နှုန်းကောင်းပြီး ဈေးနှုန်းဈေးကွက်မှာလည်း ကောင်းမွန်ခြင်းဖြစ်၍ သိသိသာသာ အကျိုးအမြတ် ပိုမိုရရှိကြောင်း ပြောကြားချက်အရသိရှိရပါသည်။

          ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲ စိုက်ပျိုးခြင်းသည် မြေပဲအတောင့်မှတစ်ဆင့် မြေပဲဆံ၊ မြေပဲဆီ၊ မြေပဲ ဖတ်များရရှိပြီး ဆီထုတ်လုပ်မှုတွင် မြေပဲဆီသည် အဓိကအခန်းကဏ္ဍတွင်ပါဝင်၍ မြန်မာတို့၏ မီးဖို ချောင်တွင် အခြေခံစားကုန်တစ်မျိုးအဖြစ် နေ့စဉ်သုံးစွဲခြင်းနှင့် ဟင်းချက်၍စားခြင်း၊ ကြော်၍ စားခြင်း၊ လက်ဖက်၊ အသားခြောက်၊ ငါးခြောက်မျိုးစုံကင်၍ ဆီစိမ်စားခြင်း၊ အသုပ်မျိုးစုံ သုပ်၍ စားခြင်း၊ မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစာမုန့်မျိုးစုံ ဆီဆမ်းစားခြင်းစသည့် အမျိုးမျိုးသုံးစွဲကြပြီး၊ လူတို့ စားသုံးရန်ဆီသာမက ဆီကြိတ်ရာမှရရှိသော ပဲဖတ်များကို စိုက်ပျိုးရေး သွင်းအားစုများအဖြစ် ပဲဖတ်ကို အမှုန့်ကြိတ်၍ သုံးစွဲနိုင်သည့်အပြင် ပြည်ပမှ တိရိစ္ဆာန်အစာ တင်သွင်းမှုကိုလည်း လျှော့ချနိုင်ပြီး ပြည်တွင်းရှိ (SME) လုပ်ငန်းများလည်း ဖွံ့ဖြိုးလာမည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင်ပြည်တွင်း၌ စားသုံးသူများအနေဖြင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွှတ်သည့် မြေပဲဆီသန့်ကို ပိုမိုသုံးစွဲလာနိုင်သည့် အခွင့် အလမ်းများရရှိကာ ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှု လျော့နည်းလာနိုင်ပြီး ပြည်ပနိုင်ငံမှစားသုံးဆီတင်သွင်းမှုကိုလည်းလျှော့ချ၍ ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံရေးအတွက် ဆီထွက်သီးနှံမြေပဲကို တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးသင့်ပါကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြအပ်ပါသည်။

DOCA(မကွေး)

            စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊  မုံရွာမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာများတွင် ကုလားပဲကို တောင်သူတော်တော်များက စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပါတယ်၊ မြေတစ်ဧကကို မျိုးစေ့ ၂ တင်းမှ ၃ တင်းခန့်စိုက်ပျိုးကြရပြီး ကုလားပဲမျိုးစေ့များမှာ 929, V2 ,V3, V7 အများအပြားရှိသော်လည်း တောင်သူများက အထွက်ကောင်းသည့် 929, V2 မျိုးကိုသာစိုက်ပျိုးကြကြောင်း မျိုးစေ့ ၁တင်းလျှင် ကျပ်(၄၀၀၀၀) ပေးဝယ်ရကြောင်း၊ မျိုးစေ့ (၃)တင်း (၁၂၀၀၀၀) ကျပ်ပေးဝယ် ရပါကြောင်း ၊မြေတစ်ဧကကို  ယခုနှစ်တွင် နွားရှည်းများဖြင့် မထွန်ယက်တော့ပဲ ထွန်စက်ကြီးများနှင့် ထွန်ယက်ခ တစ်ဧကကို သုံးခါထွန်(၉၀၀၀၀)ကျပ်ဖြင့် ပေး၍ထွန်ယက်ကြပါကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးပြီး ၁လကျော်လျှင် ပိုးသတ်ဆေးနှင့် မှိုသတ်ဆေး၊အားဆေးများဖျန်းပေးရပါကြောင်း၊ ကုလားပဲကို ‌အောက်တိုဘာနှင့် နိုဝင်ဘာလများတွင် စတင်စိုက်ပျိုးကြကြောင်း၊ မတ်လတွင် ရိတ်သိမ်းရကြောင်း၊ ရိတ်သိမ်းချိန် ရောက်လျှင် လူတစ်ဦးလျှင် တစ်နေကုန် ကျပ် (၅၀၀၀) နှုန်းဖြင့် တစ်ဧကကို ၁၀ ယောက် ငှား၍ရိတ်သိမ်းရပါကြောင်း၊ ရိတ်သိမ်းပြီး အပင်များကို စိုက်ခင်းမှ အိမ်အရောက် ထော်လာဂျီဖြင့် ငှား၍ တစ်စီးလျှင် သယ်ခ ကျပ် (၁၂၀၀၀)နှင့်၊ ရိတ်သိမ်းပြီး အပင်များကို စက်ဖြင့် ခြွေလှေ့လျှင် ၁နာရီလျှင် ကျပ်(၁) သောင်းနှုန်းပေးရကြောင်း၊ ယခင်နှစ် ရာသီကုန်ကုလားပဲ လက်ငုတ် ဈေးကောင်းမွန်ခဲ့သည့်အတွက် ယခုနှစ်တွင် ကုလားပဲစိုက်ဧက ပိုမိုများလာကြောင်း၊ ကုလားပဲများကို ဒေသခံ ပွဲရုံများသို့ ရောင်းချခြင်း၊မုံရွာမြို့ရှိ ပွဲရုံများသို့ရောင်းချခြင်း၊ သီးနှံပေါ်စတွင် ကုလားပဲ တစ်တင်း (၄၃၀၀၀)ကျပ်ဖြင့်ရောင်းချရသဖြင့် အကျိုးအမြတ် ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ရာသီကုန်အထိ သိုလှောင်ထားနိုင်သည့် တောင်သူများအနေနဲ့ အကျိုးအမြတ်ပိုမို ရရှိခဲ့ကြောင်း ၊ယခုပေါက်ဈေးမှာ ကုလားပဲ တစ်တင်းလျှင် ကျပ် ၄၀၀၀၀ မှ ၄၃၀၀၀ ထိရှိပါကြောင်း၊ တောင်သူများမှာ ကုလားပဲကို ၆ဧကမှ ၇ ဧကထိ စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး ကုလားပဲသည် ပြည်တွင်းပို့ကုန်အဖြစ် အသုံးပြုရောင်းချကြောင်း၊ ဈေးပေါ်မူတည်သော်လည်း ယခုနှစ်တွင် စိုက်ပျိုးသူများ ဈေးကောင်းရနေ၍ အမြတ်ပိုမိုရရှိနေကြောင်း၊ ကုလားပဲကို မုံရွာမြို့ရှိ ပွဲရုံများသို့ သွားရောက်ရောင်းချလျက်ရှိပါကြောင်း၊ လက်ရှိဒေသတွင်း ဈေးကွက်၌လည်း ကုလားပဲသီးနှံမှာ အခြားExport ပဲများနှင့်အတူ ဈေးမာလျှက်ရှိကြောင်း၊ လက်ရှိကုလားပဲတစ်တင်း (၄၃၀၀၀)ကျပ် ပေါက်ဈေးရှိပြီး ယခင်နှစ်ကာလတူနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက တစ်တင်း ကျပ်(၁၀၀၀၀)ကျော် မြင့်တက်လျှက်ရှိကြောင်း၊ Export ဝယ်လက် နည်းပါး သော်လည်း ပြည်တွင်းသုံးစွဲမှုများပြီး ဈေးကွက်ဝယ်လိုအား ရှိနေသည့်အတွက် အရောင်းအဝယ်ဖြစ်လျှက်ရှိကြောင်း၊ ဒေသတွင်း ပဲခွဲစက်၊ ကြာဇံစက်၊ ပဲကြော်လုပ်ငန်းများနှင့်  မုံရွာ၊ မန္တလေး၊ ရန်ကုန်၊ ပခုက္ကူ မြို့ကြီးများမှ ဝယ်ယူလျှက်ရှိကြောင်း သိရှိရပါတယ်။      

 စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၌ ၂၀၂၀ -၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ကုလားပဲစိုက်ဧက(၄၂၆၈၈၄) ဧကစိုက်ပျိုးခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ -၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် ကုလားပဲစိုက် ဧက(၄၁၇၂၃၁) ဧကစိုက်ပျိုးကြောင်း၊ယခင်နှစ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင် စိုက်ဧက(၉၆၅၃)ဧကလျော့နည်းစိုက်ပျိုးပါကြောင်း၊ တစ်ဧက စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်မှာ (၂၅၆၅၀၀) ကျပ်ခန့် ကုန်ကျပါကြောင်း၊ ပေါက်ဈေးအနေဖြင့် တစ်တင်းလျှင်(၄၃၀၀၀)ကျပ်ခန့် ရရှိပါကြောင်း၊ တစ်ဧက ပျမ်းမျှ အထွက်နှုန်းအနေဖြင့် (၂၀)တင်း ခန့် ထွက်ရှိပါကြောင်း၊ တစ်ဧကဝင်ငွေအနေဖြင့် (၈၆၀၀၀၀)ကျပ်ခန့်ရရှိသဖြင့် တစ်ဧက အကျိုးအမြတ်အနေဖြင့် (၆၀၃၅၀၀)ကျပ်ခန့် ရရှိသဖြင့် တောင်သူများအတွက် တွက်ချေကိုက်သည့် သီးနှံဖြစ်ကြောင်း၊ ချောင်းဦးမြို့နယ်ရှိ ကြောင်ဝပ်ကြီး ကျေးရွာနှင့် ကြက်သွန်ဈေး ကျေးရွာများရှိ တောင်သူများထံမှ သိရှိရသည်။

     ပြည်တွင်းသုံးကုလားပဲများနှင့် အခြားပဲမျိုးစုံဈေးကွက် ယခင်ပတ်တွင် ဈေးနှုန်း အနည်းငယ်ကျဆင်းမှု ဖြစ်သော်ခဲ့သော်လည်း ယခုမတ်လတတိယပတ်တွင် ဈေးပြန်လည်မြင့်တက်လာတာကြောင့်  အမြင့်ဈေးဖြင့် ရောင်းအဝယ်သွက်နေကြောင်း ပဲသစ်ရာသီဖြစ်သည့်အတွက် ပဲအဝင် အကောင်းဆုံးအချိန်ဖြစ်ပေါ်နေသည့် ဈေးကွက်ဖြစ်ကြောင်း ကုလားပဲနှင့် အခြားပဲမျိုးစုံဈေးများလည်း ဆက်လက်မြင့်တက်နိုင်ကြောင်း ပဲကုန်သည်များထံမှ သိရှိရပါတယ်။

      ယခုနှစ် ကုလားပဲစိုက်တောင်သူများအတွက်ကတော့ သွင်းအားစုဈေးနှုန်းများ အဆမတန်မြင့်တက်ခဲ့သည့်အတွက် ယခင်နှစ်ကထက် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်မားခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းသဖြင့် ကုလားပဲစိုက်တောင်သူဦးကြီးများသည် အခြားသီးနှံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက  အရင်းအနှီးနည်း၍ ဝင်ငွေကောင်းသော ဝယ်သူလည်းတန်း ရောင်းသူလည်း ကျန်သည့် မိမိ၏ ကုလားပဲစိုက်ခင်းများအား “ ပီတိ‌ဖြာ ကြည့်ရှု့ငေးမောရင်း မြေကြီးမှ ရွှေသီးနေသည့် အခင်းကို မျှော်ကြည့်ရင်း ” လာမည့်နှစ်တွင် ကုလား ပဲစိုက်တောင်သူများ ပိုမိုများပြားလာနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း  ကုလားပဲစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း သုံးသပ်တင်ပြရ လိုက်ရပါတော့သည်။

DOCA(စစ်ကိုင်း)

           စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် စားသုံးသူပြည်သူများ သက်သာသော ဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူရရှိနိုင်ရန်အတွက် စက်သုံးဆီနှင့် စားအုန်းဆီများကို ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ သက်ဆိုင်ရာ Stakeholder များနှင့် ပူးပေါင်း၍ တင်သွင်းဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးလျက်ရှိပါသည်။ စားအုန်းဆီများကို မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ ပြည်သူများသို့ သက်သာသောနှုန်းထားဖြင့် အခါအားလျော်စွာ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိပါသည်။

            မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးမြို့ပေါ်ရှိ ဈေးများဖြစ်သော နန်းရှေ့ဈေး၊ ညောင်ပင်ဈေး၊ ပြည်ကျော်ဈေး၊ ဘုရားကြီးဈေးနှင့် တံခွန်တိုင်ဈေးများတွင် (၁-၄-၂၀၂၂) ရက်နေ့ နံနက် (၀၈:၃၀) နာရီအချိန်မှစတင်ပြီး စားသုံးသူပြည်သူများသို့ စားအုန်းဆီများအား ပြင်ပပေါက်ဈေးထက် သက်သာသောဈေးနှုန်းများဖြင့် ဖြန့်ဖြူးရောင်းချလျက်ရှိရာ စားသုံးသူရေးရာဦးစီးဌာန၊ မန္တလေးတိုင်းဒသကြီး ဦးစီးမှူးရုံးမှ စားအုန်းဆီ လက်လီ/လက်ကားရောင်းချသူများအား အပတ်စဉ်ထုတ်ပြန်ပေးသည့် လက်ကားရည်ညွှန်းဈေးအပေါ် ဒေသအလိုက် သယ်ယူပို့ဆောင်ခကုန်ကျစရိတ်များ ထပ်ပေါင်း၍ ၂% အမြတ်ထက်မပိုသော ဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချသွားရန် ကွင်းဆင်းစိစစ်ကြပ်မတ်ခြင်းများ ဆောင်ရွက် ခဲ့ပါသည်။

           လာရောက်ဝယ်ယူသည့် စားသုံးသူများအား မေးမြန်းခဲ့မှုအရ လက်ရှိကာလတွင် စားအုန်းဆီ ပြင်ပပေါက်ဈေး (၁)ပိဿာလျှင် (၆၃၀၀)ကျပ်နှင့် (၆၅၀၀)ကျပ်ကြားတွင်ရှိပြီး ယခု လာရောက်ရောင်းချသည့်စားအုန်းဆီဈေးမှာ (၁)ပိဿာလျှင် (၅၉၀၀) ကျပ်နှင့် (၆၀၀၀) ကျပ်ခန့်သာရှိသည့်အတွက် ၎င်းတို့အနေဖြင့် (၁)ပိဿာလျှင် (၄၀၀/၅၀၀)ကျပ်ခန့် သက်သာကြောင်း သိရှိရပါသည်။ ယခုကဲ့သို့ သက်သာသောဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးမှုအပေါ် စားသုံးသူပြည်သူများမှ အဆင်ပြေလျက်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံဆီကုန်သည်နှင့် ဆီလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှလည်း အခါအားလျော်စွာ ဆက်လက်ရောင်းချပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)

            ပိုက်ဆံလျှော်ပင်သည် လျှော်အဖြစ်ထုတ်လုပ်နိုင်သည့်အပြင် သစ်စိမ်းမြေသြဇာအဖြစ်လည်း အသုံးဝင်လှသော စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှာ အရေးပါသည့် အပင်ဖြစ်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးပညာရှင်များသည် ပိုက်ဆံလျှော်၏ အသုံးဝင်မှုများအပြင် အခြားသီးနှံများ မဖြစ်ထွန်းနိုင်သောအခြေအနေတွင် အောင်မြင်စွာ စိုက်ပျိုးနိုင်သောကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးအတွက် အ‌ရေးပါသော သီးနှံဖြစ်ကြောင်းဆိုပါသည်။

            ပိုက်ဆံလျှော်၏ မူရင်းဒေသမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံဖြစ်သည်၊၊ ပိုက်ဆံလျော်အစေ့သည် ကျွဲ၊နွားတိရိစ္ဆာန်အစာ အဖြစ်လည်းကောင်း၊ မြစ်ပုတ်ရောဂါကိုဖြစ်စေသောနီမတုတ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိကြောင်း၊ ယခုအခါ ပိုက်ဆံလျှော်ကို အပူပိုင်း၊ သမပိုင်းနှင့် အချို့အအေးပိုင်းဒေသများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စိုက်ပျိုးမှုရှိလာသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ပိုက်ဆံလျော်မှ ရရှိသော လျှော်ဖြင့် ထုတ်ကုန်များကို ထုတ်လုပ်နိုင်သည့်အပြင် တိရိစ္ဆာန်စာနှင့် မြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက အခြားသီးနှံများ နှစ်သက်သော အဟာရတန်ဖိုးများစာ ရရှိမည်ဖြစ်ပါသည်။ အဟာရပါဝင်မှုမှာ အပင်၏ အစိတ်ပိုင်းအလိုက်ကွဲပြားမှုရှိသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ အရွက်တွင်အဟာရတန်ဖိုး အများဆုံးဖြစ်ပြီး နိုက်ထရိုဂျင် ၄.၅၂ %အထက်ပါဝင်ကြောင်းသိရပါသည်။

           ပိုက်ဆံလျှော်ပင်ကို သစ်စိမ်းမြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက စိုက်ကွင်းအတွင်း စိုက်ပျိုးပြီးထယ်မှောက်ရန်‌ မြေဆီလွှာနှင့် ရောနှောရမည်။ သို့မဟုတ် စိုက်ပျိုးပြီးသော ပိုက်ဆံလျှော်ပင်များအား အခြောက်လှန်း၊ ထုထောင်းပြီး မြေဩဇာအစားထိုးအသုံးပြုနိုင်ပါသည်။ သဘာဝသစ်စိမ်းမြေဩဇာဖြစ်သည့်အတွက် မြေဆီလွှာအတွက် အထူးအသုံးဝင်သော အပင်ဖြစ်ပါသည်။

            သစ်စိမ်းမြေဩဇာရရှိရန် မျိုးစေ့ တစ်ဧကလျှင်  လေးပြည်မှ ငါးပြည်လိုအပ်ပါသည်။ မျိုးစေ့ကြဲပြီး ၂ရက် ၊ ၃ရက်အတွင်း အပင်ပေါက်လာမည်ကို တွေ့ရမည်။ အပင်ပေါက်မြန်သော အမျိုးအစားဖြစ်၍ ပေါင်းမြက်များကို နှိမ်နှင်းနိုင်သည်။

        သစ်စိမ်းမြေဩဇာအဖြစ် အသုံးပြုမည်ဆိုပါက စိုက်ပျိုးပြီးနောက် ရက် ၆၀ အတွင်း ထယ်မှောက်ကာ အသုံးပြုရမည်။ ပိုက်ဆံလျှော်ပင်၏ အဟာရများဖြစ်သော နိုက်ထရိုဂျင်၊ ဖော့စဖရပ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်နှင် ကယ်လဆီယမ်တို့ပါဝင်သည်။ ကာဗွန်ဟိုက်ဒြိတ်နှင့် ဆူးဒရိုက်ပါဝင်မှုလည်း အမြင့်ဆုံးဖြစ်သည်။ ယူရီးယား မြေဩဇာတစ်အိတ်နှင့် ညီမျှပါသည်။ထို့အပြင် မြေဆီလွှာအတွင်း ကာဗွန်သိုလှောင်မှုကို မြင့်မားစေသည်။ မြေဆီလွှာအား ပြန်လည်ကောင်းမွန်ပြည့်ဖြိုးစေပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုကို တားဆီးရာရောက်၍ ယူရီးယား တစ်အိတ်နှင့် ညီမျှသောကြောင့် ပိုက်ဆံလျှော်ပင်အား စိုက်ပျိုးကြရန်  ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။

DOCA(မန္တလေး)