ရှားစောင်းလက်ပတ်ပင်သည် အပူပိုင်းဒေသတွင်ပေါက်ဖွားပြီး ထင်ရှားသောဆေးဖက်ဝင် အပင်တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ကျန်းမာရေးနှင့်အလှအပိုင်ဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများ ကြောင့် ရှားစောင်းလက်ပတ်ပင်ကို နှစ်ပေါင်းများစွာထဲက အသုံးပြုလာကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ရှားစောင်းလက်ပတ်ပင်တွင် အစွမ်းထက်သော ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ဂုဏ်သတ္တိများပါဝင်သော အရာများစွာပါဝင်ပါသည်။ ရှားစောင်းလက်ပတ်ပင်သည် အသားအရည်ကိုနုပျိုစေသောကြောင့် အလှ ကုန်ပစ္စည်းများထဲတွင် အလွန်အရေးကြီးသော ပါဝင်ပစ္စည်းတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ရှားစောင်း လက်ပတ်ကို အရေပြားပေါ်တွင် လိမ်းပေးခြင်းအားဖြင့် ထိခိုက်ရှနာများကို အနာမြန်မြန် ကျက်စေပါသည်။ ရှားစောင်းလက်ပတ်ပင်သည် အရေပြားကို ပြန်လည်ကောင်းမွန် သက်သာစေပါသည်။ ရှားစောင်းလက်ပတ်ကို ဦးရေပြားပေါ်တွင်လိမ်းပေးခြင်းအားဖြင့် ဆံပင်များကို လျင်မြန်စွာပေါက်စေပြီး သန်မာစေပါသည်။ ပါးစပ်တွင် အနာဖြစ်ခြင်းကိုလည်း ပျောက်ကင်း စေနိုင်ပါသည်။ ထိုအနာများသည် ပါးစပ်အတွင်းပိုင်းမှ နှုတ်ခမ်းအောက်ခြေအထိရှိပြီး နာကျင်မှုသည် ၇ရက်မှ ၁၀ရက်အထိကြာတတ်ပါသည်။ ရှားစောင်းလက်ပတ်အသုံးပြုခြင်းသည် ပါးစပ်အနာ၏ နာကျင်မှုကို သက်သာပျောက်ကင်းစေပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရှားစောင်းလက်ပတ်အမျိုးပေါင်း (၁၆၀)ခန့်ရှိပါသည်။ မြန်မာပြည်၌ရှိသော ရှားစောင်းလက်ပတ်၏ ပုံစံမှာ အရည်ရွှမ်းသော ပင်ပျော့ပင်ငယ်မျိုးဖြစ်ပြီး အမြင့်(၁)ပေမှ (၁.၅)ပေအထိ မြင့်သည်။ ပင်ရင်းမှ အရွက်များ(၅-၆)ခုဖြာထွက်လျက်ရှိသည်။ အရွက်၏အပေါ်ယံအခွံသည် အစိမ်းနုရောင်ရှိပြီး အတွင်း၌ပျစ်ချွဲသော ကျောက်ကျောကဲ့သို့အရည်အသားများ ပြည့်လျက်ရှိသည်။ အရွက်အလျား(၁)ပေခန့်ရှိသည်။ ရွက်နားပတ်လည် ဆူးလေးများခြားလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အနှံ့အပြားစိုက်ပျိုး ပေါက်ရောက်လျက်ရှိသော်လည်း အထူးသဖြင့် အပူပိုင်းဒေသတွင် ပိုမိုဖြစ်ထွန်းသည်။
ရှားစောင်းလက်ပတ်သည် မိုးနည်းရေရှားသောဒေသကို ကြိုက်နှစ်သက်သည်။ အပူဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော အပင်မျိုးဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှားစောင်းလက်ပတ်နှင့် သင့်တော်သော ရာသီဉတုမှာ အကြမ်းအားဖြင့် အပူချိန်(၈၅)ဒီဂရီဖာရင်ဟိုက်အထက်နှင့် မိုးရေချိန်မှာ(၄၀) လက်မ အောက် ရွာသွန်းသော ရာသီဉတုဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် မြေပြန့်အရပ်တွင် ပေါက်ရောက်ဖြစ် ထွန်းသည်။ ကျောက်ထူထပ်သောမြေ၊ ဆပ်ပြာပေါက်သောမြေနှင့် ရေဝပ်သောမြေ၊ စိမ့်ရေအလွန် များသောမြေမျိုးမှလွဲ၍ မြေအမျိုးအစားမရွေး ပေါက်ရောက်ဖြစ်ထွန်းနိုင်သည်။ မိုးဦးကျချိန်တွင် ရှားစောင်းလက်ပတ်တက်များကို မူလပင်မမှ ဖဲ့ယူ၍ ပြုပြင်ထားသောစိုက်ခင်းမြေအတွင်း တိုက်ရိုက်စိုက်နိုင်သည်။ သားတက်ပင်ငယ်လေးများအား အနည်းဆုံး တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်(၁)ပေ တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း (၁)ပေခြားစိုက်ရသည်။ အခြားနည်းမှာ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် (၂)ပေအကွာထားပြီး တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင်ကြား သားတက်ပင်ငယ်လေးများ တစ်ပင်စီကြားညှပ် စိုက်ပျိုးထားလျှင် အပင်ကြီးကျသွားချိန်၌ အပင်သစ်များမှ အရွက်များဆက်လက် ရရှိဆွတ်ခူးသွားနိုင်သည်။ ထိုနည်းအားဖြင့် တစ်နှစ်ပတ်လုံးဝင်ငွေ ရရှိစေနိုင်ပါသည်။ တန်းကြား(၁)ပေ၊ ပင်ကြား (၁)ပေ အကွာအဝေးဖြင့် စိုက်ပျိုးလျှင် တစ်ဧကလျှင် စိုက်ပျိုးနိုင်သည့် အပင်ပေါင်း (၄၄၀၀၀)ခန့် ဖြစ်သည်။ ရှားစောင်းလက်ပတ်ပင်များ၏ ပင်ခြေရှိ အလျား(၁၀)လက်မနှင့် (၁၂)လက်မ ၊ အနံ (၂.၅-၃)လက်မရှိသော အလက်များကို တပင်လျှင်အနည်းဆုံး (၃)လက်မခန့် လှီးဖြတ်ယူ၍ ခူးယူရပါမည်။ အရွက်များကို (၆)လတစ်ကြိမ်နှင့် တစ်နှစ်လျှင်(၂)ကြိမ် ဆွတ်ခူးနိုင်ပါသည်။
DOCA(ပဲခူး)