နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ရွက်ပုန်းပင်သည် GDP (Gross Domestic Product) ခေါ် စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှုဟူသော အမြစ်တွယ်ရာမှ အားဖြည့်စိုက်ထူရခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤရွက်ပုန်းပင် ရှင်သန်ဝေဆာစေရန်၊ နိုင်ငံသားတိုင်း၏ မျှော်မှန်းချက်များ ပွင့်ဖူးဝေဆာစေရန်အတွက် အသက်သွေးကြောသဖွယ် အရေးပါသည့် ကဏ္ဍတစ်ခုမှာ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍပင် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာကြီး သည် ရွာကြီးတစ်ရွာအဖြစ် ပိုမိုကျဉ်းမြောင်းလာသည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံအချင်းချင်း စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေး မူဝါဒများသည် နိုင်ငံ၏ အနာဂတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ပုံဖော်ပေးမည့် မောင်းနှင်အားများ ဖြစ်လာသည်။ အထူးသဖြင့် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်များ (ဥပမာ- FTA) ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးကို တံခါးဖွင့်ပေးကာ ပြည်ပဈေးကွက်သို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်မည့် လမ်းစများကို ဖော်ဆောင် ပေး လျက်ရှိသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ဤဆောင်းပါးတွင် နိုင်ငံ၏ GDP ကို စဉ်ဆက်မပြတ် တိုးတက်စေရန် ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍမှ မည်သို့ တစ်တပ်တစ်အား ပါဝင်ကူညီနိုင်ပုံနှင့် ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်မှုကို မည်သို့ ဖော်ဆောင်နိုင်မည်နည်းဟူသည့် သဘာဝကျသော နည်းလမ်းများကို ဆွေးနွေး တင်ပြသွားမည် ဖြစ်သည်။
GDP ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရည်ကို တိုင်းတာနိုင်သည့် အဓိက အညွှန်းကိန်းတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် ကာလတစ်ခု (ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်နှစ်တာ ကာလ) အတွင်းမှာ နိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်အတွင်း ထုတ်လုပ်ခဲ့သည့် အပြီးသတ်ကုန်ပစ္စည်း (final goods) နှင့် ဝန်ဆောင်မှု(services) အားလုံး၏ စုစုပေါင်း ငွေကြေးတန်ဖိုး ကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် GDP (Gross Domestic Product) တိုးတက်ခြင်းသည် အရေးပါဆုံး မောင်းနှင်အားတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ GDP တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင် ရာ၌ ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍသည်လည်း မရှိမဖြစ် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
၁။ ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် အရည်အသွေး မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် ပြိုင်ဆိုင်နိုင်စွမ်း တည်ဆောက်ခြင်း
နိုင်ငံ GDP တိုးတက်စေရန်အတွက် အခြေခံအကျဆုံးကတော့ ပြည်တွင်း ထုတ်ကုန်များ အရည်အသွေး ကို မြှင့်တင်ရန် ဖြစ်ပါသည်။ အရည်အသွေးကောင်းသည့် ကုန်ပစ္စည်းများသည် ပြည်တွင်းမှာတင်မကဘဲ ပြည်ပဈေးကွက်မှာပါ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းရှိပါသည်။
- နည်းပညာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု: ကုန်ထုတ်လုပ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ခေတ်မီနည်းပညာများကို အသုံးပြုခြင်းဖြင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားနှင့် ထုတ်ကုန်အရည်အသွေးကို မြှင့်တင်နိုင်ပါသည်။
- ကျွမ်းကျင်လုပ်သား မွေးထုတ်ခြင်း: အရည်အချင်းပြည့်ဝပြီး ကျွမ်းကျင်သည့် လုပ်သားများ ရှိမှသာ အရည်အသွေးမြင့် ကုန်ပစ္စည်းများကို ထုတ်လုပ်နိုင်မှာဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပညာရေးနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း သင်တန်းများကို အားပေးထောက်ပံ့ရန် လိုအပ်ပါသည်။
- ထုတ်ကုန် မတူကွဲပြားစေခြင်း (Product Diversification): တစ်ခုတည်းသော ကုန်ပစ္စည်းအပေါ် မှီခိုနေမည့်အစား ပြည်ပဈေးကွက် လိုအပ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီသည့် ကုန်ပစ္စည်းအမျိုးအစားများကို
- တိုးချဲ့ထုတ်လုပ်သင့်ပါသည်။ ဥပမာ- စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန်တွေကို ကုန်ချောပစ္စည်းအဖြစ် ပြောင်းလဲထုတ်လုပ်ခြင်း။
၂။ ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေး မဟာဗျူဟာများ ချမှတ်ခြင်း
နိုင်ငံ GDP တိုးတက်စေရန်အတွက် ပို့ကုန်တန်ဖိုး မြှင့်တင်ခြင်းသည်လည်း အဓိက ကျသည့် အချက်တစ်ချက် ဖြစ်ပါသည်။
- ဈေးကွက်အသစ်များ ရှာဖွေခြင်း: လက်ရှိ ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများအပြင် အလားအလာရှိသည့် ဈေးကွက်အသစ်တွေကို ရှာဖွေပြီး ဝင်ရောက်နိုင်ရန် မဟာဗျူဟာများ ချမှတ်ပေးသင့်ပါသည်။
ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်များ ချုပ်ဆိုခြင်း: ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်(ဥပမာ- FTA) ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ် ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံအချင်းချင်း စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ကုန်သွယ်ရေးကို လွယ်ကူ ချောမွေ့အောင် ချုပ်ဆိုသည့် သဘောတူညီချက်များ ဖြစ်ပါသည်။ အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ
ကုန်သွယ်ရေး အတားအဆီးတွေကို လျှော့ချရန် သို့မဟုတ် ဖယ်ရှားပစ်ရန် ဖြစ်သည်။ ယင်းစာချုပ်များကို ချုပ်ဆိုခြင်းဖြင့် အခွန်နှုန်းထား လျှော့ချမှုများရရှိပြီး ပို့ကုန်ပမာဏ တိုးမြှင့်နိုင်ပါသည်။
- ပို့ကုန် လုပ်ငန်းရှင်များအား အားပေးထောက်ပံ့ခြင်း: ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များကို အစိုးရဘက်ကနေ မက်လုံးတွေ ပေးခြင်း၊ ငွေကြေးအထောက်အပံ့ပေးခြင်း၊ ပြပွဲတွေမှာ ပါဝင်နိုင်အောင် ကူညီခြင်းများ လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါသည်။
- ပို့ကုန် ဆန်းသစ်တီထွင်မှု: ကုန်ပစ္စည်းများကို တန်ဖိုးမြှင့်ထုတ်ကုန်များအဖြစ် ပြောင်းလဲခြင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုပို့ကုန်များကို အားပေးခြင်း (ဥပမာ- ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ သတင်းအချက်အလက် နည်းပညာ ဝန်ဆောင်မှု) စသည့် လုပ်ငန်းများသည်လည်း ပို့ကုန်တန်ဖိုးကို မြင့်တက်စေပါသည်။
၃။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပတ်ဝန်းကျင် ကောင်းမွန်အောင် ဖန်တီးခြင်း
ပြည်တွင်းပြည်ပ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခြင်းသည် နိုင်ငံ GDP တိုးတက်မှုအတွက် အရေးကြီးပါသည်။
- တည်ငြိမ်သော စီးပွားရေး ပတ်ဝန်းကျင်: ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ စိတ်ချယုံကြည်စွာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံနိုင်ရန် ရှင်းလင်းသည့် စီးပွားရေး မူဝါဒများချမှတ် လိုအပ်ပါသည်။
- ဥပဒေ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ရှင်းလင်းလွယ်ကူစေခြင်း: ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် ဥပဒေများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ရိုးရှင်းပြီး မြန်ဆန်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးခြင်းဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို ဆွဲဆောင်နိုင်ပါသည်။
- အခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေခြင်း: လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ ဆိပ်ကမ်း၊ တယ်လီဖုန်း ဆက်သွယ်ရေးစနစ် စသည့် အခြေခံအဆောက်အအုံများ ကောင်း မွန်မှသာ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှု လုပ်ငန်းတွေ ချောမွေ့စွာ လည်ပတ်နိုင်မည် ဖြစ်ပါ သည်။
၄။ ဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်မှုနှင့် E-commerce ကို မြှင့်တင်ခြင်း
လက်ရှိခေတ်တွင် ဒစ်ဂျစ်တယ်နည်းပညာနှင့် E-commerce သည် ကုန်သွယ်မှုအတွက် အခွင့်အလမ်းသစ်များကို ဖန်တီးပေးနေပါသည်။
- အွန်လိုင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ အားပေးခြင်း: ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းများကို အွန်လိုင်းကနေ ကုန်ပစ္စည်းရောင်းချနိုင်ရန် လိုအပ်သည့့် အွန်လိုင်းအရောင်းအဝယ် နည်းပညာတွေကို ပံ့ပိုး ပေးခြင်းဖြင့် အခွင့်အလမ်းသစ်များရရှိစေပါသည်။
- ဒစ်ဂျစ်တယ် ကျွမ်းကျင်မှု မြှင့်တင်ခြင်း: MSME လုပ်ငန်းရှင်များနှှင့် လူငယ်များအတွက် ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ၊ နည်းစနစ်များကို နားလည်ပြီး လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် လေ့ကျင့် သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ် ကျွမ်းကျင်မှုများ ရရှိလာမည်ဖြစ်သည်။
- Cybersecurity ကို အားဖြည့်ခြင်း: အွန်လိုင်း ကုန်သွယ်မှုများ ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်ရန်အတွက် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးကို အလေးထား ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။
၅။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု နည်းစေသော စီးပွားရေးနှင့် တာဝန်ယူမှုရှိသော ကုန်သွယ်မှု (Sustainable & Responsible Trade)
ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု နည်းစေသည့် စီးပွားရေးများ ကို အားပေးရန် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။
- စိမ်းလန်းသော ကုန်ထုတ်လုပ်မှု (Green Production): စွမ်းအင်ချွေတာသော၊ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်မှုနည်းသော ကုန်ထုတ်နည်းလမ်းများကို အားပေးသင့်ပါသည်။
- မျှတသော ကုန်သွယ်မှု (Fair Trade): ကုန်ထုတ်လုပ်သူများ အထူးသဖြင့် လယ်သမားများနှင့် လက်မှုပညာရှင်များကို မျှတသည့် အကျိုးအမြတ်ရရှိစေရန် ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒများကို ချမှတ်ပေးမှသာ ပြည်တွင်းကုန်ထုတ်စွမ်းအားကို ရေရှည်တည်တံ့စေမည်ဖြစ်ပါသည်။
နိဂုံး
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ GDP ကို တိုးတက်စေပြီး စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ရရှိစေရန်အတွက် ကုန်သွယ်မှုကဏ္ဍ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် အရည်အသွေး မြှင့်တင်ခြင်း၊ ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေး မဟာဗျူဟာများ ချမှတ်ခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပတ်ဝန်းကျင် ကောင်းမွန်အောင် ဖန်တီးခြင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်မှုကို မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု နည်းစေသော တာဝန်ယူမှုရှိသည့် ကုန်သွယ်မှုကို အားပေးခြင်းတို့သည် နိုင်ငံ GDP ကို တိုးတက်စေမည့် သဘာဝကျပြီး ရေရှည်တည်တံ့မည့် နည်းလမ်းများပင် ဖြစ်သည်။
ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် အရည်အသွေး မြှင့်တင်ခြင်း၊ ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေး မဟာဗျူဟာများ ချမှတ်ခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပတ်ဝန်းကျင် ကောင်းမွန်အောင် ဖန်တီးခြင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် ကုန်သွယ်မှုကို မြှင့်တင်ခြင်းနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု နည်းစေသော တာဝန်ယူမှုရှိသည့် ကုန်သွယ်မှုကို အားပေးခြင်းတို့သည် နိုင်ငံ GDP ကို တိုးတက်စေမည့် သဘာဝကျပြီး ရေရှည်တည်တံ့မည့် နည်းလမ်း များပင် ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှု သဘောတူစာချုပ်များ (FTA) သည် နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်သို့ တံခါးဖွင့်ပေးကာ ပြည်တွင်းစီးပွားရေး လုပ်ငန်းများအတွက် အခွင့်အလမ်း သစ်များ ဖန်တီးပေးသည်။ အစိုးရ၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍနှင့် ပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံး ပူးပေါင်းပါဝင်ကာ ပြည်တွင်းလုပ်အား အရင်းအမြစ်များကို အသုံးချ၍ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှသာ နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အရှိန်မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်ပြီး၊ အနာဂတ် မျိုးဆက်သစ်များအတွက် ပိုမိုသာယာဝ ပြောသော ဘဝများကို ဖန်တီးပေးနိုင်မည် ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။
ကိုးကား။ Mankiw ၏ "Principles of Economics"
International Economics: Theory and Policy"
DOCA(ရန်ကုန်)