ပြည်ပကုန်သွယ်မှုသတင်းများ

    ကမ္ဘာ့စားအုန်းဆီ ဒုတိယအများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်း ရေလွှမ်းမိုးမှုများနှင့် ဆီအုန်းအပင်အိုများ ရှိခြင်းကြောင့် စားအုန်းဆီဈေးကွက် အကျပ်အတည်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံ ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူများအဖွဲ့က ခန့်မှန်းထားပါသည်။

    ယခုနှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့တွင် စားအုန်းဆီအထွက်နှုန်း တိုးတက်မှု မှာ ၃ % အောက် လျော့နည်းတွေ့ရှိရနိုင်ကြောင်း မလေးရှားစားအုန်းဆီအသင်းမှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Mr. Joseph Tek က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ဒေသအချို့တွင် မိုးသည်းထန်စွာရွားသွန်းခြင်းနှင့် ရေကြီးရေလျှံခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ် ခဲ့မှုကြောင့် ကာလတိုအတွင်း စားအုန်းဆီထုတ်လုပ်မှု ကျပ်တည်းနိုင်ပြီး အဓိကအားဖြင့် ဆီအုန်းရိတ်သိမ်းခြင်းနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍတို့တွင် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် ဆီအုန်းသီးနှံအရည်အသွေးကျဆင်းမှုဖြစ်ပေါ်ကြောင်းလည်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

    ထို့အပြင် သက်တမ်း ၂၅ နှစ်ထက် ပိုကြီးသော ဆီအုန်းပင်အရေအတွက် များပြားလာပြီး ဆီအုန်းပင် စိုက်ပျိုးမှု လျော့နည်းလာကြောင်း သိရပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ဆီအုန်းအဓိက စိုက်ပျိုးသည့် ဆာဘတ်(Sabah) ပြည်နယ်တွင် သက်တမ်း ၂၅ နှစ် ထက်ပိုမိုသော ဆီအုန်းပင် အရေအတွက် အများဆုံးရှိပြီး ကုန်ကျစရိတ် ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် ဆီအုန်းအပင်သစ် ပြန်လည်စိုက်ပျိုးမှုမှာ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုရှိကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သော ၃ နှစ်ကြာ လာနီညာရာသီဥတု (La Nina) ဖြစ်ပေါ်မှုက ဆီအုန်းပင်၏ အမြစ်ဖွဲ့စည်းမှုကို ဆိုးဝါးစွာထိခိုက်စေပြီး အဆိုပါ အမြစ်ဖွဲ့စည်းမှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာအောင် ဓာတ်မြေဩဇာများဖြင့် ပြုပြင်ခြင်းက အချိန်ကြာမြင့်နိုင်ကြောင်းနှင့် စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်ရောင်းချမှု အကျပ်အတည်းကြောင့် လတ်တလော ကာလတွင် စားအုန်းဆီ တစ်တန်လျှင် မလေးရှား ရင်းဂစ် ၄၀၀၀ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၈၅) ခန့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း Mr. Joseph Tek က ပြောဆိုပါသည်။

    ယခုနှစ်အတွင်း လာနီညာရာသီဥတုမှ အယ်နီညို (El Nino) ရာသီဥတုသို့ ပြောင်းလဲနိုင်ဖွယ်ရှိမှုနှင့်အတူ ရာသီဥတု အခြေအနေဆိုးဝါးမှု မြင့်တက်လာနေပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဆီအုန်းအားလုံးနီးပါး စိုက်ပျိုးထွက်ရှိရာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် ရာသီဥတု စက်ဝန်းဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့် ဆီအုန်းပင်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးလျက်ရှိကြောင်း သိရပါသည်။

Source: Bloomberg, March 11, 2023

      Economica.net ၏ အစီရင်ခံစာတွင်  ပင်လယ်နက် (Black Sea) ဒေသတွင်း၌ နေကြာဆီ လက်ကားဈေးနှုန်းသည် (၂) လအတွင်း၌ ၁၅ % ကျဆင်းခဲ့ပါကြောင်း၊ နေကြာဆီ ၁ တန်လျှင် တူရကီဆိပ်ကမ်းများတွင် ဒေါ်လာ ၉၉၀၊ ဘူလ်ဂေးရီးယားနိုင်ငံ ဗာနာဆိပ်ကမ်း၌ ဒေါ်လာ ၉၈၀ နှင့် ယူကရိန်းဆိပ်ကမ်းများတွင် ဒေါ်လာ ၉၀၀ ခန့် အသီးသီး ဈေးနှုန်းများ ဖြစ်ပေါ်လျက် ရှိကြောင်း၊ နောက်ဆုံးအကြိမ် နေကြာဆီဈေးနှုန်း အနိမ့်ဆုံးဖြစ်ပေါ်ခဲ့မှုမှာ ၂၀၂၀ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင်ဖြစ်ရာ ယခုအခါ ၂ နှစ်ခွဲတာကာလအတွင်း အနည်းပါးဆုံး ကျဆင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

   ဥရောပဈေးကွက်တွင် ရောင်းလိုအားများပြားခြင်း၊ ပဲပုပ်ဆီနှင့် မုံညင်းဆီတို့ ဈေးနှုန်းများ နိမ့်ကျလျက်ရှိပြီး ဈေးကွက်၌ အဆိုးမြင်မှုများရှိခြင်းတို့အရ နေကြာဆီဈေးနှုန်းများသည်  ကာလ အတန်ကြာအထိ အနိမ့်ဈေး၌ တည်ရှိနေဦးမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ခန့်မှန်းလျက်ရှိသည်။ တစ်ပြိုင်နက်တည်းပင် ယူကရိန်းနိုင်ငံ၌ စစ်ပွဲကြောင့် နေကြာရိတ်သိမ်းရရှိမှုသည် ယခင်နှစ်များ ထက် ပမာဏအားဖြင့် နည်းမည်ဖြစ်သောကြောင့် လအနည်းငယ်အတွင်း၌ပင် နေကြာဆီ ဈေးနှုန်း များ မြှင့်တက်လာမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ခန့်မှန်းထားသည်။

     သို့သော်လည်း ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်အတွင်း ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုများသည် ပြည်တွင်းစားသုံးသူများ၏ ဈေးနှုန်းများအပေါ် သက်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း သိရှိရပေသည်။

Source: Hungary Posts English, 20 March, 2023

        စဉ်ဆက်မပြတ်ထိန်းသိမ်းမှုစနစ်ဖြင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် စားအုန်းဆီဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုလက်မှတ် (Malaysian Sustainable Palm Oil – MSPO) ရရှိသည့် မလေးရှားနိုင်ငံ၊  ဆာရာဝပ်ပြည်နယ်မှ စားအုန်းဆီများ အိန္ဒိယဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်နိုင်မှုဆိုင်ရာ နားလည်မှု စာချွန်လွှာတစ်စောင်ကို SEA ခေါ် အိန္ဒိယဆီစက်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (Solvent Extractors’ Association of India) နှင့် မလေးရှားနိုင်ငံရှိ စားအုန်းဆီစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သည့် အသင်းအဖွဲ့ ၃ ခုတို့ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။

           အဆိုပါ MoU အရ အိန္ဒိယ SEA ကုန်သည်အသင်းသည် အဓိကအားဖြင့် ဆာရာဝပ် ပြည်နယ်အတွင်း အမှီအခိုကင်းသည့် ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူ လုပ်ငန်းငယ်များ၏ စဉ်ဆက်မပြတ် ထိန်းသိမ်းမှုစနစ်ဖြင့် စားအုန်းဆီ ထုတ်လုပ်မှုနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုတို့ကို ကူညီထောက်ပံ့ခြင်း၊ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးမှုပန်းတိုင်များနှင့်အညီ အဆိုပါနည်းစနစ်ဖြင့် ထုတ်လုပ်သည့် စားအုန်းဆီများ မြှင့်တင်ရေး ချိတ်ဆက်မှုနှင့် ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်မှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆာရာဝပ်ပြည်နယ်ရှိ ဆီအုန်းစိုက်ပျိုးသူ လုပ်ငန်းငယ်များက ထုတ်လုပ်သည့် MSPO လက်မှတ်ရ စားအုန်းဆီများ အိန္ဒိယဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်မှု ချဲ့ထွင်ခြင်း လုပ်ငန်းနယ်ပယ်များတွင်  မလေးရှားကုန်သည် အသင်းများ ဖြစ်သည့် Solidaridad, DOPPA နှင့် PVATM တို့နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်သည်။

The Hindu Business Line, 14 Mar 2023

      Diamond Dragon Co.,Ltd ၏ တောင်ငူမြို့ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်သော အောင်စားသုံးဆီ အရောင်းဆိုင်သည် တောင်ငူခရိုင်အတွင်းမှ အခြေခံလူတန်းစားများအပြင် ဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများပါ စားသုံးဆီများအား သက်သာသောဈေးနှုန်းဖြင့် ဝယ်ယူရရှိနိုင်ရေးအတွက် Yerthetpan အမှတ်တံဆိပ် အဆင့်မြင့်စားအုန်းဆီ(အလေးချိန် ၅၀ ကျပ်သားဘူး)များကို မော်တော်ယာဉ်ဖြင့် လှည့်လည် ရောင်းချပေးလျက်ရှိပါသည်။

      ဇန်နဝါရီလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် တောင်ငူမြို့နယ်၊ ပွတ်စုကျေးရွာ အုပ်စုမှ အခြေခံလူတန်း စား စားသုံးသူပြည်သူများအား Yerthetpan အမှတ်တံဆိပ် အဆင့်မြင့်စားအုန်းဆီ ပိဿာ ၆၆၀ ကို တစ်ပိဿာလျှင် ၅၀၀၀ ကျပ်နှုန်းဖြင့် လှည့်လည်ရောင်းချပေးလျှက်ရှိရာ တောင်ငူမြို့နယ်တာဝန်ခံ ဦးမြင့်သူက ကြီးကြပ်ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါသည်။

         Diamond Dragon Co.,Ltd သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှစ၍ တောင်ငူခရိုင်အတွင်း Yerthetpan အမှတ်တံဆိပ် အဆင့်မြင့်စားအုန်းဆီ(အလေးချိန် ၅၀ ကျပ်သားဘူး)များကို သက်သာ သောဈေးနှုန်းဖြင့် ရောင်းချပေးလျက်ရှိရာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ လလယ်ပိုင်းအထိ အဆင့်မြင့် စားအုန်းဆီ ၆၈၁၁၂ ပိဿာ (၁၁၁.၂၅ တန်)ရောင်းချပေးခဲ့ပြီးကြောင်း သိရှိရပါသည်။

DOCA(ပဲခူး)

၂-၁-၂၀၂၃

          အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းစားအုန်းဆီဖူလုံမှုရှိစေရန် ဆောင်ရွက်ချက်အနေဖြင့် ပြည်တွင်းရောင်းချသောပမာဏအပေါ်မူတည်၍ ပြည်ပတင်ပို့မှုခွင့်ပြုသည့်ပမာဏကို  လျော့ချမည့် ပို့ကုန်စည်းမျဉ်းအသစ်ကို ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်မှ စတင်ကာ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု အစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက ဒီဇင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားသည်။

      အတည်ပြုထားပြီးဖြစ်သော စည်းမျဉ်းအသစ်အရ  ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအား လက်ရှိ ပြည်တွင်းရောင်းအား၏ ၈ ဆ တင်ပို့ခွင့်ပြုရာမှ ၆ ဆကိုသာ စားအုန်းဆီတင်ပို့ခွင့်ပြုသွားမည် ဖြစ် ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ပထမ သုံးလပတ်ကာလတွင် ပြည်တွင်းလုံလောက်မှုရှိစေရန် မူဝါဒပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် အဆိုပါ မူဝါဒအပြောင်းအလဲကြောင့် ယခင်ထက် ဈေးနှုန်း ၂ ရာခိုင်နှုန်းခုန်တက်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။         

            ဟင်းချက်ဆီရရှိနိုင်မှုနှင့် ဈေးနှုန်းအပါအဝင် ပြည်တွင်းကုန်ကြမ်းထွက်ရှိမှုအခြေအနေများ ကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်းစား၍ DMO အချိုးအစားကို အခါအားလျော်စွာ အကဲဖြတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရေကြောင်းနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုရေးရာ ညှိနှိုင်းမှုရေးရာဝန်ကြီးဌာနမှ အကြီးတန်းအရာရှိ Septian Hario Setio က ပြောကြားသည်။

     ၂၀၂၂ ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် ဟင်းချက်ဆီဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှုကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်အတွက် စားအုန်းဆီထုတ်ကုန်များအပေါ်  ပို့ကုန်အစီအမံများကို စတင်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ကြောင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားမှ စားသုံးဆီများတင်ပို့မှု ခေတ္တပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းကြောင့် ဈေးကွက်များကို တုန်လှုပ်စေခဲ့ပြီး လက်ရှိကမ္ဘာ့စားသောက်ကုန်ပြတ်လပ်မှုအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားလာကာ ပြည်တွင်း၌ ဆီသိုလှောင်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိအချိန်တွင် စားအုန်းဆီပြည်ပတင်ပို့မှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်ရောင်းချရန်တာဝန် (Domestic Market Obligation - DMO) ဟု ခေါ်သော အစီအမံကို ကျင့်သုံးနေသည့်အတွက် ပြည်တွင်း ဈေးကွက်တွင်  သတ်မှတ်ထားသည့်ပမာဏ အချိုးအစားကို တာဝန်ကျေအောင် ရောင်းချမှသာလျှင် ပို့ကုန်ပါမစ်များ ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          အစိုးရ၏ ဇီဝဒီဇယ်အစီအစဉ်နှင့် ပထမသုံးလပတ်ကာလတွင် စားအုန်းဆီအထွက်နှုန်း လျော့နည်းမည့် ခန့်မှန်းချက်ကြောင့် ဟင်းချက်ဆီလိုအပ်ချက်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ စိုးရိမ်မှုရှိနေကြောင်းကို အစိုးရနှင့်တွေ့ဆုံသည့်အစည်းအဝေးတွင် အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း (GAPKI) က ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း၊ အစိုးရ၏ဇီဝဒီဇယ်ထုတ်လုပ်မှုအစီအစဉ်တွင် ယခင်က ဆီအုန်းပါဝင်မှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း သတ်မှတ်ခဲ့ရာမှ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်မှစတင်၍ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြင့်ရန် စီမံ ဆောင်ရွက်နေ ကြောင်း၊ ဆီအုန်းအထွက်နှုန်း ကျဆင်းမှုမရှိပါက ဆီအုန်းစက်ရုံများတွင် ဆီအုန်းခိုင်များ စုပုံမှုမရှိစေရေးနှင့် ဆီအုန်းစိုက်တောင်သူများ ဆုံးရှုံးမှုမရှိစေရေးအတွက် ပြန်လည်အကဲဖြတ် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားစားအုန်းဆီအသင်း (GAPKI) ၏ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး  Eddy Marono က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါသည်။

          မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစားသုံးဆီဖူလုံမှုရှိစေရေးအတွက် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံမှ စားအုန်းဆီကို အများဆုံးတင်သွင်းလျက်ရှိပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏  စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု မူဝါဒပြောင်းလဲမှုကြောင့် ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းအဆမတန် ကြီးမြင့် ခဲ့ပါသည်။ ယခုတဖန် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် စတင်သက်ရောက်မည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ စားအုန်းဆီတင်ပို့မှု မူဝါဒ အသစ်ကြောင့် ပြည်တွင်း၌ စားသုံးဆီရှားပါးခြင်းများ မဖြစ်ပေါ်နိုင်သော်လည်း ဇန်နဝါရီလ နောက်ပိုင်းကာလတွင် ပြည်တွင်း၌ စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းကြီးမြင့်နိုင်သည့်အလားအလာရှိကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်ရပါသည်။

Source: https://economictimes.indiatimes.com

            https://www.bloomberg.com